Қызылорда облысы туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Қызылорда облысы
Қазақстанның оңтүстігіндегі әкімшілік-аумақтық бөлік. 1938 ж. 15
қаңтарда құрылған. Жер аумағы 226,0 мың км. (Қазақстан жерінің 8,3%-ы).
Тұрғыны 607,1 мың адам (200 4). Орталығы Қызылорда қаласы. Солтүстігінде
Қарағанды, солтүстік-батысында Ақтөбе облыстарымен, оңт.-батысы мен
оңтүстігінле Өзбекстан мемлекетімен, шығысында Оңтүстік Қазақстан
облылысымен шектеседі. Облыс құрамында 7 әкімшілік аудан (Арал, Қазалы,
Қармақшы, Жалағаш, Сырдария, Шиелі, Жаңақорған), 3 қала (Арал, Қазалы және
республикалық мәндегі Байқоңыр қаласы) бар.
Табиғаты. Облыстың жер бедері негізінен жазық, құмды белестер,
төбешік, шоқылар болып келеді. Биіктік ауытқуы 53-200 м-ді құрайды.Ең төмен
жері батысында Арал теңізінің жағалауында, ең биік жері шығысындағы
Қаратау сілемдерінде (1419 м) орналасқан.
Геология мен кен байлығы. Облыстың негізгі бөлігі геологиялық жағынан
күрделі өзгерістерге ұшыраған. Қазір оның басым болігін Сырдария жазығы
алып жатыр. Бұдан 80-100 млн. Жылдар бұрынғы бор дәуірінің шөгінділері,
палеоген және төрттік кезеңдердегі түзілімдер сақталған. Қаратау сілемдері
төменгі палеозой құрлымына жатады. Аймақтың кен байлықтары толық
зерттелмеген. Кен байлықтары ас тұзы, сульфат, мирабилит, тенарит
тұздарының өнеркәсіптік маңызы зор. Құрлысқа қажетті ұсақ қиыршық тастар,
әйнек және шыны бұйымдарын жасайтын кварц құмы, қыш, гипс, алебастр, цемент
балшығы, құрлыс тастары, әктас, тақтатас (Майлыбас), қоңыр көмір (Құланды)
және басқа кен байлықтарының мол қоры бар. Қызылорда түсті метал кені
бойынша Қазақстанда 3-орын алады. Отандық сапалы ас тұзының 60%-ы, мұнай
мен газ конденсатының 21,4%-ы мырыштың 15,1%-ы,уран қорының 14%-ы Қызылорда
обылысының еншісінде. Оңтүстік Торғай иінінің облыс бөлігінде 350 млн. т
мұнай, 100 млрд. м газ қоры анықталды. Арал теңізі маңында 75 млн. т мұнай,
2 трилион 30 млрд. м газ қоры бар (2004).
Климаты. Облыстың климаты тым континеттік. Қысы суық, жазы құрғақ әрі
аңызақты ыстық. Ауа райыың орташа температурасы қаңтарда-13 С, шілдеде 26-
28 С. Жазда ыстықтың өтерілуі шегі 42-44 С-қа дейін барады.Құм 60-70 С-
қа дейін қызады. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 100-115 мм. Арал
теңізінің тартылыуынан, Байқоңыр ғарыш алаңы тарататын улы заттары және
экологиялық ортаның нашарлануына байланысты соңғы жылдары қышқыл жаңбыр
жауатын болды. Облыс жерімен Сырдария өзенінің 1 мың м-ге жуық төмегі ағысы
өтеді. 1956 ж. Сырдарияның өзеінде Қызылорда ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.