Лазер туралы мәліметтер
Лазер.
Лазер сөзі ағылшын тіліндегі ұзақ фразаның бастапқы дыбысынан пайда
болған, сөзбе-сөз толық аудармасының мағынасы арнайы сәуле шығарудың
көмегімен жарықты күшейту деген мағына береді.
Ғалымдар жарықтың өзінен-өзі шомылып атомами жарығын
шығаратындығын баяғыдан байқаған екен-деп М.М.Колтун өзінің атақты Мир
физики кітабында жазады, онда белгілі бір қозудың негізінде электрон
әдісінің жоғары қатқа өтіп одан қайта төменге оралуы туралы айтылған.
Химиялық, биологиялық және жарықтық люминесценцияның құбылысы өзінің
таңғажайып кереметтігінің арқасында талайдан бері ғалымдарды таң қалдырып
жүр. Бірақ, люминесценция жарығы анағұрлым әлсіз және шашыраңқы, Айға жету
мүмкін емес.
Люминесценсия кезінде әрбір атом әр уақытта өз жарығын шығарады,
бірақ атом-көршілермен келісілген. Нәтижесінде аяқастынан туындайтын сәуле
тарайды. Атомдардың өз дирижерлері жоқ!
1917 жылы Альберт Эйнштейн өзінің бір мақаласында теориялық
тұрғыдан жеке атомдардың арасындағы оттың тұтануы ішкі электромагниттік
сәуле шығаруды көрсетеді. Ол әртүрлі атом электрондарының біруақытта
бірдей қозу деңгейіне көтерілетініне жеткізуі мүмкін. Бұл сәуле шығаруға
өз ролін ойнау қиын емес және түсірмелі ілмекке отты атуда: кристалға
бағытталған бір уақыттағы орбитада басталатын мыңдаған қозған
электрондардың қайтуы, әрі үлкен жарықтың әсерімен таралатындығымен қатар
жарықтың ұзындығымен тарала отыра немесе физиктер айтқандай
монохраматикалық жарықтың болуы.
Эйнштейннің жұмысы физиктер тарапынан ұмытылған: атом құрылымы туралы
зерттеу сол кезде көптеген ғалымдар тарапынан да ғылыми айналымға енген
еді.
1939 жылы жас кеңес ғалымы, қазіргі кездегі профессор және
педагогика ғылымдарының Академиясының заңды мүшесі В.А.Фабрикант Эйнштейн
кіріспе жасаған физика түсінігіне оралуға тура келді. Валентин
Александрович Фабриканттың зерттеулері лазерді жасаудың негізін қалады.
Интенсивті зерттеулердің бірнеше жылы ішінде тыныштық кезінде болса, онда
лазер жасалынуы мүмкін еді.
Бірақ, бұл ғылымдағы жаңалық тек елуінші жылдары ғана Прохорова,
Басова және американдық ғылым Чарльз Хард Таунстың еңбегінің арқасында
жетістікке жетті.(1915).
Александр Михайлович Прохоров (1916-2001) Атортон қаласында
(Австралия) 1911 жылы сібір тыңынан Австралияға қашып келген жұмысшы
революционердің отбасында дүниеге келді. Ұлы Октябрь социалистік
ревооюциядан кейін Прохоров отбасы 1923 жылы отанына оралды және Ленинград
қаласына бірқатар орналасып қалды.
1934 жылы мұнда Александр орта мектепті алтын медальмен аяқтайды.
Мектепті бітіргеннен кейін Прохоров Ленинград мемлекеттік университеттің
(ЛМУ) физика факультетіне түсті және 1939 жылы өте жақсы бағамен аяқтады.
Одан кейін П.Н:Лебедев атындағы КСРО ҒА физика институтына аспирантураға
оқуға түседі. Мұнда жас ғалым жер үстіндегі радиотолқынның таралу процесін
зерттеді. Оның негізіне ионосфераны оригиналды әдіспен оқу
радиоинтерференционды әдістің көмегімен зерттеу жатады.
Отан соғысының басынан бастап Прохоров негізгі қарулы әскердің
құрамында болды. Тыңда, майданда болды, соғыс марапаттарымен марапатталған
және екі рет қатты жарақаттанған. 1944 жылғы екінші ретті ауыр жарақаттан
кейін ол соғыс жылдары үзіліп қалған ғылыми жұмысқа оралды. Прохоров сол
кезде физика саласындағы бірсызықты емес тербеліс заңы, радиогенератор
жиілігінің тұрақты методы туралы зерттеді. Осы еңбектер оның кандидаттық
диссертациясының жұмысының негізі болды. Лампа генераторының тұрақты
теориясын жасағаны үшін 1948 жылы оған академик Л.И.Мандельштам атындағы
премия берілді.
1948 жылы Александр Михайлович электромагниттік сәуле
шығарудың сипаты мен табиғатын зерттеуді бастайды, жылдамдатқыш от алған
тетіктердің тізбегін шығаратын. Өте қысқа уақыт аралығында ол сәтті
тәжірибелер сериясын жасап үлгеріп жатты, релятивиттік электрондардың
магнитті-тормозды когорентті қасиетін оқуда ол, синхтрондағы біртекті
магниттік өрісте жылжитын синхтротты сәуле шығару туралы да ғылымдық
негіздегі уақыт аралығы тым қысқа.
Жүргізген зерттеулердің негізінде Прохоров синхротронды сәуле
шығаруды когерентті сәуле шығарудың қайнар көзі ретінде пайдалана отыра,
толқынның диапозондық ұзындығын сантиметрмен өлшеу және қайнар көздің
қуаттылық деңгейі мен негізгі сипатын анықтау, электрондардың мөлшерін
анықтау әдісін ашты.
Бұл классикалық жұмыс тұтастай зерттеу бағытын ашып берді. Оның
нәтижесі докторлық диссертация ретінде 1951 жылы Александр Михайлович
тарапынан сәтті қорғалды. 1950 жылы Прохоров жұмысын,яғни физика бағытын
мүлдем жаңартып алады, радиоспектроскопии саласы физиканың оьлысынан
болып табылады.
Спектроскопия саласында жаңа диапазон орын алды, ол сантиметр және
миллиметрмен анықталатын толқын ұзындығымен байланысты. Бұл диапазонға
кейбір айналмалы және тербелмелі молекула спектрі жатады. Бұл молекула
құрылысын түпкілікті зерттеуде жаңа мүмкіндіктер ашып берді. Прохоровтың
тербеліс, радиотехника және радиофизика саласындағы бай тәжірибелі әрі
теориялық жинаған тәжірибесі бұл жаңа саланы меңгерудегі таптырмас
жетістік болып табылады.
Академик Д.В.Скобельциннің қолдауымен ең қысқа уақыттың ішінде
Прохоров тербеліс лабораториясының жас мамандарымен бірігіп отандық
радиоспектроскопияның мектебінің негізін салды. Ол дүниежүзілік ғылымдағы
алдыңғы қатарлы позицияларды тез уақыт арасында жаулап алды. Жас
мамандардың ішінде Мәскеу инженерлік-физикалық институтының түлегі Николац
Геннадьевич Басов болды.
Басов 1922 жылы 14желтоқсанда ... жалғасы
Лазер сөзі ағылшын тіліндегі ұзақ фразаның бастапқы дыбысынан пайда
болған, сөзбе-сөз толық аудармасының мағынасы арнайы сәуле шығарудың
көмегімен жарықты күшейту деген мағына береді.
Ғалымдар жарықтың өзінен-өзі шомылып атомами жарығын
шығаратындығын баяғыдан байқаған екен-деп М.М.Колтун өзінің атақты Мир
физики кітабында жазады, онда белгілі бір қозудың негізінде электрон
әдісінің жоғары қатқа өтіп одан қайта төменге оралуы туралы айтылған.
Химиялық, биологиялық және жарықтық люминесценцияның құбылысы өзінің
таңғажайып кереметтігінің арқасында талайдан бері ғалымдарды таң қалдырып
жүр. Бірақ, люминесценция жарығы анағұрлым әлсіз және шашыраңқы, Айға жету
мүмкін емес.
Люминесценсия кезінде әрбір атом әр уақытта өз жарығын шығарады,
бірақ атом-көршілермен келісілген. Нәтижесінде аяқастынан туындайтын сәуле
тарайды. Атомдардың өз дирижерлері жоқ!
1917 жылы Альберт Эйнштейн өзінің бір мақаласында теориялық
тұрғыдан жеке атомдардың арасындағы оттың тұтануы ішкі электромагниттік
сәуле шығаруды көрсетеді. Ол әртүрлі атом электрондарының біруақытта
бірдей қозу деңгейіне көтерілетініне жеткізуі мүмкін. Бұл сәуле шығаруға
өз ролін ойнау қиын емес және түсірмелі ілмекке отты атуда: кристалға
бағытталған бір уақыттағы орбитада басталатын мыңдаған қозған
электрондардың қайтуы, әрі үлкен жарықтың әсерімен таралатындығымен қатар
жарықтың ұзындығымен тарала отыра немесе физиктер айтқандай
монохраматикалық жарықтың болуы.
Эйнштейннің жұмысы физиктер тарапынан ұмытылған: атом құрылымы туралы
зерттеу сол кезде көптеген ғалымдар тарапынан да ғылыми айналымға енген
еді.
1939 жылы жас кеңес ғалымы, қазіргі кездегі профессор және
педагогика ғылымдарының Академиясының заңды мүшесі В.А.Фабрикант Эйнштейн
кіріспе жасаған физика түсінігіне оралуға тура келді. Валентин
Александрович Фабриканттың зерттеулері лазерді жасаудың негізін қалады.
Интенсивті зерттеулердің бірнеше жылы ішінде тыныштық кезінде болса, онда
лазер жасалынуы мүмкін еді.
Бірақ, бұл ғылымдағы жаңалық тек елуінші жылдары ғана Прохорова,
Басова және американдық ғылым Чарльз Хард Таунстың еңбегінің арқасында
жетістікке жетті.(1915).
Александр Михайлович Прохоров (1916-2001) Атортон қаласында
(Австралия) 1911 жылы сібір тыңынан Австралияға қашып келген жұмысшы
революционердің отбасында дүниеге келді. Ұлы Октябрь социалистік
ревооюциядан кейін Прохоров отбасы 1923 жылы отанына оралды және Ленинград
қаласына бірқатар орналасып қалды.
1934 жылы мұнда Александр орта мектепті алтын медальмен аяқтайды.
Мектепті бітіргеннен кейін Прохоров Ленинград мемлекеттік университеттің
(ЛМУ) физика факультетіне түсті және 1939 жылы өте жақсы бағамен аяқтады.
Одан кейін П.Н:Лебедев атындағы КСРО ҒА физика институтына аспирантураға
оқуға түседі. Мұнда жас ғалым жер үстіндегі радиотолқынның таралу процесін
зерттеді. Оның негізіне ионосфераны оригиналды әдіспен оқу
радиоинтерференционды әдістің көмегімен зерттеу жатады.
Отан соғысының басынан бастап Прохоров негізгі қарулы әскердің
құрамында болды. Тыңда, майданда болды, соғыс марапаттарымен марапатталған
және екі рет қатты жарақаттанған. 1944 жылғы екінші ретті ауыр жарақаттан
кейін ол соғыс жылдары үзіліп қалған ғылыми жұмысқа оралды. Прохоров сол
кезде физика саласындағы бірсызықты емес тербеліс заңы, радиогенератор
жиілігінің тұрақты методы туралы зерттеді. Осы еңбектер оның кандидаттық
диссертациясының жұмысының негізі болды. Лампа генераторының тұрақты
теориясын жасағаны үшін 1948 жылы оған академик Л.И.Мандельштам атындағы
премия берілді.
1948 жылы Александр Михайлович электромагниттік сәуле
шығарудың сипаты мен табиғатын зерттеуді бастайды, жылдамдатқыш от алған
тетіктердің тізбегін шығаратын. Өте қысқа уақыт аралығында ол сәтті
тәжірибелер сериясын жасап үлгеріп жатты, релятивиттік электрондардың
магнитті-тормозды когорентті қасиетін оқуда ол, синхтрондағы біртекті
магниттік өрісте жылжитын синхтротты сәуле шығару туралы да ғылымдық
негіздегі уақыт аралығы тым қысқа.
Жүргізген зерттеулердің негізінде Прохоров синхротронды сәуле
шығаруды когерентті сәуле шығарудың қайнар көзі ретінде пайдалана отыра,
толқынның диапозондық ұзындығын сантиметрмен өлшеу және қайнар көздің
қуаттылық деңгейі мен негізгі сипатын анықтау, электрондардың мөлшерін
анықтау әдісін ашты.
Бұл классикалық жұмыс тұтастай зерттеу бағытын ашып берді. Оның
нәтижесі докторлық диссертация ретінде 1951 жылы Александр Михайлович
тарапынан сәтті қорғалды. 1950 жылы Прохоров жұмысын,яғни физика бағытын
мүлдем жаңартып алады, радиоспектроскопии саласы физиканың оьлысынан
болып табылады.
Спектроскопия саласында жаңа диапазон орын алды, ол сантиметр және
миллиметрмен анықталатын толқын ұзындығымен байланысты. Бұл диапазонға
кейбір айналмалы және тербелмелі молекула спектрі жатады. Бұл молекула
құрылысын түпкілікті зерттеуде жаңа мүмкіндіктер ашып берді. Прохоровтың
тербеліс, радиотехника және радиофизика саласындағы бай тәжірибелі әрі
теориялық жинаған тәжірибесі бұл жаңа саланы меңгерудегі таптырмас
жетістік болып табылады.
Академик Д.В.Скобельциннің қолдауымен ең қысқа уақыттың ішінде
Прохоров тербеліс лабораториясының жас мамандарымен бірігіп отандық
радиоспектроскопияның мектебінің негізін салды. Ол дүниежүзілік ғылымдағы
алдыңғы қатарлы позицияларды тез уақыт арасында жаулап алды. Жас
мамандардың ішінде Мәскеу инженерлік-физикалық институтының түлегі Николац
Геннадьевич Басов болды.
Басов 1922 жылы 14желтоқсанда ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz