Шет елдер тәжірибесінде әлеуметтік әріптестік жүйесінің үлгілері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Шет елдер тәжірибесінде әлеуметтік әріптестік жүйесінің үлгілері

Бүгінгі таңда индустриялы дамыған елдердегі нарықтық экономикалық
әлеуметтік әріптестік - бұл теорияда емес, абстракциялы схема да емес
өркениетті елдердегі өмір сүріп жатқан қоғамдық қатынастыңнақты көрінісі.

Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін бұл елдерде ұлттың ерекшеліктері
моделъмен әлеуметтік әріптестік қалыптасты.
Көптеген Шығыс елдерінде әлеуметтік әріптестіктер идеясы
конститутциямен заңды бекітіліп, жекелеген кәсіпорыннан мемлекеттік көлемде
экономикалық деңгейде қоғамдық өмірдің барлық буындарын қамтыды.
Мысалы: Бельгияда әлеуметтік әріптестік 1548 жылы бекітілді ФРГ-да
1952 жылы; Австрияда 1957 жылы, Солтүстік Европа елдерінде 70 жылдары,
Франция конститутциясында 1958 жылы т. б
Ұйымдасқан формасы мен әдісін бағыттау әлеуметік қатынастарда таассыз
эксперимент түрінде қызмет атқарады. Бұл мәселеде еңбек қатынастарын
қалыптастырудың мәні зор. Еңбек қатынастарын қалыптастыру тиімділігін
арттыруда ауыр қасиетті жұмыстылықтың жойылуына жол бермеу.
Қазіргі батыстағы қоғамда еңбек қатынастарының моделі екі бағытта
қамтиді. Бұл біріншіден мемлекеттік билік пен еңбекшілер арасындағы,
екіншіден кәсіподақ пен жұмыс беруші мекемелер өнімдері арасындағы қатынас.
Әлеуметтік әріптестіктің даму модельдері ұжымдық келтсөздер деңгейінде
әлеуметтік-экономикалық даму мәселелерін қамти дамиды.
Қорытындысында жұмыс берушілер бірлестіктері мен еңбекшілер одағы
арасындағы қатынастардың деңгейінің мазмұны, әлемдік жұмыс берушілердің
тікелей еңбекшілер өкілдерімен келісім жасау мүмкіндігіне жеткізеді.
Әлеуметтік әріптестіктің обьективті диапазоны нарық экономикасы
дамыған елдердің тәжірибесін қамти кеңеюуі. Әр елде экономикалық
ерекшеліктерімен көптеген факторларға байланысты әлеуметтік әріптестіктер
әр қалай дамиды. Бір елдерде даму ұзақ, ал бір елдерде (мысалы: Ресей)
әкімшілік жолмен келеді.
Қазіргі таңда әлеуметтік әріптестіктер дамуы әр елде әр модельде өшіп
жатыр.
Қалыптасуын модель бұл ұзақ уақытты қамтыған даму қортындысы мен
экономикалық-психологиялық ерекшеліктеріне қарай әр елде түрленді.
Батыс қоғамында үш модельде әлеуметтік әріптестіктер дамынуының түрлері
байқалды.
Әріптестіктер моделі мынадай:

Бірінші - келісімді модель: қалыптасуы барысында әлеуметтік және
экономикалық саяасаттың қатысуымен болатын кәсіпкерлік бірлестіктер мен
мемлекеттік, кәсіподақ жоғары дәрежедегі орталықтанған ұжымдық келісім
үрдісі моделі. Бұл индустриялық қатынастардың жарамдануы немесе
неокорпаристік модель
Екінші - кәсіподақ қозғалысы ролі төмендеуінен болатын модель. Ұжымдық
тәжірибе тиімділігі мүмкіндігінен айрылған әлеуметтік салада мәселелер
шешуге қабілетсіз үрдістегі кәсіподақ.
Үшінші - модель плюралистік (фрагменттік; ұжымдық) келіссөздер алаңсыздығы
және бөлектеніп жекелеген мекемелерге тіптен филиалдарға бөліну деңгейіне
жетеді. Бірінші-модельде Скандинавиа, Австрия, Нидирландия, ал Германия мен
Швейцарияда әр жерінде,екінші модельде –Франция, Итальияда 50 жылдарда,
үшінші модельде - Ұлыбритания, Канада, АҚШ және Жапонияға. Белгілі
Скандинавиалық саяси мәдениет, мемлекеттігі, саяси жүйе, кәсіподақ
қозғалысы ерекшеліктері және әлеуметтігі – экономикалық саясат
ерекшеліктерімен болды. Скандинавиялық елдерде жалпы ұлттық деңгейдегі
келіссөздер барысында жеке асты. Мұндай келісімдер өте жоғары дәрежедегі
жетіспеулерге жете бермейді. Келіссөздер қашанда салалар деңгейінде,
фирманың демен бәсекелестік келіссөздер ұлттық деңгейге жеткен
жағдайлармен. Бұл жүйе күшті орталықтанған мекемелік кәсіпорында, дамыған
кәсіподақтың қозғалыс және белсенді экономикалық саясатты мемлекетті
елдерде қалыптасады. Мұндай ұзақ тарихи мәселе, мысалы; Бельгиядағы
әлеуметтік әріптестік .
Қазіргі кезеңде үш жақты орган негізге бағытталған. Кәсіподақтың
мекемесі мәселесін екі жақты негіздегі кәсіподақ шеше алады. Тең құқықтың
негізде үш жақ өкілдері еңбек туралы ұлттық кеңес құру арқылы кеңестік
билік органына жүргізу құқығына ие. айналады. Ол жалпы ұлттық
деңгейдегіұжымдық келтсөздер
Германияда ынталандыру, капитал және еңбек меңгермеушілікті өткізуге
тырысады. Кәсіподақтар, жалдамалы жұмыс күші позициясын қамтып,
шегіністерге бару арқылы дереуінде өткізген экономикалық модернизация
ертеңгі көтермелік қиындықтар бүгінгіге әкеледі. Сондай-ақ кәсіподақтар
салиқалы және сындарлы негізделген тәжірибе бизнестік тәжірибесіне
негізделген. Өз кезегінде кәсіподақ талаптарын орындау барысында кәсіпкер
шегінуіне тура келеді. Тіптен өліаралық кезеңдерде әріптестік қатынастар
өзгермейді. Көрнекі партиялардың арасындағы түрлілігіне қарамастан,
экономика модернизация жүре береді де жақындасу үрдісіне енеді. Партия
билігінің ыңғайлығына қарамастан әлеуметтігіне әріптестіктердің даму
үрдістері жалғаса береді.
Германияда үш жақты орган немесе бекіту заңдылықтары ұжымдық еңбек
ісіңде кемшіліктер тудыруда. Дегенмен ұжымдық келтссөздерге қатысущылар
келісе алмаса,оңда жаңа екі жақты келісу делдал арқылы жүреді. Соңдай-ақ
федералды деңгейде өтілетін әлеуметтік-экономикалық мәселелер жөніндегі
кеңестер дамып, негізгі мемлекетік орган экономикалық эксперт кеңесі, ал
кәсіп одақтан әлеуметік экономикалық бірлескен институт немесе кәсіподағы
моделі.
Индустриясы дамыған елдерде мемлекеттік белсенділік кәсіп одақтарды
үнемі байланыста өрбітеді. Содан кейін олар мемлекттік-саяси жүйеге уақыт
өте аз істерін өңдіре отырып бекітеді. Бұл жүйеде демогратия өз
мүмкіндіктерінен айырылып қалары сөзсіз. Кәсіподақтардың қарқынды дамуы
мемлекетік билікке ұстатпайды. Сондықтан олар өзіндігін және тәуелсіздігін
сақтауы тиіс. Әйтпесе әріптестіктер мемлекеттік диктатурамен ауыз жаласып
кетуі мүмкін.
Екінші модель - айтып өткендей,кәсіподақтардың әріптестік қатынасы
шегіне бағытталуымен сипатталуы.
Батыс елдерінде (Франция мен Италия ) тараған кәсіподақтар өзінің
тарихи кезеңінен өтті "постиндустрия" қоғамында оған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.