Электрод. Электродтардың жіктелуі
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Электрод. Электродтардың жіктелуі
1.1. Активті электродтар
1.2. Инертті электродтар
2. Электродтық потенциал
2.1. Стандартты электродтық потенциал
3. Анод. Катод
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Электрохимия – бұл химияның екі фазада бөліну шекарасында өтетін
процестерді зерттейтін бөлімі. Мысалы: металл – ерітінді, зарядталған
бөлшектердің қатысында (иондар мен электрондар).
Электрлік процестердің химияда, яғни практикада үлкен маңызы бар. Бұл
практикада химиялық қорған қаптағанда, металды тазарту мен алуда, олардың
химиялық электр токтың көзінің негізінде жатыр.
Электрод. Электродтардың жіктелуі.
Химияның электрохимиясында электрод деп электролиттің ерітіндісі мен
балқымадан тұратын қосылысқа ток өткізетін затты енгізілген жүйе.
Электрөткізгіш ретінде қатты металдарды қолдануға болады (кесек, тақтайша,
сым, ұнтақ күйлерінде болуы мүмкін). Сұйық металл (сынап, металл
балқымалары). Әртүрлі қосылыстар (вольфрам карбиді, оксидтер). Металл емесе
материалдар (шыныкөмірсутектер, графит немесе жартылай өткізгіштер).
Ең қарапайым электрод – металл, сол металл тұзының ерітіндісіне
енгізілген.
Мысалы, Никель платинасы, NaCl2ерітіндісіне енгізілген. Сулы
ерітіндіде тұз мынадай электрод (иондарға) диссоциацияланады:
NiCl2 ↔ Ni2+ + 2Cl-
Металдың сумен және еріген заттардың әрекеттесуінен, ерітіндідегі
металдың иондары мен мелатдың арасында динамикалық тепе-теңдік орнайды.
Ni + 2e → Ni
Кейбір материалдар (платина мен графит) инертті деп аталады, себебі
олар өз иондарын ерітіндіге өткізе алмайды. Олар, тотығу - тотықсыздану
немесе редокс - электрондар болып қолданылады. Бұған мысал болып платина
пластинасы. FeCl2 (2) және FeCl3 (3) бар ерітіндіге енгізілген.
Бұл ерітіндіде Fe пен Fe иондары болады. Fe ионы инертті металға жақындап
оған электрондарын береді.
Fe – e → Fe
Fe ионы металға жақындағында одан электрон алады.
Fe + e → Fe
Электродта тепе-теңдік орнайды.
Fe + e → Fe
Инертті электрод материалы (платина) тепе-теңдік жүйеде электрон өткізгіш
болып табылады.
Редокс – электрондарың ең көрнекті түрі – сутекті электрод: платина
(тор, пластина күйінде) қышқыл ерітіндісіне батырылған, сол арқылы газ
тәрізді сутекті өткізеді. Молекулалы сутегі, сүйықтық арқылы өткенде,
бөліктеп еріп, платинаның бетіне жақындайды металл бетінде оның адсорбциясы
өтеді, сонымен қатар молекулалар атомдарға ыдырайды. Адсорбцияланған сутегі
атомдары Надс иондары ионданады, ал сутегі, ерітіндідегі сутегі ионы
электрод қасындағы, электрон алып адсорбциялық күйге өтеді.
Надс – е →→ Н; Н + е Надс
Сонымен, сутекте электродта тепе-теңдік мынадай теңдеумен өрнектеледі.
2Н + 2е → 2Надс (Рt) Н2
не қысқартылып
2Н + 2е → Н2
Бүкіл электродтар тотығу-тотықсыздану жүйе болып табылады. Құрамында
тотықтыру формасы (тотықтырғыш) және тотықсыздану формасы
(тотықсыздандырғыш)
Ni + 2e → Ni
Fe + e → Fe
2H + 2e → H2
Бұл электродттық жүйені қысқаша жазып алуға болады.
Ni Ni ; Fe, Fe ; 2H H
Сұйықтықтың шекарасындағы – қатты зат вертикалды сызықпен белгілінеді, бір
фазадағы заттар үтір арқылы жазылады.
Электродтардың химиялық табиғаты.
Электродтар активті не инертті болуы мүмкін. Мысалы, электродтық реакция,
электролиздің сулы ерітіндісінде мыс сульфатында. Мұнда активті мыс не
инертті графит қолданылуы мүмкін.
Мысты электродтарды қолданғанда электролитті ұяшықта келесі процесстер
өтеді.
(а) Cu Cu + 2e (т-сыз)
(к) Cu + 2e Cu (т-ғу)
Графитті электродтарды қолданғанда:
(а) 4OH 2H2O + O2 + 4e (т-сыз)
(к) Cu + 2e Cu (т-ғу)
Электролит жағдайы:
Жарты реакциалар, бұл электролиттердің қандай күйде болуына байланысты.
Балқыма не ерітіндіде. Сонымен қатар ерітіндінің концентрациясына
байланысты.
Мысалы калий иодидінің балқымасы
(а) 2I I2 + 2e ( т-сыз)
(к) K + t K (т-ғу)
Бірақ калий иодидінің балқымасында
(а) 2I I2 +2e (т-сыз)
(к) 2H + 2e H2 (т-ғу)
Электрондық потенциал.
Стандартты электрондық потенциал.
Таза суға мырыш пластинасын батырсақ, оның беткі қабатындағы
кристалдық тор көздерінің түшініндегі оң иондарының біразы полюсті су
молекулаларының әсерінен үзіліп ерітіндіге өтеді. Иондар
ерітіндіде су
молекулаларымен ұстасып гидраттанады. Металдың иондарынан айырылған беткі
қабатындағы электрондары бос қалып оны теріс зарядтайды. Міне, осы теріс
зарядталған қабат ерітіндідегі оң иондар қабатымен электростатикалық
тартылыста болғандықтан, ел иондар қабатымен қайтадан металл бетіне келіп
қонып та жатады және бүкіл гидраттанған оң иондар қабаты алысқа кетпей
бетке жақын орналасады. Барған сайын металл беті еруі азайып, еріген
иондардың қайта келу молаяды, ақыры жүйедегі металдың еру жылдамдығы мен
оның металға қайта қолу жылдамдығы теңесіп тепеңдік қалыпқа келеді.
Ме + Су гидратталған металл ионы + электрондар.
Металл мен ерітіндінің түйіскен жерінде түзілген қабатты электрлік қос
қабат деп аталады. (1сурет)Қабаттар арасындағы потенциалдар айырымын
металдық электрондық потенциалы дейді (латынша potentia – мүмкіндік, қуат).
Егер таза суға металдың ерімтал тұздарын бірін қоссақ, қабаттар
арасында тепе-теңдік күй өзгереді. Ерітіндіден бөлініп, металл бетіне барып
жабылады да, ерітінді теріс, металл ең зарядталады. Мұнда да электрондық
потенциал айырымы туады. Өз түзының ерітіндісіне малынған электродтар
активтігіне ... жалғасы
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Электрод. Электродтардың жіктелуі
1.1. Активті электродтар
1.2. Инертті электродтар
2. Электродтық потенциал
2.1. Стандартты электродтық потенциал
3. Анод. Катод
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кіріспе
Электрохимия – бұл химияның екі фазада бөліну шекарасында өтетін
процестерді зерттейтін бөлімі. Мысалы: металл – ерітінді, зарядталған
бөлшектердің қатысында (иондар мен электрондар).
Электрлік процестердің химияда, яғни практикада үлкен маңызы бар. Бұл
практикада химиялық қорған қаптағанда, металды тазарту мен алуда, олардың
химиялық электр токтың көзінің негізінде жатыр.
Электрод. Электродтардың жіктелуі.
Химияның электрохимиясында электрод деп электролиттің ерітіндісі мен
балқымадан тұратын қосылысқа ток өткізетін затты енгізілген жүйе.
Электрөткізгіш ретінде қатты металдарды қолдануға болады (кесек, тақтайша,
сым, ұнтақ күйлерінде болуы мүмкін). Сұйық металл (сынап, металл
балқымалары). Әртүрлі қосылыстар (вольфрам карбиді, оксидтер). Металл емесе
материалдар (шыныкөмірсутектер, графит немесе жартылай өткізгіштер).
Ең қарапайым электрод – металл, сол металл тұзының ерітіндісіне
енгізілген.
Мысалы, Никель платинасы, NaCl2ерітіндісіне енгізілген. Сулы
ерітіндіде тұз мынадай электрод (иондарға) диссоциацияланады:
NiCl2 ↔ Ni2+ + 2Cl-
Металдың сумен және еріген заттардың әрекеттесуінен, ерітіндідегі
металдың иондары мен мелатдың арасында динамикалық тепе-теңдік орнайды.
Ni + 2e → Ni
Кейбір материалдар (платина мен графит) инертті деп аталады, себебі
олар өз иондарын ерітіндіге өткізе алмайды. Олар, тотығу - тотықсыздану
немесе редокс - электрондар болып қолданылады. Бұған мысал болып платина
пластинасы. FeCl2 (2) және FeCl3 (3) бар ерітіндіге енгізілген.
Бұл ерітіндіде Fe пен Fe иондары болады. Fe ионы инертті металға жақындап
оған электрондарын береді.
Fe – e → Fe
Fe ионы металға жақындағында одан электрон алады.
Fe + e → Fe
Электродта тепе-теңдік орнайды.
Fe + e → Fe
Инертті электрод материалы (платина) тепе-теңдік жүйеде электрон өткізгіш
болып табылады.
Редокс – электрондарың ең көрнекті түрі – сутекті электрод: платина
(тор, пластина күйінде) қышқыл ерітіндісіне батырылған, сол арқылы газ
тәрізді сутекті өткізеді. Молекулалы сутегі, сүйықтық арқылы өткенде,
бөліктеп еріп, платинаның бетіне жақындайды металл бетінде оның адсорбциясы
өтеді, сонымен қатар молекулалар атомдарға ыдырайды. Адсорбцияланған сутегі
атомдары Надс иондары ионданады, ал сутегі, ерітіндідегі сутегі ионы
электрод қасындағы, электрон алып адсорбциялық күйге өтеді.
Надс – е →→ Н; Н + е Надс
Сонымен, сутекте электродта тепе-теңдік мынадай теңдеумен өрнектеледі.
2Н + 2е → 2Надс (Рt) Н2
не қысқартылып
2Н + 2е → Н2
Бүкіл электродтар тотығу-тотықсыздану жүйе болып табылады. Құрамында
тотықтыру формасы (тотықтырғыш) және тотықсыздану формасы
(тотықсыздандырғыш)
Ni + 2e → Ni
Fe + e → Fe
2H + 2e → H2
Бұл электродттық жүйені қысқаша жазып алуға болады.
Ni Ni ; Fe, Fe ; 2H H
Сұйықтықтың шекарасындағы – қатты зат вертикалды сызықпен белгілінеді, бір
фазадағы заттар үтір арқылы жазылады.
Электродтардың химиялық табиғаты.
Электродтар активті не инертті болуы мүмкін. Мысалы, электродтық реакция,
электролиздің сулы ерітіндісінде мыс сульфатында. Мұнда активті мыс не
инертті графит қолданылуы мүмкін.
Мысты электродтарды қолданғанда электролитті ұяшықта келесі процесстер
өтеді.
(а) Cu Cu + 2e (т-сыз)
(к) Cu + 2e Cu (т-ғу)
Графитті электродтарды қолданғанда:
(а) 4OH 2H2O + O2 + 4e (т-сыз)
(к) Cu + 2e Cu (т-ғу)
Электролит жағдайы:
Жарты реакциалар, бұл электролиттердің қандай күйде болуына байланысты.
Балқыма не ерітіндіде. Сонымен қатар ерітіндінің концентрациясына
байланысты.
Мысалы калий иодидінің балқымасы
(а) 2I I2 + 2e ( т-сыз)
(к) K + t K (т-ғу)
Бірақ калий иодидінің балқымасында
(а) 2I I2 +2e (т-сыз)
(к) 2H + 2e H2 (т-ғу)
Электрондық потенциал.
Стандартты электрондық потенциал.
Таза суға мырыш пластинасын батырсақ, оның беткі қабатындағы
кристалдық тор көздерінің түшініндегі оң иондарының біразы полюсті су
молекулаларының әсерінен үзіліп ерітіндіге өтеді. Иондар
ерітіндіде су
молекулаларымен ұстасып гидраттанады. Металдың иондарынан айырылған беткі
қабатындағы электрондары бос қалып оны теріс зарядтайды. Міне, осы теріс
зарядталған қабат ерітіндідегі оң иондар қабатымен электростатикалық
тартылыста болғандықтан, ел иондар қабатымен қайтадан металл бетіне келіп
қонып та жатады және бүкіл гидраттанған оң иондар қабаты алысқа кетпей
бетке жақын орналасады. Барған сайын металл беті еруі азайып, еріген
иондардың қайта келу молаяды, ақыры жүйедегі металдың еру жылдамдығы мен
оның металға қайта қолу жылдамдығы теңесіп тепеңдік қалыпқа келеді.
Ме + Су гидратталған металл ионы + электрондар.
Металл мен ерітіндінің түйіскен жерінде түзілген қабатты электрлік қос
қабат деп аталады. (1сурет)Қабаттар арасындағы потенциалдар айырымын
металдық электрондық потенциалы дейді (латынша potentia – мүмкіндік, қуат).
Егер таза суға металдың ерімтал тұздарын бірін қоссақ, қабаттар
арасында тепе-теңдік күй өзгереді. Ерітіндіден бөлініп, металл бетіне барып
жабылады да, ерітінді теріс, металл ең зарядталады. Мұнда да электрондық
потенциал айырымы туады. Өз түзының ерітіндісіне малынған электродтар
активтігіне ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz