Тақырлардың классификациясы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Тақырлардың классификациясы.
Тақырлы топырақ, сипатына сортаңдалуына ылғалдылығына және қабыршақтың
жетiлу дәрежесiне байланысты 2 түрлi тармаққа бөлiнедi:кәдiмгi тақырлар,
шөлейттi тақырлар.
Кәдiмгi тақырлар (балдырлы ) сортаңды, көкшiл сортаң, құмды және
тыңайған болып бөлiнедi. Кәдiмгi тақырлар ( 1%) бiрнеше тереңдiгi 20-30 см-
дей тұздан тұрады.
Сортаңды тақырлар тұз қабыршықтың тура астында тыңаяды. Сортаңды
тақырлардың бiразы тереңдiкте жуылып, қабыршықтары тығыздалады немесе
қабыршықтың астыңғы қабатының су тартымдылығы тым жоғары.
Кесектi сортаң тақырлар ұзақ су тоқтап қалған жерлерде дамиды.Үлкен
жарықшалары күмбездi, қабыршақты болады.
Бұл тақырлар iрi дөңбектi құрылымымен ерекшеленедi және оларды тұздан
шайып кету дәрежесiне сортаңдылығына байланысты ажыратуға болады. Құмды
тақырлар (шала дамыған қоңыр топырақ). Олардың үстiндегi үйiндi құмнан және
өсiмдiктердiң отырғызылуынан пайда болады. Тыңайған тақырлар бұрынғы
тыңайған жерлердi суарғаннан кейiн дамиды.
Шөлейттi тақырлар мезгiл-мезгiл үстiрттi сулардың басуынан дамиды. Бұл
тақырлар тым жұмсақ тұзы, кеуектi қабыршықты, қабыршағы сұр-қоңыртопыраққа
ұқсас. Оларды түрiне қарай бөлу әлi толық зерттелмеген. Ең көп таралғаны ол
кәдiмгi тақырлар.
Тақырлардың құрамы мен ерекшелiгi.
Тақырлар-саз балшықты топырақ. Сирек кездесетiн сазды тақырлар.Төменгi
бөлiктен тақырлардан көбiнесе құмдылығы және тым жеңiл техникалық құрамы
байқалады. Бөлшектердiң арасында ұсаққұмды фракциясы басымырақ. Көп бөлiгiн
лай фракциясы мен жұқа шақ орын алады. Iрi фракцияларында шпаты, слюда
(алюмосиликаттарға тататы минералды топ)кварц боладыю Лайлы фракциясында
монтморилонттар тобындағы (бейделит) және гидрослюд, аморфты қосылысы дұрыс
түзiлмеген заттар. Кварц қоспалары болады, каолинит тобындағы минералдар
өте сирек кездеседi.
Жалпы талдауда тақырлардың минерал бөлiгiндегi кремний тотығы басым
екендiгiн көрсетедi. Қабыршықта кремний қышқылының көбеюi бiршама
байқалады, бұл тұздану белгiсiн көрсетедi.

Кәдiмгi сортан тақырлардың жалпы құрамы
(% карбонатсыз топырақ)

Топырақ ГисроскопиялГумус Азот Қыздырғанда SiO2 R2O Fe2O
үлгiсiнiң ық (ылғал (қарашi
тереңдiгi,тартқыш) су рiк)
см
0-2 1,18 0,51 0,06 9,72 65,80 25,66 7,11
10-15 1,78 0,55 0,03 11,22 60,36 25,82 8,42
30-40 1,53 0,41 0,03 11,26 59,78 29,17 7,86
415-425 0,56 0,41 0,03 5,92 80,05 15,49 3,59

Топырақ Al2 O3 CaO MgO SiO2 SiO2 SiO2
үлгiсiнiң R2O3 Fe2O3 Al2 O3
тереңдiгi,
см
0-12 18-55 2,00 4,24 4,24 24,90 6,0
10-15 17,40 2,84 4,91 4,91 19,41 5,9
30-40 21,31 2,04 5,03 5,03 21,09 4,7
415-425 11,90 2,04 2,11 2,11 20,41 11,4

Нығыздалған қабатында жартылай тотықтар едәуiр артады. Барлық
қабаттарда магний кальцийден басымырақ. Бұл сазды минералдардың магнийлiк
алюмосиликаттарға бай екендiгiн көрсетедi.
Тақырларда қарашiрiк мөлшерi өте аз болады – 0,5% шамасында, тепе-
теңдiгi аз 0,3%-тен-0,5%-ке дейiн қарашiрiктi заттардың құрамында Ф.К.
басымырақ қатынасы
CГК(СФК =0,4-0,5
Қарашiрiк қоры тақыр қабатында 85 тга-дан асмпайды. Азот мөлшерiнiң
тепе-теңдiгi 0,3-тен-0,06-ға дейiн, орташа 7 тга құрайды. Тақырда фосфор
мен калий қоспаларының қозғалғыштығы аз.
Тақырлардың сыйымдылығы 100г жерге 5-10 м-эквв, сiңiрiлген қоспаның
жеткiзiп берiлуi Ca+2, M2+ және Na+ сыйымдылығы 20% құрайды.
Ерiтiндiнiң сiлтiлiк реакциясы PH8-10. Тақырлардың көпшiлiгi өте аз
сортандалған тұздың мөлшерi қабық астында көбiрек.
Тақырлар көбiнесi сульфатты, хлорды, натрий типтегi сортаңға жатады.
СO2 карбонаттың, гипстiң мөлшерi және кәдiмгi сортан тақырдағы су ерiткiш
тұздардың құрамы % .

Топырақ үлгiсiнiң тереңдiгi см СО2 карбонаттар SО4 гипс тығыз қалдықтар
Сiлтiлiк Cl- SO42- Ca2+ Mg2+ Na+ Әр түрлiлiгi бойынша CO32-
HCO3- 0-2
2-7
10-15
30-40
40-50
100-110
250-260 6,5
7,1
7,8
7,7
-
8,6
4,5 0,84
0,49
1,40
1,42
-
0,18
0,06 0,35
1,11
2,27
1,25
0,96
0,55
0,15 0,01
-
-
следы
0,01
0,01
0,02 0,07
0,04
0,02
0,05
0,05
0,07
0,10 0,12
0,41
0,83
0,53
0,41
0,21
0,03 0,03
0,22
0,50
0,19
0,12
0,06
0,01 0,001
0,025
0,079
0,05
0,001
0,001
- 0,002
0,005
0,010
0,004
0,002
0,001
0,001 0,13
0,35
0,68
0,45
0,34
0,19
0,08
Тақырларды тұз мөлшерi олардың шайылуы дәрежесiнен, жзердiң бедерiнiң
анықталуына, механикалық құрамына және төселген жыныстардың өзгешелiгiне
байланысты, сонымен қатар жердiң даму фазасында қарағанда тұздың
консентрациясы өте жоғары.
Тақырлар нашар суны және физикалық қасиетiмен, сүзiлу қабiлетiнiң
төмендiгiмен байланысуы өте көп және ұсақ тесiктерiнiң аздығымен
сипатталады.
Құрғақ күйiнде тақырлар өте қатты, жағымсыз, физикалық қасиетi олардың
қатты механикалық құрамына, аз қарашiрiктенуiне, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.