Педагогикалық эксперимент түрлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.ПӘН ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Пән оқытушысы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1 ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ: Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері пәні барысында магистранттарды психология-педагогика саласында ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыруға дайындау және педагогикалық-психологиялық зерттеудің жалпы ғылыми әдіснамасы жөніндегі ұғымын қалыптастыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2 ПӘННІҢ ПРЕКРЕКВИЗИТТЕРІ: ғылыми-зерттеу әдістемесі, педагогикалық-психологиялық пәндерді оқыту әдістемесі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 ПӘННІҢ ПОСТРЕКВИЗИТТЕРІ: білім берудегі ақпараттық коммуникативтік технологияларды қолдану әдістемесі, педагогикалық шеберлік, ақпараттық қоғам педагогикасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. ББ МОДУЛЬДІК ОҚУ ЖОСПАРЫНАН КӨШІРМЕ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Курс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Семестр
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Практика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
семинар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ОСӨЖ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
СӨЖ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау формасы
1
2
15
30
25
80
жазбаша емтихан
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. МОДУЛЬ БОЙЫНША ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптар атауы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Аптаға сәйкес орындалу мерзімі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
I2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1-модуль. Психологиялық-педагогикалық зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1 Ғылыми психологиялық-педагогикалық әдіснама туралы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2 Ғылыми білім танымдық іс әрекеттің нәтижесі ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Fылыми білімдер жүйесіндегі педагогика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.4 Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық амалдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.5 Зерттеу кезеңдері мен деңгейлері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.6 Зерттеудің ғылыми аппараты
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.7 Зерттеу элементтері
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Практикалық (семинар) сабақтар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1 Ғылыми педагогикалық әдіснама туралы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2 Ғылыми білім танымдық іс-әрекеттің нәтижесі ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Ғылыми білімдер жүйесіндегі педагогика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.4 Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық амалдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.5 Зерттеу кезендері мен деңгейлері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.6 Зерттеудің ғылыми аппараты
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.7 Зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1 модуль бойынша барлығы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
714
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1 модуль бойынша бақылау түрі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
БАРЛЫҒЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
23
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2-модуль. Психологиялық-педагогикалық зерттеулердегі негізгі әдістер мен оларды қолданудың әдістемесі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 Эмпирикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.3 Ғылыми педагогикалық зерттеудің жүргізілу процесі және қорытынды кезеңі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.4 Педагогикалық эксперимент
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.5 Ғылыми мәтінмен жұмыс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12-13-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.6 Ғылыми хабарламалардың формалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14-15-ші апта
2.7 Педагогикалык эксперимент міндеттері
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.8 Теориялық және тарихи ғылыми педагогикалық зерттеулердің әдістері
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Практикалық (семинар) сабақтар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық ұстанымдары
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 Тікелей және жанама бақылау
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.3 Зерттеу нәтижелері
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10-шы апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.4 Педагогикалық эксперимент
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.5 Зерттеу нәтижелеріне қойылатын репрезентативтік, валидтік, релеванттық талаптар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12-апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.6 Ғылыми хабарламалардың формалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
13-апта
2.7 Педагогикалық эксперимент түрлері
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14-ші апта
2.8 Теориялық қызмет әдісі
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
15-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2 модуль бойынша барлығы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
816
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2 модуль бойынша бақылау түрі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
БАРЛЫҒЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1530
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. ПӘНДІ ОҚЫТУ МАҚСАТЫ: магистранттарды ғылыми зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері саласындағы білімдерін жүйелі қалыптастыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5. ПӘН БОЙЫНША ҚҰЗІРЕТТІЛІКТЕР: Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері пәнін оқыту нәтижесінде магистрант:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
А. Әдіснамалық білімнің құрылымы мен қызметі туралы жалпы түсінікті; психологиялық-педагогикалық зерттеу және оның ғылыми аппаратының жүйелілік құрылымын;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
В.Зерттеудің жалпы ғылыми және психологиялық-педагогикалық әдістерін; С.Эксперименттің орындалу тәртібі және негізгі сипаттамасын, психологиялық-педагогикалық эксперимент барысында алынған мәліметтерді дәлелдей білетін болады; Д.Ғылыми зерттеуді талдаудағы ептілік, ғылыми зерттеу жұмыстарының бағдарламаларының дербес құрастыра білу, түсіндіру, қорытындылау және зерттеу нәтижесін меңгереді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6. ПӘНДІ ОҚЫТУ НӘТИЖЕЛЕРІ:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
(бакалавриат деңгейі бойынша)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блум таксономиясы деңгейлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қолдану
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Талдау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Синтез
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бағалау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Оқыту нәтижелері (ОН)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
(МББ-ғы пәнге сәйкес ОН көрсетілуі керек)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
білім мен тәрбие беруді басқарудағы инновациялық (АКТ) технологияларды қолдану.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
педагогикалық-психологиялық зерттеулердегі ғылыми таным әдістерін ұтымды талдай алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
психологиялық-педагогикалық эксперимент барысында алынған мәліметтерді дәлелдей алады
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Курс бойынша материалдың маңызын, қорытындылар сәйкестігін бағалау, бағалай білуі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7. ПӘНДІ ӨТКІЗУ ФОРМАТЫ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ТАЛАПТАР:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
интерактивті сабақтар, интерактивті дискуссия, тренинг, кластер, ойлан, жұптас, пікірлес, еркін жазу, БББ, дөңгелек үстел, пікірталастар ZOOM, YouTube, Classroom, Teams, Meat Univer.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8. ОМӨЖ, МӨЖ кестесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ОМӨЖ МӨЖ тапсырмасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тапсырма түрі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тапсырманың берілу және орындалу мерзімі (апта күні мен уақыты)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қабылдау мерзімі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
Әдіснамалық білімдер тобының төрт деңгейлілігі Э.Г. Юдин бойынша
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Талдау жасап, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснамалық философиялық білім
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Конспектіле, талдау жаса.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3
Психология мен едагогиканың басқа ғылым салаларымен байланысы туралы ойталқы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Талдаңыз, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4
Синергетика және акмеологиялық амал
Түсіндіріңіз, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5
Іргелі және қолданбалы зерттеулер
Конспектілеп, талдаңыз
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6
Өз зерттеу жұмыстарының кезеңдерін айқындау
Өз жұмысына талдау жасау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7
Зерттеу жұмыстарының міндеттеріне сәйкес, анкеталар, тестер, т.б. диагностикалык материалдар дайындау технологиясымен танысу
Слайд-презентация
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8
Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы. Жаңа педагогикалық білімдерді қалыптастыру жолдары.
Тезистеңіз, талдаңыз
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9
Эмпирикалық зерттеу әдістерінің түрлері. Тарихи және логикалық әдістер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістер түрлеріне слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нәтижелердің шынайылығы мен дәйектілігін анықтау жолдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жазылған жұмысының шынайылығын түсіндіру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11
Эксперимент түрлері
Түрлерін тарқатып айт
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
13 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
12
Мұғалімдердің, жаңашыл педагогтардың тәжірибесін зерттеу
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
13
Психологиялық-педагогикалық құжаттарды зерттеу
Қалай жазу керек? Қалай сөйлеу
керек?
Талдау жасау, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
15 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
МӨЖ тапсырмасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
Педагогика ғылымдарының әдіснамалық негіздері туралы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
Әдістемелік білімге негізделген ой мәдениеті
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жазбаша хабарлама
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3
Ғылым мен практиканың бірлігі жайлы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Түсіндір, слайд-презентация
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4
Үлестірме материалдармен жұмыс арқылы кесте жасау
Кесте құру
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5
Өз зерттеу жұмыстарының кезеңдерін айқындау
Өз жұмысыңызға талдау жасау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6
Ғылыми-педагогикалык зерттеудің элеметтерінің сипаттамалық кестесімен жұмыс
Кесте құру
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7
Өз зерттеулерінің әдістерін тандау, негіздеу
Өз жұмысына талдау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8
Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы. Жаңа педагогикалық білімдерді қалыптастыру жолдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10-11 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9
Эмпирикалық зерттеу ұғымын ашу
Түсіндіру
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10
Зерттеудің теориялық және практикалық құндылығы
Талдап, ауызша түсіндір.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
11
Оқушылардың жазбаша, графикалық және шығармашылық жұмыстарын зерттеу
Зертте, талда.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
12
Зерттеу тақырыбы бойынша макала, пікір дайындау
Бір мақалаға пікір жаз.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
15 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
13
Сауалнаманың түрлері мен әдістері, сауалнама алу себебі
Түсіндіру, сауалнама құрастыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9. КУРСТЫҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9.1 Дәрістер
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№1. Дәріс тақырыбы: Ғылыми психологиялық-педагогикалық әдіснама туралы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Ғылым дамуының басты шарты
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылым әдіснамасы зерттеу жүйесіндегі құрылымдық бірліктердің - нысаны, талдау пәні, зерттеу міндеттері, зерттеу құралдар тобы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі*
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Деректердің жинақталуы мен олардың түсініктемесінің ғылыми негізделген зерттеу әдістеріне тәуелділілігі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснамалық білімнің екі күйі: дескриптивтік не прескриптивтік. Әдіснамалық білімдер тобының төрт деңгейлілігі Э.Г. Юдин бойынша.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Философиялық әдіснама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жалпы ғылымдық әдіснама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нақты ғылым әдіснамасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Технологиялық әдіснама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснаманың ең жоғары деңгейі танымның жалпы принциптері мен бүкіл ғылымның категориялар құрылымын негіздейді. Осыдан философиялық білімдердің барша жүйесі әдіснамалық қызмет атқарады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Екінші - жалпы ғылымдық - әдіснама деңгейінде ғылымдардың баршасында не кӛпшілігінде қолданылуы мүмкін теориялық тұжырымдарды белгілейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Үшінші деңгей - нақты ғылым әдіснамасы қандай да нақты ғылыми пән аймағында қолданылатын зерттеу әдістері мен принциптерінің жиынтығын құрайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нақты ғылым әдіснамасы белгілі саладағы ғылыми тануға тән болған проблемаларды, сондай-ақ жоғарылау келген әдіснамалық деңгейлерге байланысты алға тартылатын мәселелерді де қамтиды, мысалы: педагогикалық зерттеулердегі жүйелестіру мен жобалау (моделдеу) проблемалары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Төртінші деңгей - технологиялық әдіснама - зерттеу әдістері мен техникасын белгілеп, деректі эмпирикалық материалдарды жинақтап, алғашқы өңдеуден өткізіп, кейін оларды ғылыми білімдер өрісіне қосу қызметтерінен хабар береді. Бұл деңгейдегі әдіснамалық білім нақты көрсетпе-нұсқау сипатына ие.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснаманың барша деңгейлері күрделі жүйеде бірігіп, өзара сабақтастықпен байланысты келеді. Ал әрқандай әдіснамалық деп танылған білімнің мазмұндық негізі философиялық деңгейден іздестіріледі, себебі таным процесі мен болмысты қайта жасау әрекеттерінің дүниетаным, көзқарас бағдары осы философиямен айқындалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Ғылыми жаңалықтың мәні мен маңызы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Психологиялық-педагогикалык зерттеулердің әдіснамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жаңа педагогикалык білімдерді калыптастыру жолдары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Шешім талап ететін күрделі ғылыми немесе тәжірибелік мәселе:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) проблема;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) қарама-қайшылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) болжам;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) мақсат.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Берілген жағдайда оқылатын зерттеу нысанының тарабы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) ұғым көлемі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) мәселе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу пәні;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) адамдар тобы немесе жеке тұлға.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№2 Дәріс тақырыбы: Ғылыми білім танымдық іс-әрекеттің нәтижесі ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Ғылым әрекет ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Әдіснама - ғылымды тану жолы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық негіздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі*
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылым - адамның табиғат пен қоғам туралы объективті білімін қалыптастыруға мүмкіндік беретін танымның ең жоғарғы пішімі, оның практикалық кызметінің бір саласы. Адамзат қоғамының дамуы барысында ғылым сол қоғамның маңызды әлеуметтік институтына және тікелей ӛндірістік күшіне айналды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Fылымның басты мақсаты - ғылым заңдарының негізінде ашылып отырған болмыс құбылысы мен процесін болжау, түсіндіру және жүйелеп мазмұндап беру. Ғылым адамзат қоғамының ерте дәуірінен, адам баласының танымдық және ӛндірістік қажеттілігінің арасы ажырамай тұрған кезеңнен бастау алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ежелгі Шығыста (Бабыл. Мысыр, Үндістан. Қытай) болашақ ғылымға негіз болған білімнің алғашқы нышандары калыптасты. Ғылымның алғышарты ретінде мифологияны атауға болады. Онда алғаш қоршаған орта туралы бүтіндей тұтас, жан-жақты танымдық жүйе қалыптастыруға ұмтылыс болды. Бірақ, бұл нақты теориялық білім болды, оның объективтілігі, логикалық кӛңілге қонымдылығы бірінші орынға шықты.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ежелгі Грекияда дамыған ғылым (Аристотель жэне т.б.) қоғам мен табиғат зандылықтарын ашып, мәдениет тарихында ұлы рөл атқарды; олар тұтастай алғанда дүниетанымды білдіретін бұрынғы абстрактілік ұғымдар жүйесіне танымдық қызмет тәжірибесін енгізді, дүниетанымның объективті, табиғи зандылыктарын тұрақты іздестіруді дәстүрге айналдырды, ғылымның ерекше тәсілі дәлелдеу негізін қалыптастырды. Осы дәуірде натурфилософиядан білімнің кейбір салалары даралана бастады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ежелгі грек ғылымның эллинистік кезеңінде геометрия (Евклид), механика (Архимед), астрономия (Птолемей) жеке ғылым салалары түрінде бӛлініп шықты. Орта ғасырларда ғылымның дамуына Шығыс, араб елдері Орта Азия ғалымдары елеулі үлес қосты. Олар Ежелгі Грекияда қалыптасқан ғылыми таным жетістіктерін сақтап қана қойған жоқ, оны кӛптеген салаларда толықтырып, дамытты. Шығыста әл-Фарабиді Аристотельден кейінгі "екінші ұстаз" деп таныды. Орта ғасырларда араб елдері мен ислам діні тараған басқа да аймақтарда философия, медицина, эстетика, математика, астрономия, т.б. ғылым салалары қауырт дамып, бұл құбылыс кейін Ислам Ренессансы деп аталды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылымның калыптасуына негіз болған тағы бір тірек алхимия мен астрология дамуы болды. Алхимия табиғи заттар мен қоспаларды тәжірибе жасау арқылы зерттеп, химияның қалыптасуының алғышартын жасады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Астрология аспан денелерін зерттеу арқылы астрономияның дамуына ықпал етті. Қайта ӛрлеу дәуірінде діннің басымдылығы әлсіреді, ғылым рухани ӛмірдің дербес факторы болып, дүниетанымның негізгі тірегіне айналды. Сондай-ақ, ғылым табиғат кұбылыстарын жан-жақты зерттеп, адамзат танымының көкжиегін кеңейте түсті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
16-17 ғасырларда ғылымда болған терең ӛзгерістер алғашқы ғылыми революцияға алып келді. Ғылымның каркынды дамуы, дүниенің жаңа бейнесін қалыптастырудағы ролінің артуы, жаңа дәуірде ғылымды жоғары мәдени құндылық ретінде тануға көптеген философиялық мектептер мен бағыттардың ғылымға қарап бой түзуіне ықпал етті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қоғамдық өмір кұбылыстарын тану саласындағы өзгерістер діннің "табиғи бастауын" іздеу, кұкык, мораль, т.б. "адам табиғаты" туралы түсініктер бағытындағы ізденістерден көрініс тапты. Механикадағы жетістіктер ғылымның аяғында жүйеленіп, толығып, әлемнің механикалы бейнесі туралы түсінік калыптастыруда шешуші рӛл атқарып, кейін әмбебап дүниетанымдық маңызға ие болды. Fылымның дамуына қазіргі кезендегі философиялық дүниетанымдық базасы диалекті-логикалық тұжырымдама болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылымның "өсу нүктесі" оның ішкі даму логикасы мен казіргі заманғы адамзат коғамының көпқырлы әлеуметтік қажеттілігінің ұштасуына байланысты. 20 ғасырдың басында жаратылыстану ғылымында алдыңғы катарға биология шықты, онда ДНК-ның молекулалық кұрылымы белгіленіп, генетикалық кодтары айқындалды. 20 ғ-да ғылымның даму карқыны оның түрлі салаларының ұштасып, қазіргі кезеңнің кешенді, ірі мәселелерін жаңа бағдарда шешуге бағытталған мәселелерде (материалдар мен энергияның жаңа кӛздерін калыптастыру, адам мен табиғат қатынастарын тиімділендірудің үлкен жүйелерді басқару, ғарыштык зерттеулер. т.б.) ерекше байқалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылымның өз зандарын ашуға бағытталған кызметі - түсіндіру мен болжау болып табылады. Занды ашу жолындагы ізденіс зерттелу үстіндегі нысанның маңызды емес, екінші қатардағы қасиеті мен байланысынан алшақтауды, оған назар аудармаудан талап етеді, басқаша айтқанда оны "таза" күйінде қарастыру кажет. Ғылымдағы абстрактілеуді субъективті тәсіл деп ұғуға болмайды. Оның ғылымдағы рӛлі зерттелудегі акикатқа кол жеткізуге жәрдемдесуімен анықталады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснамалар деңгейі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
І деңгей - философиялық білім;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
II деңгей - жалпы ғылыми әдіснама (жүйелі тәсіл, іс-әрекеттік тәсіл, әртүрлі ғылыми зерттеулердің типтерінің сипаттамасы, олардың кезеңдері және элементтері: болжам, нысана және зерттеудің пәні, мақсаты, міндеттері т.б.).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
IIIдеңгей - нақты ғылыми әдіснама. Зерттеу принциптері және процедурасы, мысалы, педагогика пәні.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістемелік мәдениет - бұл керекті бӛлігі рефлексия болып табылатын әдістемелік білімге негізделген ой мәдениеті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістемелік мәдениетке: әдістемелік рефлексия (ӛзіндік ғылыми іс-әрекетті талдай білу), ғылыми бәсектемеге қабілеті, белгілі бір концепцияға критикалық ой мен шығармашылық қабылдау, зерттеу әдістері кіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістемелік мәдениет ғылымнан да қажет. Педагог-практикке әдістемелік мәдениеттің бӛлігі болып табылатындар: оку-тәрбие процесінде жобалау мен құру, сезіну, қалыптастыру және педагогикалык тапсырмалардың нәтижесі, әдістемелік рефлексия.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогиканың ғылыми-теоретикалық қызметі ғылым ретінде педагогикалык шындықтың нақты түрде қандай екенін ашып көрсетеді. Нәтижесінде мұгалімнің білімінің жаңа оқулықтарға сәтті және сәтсіз жұмыстары, оқушының жаңа материалдарды игеруді сынау барысында қиындықтары, құрамы, білім беру мазмұны туралы сияқты жұмыстар айқындалды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Ғылымның "өсу нүктесі"
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылымның алғышарты - мифология
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Себеп-салдар тәуелділігін анықтаудың кейбір жасанды жағдайлары мен бағыттарын тудыруға арналған ғылыми-зерттеу әдістемесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қадағалау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жағдайлық тесттер;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) тәжірибе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) тестілеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Тәжірибелік деректерді талдау мен жинақтауға негізделген зерттеу:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) эмпириялық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) теориялық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) шолу-талданбалы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) әдістемелік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Зерттеу жүргізетін адамдар тобы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) таңдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жиынтық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) ұжым;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) номиналды топ (нақты).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№3 Дәріс тақырыбы: Fылыми білімдер жүйесіндегі педагогика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Педагогика - білім беру жайындағы ғылым.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Педагогиканың дербестігі мен ашықтығы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Педагогика және философия; психология; антропология; тарих, әлеуметтану; биология; медицина т.б.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
XX ғасырдың екінші жартысынан бастап басқа ғылымдармен катынасындагы интеграциясы мен дифференция тенденциялары педагогиканың дамуын бақылады: философия, психология, социология, физиология, математика, политология, экономика ғылымдары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми пәндердің дифференция процесінде әртүрлі осындай облыстар бӛлініп шығады. Кез-келген ғылымды баска ғылымдармен арақатынасына, дифференциялық зерттеу деңгейіне карай бағалайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық ғылымның жүйесіне мыналар кіреді: тәрбиенің жалпы заңдылықтары мен негізін зерттейтін жалпы педагогика, педагогикалық идеялар дамуын оқытатын және әртүрлі дәуірдегі тәрбие практикасын оқытатын педагогика тарихы, жасерекшелік педагогикасы әртүрлі жастағы адамдардың тәрбие зандылыктарың зерттейді (мектепке дейінгі, мектепке дайындык педагогикасы, орта мектеп педагогикасы, арнайы орта білім педагогикасы, жоғарғы мектеп педагогикасы, андрогогика, герогогика).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Салыстырмалы педагогика білімдік және тәрбиелік жүйелердің әртүрлі елдердегі ерекшелігі мен ұқсастығын табу және оның құрылымдылығын зерттейді. Арнайы педагогика қимыл-қозғалыс тәрбиесінде жетіспеушілігі бар балалар мен ересектерге білім беру мен тәрбиелеудің үлгілері мен әдістемелерін, принциптерін және теориялық негізін зерттейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Арнайы педагогика (дефектология) бөлімдері мынадай қатарға бӛлінеді: саңырау және мылқау балалар мен ересектердің тәрбие және білім беру сұрактарымен сурдопедагогика айналысады, соқыр жэне әлсіз көретін адамдарды - тифлопедагогика, жетіспеушілігі бар адамдармен - олигофренопедагогика, сейлеу қабілеті дамымаган балалар мен ересектермен - логопедия айналысады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әртүрлі пәндерді окыту әдістемелері белгілі пәндерді окытатын арнайы зандылықтардан тұрады (тілді, физиканы, тарихты т.б.) және керекті әдістемелерді шешуші және сол пәндердің мазмұнын кабылдайтын технологиялық кұралдардан тұрады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кәсіби педагогика арнайы кәсіби сфераға бағытталған әрекеттердің оқыту және тәрбиелеу технологиясын, принциптерін, теоретикалык негізін, зандылықтарын оқытып-үйретеді. Кәсіби педагогика әскери, инженерлік, медициналык облыстарды байланыстырады және қамтиды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кӛз-келген ғылыми-теориялық құрылым бірлескен әрекеттер мен ғылыми білімдердің арасындағы айырмашылықты анық кӛрсетеді. Бұл теория күнделікті білім беру мен тэрбиелеу практикасына ұласады. Ғылыми түсінік педагогикалық тәжірибе мен білімнің кең формасын береді. Сондықтан педагогиканың дамуы оның ӛзгерістері мен категорияларын кӛрсетті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогиканың ғылым болып қалыптасуында негізгі педагогикалык үш фундаменталдык категориялар анықталды: тәрбиелеу, оқыту, білім беру. Тәрбиелеу тарихи категория ретінде оқыту мен білім беруді өзіне еңгізді. Қазіргі заманғы ғылымда тәрбиелеу ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан тарихи және мәдени тәжірибені беруші болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Педагогикалык үш фундаменталдық категориялар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Педагогикалық ғылымның жүйесі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Берілген әдістеме көмегі арқылы жасалған көрсеткіштер нәтижелерінің адам тәжірибесіне, оның нақты тәртібіне сәйкестігі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қажеттілік;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) нысандылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) сенімділік;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) анықтық.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Педагогикалың тәжірибеге ңатысушы адам:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) түлға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) респондент;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеуші;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) клиент.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Түрлі мәтіндерді, олардың мазмүны бойынша осы мәтіндер авторы психологиясы немесе мәтінде айтылатын адамдар жӛніндегі білудің психологиялық әдісі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) контент талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) түзетпелі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в)деректі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) тестілеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№4 Дәріс тақырыбы: Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық амалдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Әдіснамалық амалдар ұгымының мәні.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Әдіснаманың әрекеттік, жүйелілік, кешенділік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Тұлғалық, әрекеттік амалдары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснама ( гpeк тілінде methodos ) - зерттеу жолы, теория, ілім дегенді білдіреді де төмендегідей 2 мағынаны береді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- ғылыми таным әдісі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- зерттеліп отырған объект жөніндегі мәліметтерді және ғылыми жаңалықтарды бірізге келтіру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу жұмысының бағытына лайықты жағдай жасап, педагогикалық болмысты танудың кешенді құралдарын айқындау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогика теориясына лайыкты танымның ұстанымы, әдісі, нысаны мен таным амалдары аркылы педагогикалық шындықка жету тәсілдерін қолдану; педагогикалык болмысқа өзгерістер енгізу. Демек зерттеудің нәтижеге жетуі оның ғылыми кұралдарды дұрыс анықтап алып, әдіснама қорынан түрлі тәсілдерді таңдай білуімен тікелей байланысты.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіс термині тікелей нақты бір нәрсеге деген жол ретінде анықталады, яғни әдіснама мағынасы жағынан бір нәрсені тану туралы ғылым болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сондықтан әдіснама зерттеу процесі туралы ілім ретінде де түсіндіріледі. Бұл ілім жалпы әдіснама, ғылыми үғымының, теориялық негізі, ретінде дамуы мүмкін. Сонда бүл нақтылы философиялық жүйемен байланысты.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Fылыми әдіснаманы жетілдірудің бастамасын жэне негізін Гегель салды, ол өз назарын бірінші болып философиялық әдістің ерекшелік сипатына, оның нақтылы ғылымдар әдістерінен айырмашылығына жэне әдіснаманың олармен үйлесімсіздігі назар аударды. Гегель әдіс дегеніміз мазмүнның қозғалысы, құбылыстың мәнің ашып кӛрсету және оның мазмұнынан тыс жасалмайтындыгын баса көрсетті. Педагогикалық зерттеу жұмыстарында әдіснаманың мәдениеттанымдык, аксиологиялық, гуманистік, синергетикалық, акмеологиялық амалдарын басшылықка алу арқылы мәселенің теориялык тұғыры айқындалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
"Мәдениет" ұғымының астарлары. Мәдениет - адамның әрекетінің сапалык жағдайы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мәдениет - адамның рухани-адамгершілік дамуының маңызды факторы; Адамның ӛз шығармашылық әлеуетін ашып, өзін-өзі іске қосуы; Мәдениет - қауымның ӛмір сүру үлгілері (дәстүрлері, салттары, мінезқұлық ерекшеліктері).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мәдениет ұғымы латын тілінен аударғанда жерді өндеу, күту, баптау дегенді білдірсе, өз кезінде Рим философы Цицерон бұл терминді жанды жетілдіру мағынасында қолдана отырып, жан-жүйені өңдеу де жерді өндеу сияқты таза, кұнды өнім береді деген ой қалдырған. Адам қандай еңбекпен айналысиасын үнемі әрекеттің сыртқы нәтижелерімен катар ішкі нәтижелері де, яғни адамның ӛзінің ӛзгеруі, оның қабілеттерінің, білік, дағдыларының дамуы орын алады. Зат, дүние-мүліктер әлемін жасау барысында ол ӛзінің ішкі мүмкіндіктерін де жетілдіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Синергетика немесе өзін-өзі дамыту теориясы педагогика үшін эвристикалық мәні бар өзін-өӛзі дамытудың әмбебап үлгілерін іздеуге бағытталған күрделі жүйе. Синергетика өзін-өзі ұйымдастыратын үрдістердің жүзеге асуының нақты тәсілдеріне кӛңіл бөледі, үрдістің интерсубъектілік коммуникативті ұйымдастырылуын тірек етеді. Сондықтаи да оның грек тілінен аудармасы синергия - бірлесіп әрекеттесу, ынтымақтасу дегенді білдіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Акмеологиялық амал. Кәсіби шеберліктің шыңына шығу туралы ғылымның акмеология деген атауы грек тілінен аударғанда шың, биіктік деген мағынаны береді. Акмеологияда адам өзін-өзі дамыту мен шығармашылыққа қабілетті, өзінің ӛмірі мен кәсіби әрекетін ұйымдастыра алатын өз әрекетінің субъектісі ретінде танылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Адамның индивид ретіндегі прогрессивті дамуындагы шығар шыңы; тұлға ретіндегі дамуындағы жетістіктері; еңбектегі жоғарғы жетістіктері (тұлғаның әрекет субъектісі ретіндегі дамуымен байланысты); адамның даралық дамуындағы жетістіктерінің шыңы. Әр адамда бұл бағыттардың байқалуы әркалай болады. Олар бір-бірімен тығыз байланыса отырып, олардың түйісулері нәтижесінде адамның әрекеттің жоғарғы баспалдағында болуы орын алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Аксиологиялық амал (құндылықтар) Философияда құндылық деп адам және қоғам үшін мәні бар айналаны қоршаған ӛмірдің әлеуметтік объектілер, коғамдық өмір мен табиғат адам тіршілігіне қатысуы танылады. Әлемдегі бар нәрсенің барлығы құндылық қарым-қатынастардың объектісі бола алады
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Гуманистік амал. Гуманизм (ізгілік) - дүниетанымдық амал болғандықтан, оның негізінде адамның" мүмкіншілігінің шексіздігін, өзін-өзі дамыту қабілеттілігіне деген сенімі мен ерік бостандығын, абыройын қорғау, адамның бақытқа жету жолындағы құқығы мен оның барлық сұраныстарын қамтамасыз етуді мақсат етеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Синергетика ұғымы нені білдіреді?
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Акмеологиялық амал деген не?
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Аксиологиялық амал
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Түзету коэффициентін аныңтау және оқумен байланысты математикалықстатистикалык әдіс:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а)түзетпелі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) деректі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) контент-талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) сыртқы сараптау, бағалау әдісі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Білім алу заңдылықтарының мазмұнын механизмін, құрылымын, принципі мен технологиясын жаңа білім жаңалықтарын ашуға, қолдануға бағытталған процесс және ғылыми жұмыстардың нәтижесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қолданбалы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) бақылау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) педагогикалың зерттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) ғылыми талдамалар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Педагогика нәтижесі жӛніндегі теориялық, тәжірибелік жетістіктерді қорытындылайтын және болжамдық негіздегі педагогикалық жүйенің даму модельдерін ұсынатын жинақталған тұжырымдамалар:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қолданбалы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) іргелі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) талдамалар;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) психологиялық-педагогикалық
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№5 Дәріс тақырыбы: Зерттеу кезеңдері мен деңгейлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеу жұмысының бағдарламасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылыми зерттеудің деңгейлері мен кезеңдері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Іргелі (фундаментальды) зерттеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. Қолданбалы зерттеулер. Іргелі және қолданбалы зерттеулердің ӛзара қарым-қатынасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5. Зерттеу кезеңдері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогика саласындағы зерттеулер - бұл білім зандылықтары, оның құрылымы мен механизмдері, мазмұны, принциптері мен технологиясы жӛніндегі жаңа мәліметтерді алуға бағытталған ғылыми ізденіс процесі жэне оның нәтижесі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық зерттеулердің міндеті-деректер мен құбылыстарды түсіндіру және оларды алдын ала болжастыру. Бағытталу тұрғысынан педагогикалык зерттеулер іргелі (фундаменталды), қолданбалы және болжам- жобалау (разработки) деңгейіндегі болып үш топка бӛлінеді. Іргелі зерттеулер нәтижесінде педагогиканың теориялық және практикалық жетістіктерін қорытушы жалпы тұжырымдамалар алынады немесе болжам жобалаумен педагогикалық жүйелерді дамытудың моделдері ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қолданбалы зерттеулер - бұл педагогикалық процестің кейбір тараптарын терендей тануға, алуан қырлы педагогикалық кызметтің зандылықтарын ашуға бағдарланған істер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми-педагогикалық зерттеу - оқыту, тәрбиелеу және дамытудың объективтік зандылықтарын ашуға бағытталған жаңа педагогикалық білімдерді калыптастыратын барыс, танымдық іс - әрекет түрі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық зерттеулердің үш деңгейін ажыратады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
:: эмпирикалық - педагогика ғылымында жаңа деректер анықталады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
:: теориялық - ертерек ашылған деректерді түсіндіруге жэне оралдың болашақ дамуын алдын ала айтуға мүмкіндік беретін педагогиканың негізгі жалпы зандылықтары алға койылады жэне тұжырымдалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
:: әдіснамалық - эмпирикалық жэне теориялық зерттеулердің негізінде педагогикалық құбылыстарды зерттеудің, теорияларды кұрудың жалпы принципі және әдістері тұжырымдалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Логика - адамның ойлауының қызмет етуінің заңдары мен түрлері жайлы ғылым. Ол формальды жэне диалектикалық болып екіге бӛлінеді. Формальды логика ойлаудың құрамын, яғни таным барысында ақиқат нәтижелелерді қамтамасыз ететін дұрыс пікірдің зандары мен түрлерін зерттейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Диалектикалық логика таным барысының абстрактылы ойлау сатысында диалектиканы пайдалану болып табылады. Бұл ғылыми ойлаудың ұғымдық құрылымына ерекше зер сапа қарайды. Ойлаудың түсінік, пікір, ой, қорытындысы сияқты түрлерінің шекараларын бөліп көрсетеді. Бұл бір ғылымның - екі саласы бірін-бірі толықтыра отырып, таным іс-әрекеттерінің жалпы ғылымдық тәсілдері мен әдістерін бөліп алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Логика - адамның ойлауының қызмет етуінің заңдары мен түрлері жайлы ғылым.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ойлаудың түрлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Дамудың қозғаушы күші:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қарама-қайшылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) зерттеу нысаны;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу пәні;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) зерттеу кӛздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің тұжырымды негізгі немесе айқын ұстанымы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу кӛздері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в)қарама-қайшылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) болжам.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Алғашқы алынған нәтижелер, бұрын басқалар зерттемеген және қабылдамаған:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) ғылыми жаңалың;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) нысаналы және тәжірибеде қолдану қолайлылығы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу әдістері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) зерттеу процедурасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Әр түрлі ғылыми-зерттеудің қорытынды кезеңі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу нәтижелерін іс-тәжірибеге енгізу және апробациялау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) теориялың негіздер;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) қорытындылар мен ұсыныстар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№6 Дәріс тақырыбы: Зерттеудің ғылыми аппараты
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеудің кӛкейтестілігі және оны негіздеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мәселенің зерттелу жайы мен карама-қайшылыктар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қалаған педагогикалық зерттеу көпшілік қабылдаған әдіснамалық тиектерге орай жүргізіледі. Педагогикада олардың қатарына - зерттелуге тиіс проблема, тақырып, нысан және оның дені (предмет), мақсат, міндеттер мен болжамдар, қорғалуы тиіс идеялар кіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалык зерттеулер сапасын танытушы негізгі кӛрсеткіштер: зерттеу кӛкейкестілігі, жаңалығы, теориялық және практикалық маңыздылығы. Зерттеу бағдарламасы, әдетте, екі бӛлімнен тұрады: әдіснамалық және ісәрекеттік (орындау-процедуралык).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Алғы бөлімде тақырып кӛкейкестілігі негізделеді, проблема нақтыланады, зерттеу нысаны мен дені, мақсаты мен міндеттері айқындалады, негізгі ұғымдары белгіленеді, зерттеу нысаны бастапкы жүйелі талдауға салынып, қызметтік болжам жасалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ал екіншіде - зерттеудің стратегиялық жоспары түзіледі, сонымен бірге деректерді жинақтау мен оларды іріктеудің реті және негізгі шаралары жасалады. Зерттеу кӛкейкестілігін негіздеудің мәні - оқу мен тәрбиенің теориясы және практикасын бұдан былай да дамыту үшін тиісті проблемалардың кажеттігін, дер кезінде зерттеліп, шешімін табудың маңыздылығын түсіндіру. Көкейкесті зерттеулер белгілі кезеқтегі аса күрделі де кажет мәселелердің жауабын береді, педагогикалык ғылымға қойылатын қоғамның әлеуметтік тапсырысын бейнелейді, практикада орын алған келелі кайшылықтарды ашады. Көкейкестілік тиегі өзгермелі, қозғалысты, уақыт пен нақты әрі ерекше жағдайларга тәуелді. Жалпыланған күйде көкейкестілік ғылыми идеялар мен практикалык ұсыныстарға болатын сұраныс (қандай да қажеттілікті қамтамасыз ету үшін) пен дер кезендегі ғылым мен практиканың мүмкіндігі арасындағы айырмашылық деңгейін сипаттайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу тақырыбы шешімі қалтқысыз табылуы қажет, өте күрделі де қоғамдык маңызға ие болған проблемалармен ұштасқан әлеуметтік тапсырыс нақты тақырыптық негіздеме дәйегін талап етеді. Ал бұл, өз кезегінде, қойылған мәселенің ғылым аймағында зерттелу дәрежесінен туындайды. Егер әлеуметтік тапсырыс педагогикалык практиканы талдаудың нәтижесінде ұсынылатын болса, ғылыми проблеманың өз негізі басқаша. Оның міндеті ғылым кұрал-жабдықтарын пайдалана отырып, негізгі қарамақарсылыктарды баяндап беру. Әдетте, проблема шешімі зерттеу максатын құрайды. Мақсат - кайта түзіліп, ӛрнектелетін проблема.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеу проблемасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің тақырыбы мақсаты, міндеттері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Мәселелік жағдаятты туғызатын үдеріс немесе құбылыс:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу нысаны;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу пәні (заты).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылыми және арнаулы әдебиеттер, мұрағат құжаттары іс-әрекет қорытындысы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу кӛздері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) теориялық негіздері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) методологиялың негіздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жобалау механизмі базасындағы адам туралы ақпарат алуға негізделген психологиялық тесттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) процессуалдық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жеке тұлғалық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) жобалаулық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) графикалық.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. Кез келген қызмет түріндегі адамның тәжірибелік жетіктігін бағалау негізін құрайтын психологиялық тесттер тобы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) интеллектуалды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетістік;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) процессуалды
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№7 Дәріс тақырыбы: Зерттеу элементтері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Зерттеу жұмысының нысаны.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің пәні.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Проблема нақтыланып, өрнектелгеннен соң, зерттеу нысанын тандау кезегі келеді. Нысанға педагогикалык процесс, педагогикалык болмыстың бір саласы немесе қайшылықтарымен жүз берген қандай да педагогикалык қатынас алынуы мүмкін.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Басқаша айтсақ, өз ішінде нақты не әлі де күмәнді қайшылықтарды камтып, проблемдік ситуацияларды туындатқан жағдайлардың баршасы нысан есептелінеді. Танымдык процесс бағытталғанның бірі - нысан.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу пәні (предмет) - нысан бӛлшегі, бір тарапты, яғни бұл түбегейлі зерттеуді қажет еткен нысанның теориялық не практикалық тұрғыдан өте маңызды сапа-қасиеттері, қырлары мен сырлары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу мақсаты, объекті және деніне сәйкес, әдетте, болжамды (гипотезаны) тексеру мен дәйектеуге арналған зерттеу міндеттері белгіленеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Гипотеза - бұл шынайылылығы әлі дәлелденуі қажет теориялық негізі бар болжамдар жиынтығы. Қорғауға ұсынылатын қағидалар зерттеу жұмысы барысында алынған теориялық және практикалық нәтижелердің ғылыми түрде қағида түрінде тұжырымдалуы немесе не қорғалатындығы жӛніндегі жалпы қорытындылардың сипаттамасы болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары*
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Зерттеудің ғылыми болжамы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Қорғауға ұсынылатын қағидалар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Суреттер, сызбалар, пішіндер негізін құрайтын тесттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) ақпараттық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) графикалық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) құжаттық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) сөздік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Адам мінез-құлқының анық сандық бағалануы мен қатаң сапалық анықталуына арнаған педагогикалық зерттеулердің стандартты түрдегі әдісі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) сызбалау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) деректі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) тест;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) сауал.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Адам психологиясын зерттеуде қолданылатын тесттер мен басқа да психикалық-диадностикалық әдістер үдерісі мен нәтижесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) сауалнама;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) тестілеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) сызбалау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) болжамдау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№8 Дәріс тақырыбы: Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеу әдістеріне жалпы сипаттама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің теориялық әдістері: талдау, жинактау, индукция және дедукция, жалпылау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми педагогикалық зерттеу әдістерінде әрбір ғалым ӛзінің дербес әдіснамасын, зерттеу әдістерін жасайды. Педагогиканың да өзіне тән ғылыми-зерттеу әдістері бар. Бұл әдістерді зерттеуші әрбір педагогикалық құбылыстың ерекшеліктеріне сәйкес қолданады. Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістері тек қана ғалымдардың төл ісі болмай, барлық мұғалімдердің де игілігіне айналуы қажет.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мұғалім өз жұмысында зерттеу әдістерін ғылыми негізінде меңгеріп, социология жэне психология ғалымдарының әдістерімен ұштастырып жүргізе білгенде ғана өзінің және басқа мұгалімдердің тәжірбиелерін жан-жакты зерттей алатын болады. Әрбір ғылым ӛзінің дербес әдіснамасын, зертгеу әдістерін жасайды. Педагогиканың да өзіне тән ғылыми зерттеу әдістері бар. Бұл әдістерді зерттеуші әрбір педагогикалық кұбылыстың ерекшеліктеріне сәйкес колданады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тәрбие мен оқытудың нәтижесі тек ғана мұғалімнің тиімді әдістерді қолдана білуі мен педагогикалык шеберлігіне байланысты емес, ол окушылардың қабілеттілігіне, жан-жақты дамуына және осы сияқты толып жаткан факторларға байланысты. Баска дәл ғылымдарға (физика, математика, химия) қарағанда педагогикалык құбылыстарды зерттеудің ӛзіндік ерекшеліктері бар. Мысалы: дәл ғылымдар бойынша экспериментті қайталап жүргізуге болады. Егер бұрынгы жағдай ескеріліп, сол кезеңдегі материалдар пайдаланылса экспериментті кайталап жүргізу тиімді нәтиже бермейді. Себебі, ғылыми педагогикалық зерттеудің объектісі - баланы тәрбиелеу. Сондықтан педагогикалык процесте және кейбір сырткы факторлар (даму барысында окушыларда пайда болатын ӛзгерістер, әлеуметтік және микроортада кездесетін түрлі жағдайлар жэне т.б) әсер етеді. Міне, осы тұрғыдан қарағанда ғылыми педагогикалық зерттеу әдістері баланың денсаулығына зиян келтірмейтіндей және оку-тәрбие процесін жетілдіру бағытында қолданылуы қажет. Әдістердің тұтастай бір бірлігін қолданудан назарға алынған проблема жан-жақты айқындалады, оның барша қырлары мен шектері түгелдей зерттеуден ӛтеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми педагогикалық зерттеу әдістерінің ерекшелігі - бұл педагогикалық құбылыстарды зерттеу, олар жӛніндегі гылыми ақпараттарды жинақтап, зандылыкты байланыстар қатынастарды анықтау, оның нәтижесінде ғылыми теория қалыптастыру мақсатымен жүргізілетін іс-әрекет жолдары мен тәсілдерінің өзі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістер көп түрлі де сан килы, бірақ жүйелестіре келгенде, бұлардың бәрі үш топка ажыратылады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) Педагогикалык тәжірибені зерттеу әдістері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) Теориялық зерттеу әдістері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) Математикалық әдістер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалык тәжірибені зерттеу әдістері - білім беру процесін ұйымдастырудың кӛз алдымызда қалыптасқан тәжірибесін зерттеудің жолдары. Зерттеуге озат тәжірибе, яғни танымал мұғалімдер мен катардағы тәлімгерлер қызметтері бірдей алынады. Олардың жұмыстарында кезігетін қиындықтар педагогикалық процесс қайшылықтарымен, пайда болган не енді туындауы мүмкін проблемалармен байланысты келеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық тәжірибені зерттеу барысында келесідей әдістер коғаданылады: бақылау, әңгімелеу, интервью, анкеттеу, оқушылардың жазба, графикалық және шығарма жұмыстарын кӛзден откеру, педагогикалық кұжаттармен танысу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау әдісі - зерттеу барысында накты дерек материал жинақтау максатымен қандай да педагогикалык құбылыстың назарға алынуы. Бакыланған құбылыстар міндетті түрде хатталады. Бақылау нақты нысанамен жете танысуға орай алдын ала белгіленген жоспар бойынша жүргізіледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау жұмысы келесі кезендерге бөлінеді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) міндеттері мен мақсаттарын айқындау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) бақыланатын объект, оның элементтерін және ситуацияларын тандастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) бакылау және оның барысында ақпарат топтастыруга оңтайлы әрі тиімді тәсілдерді іріктеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) байқалғандарды хатқа түсіру формасын ойластыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) жинақталған ақпараттарды өндеу және дәйектеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау түрлері:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Араласа бақылау - ізденуші зерттеу жүргізіп жатқан топтың мүшесі ретінде катысады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сырттай бақылау - зерттеуші ізденіс жүмыстарына тікелей араласпайды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ашык және жасырын бакылау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тұтастай және тандамалы бақылау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бакылау - орындалуы тұрғысынан ең оңай әдіс, бірак өзіндік кемшілігі де жоқ емес: кӛп жағдайларда бақылау барысындағы не соңғы нәтижеге зерттеушінің тұлғалық-әлеуметтік жеке дара бітістері (көзқарасы, мүддесі, жан толғанысы) ықпал жасап, оның кандай да шынайылықтан ауыткуына себепші болуы мүмкін.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сұхбат әдісі - кажетті акпаратты алу немесе бақылау барысында түсініксіздеу болған құбылыстың мәнін аша түсу мақсатымен дербес немесе косымша қолданылатын зерттеу тәсілі. Сүхбат айқындалуы тиіс нақты сұрақтар бойынша күні ілгері түзілген жоспармен орындалады. Сұхбаттасудың екінші бір түрі педагогикаға әлеуметтану саласынан енген - интервью алу. Бұл әдісте сұрақтар алдын ала түзіліп, бірізділікпен қойылып барады. Интервью жауаптары анық жазылып, хатталады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Анкеталау - ауқымды материал жинақтау үшін қолданылады. Сұрақжауаптары жазба күйінде қабылданады. Сұхбаттасу мен интервью алу бетпе-бет әңгімелесумен жүргізіледі, ал анкеттеу - сырттай орындалады. Аталған әдістердің нәтижелі болуы қойылатын сұрақтардың мазмұны мен құрылымына тәуелді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сауалнама түзуде ескерілетін жәйттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) алынатын ақпараттың сипатын анықтап алған жӛн;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) қойылатын сұрақтың бірнеше баламалы ӛрнегі болғаны қажет;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) сауалнаманың бірнеше жоспары түзіліп, ол алғашқы тексеруден ӛткізілуі тиіс;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) сауалнама кемшіліктері түзетіліп, пайдалануға ақырғы редакциясының үсынылуы дұрыс.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құнды материал оқушылардың шығармашылық туындыларын зерттеу әдісімен де алынады. Олар: шәкірттер орындаған жазба, графикалық, шығармашылық және бақылау жүмыстары; балалардың суреттері, сызылмалары, жасалған қосалқы бӛлшектер, кейбір пән дәптерлері. Мұндай жұмыстар оқушылардың даралык қабілеттерінен дерек береді, олардың кандай да бір саладағы ептілік жэне дағды жетістіктерінің деңгейін кӛрсетеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мектеп құжаттарымен танысу әдісін қолдана отырып, окушының жеке ісі, дәрігерлік карта, күнделік, жиналыс не отырыс хаттамалары және сол секілді мектеп хат-қағаздарымен танысу арқылы зерттеуші оку-тәрбие, білім игеру процесін ұйымдастыру практикасында нақты қалыптасқан объектив жағдайлар жүніндегі акпараттармен қаруланады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми педагогикалык зерттеудің қандай да бір әдіс не тәсілінің педагогикалык тиімділігін аныктау үшін арнайы ұйымдастырылған тексеру түрі - эксперимент ерекше маңызды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Зерттеудің эмпирикалық әдістері: бақылау, әңгімелесу, сұхбаттасу, сауалнама, модельдеу, тестік әдістер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Педагогикалық озат тәжірибені, мектеп және окушылардың жұмыс құжаттарын зерттеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Адамның жеке тұлға ретіндегі түрақты жағдайы мен қасиеттерін диагностикалауға арналған психологиялық тесттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) жетістік тесттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) креатив тесттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) интеллект тесттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) жағдайы мен қасиеті тесттері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Арнайы ұйымдастырылған, жасанды жағдайларда ӛткізілетін әдіс:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зертханалың тәжірибе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) табиғи тәжірибе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) бақылау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) тестілеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Бақылау әдісі жорамалдайды:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) адам психикасының жеке ерекшеліктерімен, оның мінез-құлқын зерттеу арқылы танысу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) өзінде кездесетін кейбір қатты жиналыстардың ағымын суреттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) жеке бір тұлғаны сырттай зерттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) адам бойындағы мінез-құлықтар мен сырт келбетіндегі ұқсастықтарды салыстыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№9 Дәріс тақырыбы: Эмпирикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Педагогикада зерттеудің үш деңгейі бар: эмпирикалық, теориялық, әдіснамалық
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Бақылап-зерттеу - заттар мен құбылыстарды мақсатты зерттеу, мағлұматтарды іріктеп жинақтау, көзбен көргенді сезім мүшелерімен қабылдау және санада бұл ақпаратқа талдау жасау; зерттеу объектісінің сыртқы жақтары, қасиеттері мен белгілері туралы мәлімет алу. Бақылап-зерттегенде, ең алдымен, бақылаушының өзі, зерттеу объектісі, бақылап-зерттеу- шарттары, сондай-ақ бақылап-зерттеу құралдары - видеоаспаптар, аспап-құралдар мен өлшеу құрал-саймандары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тікелей бақылап-зерттеу, мұғалім-зерттеуші оқу-тәрбие жұмысының тікелей басшысы; сонымен қатар ол тікелей куәгер ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1.ПӘН ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ МӘЛІМЕТТЕР:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Пән оқытушысы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1 ПӘННІҢ ҚЫСҚАША СИПАТТАМАСЫ: Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері пәні барысында магистранттарды психология-педагогика саласында ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыруға дайындау және педагогикалық-психологиялық зерттеудің жалпы ғылыми әдіснамасы жөніндегі ұғымын қалыптастыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2 ПӘННІҢ ПРЕКРЕКВИЗИТТЕРІ: ғылыми-зерттеу әдістемесі, педагогикалық-психологиялық пәндерді оқыту әдістемесі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 ПӘННІҢ ПОСТРЕКВИЗИТТЕРІ: білім берудегі ақпараттық коммуникативтік технологияларды қолдану әдістемесі, педагогикалық шеберлік, ақпараттық қоғам педагогикасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. ББ МОДУЛЬДІК ОҚУ ЖОСПАРЫНАН КӨШІРМЕ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Курс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Семестр
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Практика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
семинар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ОСӨЖ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
СӨЖ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау формасы
1
2
15
30
25
80
жазбаша емтихан
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. МОДУЛЬ БОЙЫНША ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптар атауы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Аптаға сәйкес орындалу мерзімі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
I2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1-модуль. Психологиялық-педагогикалық зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1 Ғылыми психологиялық-педагогикалық әдіснама туралы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2 Ғылыми білім танымдық іс әрекеттің нәтижесі ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Fылыми білімдер жүйесіндегі педагогика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.4 Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық амалдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.5 Зерттеу кезеңдері мен деңгейлері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.6 Зерттеудің ғылыми аппараты
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.7 Зерттеу элементтері
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Практикалық (семинар) сабақтар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.1 Ғылыми педагогикалық әдіснама туралы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.2 Ғылыми білім танымдық іс-әрекеттің нәтижесі ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.3 Ғылыми білімдер жүйесіндегі педагогика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.4 Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық амалдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.5 Зерттеу кезендері мен деңгейлері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.6 Зерттеудің ғылыми аппараты
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.7 Зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1 модуль бойынша барлығы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
714
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1 модуль бойынша бақылау түрі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
БАРЛЫҒЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
23
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2-модуль. Психологиялық-педагогикалық зерттеулердегі негізгі әдістер мен оларды қолданудың әдістемесі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 Эмпирикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.3 Ғылыми педагогикалық зерттеудің жүргізілу процесі және қорытынды кезеңі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.4 Педагогикалық эксперимент
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.5 Ғылыми мәтінмен жұмыс
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12-13-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.6 Ғылыми хабарламалардың формалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14-15-ші апта
2.7 Педагогикалык эксперимент міндеттері
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.8 Теориялық және тарихи ғылыми педагогикалық зерттеулердің әдістері
1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Практикалық (семинар) сабақтар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.1 Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық ұстанымдары
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.2 Тікелей және жанама бақылау
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.3 Зерттеу нәтижелері
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10-шы апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.4 Педагогикалық эксперимент
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.5 Зерттеу нәтижелеріне қойылатын репрезентативтік, валидтік, релеванттық талаптар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12-апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.6 Ғылыми хабарламалардың формалары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
13-апта
2.7 Педагогикалық эксперимент түрлері
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14-ші апта
2.8 Теориялық қызмет әдісі
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
15-ші апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2 модуль бойынша барлығы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
816
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2 модуль бойынша бақылау түрі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
БАРЛЫҒЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1530
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. ПӘНДІ ОҚЫТУ МАҚСАТЫ: магистранттарды ғылыми зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері саласындағы білімдерін жүйелі қалыптастыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5. ПӘН БОЙЫНША ҚҰЗІРЕТТІЛІКТЕР: Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы мен әдістері пәнін оқыту нәтижесінде магистрант:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
А. Әдіснамалық білімнің құрылымы мен қызметі туралы жалпы түсінікті; психологиялық-педагогикалық зерттеу және оның ғылыми аппаратының жүйелілік құрылымын;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
В.Зерттеудің жалпы ғылыми және психологиялық-педагогикалық әдістерін; С.Эксперименттің орындалу тәртібі және негізгі сипаттамасын, психологиялық-педагогикалық эксперимент барысында алынған мәліметтерді дәлелдей білетін болады; Д.Ғылыми зерттеуді талдаудағы ептілік, ғылыми зерттеу жұмыстарының бағдарламаларының дербес құрастыра білу, түсіндіру, қорытындылау және зерттеу нәтижесін меңгереді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6. ПӘНДІ ОҚЫТУ НӘТИЖЕЛЕРІ:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
(бакалавриат деңгейі бойынша)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блум таксономиясы деңгейлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қолдану
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Талдау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Синтез
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бағалау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Оқыту нәтижелері (ОН)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
(МББ-ғы пәнге сәйкес ОН көрсетілуі керек)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
білім мен тәрбие беруді басқарудағы инновациялық (АКТ) технологияларды қолдану.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
педагогикалық-психологиялық зерттеулердегі ғылыми таным әдістерін ұтымды талдай алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
психологиялық-педагогикалық эксперимент барысында алынған мәліметтерді дәлелдей алады
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Курс бойынша материалдың маңызын, қорытындылар сәйкестігін бағалау, бағалай білуі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7. ПӘНДІ ӨТКІЗУ ФОРМАТЫ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ТАЛАПТАР:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
интерактивті сабақтар, интерактивті дискуссия, тренинг, кластер, ойлан, жұптас, пікірлес, еркін жазу, БББ, дөңгелек үстел, пікірталастар ZOOM, YouTube, Classroom, Teams, Meat Univer.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8. ОМӨЖ, МӨЖ кестесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
ОМӨЖ МӨЖ тапсырмасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тапсырма түрі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тапсырманың берілу және орындалу мерзімі (апта күні мен уақыты)
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қабылдау мерзімі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
Әдіснамалық білімдер тобының төрт деңгейлілігі Э.Г. Юдин бойынша
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Талдау жасап, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснамалық философиялық білім
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Конспектіле, талдау жаса.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3
Психология мен едагогиканың басқа ғылым салаларымен байланысы туралы ойталқы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Талдаңыз, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4
Синергетика және акмеологиялық амал
Түсіндіріңіз, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5
Іргелі және қолданбалы зерттеулер
Конспектілеп, талдаңыз
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6
Өз зерттеу жұмыстарының кезеңдерін айқындау
Өз жұмысына талдау жасау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7
Зерттеу жұмыстарының міндеттеріне сәйкес, анкеталар, тестер, т.б. диагностикалык материалдар дайындау технологиясымен танысу
Слайд-презентация
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8
Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы. Жаңа педагогикалық білімдерді қалыптастыру жолдары.
Тезистеңіз, талдаңыз
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9
Эмпирикалық зерттеу әдістерінің түрлері. Тарихи және логикалық әдістер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістер түрлеріне слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нәтижелердің шынайылығы мен дәйектілігін анықтау жолдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жазылған жұмысының шынайылығын түсіндіру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11
Эксперимент түрлері
Түрлерін тарқатып айт
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
13 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
12
Мұғалімдердің, жаңашыл педагогтардың тәжірибесін зерттеу
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
13
Психологиялық-педагогикалық құжаттарды зерттеу
Қалай жазу керек? Қалай сөйлеу
керек?
Талдау жасау, слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
15 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
МӨЖ тапсырмасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1
Педагогика ғылымдарының әдіснамалық негіздері туралы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2
Әдістемелік білімге негізделген ой мәдениеті
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жазбаша хабарлама
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3
Ғылым мен практиканың бірлігі жайлы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Түсіндір, слайд-презентация
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4
Үлестірме материалдармен жұмыс арқылы кесте жасау
Кесте құру
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5
Өз зерттеу жұмыстарының кезеңдерін айқындау
Өз жұмысыңызға талдау жасау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
6
Ғылыми-педагогикалык зерттеудің элеметтерінің сипаттамалық кестесімен жұмыс
Кесте құру
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
7
Өз зерттеулерінің әдістерін тандау, негіздеу
Өз жұмысына талдау
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
8
Психологиялық-педагогикалық зерттеулердің әдіснамасы. Жаңа педагогикалық білімдерді қалыптастыру жолдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Слайд-презентация әзірле.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10-11 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9
Эмпирикалық зерттеу ұғымын ашу
Түсіндіру
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
11 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
10
Зерттеудің теориялық және практикалық құндылығы
Талдап, ауызша түсіндір.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
11
Оқушылардың жазбаша, графикалық және шығармашылық жұмыстарын зерттеу
Зертте, талда.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
14 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
12
Зерттеу тақырыбы бойынша макала, пікір дайындау
Бір мақалаға пікір жаз.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
15 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
13
Сауалнаманың түрлері мен әдістері, сауалнама алу себебі
Түсіндіру, сауалнама құрастыр.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
12 апта
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
сейсенбі 14.40
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9. КУРСТЫҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
9.1 Дәрістер
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№1. Дәріс тақырыбы: Ғылыми психологиялық-педагогикалық әдіснама туралы түсінік
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Ғылым дамуының басты шарты
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылым әдіснамасы зерттеу жүйесіндегі құрылымдық бірліктердің - нысаны, талдау пәні, зерттеу міндеттері, зерттеу құралдар тобы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі*
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Деректердің жинақталуы мен олардың түсініктемесінің ғылыми негізделген зерттеу әдістеріне тәуелділілігі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснамалық білімнің екі күйі: дескриптивтік не прескриптивтік. Әдіснамалық білімдер тобының төрт деңгейлілігі Э.Г. Юдин бойынша.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Философиялық әдіснама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Жалпы ғылымдық әдіснама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нақты ғылым әдіснамасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Технологиялық әдіснама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснаманың ең жоғары деңгейі танымның жалпы принциптері мен бүкіл ғылымның категориялар құрылымын негіздейді. Осыдан философиялық білімдердің барша жүйесі әдіснамалық қызмет атқарады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Екінші - жалпы ғылымдық - әдіснама деңгейінде ғылымдардың баршасында не кӛпшілігінде қолданылуы мүмкін теориялық тұжырымдарды белгілейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Үшінші деңгей - нақты ғылым әдіснамасы қандай да нақты ғылыми пән аймағында қолданылатын зерттеу әдістері мен принциптерінің жиынтығын құрайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Нақты ғылым әдіснамасы белгілі саладағы ғылыми тануға тән болған проблемаларды, сондай-ақ жоғарылау келген әдіснамалық деңгейлерге байланысты алға тартылатын мәселелерді де қамтиды, мысалы: педагогикалық зерттеулердегі жүйелестіру мен жобалау (моделдеу) проблемалары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Төртінші деңгей - технологиялық әдіснама - зерттеу әдістері мен техникасын белгілеп, деректі эмпирикалық материалдарды жинақтап, алғашқы өңдеуден өткізіп, кейін оларды ғылыми білімдер өрісіне қосу қызметтерінен хабар береді. Бұл деңгейдегі әдіснамалық білім нақты көрсетпе-нұсқау сипатына ие.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснаманың барша деңгейлері күрделі жүйеде бірігіп, өзара сабақтастықпен байланысты келеді. Ал әрқандай әдіснамалық деп танылған білімнің мазмұндық негізі философиялық деңгейден іздестіріледі, себебі таным процесі мен болмысты қайта жасау әрекеттерінің дүниетаным, көзқарас бағдары осы философиямен айқындалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Ғылыми жаңалықтың мәні мен маңызы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Психологиялық-педагогикалык зерттеулердің әдіснамасы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жаңа педагогикалык білімдерді калыптастыру жолдары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Шешім талап ететін күрделі ғылыми немесе тәжірибелік мәселе:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) проблема;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) қарама-қайшылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) болжам;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) мақсат.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Берілген жағдайда оқылатын зерттеу нысанының тарабы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) ұғым көлемі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) мәселе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу пәні;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) адамдар тобы немесе жеке тұлға.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№2 Дәріс тақырыбы: Ғылыми білім танымдық іс-әрекеттің нәтижесі ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Ғылым әрекет ретінде
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Әдіснама - ғылымды тану жолы
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық негіздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі*
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылым - адамның табиғат пен қоғам туралы объективті білімін қалыптастыруға мүмкіндік беретін танымның ең жоғарғы пішімі, оның практикалық кызметінің бір саласы. Адамзат қоғамының дамуы барысында ғылым сол қоғамның маңызды әлеуметтік институтына және тікелей ӛндірістік күшіне айналды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Fылымның басты мақсаты - ғылым заңдарының негізінде ашылып отырған болмыс құбылысы мен процесін болжау, түсіндіру және жүйелеп мазмұндап беру. Ғылым адамзат қоғамының ерте дәуірінен, адам баласының танымдық және ӛндірістік қажеттілігінің арасы ажырамай тұрған кезеңнен бастау алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ежелгі Шығыста (Бабыл. Мысыр, Үндістан. Қытай) болашақ ғылымға негіз болған білімнің алғашқы нышандары калыптасты. Ғылымның алғышарты ретінде мифологияны атауға болады. Онда алғаш қоршаған орта туралы бүтіндей тұтас, жан-жақты танымдық жүйе қалыптастыруға ұмтылыс болды. Бірақ, бұл нақты теориялық білім болды, оның объективтілігі, логикалық кӛңілге қонымдылығы бірінші орынға шықты.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ежелгі Грекияда дамыған ғылым (Аристотель жэне т.б.) қоғам мен табиғат зандылықтарын ашып, мәдениет тарихында ұлы рөл атқарды; олар тұтастай алғанда дүниетанымды білдіретін бұрынғы абстрактілік ұғымдар жүйесіне танымдық қызмет тәжірибесін енгізді, дүниетанымның объективті, табиғи зандылыктарын тұрақты іздестіруді дәстүрге айналдырды, ғылымның ерекше тәсілі дәлелдеу негізін қалыптастырды. Осы дәуірде натурфилософиядан білімнің кейбір салалары даралана бастады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ежелгі грек ғылымның эллинистік кезеңінде геометрия (Евклид), механика (Архимед), астрономия (Птолемей) жеке ғылым салалары түрінде бӛлініп шықты. Орта ғасырларда ғылымның дамуына Шығыс, араб елдері Орта Азия ғалымдары елеулі үлес қосты. Олар Ежелгі Грекияда қалыптасқан ғылыми таным жетістіктерін сақтап қана қойған жоқ, оны кӛптеген салаларда толықтырып, дамытты. Шығыста әл-Фарабиді Аристотельден кейінгі "екінші ұстаз" деп таныды. Орта ғасырларда араб елдері мен ислам діні тараған басқа да аймақтарда философия, медицина, эстетика, математика, астрономия, т.б. ғылым салалары қауырт дамып, бұл құбылыс кейін Ислам Ренессансы деп аталды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылымның калыптасуына негіз болған тағы бір тірек алхимия мен астрология дамуы болды. Алхимия табиғи заттар мен қоспаларды тәжірибе жасау арқылы зерттеп, химияның қалыптасуының алғышартын жасады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Астрология аспан денелерін зерттеу арқылы астрономияның дамуына ықпал етті. Қайта ӛрлеу дәуірінде діннің басымдылығы әлсіреді, ғылым рухани ӛмірдің дербес факторы болып, дүниетанымның негізгі тірегіне айналды. Сондай-ақ, ғылым табиғат кұбылыстарын жан-жақты зерттеп, адамзат танымының көкжиегін кеңейте түсті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
16-17 ғасырларда ғылымда болған терең ӛзгерістер алғашқы ғылыми революцияға алып келді. Ғылымның каркынды дамуы, дүниенің жаңа бейнесін қалыптастырудағы ролінің артуы, жаңа дәуірде ғылымды жоғары мәдени құндылық ретінде тануға көптеген философиялық мектептер мен бағыттардың ғылымға қарап бой түзуіне ықпал етті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қоғамдық өмір кұбылыстарын тану саласындағы өзгерістер діннің "табиғи бастауын" іздеу, кұкык, мораль, т.б. "адам табиғаты" туралы түсініктер бағытындағы ізденістерден көрініс тапты. Механикадағы жетістіктер ғылымның аяғында жүйеленіп, толығып, әлемнің механикалы бейнесі туралы түсінік калыптастыруда шешуші рӛл атқарып, кейін әмбебап дүниетанымдық маңызға ие болды. Fылымның дамуына қазіргі кезендегі философиялық дүниетанымдық базасы диалекті-логикалық тұжырымдама болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылымның "өсу нүктесі" оның ішкі даму логикасы мен казіргі заманғы адамзат коғамының көпқырлы әлеуметтік қажеттілігінің ұштасуына байланысты. 20 ғасырдың басында жаратылыстану ғылымында алдыңғы катарға биология шықты, онда ДНК-ның молекулалық кұрылымы белгіленіп, генетикалық кодтары айқындалды. 20 ғ-да ғылымның даму карқыны оның түрлі салаларының ұштасып, қазіргі кезеңнің кешенді, ірі мәселелерін жаңа бағдарда шешуге бағытталған мәселелерде (материалдар мен энергияның жаңа кӛздерін калыптастыру, адам мен табиғат қатынастарын тиімділендірудің үлкен жүйелерді басқару, ғарыштык зерттеулер. т.б.) ерекше байқалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылымның өз зандарын ашуға бағытталған кызметі - түсіндіру мен болжау болып табылады. Занды ашу жолындагы ізденіс зерттелу үстіндегі нысанның маңызды емес, екінші қатардағы қасиеті мен байланысынан алшақтауды, оған назар аудармаудан талап етеді, басқаша айтқанда оны "таза" күйінде қарастыру кажет. Ғылымдағы абстрактілеуді субъективті тәсіл деп ұғуға болмайды. Оның ғылымдағы рӛлі зерттелудегі акикатқа кол жеткізуге жәрдемдесуімен анықталады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснамалар деңгейі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
І деңгей - философиялық білім;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
II деңгей - жалпы ғылыми әдіснама (жүйелі тәсіл, іс-әрекеттік тәсіл, әртүрлі ғылыми зерттеулердің типтерінің сипаттамасы, олардың кезеңдері және элементтері: болжам, нысана және зерттеудің пәні, мақсаты, міндеттері т.б.).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
IIIдеңгей - нақты ғылыми әдіснама. Зерттеу принциптері және процедурасы, мысалы, педагогика пәні.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістемелік мәдениет - бұл керекті бӛлігі рефлексия болып табылатын әдістемелік білімге негізделген ой мәдениеті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістемелік мәдениетке: әдістемелік рефлексия (ӛзіндік ғылыми іс-әрекетті талдай білу), ғылыми бәсектемеге қабілеті, белгілі бір концепцияға критикалық ой мен шығармашылық қабылдау, зерттеу әдістері кіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістемелік мәдениет ғылымнан да қажет. Педагог-практикке әдістемелік мәдениеттің бӛлігі болып табылатындар: оку-тәрбие процесінде жобалау мен құру, сезіну, қалыптастыру және педагогикалык тапсырмалардың нәтижесі, әдістемелік рефлексия.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогиканың ғылыми-теоретикалық қызметі ғылым ретінде педагогикалык шындықтың нақты түрде қандай екенін ашып көрсетеді. Нәтижесінде мұгалімнің білімінің жаңа оқулықтарға сәтті және сәтсіз жұмыстары, оқушының жаңа материалдарды игеруді сынау барысында қиындықтары, құрамы, білім беру мазмұны туралы сияқты жұмыстар айқындалды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Ғылымның "өсу нүктесі"
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылымның алғышарты - мифология
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Себеп-салдар тәуелділігін анықтаудың кейбір жасанды жағдайлары мен бағыттарын тудыруға арналған ғылыми-зерттеу әдістемесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қадағалау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жағдайлық тесттер;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) тәжірибе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) тестілеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Тәжірибелік деректерді талдау мен жинақтауға негізделген зерттеу:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) эмпириялық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) теориялық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) шолу-талданбалы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) әдістемелік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Зерттеу жүргізетін адамдар тобы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) таңдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жиынтық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) ұжым;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) номиналды топ (нақты).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№3 Дәріс тақырыбы: Fылыми білімдер жүйесіндегі педагогика
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Педагогика - білім беру жайындағы ғылым.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Педагогиканың дербестігі мен ашықтығы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Педагогика және философия; психология; антропология; тарих, әлеуметтану; биология; медицина т.б.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
XX ғасырдың екінші жартысынан бастап басқа ғылымдармен катынасындагы интеграциясы мен дифференция тенденциялары педагогиканың дамуын бақылады: философия, психология, социология, физиология, математика, политология, экономика ғылымдары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми пәндердің дифференция процесінде әртүрлі осындай облыстар бӛлініп шығады. Кез-келген ғылымды баска ғылымдармен арақатынасына, дифференциялық зерттеу деңгейіне карай бағалайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық ғылымның жүйесіне мыналар кіреді: тәрбиенің жалпы заңдылықтары мен негізін зерттейтін жалпы педагогика, педагогикалық идеялар дамуын оқытатын және әртүрлі дәуірдегі тәрбие практикасын оқытатын педагогика тарихы, жасерекшелік педагогикасы әртүрлі жастағы адамдардың тәрбие зандылыктарың зерттейді (мектепке дейінгі, мектепке дайындык педагогикасы, орта мектеп педагогикасы, арнайы орта білім педагогикасы, жоғарғы мектеп педагогикасы, андрогогика, герогогика).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Салыстырмалы педагогика білімдік және тәрбиелік жүйелердің әртүрлі елдердегі ерекшелігі мен ұқсастығын табу және оның құрылымдылығын зерттейді. Арнайы педагогика қимыл-қозғалыс тәрбиесінде жетіспеушілігі бар балалар мен ересектерге білім беру мен тәрбиелеудің үлгілері мен әдістемелерін, принциптерін және теориялық негізін зерттейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Арнайы педагогика (дефектология) бөлімдері мынадай қатарға бӛлінеді: саңырау және мылқау балалар мен ересектердің тәрбие және білім беру сұрактарымен сурдопедагогика айналысады, соқыр жэне әлсіз көретін адамдарды - тифлопедагогика, жетіспеушілігі бар адамдармен - олигофренопедагогика, сейлеу қабілеті дамымаган балалар мен ересектермен - логопедия айналысады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әртүрлі пәндерді окыту әдістемелері белгілі пәндерді окытатын арнайы зандылықтардан тұрады (тілді, физиканы, тарихты т.б.) және керекті әдістемелерді шешуші және сол пәндердің мазмұнын кабылдайтын технологиялық кұралдардан тұрады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кәсіби педагогика арнайы кәсіби сфераға бағытталған әрекеттердің оқыту және тәрбиелеу технологиясын, принциптерін, теоретикалык негізін, зандылықтарын оқытып-үйретеді. Кәсіби педагогика әскери, инженерлік, медициналык облыстарды байланыстырады және қамтиды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Кӛз-келген ғылыми-теориялық құрылым бірлескен әрекеттер мен ғылыми білімдердің арасындағы айырмашылықты анық кӛрсетеді. Бұл теория күнделікті білім беру мен тэрбиелеу практикасына ұласады. Ғылыми түсінік педагогикалық тәжірибе мен білімнің кең формасын береді. Сондықтан педагогиканың дамуы оның ӛзгерістері мен категорияларын кӛрсетті.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогиканың ғылым болып қалыптасуында негізгі педагогикалык үш фундаменталдык категориялар анықталды: тәрбиелеу, оқыту, білім беру. Тәрбиелеу тарихи категория ретінде оқыту мен білім беруді өзіне еңгізді. Қазіргі заманғы ғылымда тәрбиелеу ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан тарихи және мәдени тәжірибені беруші болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Педагогикалык үш фундаменталдық категориялар
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Педагогикалық ғылымның жүйесі
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Берілген әдістеме көмегі арқылы жасалған көрсеткіштер нәтижелерінің адам тәжірибесіне, оның нақты тәртібіне сәйкестігі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қажеттілік;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) нысандылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) сенімділік;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) анықтық.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2.Педагогикалың тәжірибеге ңатысушы адам:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) түлға;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) респондент;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеуші;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) клиент.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Түрлі мәтіндерді, олардың мазмүны бойынша осы мәтіндер авторы психологиясы немесе мәтінде айтылатын адамдар жӛніндегі білудің психологиялық әдісі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) контент талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) түзетпелі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в)деректі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) тестілеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№4 Дәріс тақырыбы: Педагогикалық зерттеулердің әдіснамалық амалдары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Әдіснамалық амалдар ұгымының мәні.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Әдіснаманың әрекеттік, жүйелілік, кешенділік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Тұлғалық, әрекеттік амалдары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіснама ( гpeк тілінде methodos ) - зерттеу жолы, теория, ілім дегенді білдіреді де төмендегідей 2 мағынаны береді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- ғылыми таным әдісі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
- зерттеліп отырған объект жөніндегі мәліметтерді және ғылыми жаңалықтарды бірізге келтіру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу жұмысының бағытына лайықты жағдай жасап, педагогикалық болмысты танудың кешенді құралдарын айқындау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогика теориясына лайыкты танымның ұстанымы, әдісі, нысаны мен таным амалдары аркылы педагогикалық шындықка жету тәсілдерін қолдану; педагогикалык болмысқа өзгерістер енгізу. Демек зерттеудің нәтижеге жетуі оның ғылыми кұралдарды дұрыс анықтап алып, әдіснама қорынан түрлі тәсілдерді таңдай білуімен тікелей байланысты.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдіс термині тікелей нақты бір нәрсеге деген жол ретінде анықталады, яғни әдіснама мағынасы жағынан бір нәрсені тану туралы ғылым болады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сондықтан әдіснама зерттеу процесі туралы ілім ретінде де түсіндіріледі. Бұл ілім жалпы әдіснама, ғылыми үғымының, теориялық негізі, ретінде дамуы мүмкін. Сонда бүл нақтылы философиялық жүйемен байланысты.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Fылыми әдіснаманы жетілдірудің бастамасын жэне негізін Гегель салды, ол өз назарын бірінші болып философиялық әдістің ерекшелік сипатына, оның нақтылы ғылымдар әдістерінен айырмашылығына жэне әдіснаманың олармен үйлесімсіздігі назар аударды. Гегель әдіс дегеніміз мазмүнның қозғалысы, құбылыстың мәнің ашып кӛрсету және оның мазмұнынан тыс жасалмайтындыгын баса көрсетті. Педагогикалық зерттеу жұмыстарында әдіснаманың мәдениеттанымдык, аксиологиялық, гуманистік, синергетикалық, акмеологиялық амалдарын басшылықка алу арқылы мәселенің теориялык тұғыры айқындалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
"Мәдениет" ұғымының астарлары. Мәдениет - адамның әрекетінің сапалык жағдайы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мәдениет - адамның рухани-адамгершілік дамуының маңызды факторы; Адамның ӛз шығармашылық әлеуетін ашып, өзін-өзі іске қосуы; Мәдениет - қауымның ӛмір сүру үлгілері (дәстүрлері, салттары, мінезқұлық ерекшеліктері).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мәдениет ұғымы латын тілінен аударғанда жерді өндеу, күту, баптау дегенді білдірсе, өз кезінде Рим философы Цицерон бұл терминді жанды жетілдіру мағынасында қолдана отырып, жан-жүйені өңдеу де жерді өндеу сияқты таза, кұнды өнім береді деген ой қалдырған. Адам қандай еңбекпен айналысиасын үнемі әрекеттің сыртқы нәтижелерімен катар ішкі нәтижелері де, яғни адамның ӛзінің ӛзгеруі, оның қабілеттерінің, білік, дағдыларының дамуы орын алады. Зат, дүние-мүліктер әлемін жасау барысында ол ӛзінің ішкі мүмкіндіктерін де жетілдіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Синергетика немесе өзін-өзі дамыту теориясы педагогика үшін эвристикалық мәні бар өзін-өӛзі дамытудың әмбебап үлгілерін іздеуге бағытталған күрделі жүйе. Синергетика өзін-өзі ұйымдастыратын үрдістердің жүзеге асуының нақты тәсілдеріне кӛңіл бөледі, үрдістің интерсубъектілік коммуникативті ұйымдастырылуын тірек етеді. Сондықтаи да оның грек тілінен аудармасы синергия - бірлесіп әрекеттесу, ынтымақтасу дегенді білдіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Акмеологиялық амал. Кәсіби шеберліктің шыңына шығу туралы ғылымның акмеология деген атауы грек тілінен аударғанда шың, биіктік деген мағынаны береді. Акмеологияда адам өзін-өзі дамыту мен шығармашылыққа қабілетті, өзінің ӛмірі мен кәсіби әрекетін ұйымдастыра алатын өз әрекетінің субъектісі ретінде танылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Адамның индивид ретіндегі прогрессивті дамуындагы шығар шыңы; тұлға ретіндегі дамуындағы жетістіктері; еңбектегі жоғарғы жетістіктері (тұлғаның әрекет субъектісі ретіндегі дамуымен байланысты); адамның даралық дамуындағы жетістіктерінің шыңы. Әр адамда бұл бағыттардың байқалуы әркалай болады. Олар бір-бірімен тығыз байланыса отырып, олардың түйісулері нәтижесінде адамның әрекеттің жоғарғы баспалдағында болуы орын алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Аксиологиялық амал (құндылықтар) Философияда құндылық деп адам және қоғам үшін мәні бар айналаны қоршаған ӛмірдің әлеуметтік объектілер, коғамдық өмір мен табиғат адам тіршілігіне қатысуы танылады. Әлемдегі бар нәрсенің барлығы құндылық қарым-қатынастардың объектісі бола алады
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Гуманистік амал. Гуманизм (ізгілік) - дүниетанымдық амал болғандықтан, оның негізінде адамның" мүмкіншілігінің шексіздігін, өзін-өзі дамыту қабілеттілігіне деген сенімі мен ерік бостандығын, абыройын қорғау, адамның бақытқа жету жолындағы құқығы мен оның барлық сұраныстарын қамтамасыз етуді мақсат етеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Синергетика ұғымы нені білдіреді?
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Акмеологиялық амал деген не?
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Аксиологиялық амал
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Түзету коэффициентін аныңтау және оқумен байланысты математикалықстатистикалык әдіс:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а)түзетпелі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) деректі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) контент-талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) сыртқы сараптау, бағалау әдісі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Білім алу заңдылықтарының мазмұнын механизмін, құрылымын, принципі мен технологиясын жаңа білім жаңалықтарын ашуға, қолдануға бағытталған процесс және ғылыми жұмыстардың нәтижесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қолданбалы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) бақылау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) педагогикалың зерттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) ғылыми талдамалар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Педагогика нәтижесі жӛніндегі теориялық, тәжірибелік жетістіктерді қорытындылайтын және болжамдық негіздегі педагогикалық жүйенің даму модельдерін ұсынатын жинақталған тұжырымдамалар:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қолданбалы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) іргелі;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) талдамалар;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) психологиялық-педагогикалық
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№5 Дәріс тақырыбы: Зерттеу кезеңдері мен деңгейлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеу жұмысының бағдарламасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылыми зерттеудің деңгейлері мен кезеңдері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Іргелі (фундаментальды) зерттеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. Қолданбалы зерттеулер. Іргелі және қолданбалы зерттеулердің ӛзара қарым-қатынасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5. Зерттеу кезеңдері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогика саласындағы зерттеулер - бұл білім зандылықтары, оның құрылымы мен механизмдері, мазмұны, принциптері мен технологиясы жӛніндегі жаңа мәліметтерді алуға бағытталған ғылыми ізденіс процесі жэне оның нәтижесі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық зерттеулердің міндеті-деректер мен құбылыстарды түсіндіру және оларды алдын ала болжастыру. Бағытталу тұрғысынан педагогикалык зерттеулер іргелі (фундаменталды), қолданбалы және болжам- жобалау (разработки) деңгейіндегі болып үш топка бӛлінеді. Іргелі зерттеулер нәтижесінде педагогиканың теориялық және практикалық жетістіктерін қорытушы жалпы тұжырымдамалар алынады немесе болжам жобалаумен педагогикалық жүйелерді дамытудың моделдері ұсынылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қолданбалы зерттеулер - бұл педагогикалық процестің кейбір тараптарын терендей тануға, алуан қырлы педагогикалық кызметтің зандылықтарын ашуға бағдарланған істер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми-педагогикалық зерттеу - оқыту, тәрбиелеу және дамытудың объективтік зандылықтарын ашуға бағытталған жаңа педагогикалық білімдерді калыптастыратын барыс, танымдық іс - әрекет түрі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық зерттеулердің үш деңгейін ажыратады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
:: эмпирикалық - педагогика ғылымында жаңа деректер анықталады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
:: теориялық - ертерек ашылған деректерді түсіндіруге жэне оралдың болашақ дамуын алдын ала айтуға мүмкіндік беретін педагогиканың негізгі жалпы зандылықтары алға койылады жэне тұжырымдалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
:: әдіснамалық - эмпирикалық жэне теориялық зерттеулердің негізінде педагогикалық құбылыстарды зерттеудің, теорияларды кұрудың жалпы принципі және әдістері тұжырымдалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Логика - адамның ойлауының қызмет етуінің заңдары мен түрлері жайлы ғылым. Ол формальды жэне диалектикалық болып екіге бӛлінеді. Формальды логика ойлаудың құрамын, яғни таным барысында ақиқат нәтижелелерді қамтамасыз ететін дұрыс пікірдің зандары мен түрлерін зерттейді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Диалектикалық логика таным барысының абстрактылы ойлау сатысында диалектиканы пайдалану болып табылады. Бұл ғылыми ойлаудың ұғымдық құрылымына ерекше зер сапа қарайды. Ойлаудың түсінік, пікір, ой, қорытындысы сияқты түрлерінің шекараларын бөліп көрсетеді. Бұл бір ғылымның - екі саласы бірін-бірі толықтыра отырып, таным іс-әрекеттерінің жалпы ғылымдық тәсілдері мен әдістерін бөліп алады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Логика - адамның ойлауының қызмет етуінің заңдары мен түрлері жайлы ғылым.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ойлаудың түрлері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Дамудың қозғаушы күші:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) қарама-қайшылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) зерттеу нысаны;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу пәні;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) зерттеу кӛздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің тұжырымды негізгі немесе айқын ұстанымы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу кӛздері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в)қарама-қайшылық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) болжам.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Алғашқы алынған нәтижелер, бұрын басқалар зерттемеген және қабылдамаған:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) ғылыми жаңалың;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) нысаналы және тәжірибеде қолдану қолайлылығы;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу әдістері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) зерттеу процедурасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Әр түрлі ғылыми-зерттеудің қорытынды кезеңі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу нәтижелерін іс-тәжірибеге енгізу және апробациялау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) теориялың негіздер;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) қорытындылар мен ұсыныстар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№6 Дәріс тақырыбы: Зерттеудің ғылыми аппараты
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 2
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеудің кӛкейтестілігі және оны негіздеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Мәселенің зерттелу жайы мен карама-қайшылыктар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Қалаған педагогикалық зерттеу көпшілік қабылдаған әдіснамалық тиектерге орай жүргізіледі. Педагогикада олардың қатарына - зерттелуге тиіс проблема, тақырып, нысан және оның дені (предмет), мақсат, міндеттер мен болжамдар, қорғалуы тиіс идеялар кіреді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалык зерттеулер сапасын танытушы негізгі кӛрсеткіштер: зерттеу кӛкейкестілігі, жаңалығы, теориялық және практикалық маңыздылығы. Зерттеу бағдарламасы, әдетте, екі бӛлімнен тұрады: әдіснамалық және ісәрекеттік (орындау-процедуралык).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Алғы бөлімде тақырып кӛкейкестілігі негізделеді, проблема нақтыланады, зерттеу нысаны мен дені, мақсаты мен міндеттері айқындалады, негізгі ұғымдары белгіленеді, зерттеу нысаны бастапкы жүйелі талдауға салынып, қызметтік болжам жасалады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ал екіншіде - зерттеудің стратегиялық жоспары түзіледі, сонымен бірге деректерді жинақтау мен оларды іріктеудің реті және негізгі шаралары жасалады. Зерттеу кӛкейкестілігін негіздеудің мәні - оқу мен тәрбиенің теориясы және практикасын бұдан былай да дамыту үшін тиісті проблемалардың кажеттігін, дер кезінде зерттеліп, шешімін табудың маңыздылығын түсіндіру. Көкейкесті зерттеулер белгілі кезеқтегі аса күрделі де кажет мәселелердің жауабын береді, педагогикалык ғылымға қойылатын қоғамның әлеуметтік тапсырысын бейнелейді, практикада орын алған келелі кайшылықтарды ашады. Көкейкестілік тиегі өзгермелі, қозғалысты, уақыт пен нақты әрі ерекше жағдайларга тәуелді. Жалпыланған күйде көкейкестілік ғылыми идеялар мен практикалык ұсыныстарға болатын сұраныс (қандай да қажеттілікті қамтамасыз ету үшін) пен дер кезендегі ғылым мен практиканың мүмкіндігі арасындағы айырмашылық деңгейін сипаттайды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу тақырыбы шешімі қалтқысыз табылуы қажет, өте күрделі де қоғамдык маңызға ие болған проблемалармен ұштасқан әлеуметтік тапсырыс нақты тақырыптық негіздеме дәйегін талап етеді. Ал бұл, өз кезегінде, қойылған мәселенің ғылым аймағында зерттелу дәрежесінен туындайды. Егер әлеуметтік тапсырыс педагогикалык практиканы талдаудың нәтижесінде ұсынылатын болса, ғылыми проблеманың өз негізі басқаша. Оның міндеті ғылым кұрал-жабдықтарын пайдалана отырып, негізгі қарамақарсылыктарды баяндап беру. Әдетте, проблема шешімі зерттеу максатын құрайды. Мақсат - кайта түзіліп, ӛрнектелетін проблема.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеу проблемасы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің тақырыбы мақсаты, міндеттері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Мәселелік жағдаятты туғызатын үдеріс немесе құбылыс:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу нысаны;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) зерттеу пәні (заты).
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Ғылыми және арнаулы әдебиеттер, мұрағат құжаттары іс-әрекет қорытындысы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зерттеу кӛздері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетекші идея;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) теориялық негіздері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) методологиялың негіздері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Жобалау механизмі базасындағы адам туралы ақпарат алуға негізделген психологиялық тесттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) процессуалдық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жеке тұлғалық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) жобалаулық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) графикалық.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4. Кез келген қызмет түріндегі адамның тәжірибелік жетіктігін бағалау негізін құрайтын психологиялық тесттер тобы:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) интеллектуалды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) жетістік;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) процессуалды
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№7 Дәріс тақырыбы: Зерттеу элементтері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Зерттеу жұмысының нысаны.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің пәні.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Проблема нақтыланып, өрнектелгеннен соң, зерттеу нысанын тандау кезегі келеді. Нысанға педагогикалык процесс, педагогикалык болмыстың бір саласы немесе қайшылықтарымен жүз берген қандай да педагогикалык қатынас алынуы мүмкін.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Басқаша айтсақ, өз ішінде нақты не әлі де күмәнді қайшылықтарды камтып, проблемдік ситуацияларды туындатқан жағдайлардың баршасы нысан есептелінеді. Танымдык процесс бағытталғанның бірі - нысан.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу пәні (предмет) - нысан бӛлшегі, бір тарапты, яғни бұл түбегейлі зерттеуді қажет еткен нысанның теориялық не практикалық тұрғыдан өте маңызды сапа-қасиеттері, қырлары мен сырлары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Зерттеу мақсаты, объекті және деніне сәйкес, әдетте, болжамды (гипотезаны) тексеру мен дәйектеуге арналған зерттеу міндеттері белгіленеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Гипотеза - бұл шынайылылығы әлі дәлелденуі қажет теориялық негізі бар болжамдар жиынтығы. Қорғауға ұсынылатын қағидалар зерттеу жұмысы барысында алынған теориялық және практикалық нәтижелердің ғылыми түрде қағида түрінде тұжырымдалуы немесе не қорғалатындығы жӛніндегі жалпы қорытындылардың сипаттамасы болып табылады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары*
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Зерттеудің ғылыми болжамы.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Қорғауға ұсынылатын қағидалар.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Суреттер, сызбалар, пішіндер негізін құрайтын тесттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) ақпараттық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) графикалық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) құжаттық;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) сөздік.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Адам мінез-құлқының анық сандық бағалануы мен қатаң сапалық анықталуына арнаған педагогикалық зерттеулердің стандартты түрдегі әдісі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) сызбалау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) деректі талдау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) тест;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) сауал.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Адам психологиясын зерттеуде қолданылатын тесттер мен басқа да психикалық-диадностикалық әдістер үдерісі мен нәтижесі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) сауалнама;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) тестілеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) сызбалау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) болжамдау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№8 Дәріс тақырыбы: Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Зерттеу әдістеріне жалпы сипаттама.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Зерттеудің теориялық әдістері: талдау, жинактау, индукция және дедукция, жалпылау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми педагогикалық зерттеу әдістерінде әрбір ғалым ӛзінің дербес әдіснамасын, зерттеу әдістерін жасайды. Педагогиканың да өзіне тән ғылыми-зерттеу әдістері бар. Бұл әдістерді зерттеуші әрбір педагогикалық құбылыстың ерекшеліктеріне сәйкес қолданады. Ғылыми-педагогикалық зерттеу әдістері тек қана ғалымдардың төл ісі болмай, барлық мұғалімдердің де игілігіне айналуы қажет.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мұғалім өз жұмысында зерттеу әдістерін ғылыми негізінде меңгеріп, социология жэне психология ғалымдарының әдістерімен ұштастырып жүргізе білгенде ғана өзінің және басқа мұгалімдердің тәжірбиелерін жан-жакты зерттей алатын болады. Әрбір ғылым ӛзінің дербес әдіснамасын, зертгеу әдістерін жасайды. Педагогиканың да өзіне тән ғылыми зерттеу әдістері бар. Бұл әдістерді зерттеуші әрбір педагогикалық кұбылыстың ерекшеліктеріне сәйкес колданады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тәрбие мен оқытудың нәтижесі тек ғана мұғалімнің тиімді әдістерді қолдана білуі мен педагогикалык шеберлігіне байланысты емес, ол окушылардың қабілеттілігіне, жан-жақты дамуына және осы сияқты толып жаткан факторларға байланысты. Баска дәл ғылымдарға (физика, математика, химия) қарағанда педагогикалык құбылыстарды зерттеудің ӛзіндік ерекшеліктері бар. Мысалы: дәл ғылымдар бойынша экспериментті қайталап жүргізуге болады. Егер бұрынгы жағдай ескеріліп, сол кезеңдегі материалдар пайдаланылса экспериментті кайталап жүргізу тиімді нәтиже бермейді. Себебі, ғылыми педагогикалық зерттеудің объектісі - баланы тәрбиелеу. Сондықтан педагогикалык процесте және кейбір сырткы факторлар (даму барысында окушыларда пайда болатын ӛзгерістер, әлеуметтік және микроортада кездесетін түрлі жағдайлар жэне т.б) әсер етеді. Міне, осы тұрғыдан қарағанда ғылыми педагогикалық зерттеу әдістері баланың денсаулығына зиян келтірмейтіндей және оку-тәрбие процесін жетілдіру бағытында қолданылуы қажет. Әдістердің тұтастай бір бірлігін қолданудан назарға алынған проблема жан-жақты айқындалады, оның барша қырлары мен шектері түгелдей зерттеуден ӛтеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми педагогикалық зерттеу әдістерінің ерекшелігі - бұл педагогикалық құбылыстарды зерттеу, олар жӛніндегі гылыми ақпараттарды жинақтап, зандылыкты байланыстар қатынастарды анықтау, оның нәтижесінде ғылыми теория қалыптастыру мақсатымен жүргізілетін іс-әрекет жолдары мен тәсілдерінің өзі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдістер көп түрлі де сан килы, бірақ жүйелестіре келгенде, бұлардың бәрі үш топка ажыратылады:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) Педагогикалык тәжірибені зерттеу әдістері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) Теориялық зерттеу әдістері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) Математикалық әдістер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалык тәжірибені зерттеу әдістері - білім беру процесін ұйымдастырудың кӛз алдымызда қалыптасқан тәжірибесін зерттеудің жолдары. Зерттеуге озат тәжірибе, яғни танымал мұғалімдер мен катардағы тәлімгерлер қызметтері бірдей алынады. Олардың жұмыстарында кезігетін қиындықтар педагогикалық процесс қайшылықтарымен, пайда болган не енді туындауы мүмкін проблемалармен байланысты келеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Педагогикалық тәжірибені зерттеу барысында келесідей әдістер коғаданылады: бақылау, әңгімелеу, интервью, анкеттеу, оқушылардың жазба, графикалық және шығарма жұмыстарын кӛзден откеру, педагогикалық кұжаттармен танысу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау әдісі - зерттеу барысында накты дерек материал жинақтау максатымен қандай да педагогикалык құбылыстың назарға алынуы. Бакыланған құбылыстар міндетті түрде хатталады. Бақылау нақты нысанамен жете танысуға орай алдын ала белгіленген жоспар бойынша жүргізіледі.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау жұмысы келесі кезендерге бөлінеді:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) міндеттері мен мақсаттарын айқындау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) бақыланатын объект, оның элементтерін және ситуацияларын тандастыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) бакылау және оның барысында ақпарат топтастыруга оңтайлы әрі тиімді тәсілдерді іріктеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) байқалғандарды хатқа түсіру формасын ойластыру;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
5) жинақталған ақпараттарды өндеу және дәйектеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бақылау түрлері:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Араласа бақылау - ізденуші зерттеу жүргізіп жатқан топтың мүшесі ретінде катысады;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сырттай бақылау - зерттеуші ізденіс жүмыстарына тікелей араласпайды;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ашык және жасырын бакылау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тұтастай және тандамалы бақылау.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бакылау - орындалуы тұрғысынан ең оңай әдіс, бірак өзіндік кемшілігі де жоқ емес: кӛп жағдайларда бақылау барысындағы не соңғы нәтижеге зерттеушінің тұлғалық-әлеуметтік жеке дара бітістері (көзқарасы, мүддесі, жан толғанысы) ықпал жасап, оның кандай да шынайылықтан ауыткуына себепші болуы мүмкін.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сұхбат әдісі - кажетті акпаратты алу немесе бақылау барысында түсініксіздеу болған құбылыстың мәнін аша түсу мақсатымен дербес немесе косымша қолданылатын зерттеу тәсілі. Сүхбат айқындалуы тиіс нақты сұрақтар бойынша күні ілгері түзілген жоспармен орындалады. Сұхбаттасудың екінші бір түрі педагогикаға әлеуметтану саласынан енген - интервью алу. Бұл әдісте сұрақтар алдын ала түзіліп, бірізділікпен қойылып барады. Интервью жауаптары анық жазылып, хатталады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Анкеталау - ауқымды материал жинақтау үшін қолданылады. Сұрақжауаптары жазба күйінде қабылданады. Сұхбаттасу мен интервью алу бетпе-бет әңгімелесумен жүргізіледі, ал анкеттеу - сырттай орындалады. Аталған әдістердің нәтижелі болуы қойылатын сұрақтардың мазмұны мен құрылымына тәуелді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сауалнама түзуде ескерілетін жәйттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1) алынатын ақпараттың сипатын анықтап алған жӛн;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2) қойылатын сұрақтың бірнеше баламалы ӛрнегі болғаны қажет;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3) сауалнаманың бірнеше жоспары түзіліп, ол алғашқы тексеруден ӛткізілуі тиіс;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
4) сауалнама кемшіліктері түзетіліп, пайдалануға ақырғы редакциясының үсынылуы дұрыс.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Құнды материал оқушылардың шығармашылық туындыларын зерттеу әдісімен де алынады. Олар: шәкірттер орындаған жазба, графикалық, шығармашылық және бақылау жүмыстары; балалардың суреттері, сызылмалары, жасалған қосалқы бӛлшектер, кейбір пән дәптерлері. Мұндай жұмыстар оқушылардың даралык қабілеттерінен дерек береді, олардың кандай да бір саладағы ептілік жэне дағды жетістіктерінің деңгейін кӛрсетеді.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Мектеп құжаттарымен танысу әдісін қолдана отырып, окушының жеке ісі, дәрігерлік карта, күнделік, жиналыс не отырыс хаттамалары және сол секілді мектеп хат-қағаздарымен танысу арқылы зерттеуші оку-тәрбие, білім игеру процесін ұйымдастыру практикасында нақты қалыптасқан объектив жағдайлар жүніндегі акпараттармен қаруланады.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Ғылыми педагогикалык зерттеудің қандай да бір әдіс не тәсілінің педагогикалык тиімділігін аныктау үшін арнайы ұйымдастырылған тексеру түрі - эксперимент ерекше маңызды.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Бекіту сұрақтары
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Зерттеудің эмпирикалық әдістері: бақылау, әңгімелесу, сұхбаттасу, сауалнама, модельдеу, тестік әдістер.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Педагогикалық озат тәжірибені, мектеп және окушылардың жұмыс құжаттарын зерттеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Блиц тест:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Адамның жеке тұлға ретіндегі түрақты жағдайы мен қасиеттерін диагностикалауға арналған психологиялық тесттер:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) жетістік тесттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) креатив тесттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) интеллект тесттері;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) жағдайы мен қасиеті тесттері.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Арнайы ұйымдастырылған, жасанды жағдайларда ӛткізілетін әдіс:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) зертханалың тәжірибе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) табиғи тәжірибе;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) бақылау;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) тестілеу.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3. Бақылау әдісі жорамалдайды:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
а) адам психикасының жеке ерекшеліктерімен, оның мінез-құлқын зерттеу арқылы танысу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
б) өзінде кездесетін кейбір қатты жиналыстардың ағымын суреттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
в) жеке бір тұлғаны сырттай зерттеу;
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
г) адам бойындағы мінез-құлықтар мен сырт келбетіндегі ұқсастықтарды салыстыру.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Әдебиет:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1. Организация и планирование научных исследований. Учеб.пос.для магистрантов.сост. А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ унив., 2016-65с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
2. Хмель Н.Д. Методология научного поиска школа начинающего исследователя.- Семипалатинск,СГПИ, 2017. - 28с.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
3.Кушнир Ю.З. Методология и методика педагогических исследований. - Могилев. 2018 г.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
№9 Дәріс тақырыбы: Эмпирикалық зерттеу әдістері
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Сағат саны: 1
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тақырыптың негізгі сұрақтары жоспары:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Педагогикада зерттеудің үш деңгейі бар: эмпирикалық, теориялық, әдіснамалық
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Дәріс тезисі:
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
1.Бақылап-зерттеу - заттар мен құбылыстарды мақсатты зерттеу, мағлұматтарды іріктеп жинақтау, көзбен көргенді сезім мүшелерімен қабылдау және санада бұл ақпаратқа талдау жасау; зерттеу объектісінің сыртқы жақтары, қасиеттері мен белгілері туралы мәлімет алу. Бақылап-зерттегенде, ең алдымен, бақылаушының өзі, зерттеу объектісі, бақылап-зерттеу- шарттары, сондай-ақ бақылап-зерттеу құралдары - видеоаспаптар, аспап-құралдар мен өлшеу құрал-саймандары.
----------------------------------- ----------------------------------- ----------
Тікелей бақылап-зерттеу, мұғалім-зерттеуші оқу-тәрбие жұмысының тікелей басшысы; сонымен қатар ол тікелей куәгер ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz