Шаруа қожалығының меншігі
МАЗМҰНЫ
Кіріспе 2
1.Шаруа (фермер)қожалығы. 4
Шаруа (фермер) қожалығын құру. 5
2.Шаруа (фермер)қожалығына жер пайдалану құқығы. 8
3. Шаруа(фермер) қожалы қызметінің негіздері. 10
Қорытынды 11
Қолданылған әдебиеттер: 14
Кіріспе
Қазақстан Республикасының жер заңдарының тарихы Қазақстан
Республикасының 1991 жылғы 16-желтоқсандағы Қазақстан Республикасының
мемлекеттік тәуелсіздігі туралы конституциялық заңының қабылдау күнінен
басталады. Бұған дейін қолданыста болған Қазақ КСР-ның 1990 жылғы 16-
қарашадағы Жер кодексі мемлекет дамуының жаңа жағдайларындағы қоғамның
талаптарына толық көлемде жауап бере алмады. Сол себепті де, 1991 жылғы
28-маусымда Жер реформасы туралы заң қабылданды. Жер реформасының
міндеті болып жерде шаруашылық жүргізудің әртүрлі нысандарының тиімді
қызмет етуі үшін құқықтық, экологиялық және әлеуметтік жағдайлар жасау,
жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамассыз ету және осының
негізінде ауыл шаруашылық өнімдерін тұрақты өндіру мақсаттарында жер
қатынастарын қайта құру табылды.
Бұл заңды жүзеге асырудың нәтижесінде мыңдаған шаруа
қожалықтары, шағын ауыл шаруашылық кәсіпорындары және ауыл шаруашылық
кооперативтері құрылды. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы жаңа
конституциясы алғашқы рет жерге жеке меншік құқығын орнықтырып, жерге
мемлекеттік және жеке меншікті мемлекеттің танып, теңдей қорғайтынын
бекітті. Конститутцияның нормаларының негізінде Қазақстан Республикасы
Президентінің 1995 жылғы 22-желтоқсандағы Жер туралы жаңа жарлығы
қабылданды. Бұл жарлық жерге меншік құқығы мен жер пайдалану құқығына
қатысты туындайтын жер қатынастарын жаңаша реттеп, алғашқы рет сервитут
институты мен басқа да жер-құқықтық нормаларды қарастырды.
Қоғам нарықтық экономикаға жол ашты. Сол себепті де, жер туралы
заңнаманың нормаларын жетілдіру қажеттігі туды. 2001жылғы 24-қаңтарда Жер
туралы заң қабылданды. Бұл акт төмендегідей бір қатар жаңа нормаларды
көздеді: жер учаскелерін оралмандарға беру туралы (26-бап), шартты жер
үлесі туралы (24-бап), жер туралы заңнаманың жаңа қағидасы (3-бап, 1-
тармақ). Егер осыған дейін азаматтар мен заңды тұлғаларға берілетін жер
учаскелерінің көлемі заңға сәйкес актілермен бекітілсе, енді осы Заңының 35-
бабына сәйкес тек заңмен реттелетін болады. Сонымен қатар, бұл Заң халықтың
әлеуметтік қажеттіліктерін мен ортақ пайдалауына арналған елді-мекен
жерлеріне қатысты жаңа нормаларды көздеді (87-бап). Қазақстан
Республикасының жер заңдарын одан әрі жетілдіру 2003 жылғы 20-маусымда
Қазақстан Республикасының жаңа Жер кодексін қабылдауға дейін жалғасты.
1.Шаруа (фермер)қожалығы.
1.Адамдардың жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыруы ауыл шаруашылына
арналған жерлерді ауыл шаруашылығы өнімін өндірумен, сондай-ақ осы өнімді
ұқсатумен және жеткізумен тығыз байлатыс отбасылық - еңбек бірлестігі шаруа
(фермер) қожалығы теп танылады.
Заңды тұлға құрмай және заңды тұлға белгілері болмаған жағдайда
кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғалар шаруа қожалығы субъектілері
болып табылады.
2. Шаруа қожалығының мүшелері ортақ шаруашылықты бірлесіп жүргізетін
жұбайлар, балалар, асырап алған балалар (қыздар), ата-аналар және басқа да
жақын туыстар болып табылады.
3. Шаруа қожалығы мынадай нысандарда болуы мүмкін: кәсіпкерлік қызмет
бірлескен ортақ меншік базасына негізделген отбасылық кәсіпкерлік нысанында
жүзеге асырылатын шаруа қожалығы; өзіндік кәсіпкерлікті жүзеге асыруға
негізделген фермер қожалығы; бірлескен шаруашылық қызметі туралы шарт
негізінде, жалпы үлестік меншік базасында жай серіктестік нысанында
ұйымдастырылған фермер қожалығы.
4. 18 жасқа толған, Қазақстан Республикасының іс-әрекетке қабілетті
кез-келген азаматты шаруа қожалығының басшысы бола алады. Шаруа қожалығының
басшысы ұйымдармен азаматтармен және мемлекеттік органдармен қарым-
қатынаста оның мүдделерін білдіреді және заңмен тыйым салынбаған азаматтық
құқықтық мәмілелерді жүзеге асырады.
5. Ауырған немесе ұзақ уақыт орнында болмаған жағдайда шаруа
қажалығының басшысы шаруашылық мүшелерінің біріне өз қызметін атқаруға
уәкілеттік бере алады.
Шаруа қожалығының басшысы ауысқан жағдайда оның мүшелері
қожалықты тіркеген органға бұл туралы ортақ өтініш беріп хабарлайды. Құқық
мұрагері атына жер туралы заңдарға сәйкес жер пайдалану құқығына
мемлекеттік акт беріледі.
Шаруа (фермер) қожалығын құру.
Шаруа қожалығы ерікті негізде құрылады және жер пайдалану құқығын
мемлекеттік тіркеуден өткізген кезден бастап құрылды деп есептеледі.
3-бап. Шаруашылық жүргізу нысаны ретіндегі шаруа қожалығы.
1. Шаруа қожалығы Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылығының тең
құқықты өндірістік бірлігі болып табылады.
2. Шаруа қожалығы өз қызметінің бағытын, өндірісінің құрылымы мен
көлемдері дербес айқындайды, өнімді өсіреді, ұқсатады және сатады, сондай-
ақ шаруашылық жүргізумен байланысты басқа да мәселелерді шешеді.
4-бап. Шаруа қожалығының меншігі.
1. Шаруа қожалығының мүлкі ортақ бірлескен немесе ортақ үлестік меншік
құқығында оның мүшелеріне тиесілі болады.
2. Шаруа қожалығы мүшелерінің меншігінде жер учаскесіндегі екпелер,
шарушылыққа арналған және өзге де қора-қопсылар, мелиорациялық және басқа
да құрылыстар, өнім беретін және жұмысқа жегілетін мал, құс, ауыл
шаруашылығына арналған және де өзге де техникамен жабдықтар, көлік
құралдары, керек-жарақтар және қожалық үшін оның мүшелерінің ортақ
қаражатына сатып алынған басқа да мүлік болады. Өтініште сұрап отырған жер
учаскесінің туған жері,шаруа қожалығының құрамы, жер (шартты жер) үлесінің
саны, олардың жалпы көлемі, балл-гектармен бағалануы көрсетіледі.
Аталған шаруашылықтың басшысы мен мүшелері шаруа қожалығын жүргізу
үшін жер пайдалану құқығын беру туралы өтінішке қол қояды. Өтінішке ауыл
шаруашылығы өндірісі жүргізудің қысқаша бағдарламасы, жер (шартты жер)
үлесіне (олар бар болса) құқығы туралы куәліктердің және қосымша жер
(шартты жер) үлесін алу үшін, жасалған шарттардың көшірмелері, шаруашылық
басшысының ауыл шаруашылығы өндірісіндегі жұмыс тәжірибесін растайтын еңбек
кітапшасына көшірме не тиісті білім туралы немесе арнаулы дайындықтан
өткені (жер (шартты жер) үлесіне құқығы жоқ азаматтар үшін) туралы құжат
қоса тіркеледі.
2. Жергілікті атқарушы орган өтініші берілген күннен бастап бір айдан
кешіктірмей жерге орналастыру жобасы негізінде жер пайдалану құқығын беру
туралы шешім қабылдайды. Шаруа қожалығын жүргізу үшін ауыл шаруашылығы
ұйымының жер пайдалануынан жер (шартты жер) есебіне жер учаскесін берген
кезде өтініш берілген күннен бастап он күн мерзім ішінде жер үлесі
иелерінің немесе олардың өкілдерінің жиналысы өтуге тиіс, ол жер
учаскесінің орналасқан жері туралы хаттамамен рәсімделетін шешім
қабылдайды.
Жер (шартты жер)үлесі иелерінің немесе олардың өкілдерінің кемінде
50% қол қойған хаттама жергілікті атқарушы органға беріледі және жер
(шартты жер) есебіне жер пайдалану құқығын беру туралы шешім қабылдау үшін
негіз болып табылады.
3. Жер учаскесін беру мүмкін болмаған жағдайда жергілік атқарушы
органның шешімімен дәлелді бас тарту жасалады, оның көшірмесі өтініш
берушіге шешім қабылданған соң жеті күн мерзім ішінде табыс етіледі. Жер
учаскесін беруден бас тартуға сот тәртібімен шағым жасауы мүмкін.
4. Шаруа (фермер) қожалығын жүргізу үшін жер учаскесіне жер пайдалану
құқығын беру туралы жергілік атқарушы органның шешіміне сәйкес жерде жер
учаскесінің шекараларын белгілеу және жер пайдалану құқығына құжат беру
жүргізіледі. Жерде жер учаскесінің шекараларын белгілеу,шаруа қожалығының
жер пайдалану құқығын құжаттар дайындау мен беруді жерге орналастыру
қызметі бюджет қаржысы есебінен жүзеге асырады.
5. Әрбір жер учаскесіне берілген тұрақты жер пайдалануға арналған акт
(уақытша жер пайдалану туралы шарт) Қазақстан Республикасының Үкіметі
белгіленген тәртіппен шаруа қожалығының басшысына беріледі.
6. Шаруа қожалығының жер пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген тәртіппен ол тіркелген сәттен бастап пайда болады.
9-бап. Шаруа қожалығының жер пайдалануы.
1. Шаруа қожалығын жүргізу үшін жер учаскелері бірыңғай алып болып
беріледі, бұған жекеленген жер учаскелері ауыл шаруашылық ақпараты топырақ
сапасы бойынша құндылығы жағынан салыстыруға келмейтін (азық дайындау
шектеулі болатын мал жайылымдарын пайдаланудың маусымдылығы айқын білінетін
суармалы жер аймағындағы) және тегін жер пайдалануға уақытша берілетін
жерлер косылмайды
2. Шаруа кожалығына беоілетін жер учаскесі, егер олардың арасындагы
шарта озгеше көзделмесе, оның мүшелерінің ортақ бірлескен немесе ортақ
үлестік жер пайдалану қүқығында болады. Мүліктін тиесілі бөлігі (салымы,
үлесі, жарнапұлы) ақшалай өтеледі. Төлеу мен өтемақы жасау тәртібі, мерзімі
қожалықтың барлық мүшелерінің өзара уағдаласуы бойынша белгіліленеді
3. Тұрақты жер пайдалану құқығына ие шаруа ... жалғасы
Кіріспе 2
1.Шаруа (фермер)қожалығы. 4
Шаруа (фермер) қожалығын құру. 5
2.Шаруа (фермер)қожалығына жер пайдалану құқығы. 8
3. Шаруа(фермер) қожалы қызметінің негіздері. 10
Қорытынды 11
Қолданылған әдебиеттер: 14
Кіріспе
Қазақстан Республикасының жер заңдарының тарихы Қазақстан
Республикасының 1991 жылғы 16-желтоқсандағы Қазақстан Республикасының
мемлекеттік тәуелсіздігі туралы конституциялық заңының қабылдау күнінен
басталады. Бұған дейін қолданыста болған Қазақ КСР-ның 1990 жылғы 16-
қарашадағы Жер кодексі мемлекет дамуының жаңа жағдайларындағы қоғамның
талаптарына толық көлемде жауап бере алмады. Сол себепті де, 1991 жылғы
28-маусымда Жер реформасы туралы заң қабылданды. Жер реформасының
міндеті болып жерде шаруашылық жүргізудің әртүрлі нысандарының тиімді
қызмет етуі үшін құқықтық, экологиялық және әлеуметтік жағдайлар жасау,
жерді ұтымды пайдалану мен қорғауды қамтамассыз ету және осының
негізінде ауыл шаруашылық өнімдерін тұрақты өндіру мақсаттарында жер
қатынастарын қайта құру табылды.
Бұл заңды жүзеге асырудың нәтижесінде мыңдаған шаруа
қожалықтары, шағын ауыл шаруашылық кәсіпорындары және ауыл шаруашылық
кооперативтері құрылды. Қазақстан Республикасының 1995 жылғы жаңа
конституциясы алғашқы рет жерге жеке меншік құқығын орнықтырып, жерге
мемлекеттік және жеке меншікті мемлекеттің танып, теңдей қорғайтынын
бекітті. Конститутцияның нормаларының негізінде Қазақстан Республикасы
Президентінің 1995 жылғы 22-желтоқсандағы Жер туралы жаңа жарлығы
қабылданды. Бұл жарлық жерге меншік құқығы мен жер пайдалану құқығына
қатысты туындайтын жер қатынастарын жаңаша реттеп, алғашқы рет сервитут
институты мен басқа да жер-құқықтық нормаларды қарастырды.
Қоғам нарықтық экономикаға жол ашты. Сол себепті де, жер туралы
заңнаманың нормаларын жетілдіру қажеттігі туды. 2001жылғы 24-қаңтарда Жер
туралы заң қабылданды. Бұл акт төмендегідей бір қатар жаңа нормаларды
көздеді: жер учаскелерін оралмандарға беру туралы (26-бап), шартты жер
үлесі туралы (24-бап), жер туралы заңнаманың жаңа қағидасы (3-бап, 1-
тармақ). Егер осыған дейін азаматтар мен заңды тұлғаларға берілетін жер
учаскелерінің көлемі заңға сәйкес актілермен бекітілсе, енді осы Заңының 35-
бабына сәйкес тек заңмен реттелетін болады. Сонымен қатар, бұл Заң халықтың
әлеуметтік қажеттіліктерін мен ортақ пайдалауына арналған елді-мекен
жерлеріне қатысты жаңа нормаларды көздеді (87-бап). Қазақстан
Республикасының жер заңдарын одан әрі жетілдіру 2003 жылғы 20-маусымда
Қазақстан Республикасының жаңа Жер кодексін қабылдауға дейін жалғасты.
1.Шаруа (фермер)қожалығы.
1.Адамдардың жеке кәсіпкерлікті жүзеге асыруы ауыл шаруашылына
арналған жерлерді ауыл шаруашылығы өнімін өндірумен, сондай-ақ осы өнімді
ұқсатумен және жеткізумен тығыз байлатыс отбасылық - еңбек бірлестігі шаруа
(фермер) қожалығы теп танылады.
Заңды тұлға құрмай және заңды тұлға белгілері болмаған жағдайда
кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғалар шаруа қожалығы субъектілері
болып табылады.
2. Шаруа қожалығының мүшелері ортақ шаруашылықты бірлесіп жүргізетін
жұбайлар, балалар, асырап алған балалар (қыздар), ата-аналар және басқа да
жақын туыстар болып табылады.
3. Шаруа қожалығы мынадай нысандарда болуы мүмкін: кәсіпкерлік қызмет
бірлескен ортақ меншік базасына негізделген отбасылық кәсіпкерлік нысанында
жүзеге асырылатын шаруа қожалығы; өзіндік кәсіпкерлікті жүзеге асыруға
негізделген фермер қожалығы; бірлескен шаруашылық қызметі туралы шарт
негізінде, жалпы үлестік меншік базасында жай серіктестік нысанында
ұйымдастырылған фермер қожалығы.
4. 18 жасқа толған, Қазақстан Республикасының іс-әрекетке қабілетті
кез-келген азаматты шаруа қожалығының басшысы бола алады. Шаруа қожалығының
басшысы ұйымдармен азаматтармен және мемлекеттік органдармен қарым-
қатынаста оның мүдделерін білдіреді және заңмен тыйым салынбаған азаматтық
құқықтық мәмілелерді жүзеге асырады.
5. Ауырған немесе ұзақ уақыт орнында болмаған жағдайда шаруа
қажалығының басшысы шаруашылық мүшелерінің біріне өз қызметін атқаруға
уәкілеттік бере алады.
Шаруа қожалығының басшысы ауысқан жағдайда оның мүшелері
қожалықты тіркеген органға бұл туралы ортақ өтініш беріп хабарлайды. Құқық
мұрагері атына жер туралы заңдарға сәйкес жер пайдалану құқығына
мемлекеттік акт беріледі.
Шаруа (фермер) қожалығын құру.
Шаруа қожалығы ерікті негізде құрылады және жер пайдалану құқығын
мемлекеттік тіркеуден өткізген кезден бастап құрылды деп есептеледі.
3-бап. Шаруашылық жүргізу нысаны ретіндегі шаруа қожалығы.
1. Шаруа қожалығы Қазақстан Республикасындағы ауыл шаруашылығының тең
құқықты өндірістік бірлігі болып табылады.
2. Шаруа қожалығы өз қызметінің бағытын, өндірісінің құрылымы мен
көлемдері дербес айқындайды, өнімді өсіреді, ұқсатады және сатады, сондай-
ақ шаруашылық жүргізумен байланысты басқа да мәселелерді шешеді.
4-бап. Шаруа қожалығының меншігі.
1. Шаруа қожалығының мүлкі ортақ бірлескен немесе ортақ үлестік меншік
құқығында оның мүшелеріне тиесілі болады.
2. Шаруа қожалығы мүшелерінің меншігінде жер учаскесіндегі екпелер,
шарушылыққа арналған және өзге де қора-қопсылар, мелиорациялық және басқа
да құрылыстар, өнім беретін және жұмысқа жегілетін мал, құс, ауыл
шаруашылығына арналған және де өзге де техникамен жабдықтар, көлік
құралдары, керек-жарақтар және қожалық үшін оның мүшелерінің ортақ
қаражатына сатып алынған басқа да мүлік болады. Өтініште сұрап отырған жер
учаскесінің туған жері,шаруа қожалығының құрамы, жер (шартты жер) үлесінің
саны, олардың жалпы көлемі, балл-гектармен бағалануы көрсетіледі.
Аталған шаруашылықтың басшысы мен мүшелері шаруа қожалығын жүргізу
үшін жер пайдалану құқығын беру туралы өтінішке қол қояды. Өтінішке ауыл
шаруашылығы өндірісі жүргізудің қысқаша бағдарламасы, жер (шартты жер)
үлесіне (олар бар болса) құқығы туралы куәліктердің және қосымша жер
(шартты жер) үлесін алу үшін, жасалған шарттардың көшірмелері, шаруашылық
басшысының ауыл шаруашылығы өндірісіндегі жұмыс тәжірибесін растайтын еңбек
кітапшасына көшірме не тиісті білім туралы немесе арнаулы дайындықтан
өткені (жер (шартты жер) үлесіне құқығы жоқ азаматтар үшін) туралы құжат
қоса тіркеледі.
2. Жергілікті атқарушы орган өтініші берілген күннен бастап бір айдан
кешіктірмей жерге орналастыру жобасы негізінде жер пайдалану құқығын беру
туралы шешім қабылдайды. Шаруа қожалығын жүргізу үшін ауыл шаруашылығы
ұйымының жер пайдалануынан жер (шартты жер) есебіне жер учаскесін берген
кезде өтініш берілген күннен бастап он күн мерзім ішінде жер үлесі
иелерінің немесе олардың өкілдерінің жиналысы өтуге тиіс, ол жер
учаскесінің орналасқан жері туралы хаттамамен рәсімделетін шешім
қабылдайды.
Жер (шартты жер)үлесі иелерінің немесе олардың өкілдерінің кемінде
50% қол қойған хаттама жергілікті атқарушы органға беріледі және жер
(шартты жер) есебіне жер пайдалану құқығын беру туралы шешім қабылдау үшін
негіз болып табылады.
3. Жер учаскесін беру мүмкін болмаған жағдайда жергілік атқарушы
органның шешімімен дәлелді бас тарту жасалады, оның көшірмесі өтініш
берушіге шешім қабылданған соң жеті күн мерзім ішінде табыс етіледі. Жер
учаскесін беруден бас тартуға сот тәртібімен шағым жасауы мүмкін.
4. Шаруа (фермер) қожалығын жүргізу үшін жер учаскесіне жер пайдалану
құқығын беру туралы жергілік атқарушы органның шешіміне сәйкес жерде жер
учаскесінің шекараларын белгілеу және жер пайдалану құқығына құжат беру
жүргізіледі. Жерде жер учаскесінің шекараларын белгілеу,шаруа қожалығының
жер пайдалану құқығын құжаттар дайындау мен беруді жерге орналастыру
қызметі бюджет қаржысы есебінен жүзеге асырады.
5. Әрбір жер учаскесіне берілген тұрақты жер пайдалануға арналған акт
(уақытша жер пайдалану туралы шарт) Қазақстан Республикасының Үкіметі
белгіленген тәртіппен шаруа қожалығының басшысына беріледі.
6. Шаруа қожалығының жер пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген тәртіппен ол тіркелген сәттен бастап пайда болады.
9-бап. Шаруа қожалығының жер пайдалануы.
1. Шаруа қожалығын жүргізу үшін жер учаскелері бірыңғай алып болып
беріледі, бұған жекеленген жер учаскелері ауыл шаруашылық ақпараты топырақ
сапасы бойынша құндылығы жағынан салыстыруға келмейтін (азық дайындау
шектеулі болатын мал жайылымдарын пайдаланудың маусымдылығы айқын білінетін
суармалы жер аймағындағы) және тегін жер пайдалануға уақытша берілетін
жерлер косылмайды
2. Шаруа кожалығына беоілетін жер учаскесі, егер олардың арасындагы
шарта озгеше көзделмесе, оның мүшелерінің ортақ бірлескен немесе ортақ
үлестік жер пайдалану қүқығында болады. Мүліктін тиесілі бөлігі (салымы,
үлесі, жарнапұлы) ақшалай өтеледі. Төлеу мен өтемақы жасау тәртібі, мерзімі
қожалықтың барлық мүшелерінің өзара уағдаласуы бойынша белгіліленеді
3. Тұрақты жер пайдалану құқығына ие шаруа ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz