Токтардың өзара әсері
Жоспары:
Ι.Кіріспе:
Токтардың өзара әсері.
ΙΙ.Негізгі бөлім:
а) Магнит өрісіне анықтама беру.
ә) Эрстеттің және А.Ампердің электромагниттік құбылыстарды зерттеуі.
б) Магнит индукциясы.Магнит индукциясының векторы.
Магнит индукциясы векторының модулі.
ΙΙΙ.Қорытынды: Магнит индукциясының бірлігі.
Магнит өрісі.
Қозғалыстағы зарядтардың әсерінен электр тогы пайда болады.
Ендеше магнит өрісі дегеніміз – электр тогы тудыратын өріс. Ол өріс –
электр тогың өзара әсерін жүзеге асырады.
Қозғалмайтын электр зарядтары арасында Кулон заңы бойынша
анықталатын күштер әсер етеді. Жақыннан әсер ету теориясына сәйкес бұл
өзара әсер былай жүзеге асады: зарядтардың әрқайсысы екінші зарядқа әсер
ететін электр өрісін тудырады және керісінше.
Тог өткен өткізгіштердің өзара әсерін, яғни қозғалыстағы электр
зарядтарының арасындағы өзара әсерлерді магниттік өзара әсер деп атайды.
Ток өткен өткізгіштердің бір-біріне әсер ету күштерін магниттік күштер деп
атайды. Магниттік өзара әсерлер дегенді 8-ші сыныптың физика курсынан
білеміз.
Магнит өрісі. Жақыннан әсер ету теориясы бойынша өткізгіштердің
біреуіндегі ток басқа токқа тікелей әсер ете алмайды.
Магнит өрісі дегеніміз материяның ерекше бір түрі – электірлі
зарядталып, қозғалысқа түскен бөлшектердідң өзара әсері сол өріс арқылы
жүзеге асырылады.
Магнит өрісінің тәжірибе жүзінде тағайындалған негізгі
қасиеттері мыналар:
1. Магнит өрісін электр тогы ( қозғалысқа түскен зарядтар) тудырады.
2. Магнит өрісі электр тогына ( қозғалысқа түскен зарядтарға)
тигізетін әсерден барып байқалады.
Магнит өрісін тек электр тогы ғана емес тұрақты магниттердің
тудыратыны 8-ші сыныптағы физика курсынан белгілі. Егер біз иілгіш
өткізгішке тогы бар раманы магнит полюстарының арасына келтіріп іліп
қойсақ, онда рама, өз жазықтығы магнит полюстарын қосатын Сызыққа
перпендикуляр болғанша бұрыла береді. Сонымен, магнит өрісінің тогы бар
рамаға тигізер әсері тек бағдар жөнінен ғана екен.
Егер де электростатикалық өрістің бар жоғы оған әкелінген
зарядталған денелерге әсер әсер етуші күш арқылы білінсе, магнит өрісі осы
өріске әкелінген тогы бар өткізгішке әсер ететін күш арқылы білінеді.
Сөйтіп, электірлік және магниттік құбылыстардың осындай өзара байлйнысын
бірінші рет 1820 ж. дат физигі Эрстет (1777-1851) ашқан болатын. Яғни
ағатын ток маңына магнит стрелкасын қойсақ, онда стрелканын ток бағытына
қарай бағытын біршама өзгерткендігін байқаған. Эстердің бұл жаңалығы
көптеген физиктерді қызықтырып, осыдан бастап олар электромагниттік
құбылыстарды кеңінен зерттей бастады. Солардың бірі француз физигі Ампер
болды. Ампердің болжауынша магнит стрелкасын тек ток қана емес, ток жүріп
тұрған өткізгіш те әсер ете алады деді. Сөйтіп ол мынадай тәжірибе жасады.
Тұрақты магнит өрісіне тогы бар өткізгішті алып келгенде , онда өткізгішке
магнит тарапынан күш әсер етіп, өткізгіштің қозғалатындығын байқады.
Сонымен, магнит стрелкасының тогы бар өткізгіштің маңында бағдарлануы,
өткізгіштің пішініне, оның орналасуына және токтың шамасы мен бағытына
байланысты болады. Бірақ, магнит стрелкасының электір зарядына ешқандай
әсер етпейтінін айта кетуіміз керек. Бұдан мынадай қорытынды шығады: тек
қана қозғалыстағы электр зарядтары өздерінің маңында магнит өрісін тудырады
да, қозғалмайтын зарядтардың маңында тек электр өрісі пайда болады. Магнит
өрісін сипаттау үшін оның тек белгілі бір токқа әсерін ғана қарастыру
керек. Магнит өрісінің қасиеттерін зерттеу үшін, оның тогы бар жазық
тұйықталған контурға тигізетін әсерән пайдаланамыз. Мұндай контурды рамка
деп атайды. Бұл контурдың өлшемдері магнит өрісін жасайтын тогы бар
өткізгіштерге дейінгі қашықтықпен салвстырғанда кіші болуы тиіс. Мұндай
рамкада тұрақты ток ұдайы жүріп тұруы үшін, оған өткізгіштер арқылы ток
жіберіп тұру керек. Рамка арқылы ток жүргенде, ол белгілі бір бұрышқа
бұрылады, сөйтіп магнит өрісі рамкаға бағыттаушы күшпен әсер етеді. Ал
рамканың айналу бағыты бойынша магнит өрісінің бағытын да анықтай аламыз.
Магнит өрісінің рамкаға бағдарлаушы әсері, рамкада қос күшті ... жалғасы
Ι.Кіріспе:
Токтардың өзара әсері.
ΙΙ.Негізгі бөлім:
а) Магнит өрісіне анықтама беру.
ә) Эрстеттің және А.Ампердің электромагниттік құбылыстарды зерттеуі.
б) Магнит индукциясы.Магнит индукциясының векторы.
Магнит индукциясы векторының модулі.
ΙΙΙ.Қорытынды: Магнит индукциясының бірлігі.
Магнит өрісі.
Қозғалыстағы зарядтардың әсерінен электр тогы пайда болады.
Ендеше магнит өрісі дегеніміз – электр тогы тудыратын өріс. Ол өріс –
электр тогың өзара әсерін жүзеге асырады.
Қозғалмайтын электр зарядтары арасында Кулон заңы бойынша
анықталатын күштер әсер етеді. Жақыннан әсер ету теориясына сәйкес бұл
өзара әсер былай жүзеге асады: зарядтардың әрқайсысы екінші зарядқа әсер
ететін электр өрісін тудырады және керісінше.
Тог өткен өткізгіштердің өзара әсерін, яғни қозғалыстағы электр
зарядтарының арасындағы өзара әсерлерді магниттік өзара әсер деп атайды.
Ток өткен өткізгіштердің бір-біріне әсер ету күштерін магниттік күштер деп
атайды. Магниттік өзара әсерлер дегенді 8-ші сыныптың физика курсынан
білеміз.
Магнит өрісі. Жақыннан әсер ету теориясы бойынша өткізгіштердің
біреуіндегі ток басқа токқа тікелей әсер ете алмайды.
Магнит өрісі дегеніміз материяның ерекше бір түрі – электірлі
зарядталып, қозғалысқа түскен бөлшектердідң өзара әсері сол өріс арқылы
жүзеге асырылады.
Магнит өрісінің тәжірибе жүзінде тағайындалған негізгі
қасиеттері мыналар:
1. Магнит өрісін электр тогы ( қозғалысқа түскен зарядтар) тудырады.
2. Магнит өрісі электр тогына ( қозғалысқа түскен зарядтарға)
тигізетін әсерден барып байқалады.
Магнит өрісін тек электр тогы ғана емес тұрақты магниттердің
тудыратыны 8-ші сыныптағы физика курсынан белгілі. Егер біз иілгіш
өткізгішке тогы бар раманы магнит полюстарының арасына келтіріп іліп
қойсақ, онда рама, өз жазықтығы магнит полюстарын қосатын Сызыққа
перпендикуляр болғанша бұрыла береді. Сонымен, магнит өрісінің тогы бар
рамаға тигізер әсері тек бағдар жөнінен ғана екен.
Егер де электростатикалық өрістің бар жоғы оған әкелінген
зарядталған денелерге әсер әсер етуші күш арқылы білінсе, магнит өрісі осы
өріске әкелінген тогы бар өткізгішке әсер ететін күш арқылы білінеді.
Сөйтіп, электірлік және магниттік құбылыстардың осындай өзара байлйнысын
бірінші рет 1820 ж. дат физигі Эрстет (1777-1851) ашқан болатын. Яғни
ағатын ток маңына магнит стрелкасын қойсақ, онда стрелканын ток бағытына
қарай бағытын біршама өзгерткендігін байқаған. Эстердің бұл жаңалығы
көптеген физиктерді қызықтырып, осыдан бастап олар электромагниттік
құбылыстарды кеңінен зерттей бастады. Солардың бірі француз физигі Ампер
болды. Ампердің болжауынша магнит стрелкасын тек ток қана емес, ток жүріп
тұрған өткізгіш те әсер ете алады деді. Сөйтіп ол мынадай тәжірибе жасады.
Тұрақты магнит өрісіне тогы бар өткізгішті алып келгенде , онда өткізгішке
магнит тарапынан күш әсер етіп, өткізгіштің қозғалатындығын байқады.
Сонымен, магнит стрелкасының тогы бар өткізгіштің маңында бағдарлануы,
өткізгіштің пішініне, оның орналасуына және токтың шамасы мен бағытына
байланысты болады. Бірақ, магнит стрелкасының электір зарядына ешқандай
әсер етпейтінін айта кетуіміз керек. Бұдан мынадай қорытынды шығады: тек
қана қозғалыстағы электр зарядтары өздерінің маңында магнит өрісін тудырады
да, қозғалмайтын зарядтардың маңында тек электр өрісі пайда болады. Магнит
өрісін сипаттау үшін оның тек белгілі бір токқа әсерін ғана қарастыру
керек. Магнит өрісінің қасиеттерін зерттеу үшін, оның тогы бар жазық
тұйықталған контурға тигізетін әсерән пайдаланамыз. Мұндай контурды рамка
деп атайды. Бұл контурдың өлшемдері магнит өрісін жасайтын тогы бар
өткізгіштерге дейінгі қашықтықпен салвстырғанда кіші болуы тиіс. Мұндай
рамкада тұрақты ток ұдайы жүріп тұруы үшін, оған өткізгіштер арқылы ток
жіберіп тұру керек. Рамка арқылы ток жүргенде, ол белгілі бір бұрышқа
бұрылады, сөйтіп магнит өрісі рамкаға бағыттаушы күшпен әсер етеді. Ал
рамканың айналу бағыты бойынша магнит өрісінің бағытын да анықтай аламыз.
Магнит өрісінің рамкаға бағдарлаушы әсері, рамкада қос күшті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz