Егін шаруашылығы салаларын ұйымдастыру міндеттері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

1. Егін шаруашылығы салаларын ұйымдастыру міндеттері.

2. Ауыл шаруашылық аумақтарын ұйымдастыру.

3. Маңызды дақылдар өсіру мен жинаудың негізгі жұмыс үрдістерін ұйымдастыру

Кіріспе

Егін шаруашылығы салаларында тұрғындар үшін негізгі тағамдық азықтықтар, өнеркәсіп үшін ауыл шаруашылық шикізаты, сондай-ақ мал шаруашылығы үшін жем-шқп қоры жасалынады. Бұл міндеттерді шешу үшін еңбек пен қаржының ең аз жұмсалған жағдайныда, яғни өнімнің өзіндік құнын төмендету мен еңбек тиімділігін жоғарылату кезінде өндірілген өнімнің: астықтың, картоптың, көкөністің, жемістердің санын да, сапасын да арттыру қажет.

1. Егін шаруашылығы салаларын ұйымдастыру міндеттері

Әрбір кәсіпорында егін шаруашылығы салаларын ұйымдастыру, кәсіпорынның бизнес-жсопары олардың алдына қойған міндеттеріне және кәсіпорынды дамытудың ұзақ мерзімді жоспарларына сәйкес құрылады.

Астықтың және басқа дақылдардың жалпы өнім егін шығымдылығын арттыру немесе егіс алаңдарын кеңейту жолымен ұлғайтуға болады. Бірінші жол - өнімді интенсивті жол, сондықтан жерге қаржы бөлінуін көбейтуді, жердің құнарлығын арттыруды және сол арқылы өнімді молайтуды жобалайды; екінші жол - егіс алаңдарының ұлғаюына және соның нәтижесінде жалпы өнімнің өсуіне бастайтын үстемелі жол. Жердің аздығынан және бұл жолдың тиімсіздігінен екінші жолмен даму мүмкіндігі әдетте шектеулі. Алайда жекелеген жағдайларда бұл жолдарды үйлестіруге, яғнпи тек егін шығымдылығының өсуін ғана емес, егіс алаңдарының кеңеюін де ойластыруға болады. Бұл нақтылы жағдайларға қарай шешіледі. Егін шаруашылығы салаларын жобалау кезінде мал азығы қажеттілігі, жер, материалдық-техникалық және қаржы ресурстары бар болуы ескеріліп, кәсіпорын мүмкіндіктеріне сүйенеді.

Ілуде біреуін айтпағанда, ірі шаруашылықтарда, өсімдік өсіруші жеке сала емес, егін шаруашылығының тұтас жүйесі жұмыс жасайды

Егін шаруашылығы жүйесі кәсіпорындарда өсімдік өсіруші салалардың: егінш шаруашылығы, көкөніс шаруашылығы, бау-бақша шаруашылығы және басқалардың жиынтығынан тұрады. Өсімдік шаруашылығы жүйесі кәсіпорынның мамандандырылуына, жердің, қажетті техниканың бар болуына, қолданылатын технология мен өндірістің ұйымдастырылуына тәуелді. Бұл көрсеткіштер сондай-ақ жекелеген өсімдік өсіруші салалардың мөлшеріне де әсер етеді.

Өндірісті дұрыс есептеу мен өндірілген өнімді дұрыс бөлу тек егіншілік жүйесін зерттеу және қолдану, егіс алаңдары құрылымын есептеу, ауыспалы егісті дұрыс жобалау мен орналастыру негізінде ғана мүмкін болмақ.

Егіншілік жүйесі мен оның негізгі элементтері. Тарихи даму барысында топырақ құнарнлығын сақтау және арттыру тәсілдері жетілдірілді. Ол егіншілік жүйесі ауысымында көрініс тапты. Бұл ең алдымен мәшинелер мен жарақтардың, технологияның, баптап-күтілген өсімдіктер селекциясының жетілдірілуімен және ғылыми-техникалық прогресс жетістіктерінің өндіріске енгізілуімен қамтамасыз етілді. Қазіргі уақытта егіншілік жүйесі алқаптарды неғұрлым үдемелі пайдалануға бағытталған шаралардың үлкен кешенін қамтиды.

Кешен құрамына мыналар кіреді:

Топырақ өңдеу жүйесі.
Ауыспалы егіс жүйесі.
Тыңайтқыштар жүйесі.
Тұқым шаруашылығы.
Арамшөптермен, зиянкестермен және ауыл шаруашылық дақылдары ауруларымен күрес жөқніндегі шаралар жүйесі.
Топырақтың су және жел эрозиясымен күрес жөніндегі шаралар жүйесі.
Танап қорғаушы орман өсіру.

Егіншілік жүйесі белгілі бір табиғи және экономикалық жағдайларға қарай қолданылады. Қазақстанның ұланғайыр аумағында біріңғай егіншілік жүйесін дамытуға болмайды, ол мүмкін емес. Әртүрлі топырақ, климат жағайларында егіншілік жүйесінің құрамдас бөлігінің маңызы бірдей емес. Егіншілік элементтерінің әрқайсысының нақтылы мазмұны, өзінің жергілікті маңызы бар. Ауыл шаруашылық өндірісін ұтымды ұйымдастыру міндеті осы элементтер арасында өзара дұрыс байланыстар орнату, бүкіл жүйе нәтижелерін шешуші түрде анықтайтын басты буынды табу болмақ. Мысалы, құнарлылығы төмен топырнақ жеткілікті ылғалдандырылған аудандарда, суармалы егіншіліктегі тәрізді, тыңайтқыштар жүйесі бірінші орынға шығарылады, ал солтүстік ҚАзақстанның астықты аудандындағы басты мәселелер - эрозиямен күрес шаралары және топырақта ылғал сақтау, фосфорлық тыңайтқыштар енгізу, таза пар алқаптарын ұлғайту және басқалар.

Егіншілік жүйесіндегі ұйымдастыру шараларына: ауыл шаруашылық аумағын пайдалануды ұйымдастыру, оның ішінде - ауыспалы егісті қолдану жөніндегі жұмыстар, сондай-ақ негізгі жұмыс үрдістерін басқаруды, жоспарлау мен бақылауды - еңбекті ұйымдастыру жатқызылады.

2. Ауыл шаруашылық аумақтарын ұйымдастыру.

Егіс алаңдарының құрылымы және ауыспалы егістер. Ауыл шаруашылық аумағын ұйымдастыру жер алқаптарын неғұрлым мақсатқа сәйкес пайдалану жөніндегі шаралар жү. йесін; ауыл шаруашылық алқаптары құрамын анықтау мен орналастыруды; егін алаңдары құрылмын; ауыспалы егістерді ұтымды енгізуді, кқпжылдық жайылымдар жасауды және басқаларды қамтиды.

Ауыл шаруашылық аумақтарын ұйымдастыру жер алқаптарының өзгертілуі жөніндегі шаралардың жүзеге асырылуын да, сондай-ақ қазір бар ауыл шаруашылық алқаптарын неғұрлым өнімді пайдалануды да жобалайды.

Егіс алаңдарының құрылымы деп жалпы егіс алаңындағы белгілі бір дақылдар егілген алаңдардың ара қатынасын, үлес салмағын түсінеді. Егіс алаңдары құрылымы мына немесе өңге аймақтың мамандандырылуына тәуелді.

Егіс алаңдары құрылымы сондай-ақ аймақ, облыс ішінде де ерекшеленеді. Егіс алаңдарының ұтымды құрылымының басты міндеті - егістің жоғары өнімділігіне қол жеткізу, ауыл шаруашылық өнімін стау жөніндегі жоспардың орындалуын, шаруашылықтың ішкі қажеттіліктеріне жеткілікті мөлшерде өнім өндіруді және егіншіліктің жоғары тиімділігін қамтамасыз ету.

Егістік өнімділігі шығымдылықпен, яғни алаң бірлігінен жиналған өніммен тығыз байланысты. Сондықтан шаруашылықтардың табиғи-климат жағдайларына қарай егіс алаңдары құрылымында өнімі аздау дақылдарды неғұрлым өнімді дақылдармен ауыстыру жүріп жатады.

Егіс алаңдарының ұтымды құрылымын әзірлеу кезінде егістіктің ең жақсы алаңдарын ең бағалы, экономикалық жағынан тиімді дақылдарға бөлу қажет. Сол себепті егіс алаңджарының ұтымды құрылымы ұйымдастыру тұрғысынан қарағанда - ауыл шаруашылық өнімінің керекті мөлшерін өндіруді; агрономиялық тұрғыдан қарағанда - барлық дақылдарды ең жақсы алға егістерден соң орналастыруды және озат агротехникалық шараларды қолдану мүмкіндігін; экономикалық тұрғыдан қарағанда - егістікті, негізгі өндіріс құралдарын, жұмыс күшін неғұрлым тиімді пайдалануды, еңбек пен материалдық-ақшалай қаржылардың ең аз жұмсалған кезінде бәсекеге қабілетті өнімнің ең көп мөлшерін өндіруді қамтамасыз етеді.

Егіс алаңдарының ұтымды құрылмының басты өлшемі еңбек пен қаржының ең аз жұмсалған жағдайында алаң бірлігінен ең көп өнім алу болып табылады. Егіс алаңдары құрылымымен тығыз байланыста әрбір өндірістік бөлімшелер бойынша ауыспалы егіс жобаланады. Шаруашылықта ауыспалы егіс жүйесінің әзірлену шаруашылықтың даму болашағын ескере отырып жүргізіледі.

Ауыспалы егіс егіншілік жүйесінің ең маңызды бөлігі болып табылады. Агрономиялық мағынада ауыспалы егіс деп ауыл шаруашылық дақылдарын жоғары және тұрақты өнім алу мақсатымен уақыт пен кеңістікке ғылыми негізделген күйде алмастырып отыру, жердің құнарлығын сақтау және одан әрі арттыру ұғынылады.

Ұйымдастыру-кэномикалық жағынан ауыспалы егіс жерді, өндіріс құралдары мен еңбек ресурстарын ұтымды пайдаланудың және осыған сәйкес, кәсіпорынның тиімді жұмыс істеуінің ең маңызды шарты болып табылады.

Ауыспалы егістің ұйымдастыру-экономикалық мазмұны шаруашылықтың табиғи жағдайлары мен мамандырылуына сәйкес келетін егіс алаңдары құрылымынан көрініс табады. Ол сондай-ақ танаптардың мөлшері мен санын айқындау, оларды аумақтар бойынша дұрыс орналастыру арқылы да көрініс береді. Осының бәрі жиынтық түрде егістікті, техниканы және еңбек ресурстарын ұтымды пайдалануға - шаруашылықтың тиімді жүргізілуіне септесуге тиіс. Ауыспалы егіс танаптық, азықтық, арнаулы деп бөлінеді. Ауыспалы егісті қолдану ең алдымен шаруашылықтың мамандандырылуына және өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығы өнімдерін өндіру жоспарына тәуелді.

Дақылдар құрамына және олардың үлес салмағына қарай ауыспалы егіс тұрпаттары өз кезегінде түрлерге бөлінеді.

Шаруашылықтарда қолданылатын ауыспалы егістің тұрпаттары мен түрлері ауыспалы егіс жүйесін құарйды.

Егіс алаңдарының ұтымды құрылымы мен ауыспалы егіс жүйесінің біршама ұзақ мерзімді болашақты көздепр ұойластырады, Сондықтан олар еңбеңк және қаржы шығындарын азайтуға жәрдемдесетін ғылым мен техника жетістіктері, озат тәжірибені, жоғары өнімді сорттарды, жетілген техниканы өндіріске енгізу мүмкіндігін ескреуге тиісті.

Егіс алаңдары құрылымын бағалаумен бір мезгілде ауыспалы егісті ұйымдастыру-экономикалық тұрғыдан бағалау жүргізіледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.