Солтүстік Американың еркін сауда қауымдастығы
ЖОСПАР
Кіріспе 2
Солтүстік Американың еркін сауда қауымдастығы 4
Қорытынды 8
Қолданылған әдебиеттер 12
Кіріспе
Халықаралық экономикалық интеграция – бұл қазіргі этаптың
халықаралық экономиканың дамуының мінез-құлықтық ерекшеліктері.
Интеграциялық топтардың мемлекет-мүшелердің арасындағы әлемдік нарықтағы
регионалды экономиканың және бәсекелестіктің жоғарлауының шұғыл дамуының
негізгі құралы. Интеграция сөзі латынның integration-орын толтыру немесе
integer-бүтін деген мағынаны білдіреді. Халықаралық экономикалық интегреция
– бұл процесс көрші елдердің біртұтас шаруашылық компанияларының
экономикалық өсуі және тұрақты экономикасының негізінде компаниялармен
байланыс. Сөйтіп еркін сауданың жарыққа шығуы ЕС пен НАФТА-ның негізінде
пайда болды.
Бүгінгі халықаралық экономикалық қатынастар жаңа санның және сапаның
болуына байланысты. Әлемдік шаруашылық байланыстың негізі – халықаралық
сауда, капиталдардың айналымы, еңбек ресурстары және халықаралық миграция,
трансұлттық қызмет, халықаралық ұйымдардың акциялары және интеграциялық
процестер әлемде үлкен көріністі масштабқа жетті. Олардың қазіргі дамуының
ұйымдық орны мен рөлі өзгерді.
Шаруашылық өмірді интеграцияландыру қазіргі дүниежүзілік шаруашылық
дамудың жетекші мақсаты болып отыр. Бұл тенденцияны қайсы бір державаның
немесе орташа жоғары дамыған елдер тобының ықпалындағы кең байтақ
аймақтардың құрылуынан көреміз. Экономикасы қуатты елдер интеграциялық
орталықты құрап, олардың төңірегіне басқа мемлекеттер топтасып
интеграциядағы елдер дүниежүзілік шаруашылық байланыстарындағы өзінше бір
жүйе болып отыр.
Экономикалық интеграция бұл процеске қатысушы елдердің өндірісі мен
интернационализациялауды жеделдетуге жағдай жасайды.
Шартты түрде экономикалық интеграцияға жетелейтін процесті мынадай
тізбек арқылы көрсетуге болады: өндіргіш күштердің дамуы халықаралық еңбек
бөлінісі, өндіріс пен капиталды интернационалдандыру, экономикалық
интеграцияға елеулі түрде екі фактор әсер етеді: оларға ғылыми-техникалық
революция және трансұлттық корпорациялардың қызметі жатады.
Дүниежүзілік шаруашылықтағы интеграциялық процестер дамуының
жинақталған тәжірибесі экономикалық интеграцияның қалыптасу мерзімінің төрт
кезеңнен өтетінін дәлелдейді.
1. Тарифтерді, тағы басқа шектеулерді жоя отырып, еркін сауда
аймақтарын құру;
2. Сауда және еңбек пен капитал қозғалысында бірыңғай тарифтерді
орнықтырып, кедендік одақ құру;
3. Қатысушы елдердің экономикалық саясатын үлестіру арқылы ерікті
экономикалық одақ құру;
4. Бірыңғай экономикалық саясат жүргізіп ортақ валюта жасау және
ұлттық экономикалардың үстінен (наднациональный) қарап, реттейтін ұйым құру
арқылы толық интеграцияға қол жеткізу.
Солтүстік Американың еркін сауда қауымдастығы
Басқа тәжірибелік үлгіде халықаралық интеграциясы Еркін сауданың
Солтүстік Америка қауымдастығы болып келеді (НАФТА). 1 қаңтарда 1994 жылы
АҚШ, Канада және Мексиканың арасында Солтүстік Америка еркін сауда
қауымдастығы туралы қол қойылды. Келісімнің жағдайын талдап және негізгі
керекті посылкамен жіберілетін Еуроодақ құжаттарын салыстырып, ең бастысы
кедендік тосқауылдар ғана емес, НАФТА, қызметтердің, капитал және жұмысшы
күшінің, еркін сауданың жылжуына, бірыңғай континенттік нарықты жасауына
жол ашады. Мамандардың есептеулері бойынша 15 жылдан кейін үш ұлттық нарық
қосылады және де халықтың 375 млн. адам шекарасы қалыптасады. НАФТА-ның
ішінде арнайы органдар құрылмағанына, ынтымақтастықты реттеу және
Еуроодақта ұқсастығы барына (комиссия, сот, парламент т.б.) назар аудару
керек. Бұл ынтымақтастық процесс барысында Еуроодақтан тыс механизмдер
шығып жатса, дегенмен қажеттілікпен айтылып жатқа жазуға болады.
НАФТА-ның құрылуының бастамасына саясаткерлердің шешімі үлкен
әрекет етті, бірақ экономикалық императивтік мағынасы қандай болса да
өзгермеді. 90-шы жылдардың басында "суық соғыстың" аяқталуымен әскери -
саяси және экономикалық батыл үлгімен әлемде жағдайы өзгерді: Ресейде және
басқа да бұрынғы ССРО республикаларында ОВД, СЭВ, әскери-стратегиялық және
экономикалық позициялары кенет әлсіреді. Жаңа шарттарда Батыс Еуропа,
Жапония және АТР елдері американың қол астынан шығуына барлық күштерін
көрсетіп, экономикалық қуатын нығайтуына құралдарын анализдеу керек.
Соңғы жылдарда потенциялды елдердің қатарында жиынтық экономиканың
материалдарды куәландыруы және ғылыми-техникалық аймақтары АҚШ
көрсеткіштерімен ұқсас. Жоғарыда айтылғандай 90 жылдың басында Еуроодақтың
салыстырмалы ұзақ дәуірінен кейін интеграциясын қалыптастырып "жылдам
форсаждың" саясатына кірді де бағытталғанның тереңдетуге және
интеграциясын кеңейтуін жылдамдатты. Сол уақытта Жапония және Оңтүстік-
шығыс Азияның елдерінің қатарында экономикалық өсуі шапшаң шегін
белгілеуде.
Солтүстік Американың интеграциясының дамуында роль атқарушы әрине
АҚШ болатыны сөзсіз және көптеген жылдардың бойысында өз компаниялары
арқылы көршілердің экономикасына белсенді енді. Америкалық экономиканың
басым артықшылықтары континентте, сөзсіз озаттықтың дүниежүзіліктерді АҚШ
нарығында өз континентінің интеграциялық процестердің дамуында мұқтаж
болды. Сондай мақсатты олардың алдына әлемде жағдайы алмастыруына
байланысты объективті есеп қойды.
Саяси мінез-құлық дәлелдемелерінен НАФТА-ға қатысуға негізгі себеп -
әр елдің өз экономикалық келісімі болуы керек. Америкалық эксперттердің
айтуы бойынша экспорттың артуы жұмысшы орындар санының өсу шегіне ертіп
әкеледі (қысқа уақыттың арасында бұл есеп-қисаптар ақталды). Америкалық
тауарлардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату үшін шығындардың төмендеуіне
байланысты процестерімен еңбек сыйымдылығын, материалды сиымдылықтарды және
басқа да қымбат бағалы өндірістерді Мексиканың үлкен аумағына апару үлкен
үміт болып отыр.
НАФТА әсіресе АҚШ-тың арқасында 370 млн. адам халқымен үлкен аумаққа
таралады және қуатымен экономикалық потенциалымен айырықша ерекшеліктермен
көрінеді. Солтүстік америка интеграциясы асимметрикалық мінез-құлықын
ұстайды (екі жақты - экономикалық даму асимметриясы және күшейте түскен
асимметриясы арқылы көрінеді), сондықтан НАФТА бір жағынан АҚШ және Канада
сияқты ірі дамыған мемлекеттер арасында, ал басқа жағынан үлкен
экономикалық және демографиялық потенциалмен қожалық етуші Мексика сияқты
дамушы елдерге жатады. Сонымен қатар, өз потенциалын солтүстік және
оңтүстік серіктер АҚШ-қа жол береді. Канада экономикасы АҚШ экономикасымен
тығыз байланысты. Канаданың сыртқы саудалық айналымында АҚШ үлесі 70% және
керісінше Канада үлесі — 20% құрастырады. Егер ескеретін болсақ
интегративті топтастыруда бұл өте биік көрсеткіш, Германияның сыртқы
саудалық айналым үлесі Францияда 20% құрастырады ал Францияның үлесі 10%
сәл жоғарырақ. Сонымен қатар тек 80 жылдардың соңында ... жалғасы
Кіріспе 2
Солтүстік Американың еркін сауда қауымдастығы 4
Қорытынды 8
Қолданылған әдебиеттер 12
Кіріспе
Халықаралық экономикалық интеграция – бұл қазіргі этаптың
халықаралық экономиканың дамуының мінез-құлықтық ерекшеліктері.
Интеграциялық топтардың мемлекет-мүшелердің арасындағы әлемдік нарықтағы
регионалды экономиканың және бәсекелестіктің жоғарлауының шұғыл дамуының
негізгі құралы. Интеграция сөзі латынның integration-орын толтыру немесе
integer-бүтін деген мағынаны білдіреді. Халықаралық экономикалық интегреция
– бұл процесс көрші елдердің біртұтас шаруашылық компанияларының
экономикалық өсуі және тұрақты экономикасының негізінде компаниялармен
байланыс. Сөйтіп еркін сауданың жарыққа шығуы ЕС пен НАФТА-ның негізінде
пайда болды.
Бүгінгі халықаралық экономикалық қатынастар жаңа санның және сапаның
болуына байланысты. Әлемдік шаруашылық байланыстың негізі – халықаралық
сауда, капиталдардың айналымы, еңбек ресурстары және халықаралық миграция,
трансұлттық қызмет, халықаралық ұйымдардың акциялары және интеграциялық
процестер әлемде үлкен көріністі масштабқа жетті. Олардың қазіргі дамуының
ұйымдық орны мен рөлі өзгерді.
Шаруашылық өмірді интеграцияландыру қазіргі дүниежүзілік шаруашылық
дамудың жетекші мақсаты болып отыр. Бұл тенденцияны қайсы бір державаның
немесе орташа жоғары дамыған елдер тобының ықпалындағы кең байтақ
аймақтардың құрылуынан көреміз. Экономикасы қуатты елдер интеграциялық
орталықты құрап, олардың төңірегіне басқа мемлекеттер топтасып
интеграциядағы елдер дүниежүзілік шаруашылық байланыстарындағы өзінше бір
жүйе болып отыр.
Экономикалық интеграция бұл процеске қатысушы елдердің өндірісі мен
интернационализациялауды жеделдетуге жағдай жасайды.
Шартты түрде экономикалық интеграцияға жетелейтін процесті мынадай
тізбек арқылы көрсетуге болады: өндіргіш күштердің дамуы халықаралық еңбек
бөлінісі, өндіріс пен капиталды интернационалдандыру, экономикалық
интеграцияға елеулі түрде екі фактор әсер етеді: оларға ғылыми-техникалық
революция және трансұлттық корпорациялардың қызметі жатады.
Дүниежүзілік шаруашылықтағы интеграциялық процестер дамуының
жинақталған тәжірибесі экономикалық интеграцияның қалыптасу мерзімінің төрт
кезеңнен өтетінін дәлелдейді.
1. Тарифтерді, тағы басқа шектеулерді жоя отырып, еркін сауда
аймақтарын құру;
2. Сауда және еңбек пен капитал қозғалысында бірыңғай тарифтерді
орнықтырып, кедендік одақ құру;
3. Қатысушы елдердің экономикалық саясатын үлестіру арқылы ерікті
экономикалық одақ құру;
4. Бірыңғай экономикалық саясат жүргізіп ортақ валюта жасау және
ұлттық экономикалардың үстінен (наднациональный) қарап, реттейтін ұйым құру
арқылы толық интеграцияға қол жеткізу.
Солтүстік Американың еркін сауда қауымдастығы
Басқа тәжірибелік үлгіде халықаралық интеграциясы Еркін сауданың
Солтүстік Америка қауымдастығы болып келеді (НАФТА). 1 қаңтарда 1994 жылы
АҚШ, Канада және Мексиканың арасында Солтүстік Америка еркін сауда
қауымдастығы туралы қол қойылды. Келісімнің жағдайын талдап және негізгі
керекті посылкамен жіберілетін Еуроодақ құжаттарын салыстырып, ең бастысы
кедендік тосқауылдар ғана емес, НАФТА, қызметтердің, капитал және жұмысшы
күшінің, еркін сауданың жылжуына, бірыңғай континенттік нарықты жасауына
жол ашады. Мамандардың есептеулері бойынша 15 жылдан кейін үш ұлттық нарық
қосылады және де халықтың 375 млн. адам шекарасы қалыптасады. НАФТА-ның
ішінде арнайы органдар құрылмағанына, ынтымақтастықты реттеу және
Еуроодақта ұқсастығы барына (комиссия, сот, парламент т.б.) назар аудару
керек. Бұл ынтымақтастық процесс барысында Еуроодақтан тыс механизмдер
шығып жатса, дегенмен қажеттілікпен айтылып жатқа жазуға болады.
НАФТА-ның құрылуының бастамасына саясаткерлердің шешімі үлкен
әрекет етті, бірақ экономикалық императивтік мағынасы қандай болса да
өзгермеді. 90-шы жылдардың басында "суық соғыстың" аяқталуымен әскери -
саяси және экономикалық батыл үлгімен әлемде жағдайы өзгерді: Ресейде және
басқа да бұрынғы ССРО республикаларында ОВД, СЭВ, әскери-стратегиялық және
экономикалық позициялары кенет әлсіреді. Жаңа шарттарда Батыс Еуропа,
Жапония және АТР елдері американың қол астынан шығуына барлық күштерін
көрсетіп, экономикалық қуатын нығайтуына құралдарын анализдеу керек.
Соңғы жылдарда потенциялды елдердің қатарында жиынтық экономиканың
материалдарды куәландыруы және ғылыми-техникалық аймақтары АҚШ
көрсеткіштерімен ұқсас. Жоғарыда айтылғандай 90 жылдың басында Еуроодақтың
салыстырмалы ұзақ дәуірінен кейін интеграциясын қалыптастырып "жылдам
форсаждың" саясатына кірді де бағытталғанның тереңдетуге және
интеграциясын кеңейтуін жылдамдатты. Сол уақытта Жапония және Оңтүстік-
шығыс Азияның елдерінің қатарында экономикалық өсуі шапшаң шегін
белгілеуде.
Солтүстік Американың интеграциясының дамуында роль атқарушы әрине
АҚШ болатыны сөзсіз және көптеген жылдардың бойысында өз компаниялары
арқылы көршілердің экономикасына белсенді енді. Америкалық экономиканың
басым артықшылықтары континентте, сөзсіз озаттықтың дүниежүзіліктерді АҚШ
нарығында өз континентінің интеграциялық процестердің дамуында мұқтаж
болды. Сондай мақсатты олардың алдына әлемде жағдайы алмастыруына
байланысты объективті есеп қойды.
Саяси мінез-құлық дәлелдемелерінен НАФТА-ға қатысуға негізгі себеп -
әр елдің өз экономикалық келісімі болуы керек. Америкалық эксперттердің
айтуы бойынша экспорттың артуы жұмысшы орындар санының өсу шегіне ертіп
әкеледі (қысқа уақыттың арасында бұл есеп-қисаптар ақталды). Америкалық
тауарлардың бәсеке қабілеттілігін жоғарылату үшін шығындардың төмендеуіне
байланысты процестерімен еңбек сыйымдылығын, материалды сиымдылықтарды және
басқа да қымбат бағалы өндірістерді Мексиканың үлкен аумағына апару үлкен
үміт болып отыр.
НАФТА әсіресе АҚШ-тың арқасында 370 млн. адам халқымен үлкен аумаққа
таралады және қуатымен экономикалық потенциалымен айырықша ерекшеліктермен
көрінеді. Солтүстік америка интеграциясы асимметрикалық мінез-құлықын
ұстайды (екі жақты - экономикалық даму асимметриясы және күшейте түскен
асимметриясы арқылы көрінеді), сондықтан НАФТА бір жағынан АҚШ және Канада
сияқты ірі дамыған мемлекеттер арасында, ал басқа жағынан үлкен
экономикалық және демографиялық потенциалмен қожалық етуші Мексика сияқты
дамушы елдерге жатады. Сонымен қатар, өз потенциалын солтүстік және
оңтүстік серіктер АҚШ-қа жол береді. Канада экономикасы АҚШ экономикасымен
тығыз байланысты. Канаданың сыртқы саудалық айналымында АҚШ үлесі 70% және
керісінше Канада үлесі — 20% құрастырады. Егер ескеретін болсақ
интегративті топтастыруда бұл өте биік көрсеткіш, Германияның сыртқы
саудалық айналым үлесі Францияда 20% құрастырады ал Францияның үлесі 10%
сәл жоғарырақ. Сонымен қатар тек 80 жылдардың соңында ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz