Шағын кәсіпорын қызметінің тиімділігі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
Кіріспе 2
Шағын кәсіпорын қызметінің тиімділігі 3
Шағын кәсіпорын қызметінің тиімділігі жайындағы жалпы түсінік 3
Кәсіпорын қызметінің тиімділігі көрсеткіштерін талдау 4
Қорытынды 9
Қолданылған әдебиеттер тізімі: 10

Кіріспе

Нарық жағдайында кәсіпорынның өміршеңдігінің кепілі мен жай-күйінің
орнықтылығының негізі оның қаржы тұрақтылығы болып табылады. Ол ақша
қаражатиын еркін орын алмастыра отырып қолданып, тиімді пайдалану жолымен
өнімді өндіру мен сатудың үздіксіз процесін қамтамасыз ете алатын өзінің
қаржы ресурстары жағдайын көрсетеді.
Нарықтық экономика оған қатысушылардың барлығынан ой жүйесі мен
өзгеше іс-әрекеттері талап етеді. Ол зауыт қоймалары мен ашық алаңдарда,
материалдар мен шикізаттың қисапсыз қорларының көгеріп, тот басып жатуына,
яғни миллиондаған теңгенің доғарылып, бекерге ысырап болуына жол бере
алмайды. Кәсіпорын мүлкіне салынған әрбір теңге жаңа табыс әкелу үшін осы
қорларды қозғалысқа келтіреді. Жасанды көрсеткіш пен жоспар үшін жұмыс
істеу келмеске кетеді.
Қазіргі уақытта болып жатқан нарықтық қатынастар кәсіпорындардың
шаруашылықты жүргізу субъект ретінде құқық жағдайларын едәуір нығайтып,
олардың көптеген өндірістік пен қаржылық мәселелерді өз бетінше шешуіне
мол мүмкіншілік алды. Атап айтқанда, ішкі және сыртқа рынокта білікті
серікті таңдауға қол жетті. Өйткені болашақтағы бірлескен іс-әрекеттің
тиімділігі көбінесе осыған байланысты болды. Шағын кәсіпорындар бұрынғыдай
жоғары жақтың жөн сілтеуімен емес, контрагенттігі (жабдықтаушы, сатып
алушы, мердігер, банк және т.б.) қазіргі кезде өз қалауы бойынша алады.
Олардың өздеріне іскер серіктерді қаншалықты дәл және қатесіз таңдауымен
нарықтық қатынастар негізінде мүмкіндігінше тез және дұрыс бағдар тауып,
оны ұстануына қарай жұмыстарының тиімділігі әр түрлі болады.

Шағын кәсіпорын қызметінің тиімділігі

Шағын кәсіпорын қызметінің тиімділігі жайындағы жалпы түсінік

Кәсіпорын (қызметінің тиімділігі өндірістің нәтижелерін (тиімділігін)
шығындар мен қолданылған ресурстарды салыстыру жолымен өлшенеді. Қол
жеткізілген тиімділікті (табыс, өнім) авансталған немесе қолданылған
ресурстармен (шығындар) салыстыра отырып кәсіпорын қызметінің тиімділігінің
бірқатар көрсеткіштерін анықтауға болады. Оларды шартты түрде екі топқа
бөлуге болады:
1) қорытындылаушы;
2) техника-экономикалық.
Бірінші топтың көрсеткіштеріне табыстың деңгейі, еңбек өнімділігі
(еңбек сыйымдылығы) қор қайтарымдылығы (қор сыйымдылығы), материалдар
қайтарымдылығы (материал сыйымдылығы), капитал салудың қайтарымдылығы
(капитал сыйымдылығы) жатады. Екінші топқа ресурстарды пайдалану
тиімділігінің көрсеткіштері жатады. Олар кәсіпорындағы өндіріс процесінің
кейбір жақтарын жоспарлау мен нақты талдау, оның өсу себептерін есептеу
үшін қолданылады. Бұлар: еңбек құралдарын, агрегат қуатын пайдалану
коэффициенті, жеке жұмыс өнімділігі және т.б; энергия, жанар-жағармай,
материалдар мен шикізаттың меншікті шығындары; меншікті капитал салымдары,
өзін-өзі ақтау мерзімі, келтірілген шығындар.
Өнім динамикасы мен ресурстар динамикасы (шығындары арақатынасы
экономикалық өсу сипатын анықтайды. Өндірістің экономикалық өсуіне
экстенсивтік немесе интенсивтік тәсілмен қол жеткізуге болады. Өнімнің
өсу қаркынының ресурстардың немесе шығындардың өсу қарқынынан артық
болуы экономикалық өсудің басым интенсивті екендігін дәлелдейді.
Өндірістің экономикалық тиімділігінің жеткілікгі жоғары қарқынды және
бірыңғай өсуін қамтамасыз ету мүмкіншілігі тек дамудың интенсивті түріне
өтуге жағдай жасайды. Бұдан шығатын қорытынды, өндірісті жан-жақты
интенсивтендіру - оның тиімділігін артгырудың шешуші себебі. Сөз ең
алдымен, әрбір материалдық, еңбек және қаржы ресурстарының бірлігінің
қайтарымын арттыру үшін негізгі өндірістік қорларды тиімді пайдалану туралы
болып отыр.

Кәсіпорын қызметінің тиімділігі көрсеткіштерін талдау

Өндірістің тиімділігінің ең басты көрсеткіші жанды еңбек өнімділігі
болып саналады, ол өндіріс нәтижесімен, жұмыс істеушілердің орташа тізім
санының арақатынасымен немесе еңбек сыйымдылығымен, өнім бірлігіне кеткен
жұмыс уақытының шығындарымен өлшенеді. Жапонияда өнімділік, кәсіпорынның
іскерлік белсенділігін сипаттайтын көрсеткіштер қатарына жатқызылады. Бұл
елдің кәсіпорындарының қаржылық есебінде есептелген түрінде мынадай еңбек
өнімділігі коэффициенттері келтіріледі:
Бір жұмыс істеушіге Сату көлемі
шаққандағы сату көлемі қызметкерлердің жылдық
орташа саны

Бір жұмыс істеушіні Еңбекке кеткен шығындар
ұстау үшін кеткен
шығындар қызметкерлердің жылдық
орташа саны

Бір жұмыс істеушіге Негізгі қызметтен түскен пайда
негізгі қызметтен түскен
пайда қызметкерлердің жылдық
орташа саны
Біздің кәсіпорындарда еңбек өнімділігінің негізгі көрсеткіші бір жұмыс
істеушіге шаққандағы жылдық орташа өндірілген өнім болып табылады. Оның
шамасы бір жұмысшыға шаққандағы орташа өндірілген өнім мен жұмыс істеушілер
құрамындағы жұмысшылардың үлес салмағына байланысты.
Бизнес-жоспармен салыстырғандағы есеп беру жылындағы бір жұмыс
істеушіге шаққандағы орташа жылдық өндірілгенінің өзгеруіне әсерін 1-
кестеде келтірілген мәлеметтерге сүйеніп қарастырайық.

1 кесте
№ Жоспар Іс Ауытқуы
Көрсеткіштер бойынша жүзінде (+,-)
1.Босатылған бағамен өнімді сатудан 15022 14537 -485
түскен табыс (ақша), мың тг.
2.Жұмыс істеушілердің тізімдік 546 538 -8
орташа саны, адам
3.Бір жұмыс істеушіге шаққандағы 27513 27020 -493
орташа жылдық өндірілген өнім, теңге
4.Жұмыс істеушілердің тізімдік орташа 355 345 -10
саны, адам
5.Жұмыс істеушілер құрамындағы 65,02 64,13 -0,89
жұмысшылардың үлес салмағы, %
6.Бір жұмысшыға шаққандағы орташа 42315 42136 -179
жылдық өндірілген өнім, теңге

басқа барлық жеке көрсеткіштер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.