Нархоз. ҚазМБА. ҚазЭУ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Кезiнде “Нархоз” деген әйгiлi атпен белгiлi болған, қазiр Қазақ экономикалық университетi атанған даңқты оқу орнына 40 жыл толды.

Кеңестiк дәуiрде экономистер даярлайтын Алматы халық шаруашылығы (Нархоз) институтының құрылу тарихы сол дәуiрдiң бiлiм беру үрдiсiндегi ерекше жағдайды еске түсiредi. 1963 жылы алдымен Мәскеуде мәселе көтерiлiп, соңында Алматыда “Үкiмет пен Партияның” шешiм-қаулысы шығып, тосын өмiрге келедi. ҚазГУ-дiң экономика факультетi бiр жаздың iшiнде оқытушы студенттерiмен, жатақхана оқу корпустарымен “Нархоз” атанады. Яғни, ҚазГУ-дiң экономика факультетi өз алдына жеке бөлiнiп шығып, Алматы халық шаруашылығы институтына айналады. Ал, КазГУ-де экономика факультетi белгiлi ғалымдардың бастамасымен 1949 жылы құрылса керек.

Ұрпақ есiнде, бiтiрушi жастардың жан-жүрегiнде “Нархоз” болып жатталып, ауызекi тiлде қазiрге дейiн осы оқу орнының мамандар даярлаудағы жетiстiктерi өте зор. Қырық жылдың iшiнде осы оқу орнынан түлеп ұшқан мамандардың саны жетпiс мыңға жуықтайды екен. Ал, бiлiм сапасы дүйiм жұртқа белгiлi. Өйткенi Мемлекеттiк грантты жеңiп алған талапкерлердiң көбi Нархоз - ҚазЭУ-дiң студентi болғанды қалайды. Қазiр байырғы оқу орындарының өркениет үрдiсiне тән өзгерген “оқу ордасында” күндiзгi бөлiмде 4000-ға жуық, сырттай оқу бөлiмiнде 1500 студент оқиды. Жатақхана, асхана, стадион, спорт кешендерi тек жастардың ептiлiгi мен бiлiмi үшiн жұмыс iстейдi.

Қазақстан тәуелсiздiгiн алған алғашқы жылдары “Нархоз” Қазақ мемлекеттiк Басқару академиясы болып құрылып, өтпелi кезеңде қиындық пен небiр проблемаларды бастан кешiрiп, аласапыран уақытта, тiптi алға жылжыды. Қазақстан үшiн әлемдiк өркениетке кiру жолындағы үрдiстi кезеңде Басқару академиясы бiлiм берудiң әлемдiк үрдiсiне бет алды.

1994 жылдан қазiргi уақытқа дейiнгi он жыл бедерiнде университетте шетелдерде оқыған студенттердiң саны 600-ден асты. 126 студент “Болашақ” бағдарламасы бойынша бiлiм алды. Аталған бағдарлама бойынша жеңiмпаз атанған студенттердiң iшiнде 19 университет түлегi бар.

Университет тек экономика бизнес саласында ғана мамандар даярлап қоймайды. Ғылыми-педагогикалық кадрлар да даярлайды. Магистратура, аспирантура және докторантура сияқты ғылым, бiлiмнiң сатылы басқыштары бойынша iзденiс жалғасып жатыр. Соңғы оншақты жылдың өзiнде 400-ге жуық кандидаттық және 57 докторлық диссертациялар қорғалған.

Нархоз - АХШИ алғаш бiлiм ордасы болып есiгiн ашқанда, жалғыз ғылым докторы (Т. Шәукенбаев) болған екен. Қазiр университетте 42 ғылым докторы мен белгiлi профессорлар бар. Әр түрлi академияларға мүше, корреспондент мүшелердiң саны 10. Атақты оқу орнының биылғы 40 жылдық мерейтойы қарсаңында Ғылым академиясының толық мүшесi болып, 4 ғылым докторы сайланды. Олар университет ректоры Н. Мамыров, О. Баймұратов, Ғ. Сейiтқасымов, Е. Байбарақов.

“Нархоздың” қазiргi ректоры Нұрғали Құлшыманұлы Мамыров жайында толық баяндап айтып жатудың қажетi жоқ. “Нархоз” құрылғанда әлi жасы 30-ға толмаған жап-жас жiгiт экономика факультетiнiң түлегi, ассистент Нұрғали Құлшыманұлы да ұжыммен бiрге жаңа оқу орнына АХШИ-ге ауысады. Яғни, Нұрекеңнiң осы атақты оқу орнында басталған ұстаздық еңбегiне де 40 жыл толады екен. Нұрекеңнiң ұстаздық өмiрбаянымен университеттiң де бiр датада түйiсiп тұрғанына қайран қаласыз. Қазақ ұғымында 40 саны киелi саналады. Сондықтан қазақ халқының ұлы перзентi Тұрар Рысқұловтың есiмiн алған Экономика университетiнiң мерейтойы - бұл бiлiм әлемiндегi жақсылықтың нышаны.

Экономика университетiнде ұлттық салт-дәстүрге байланысты болып жататын шаралар жан-жақты. Мұнда киiз үй мен оның жиһаздары, жарқыраған орда және ұлттық тұрмыс заттарын тiгетiн орталық бар. Университетке келген соңғы сапары кезiнде ҚазЭУ-дегi жетiстiктер мен жаңалықтарды көрген Республика Президентi Нұрсұлтан Әбiшұлы Назарбаев осы жерде болып, Ордаға кiрдi.

Алдымен, ұлттық өнеге мен үрдiс-салтты, бiлiм мен ғылымды басты мәселеге санаған университетте шетелдермен байланыс та жақсы дамыған. Халықаралық жобалар мен бағдарламаларды жүзеге асыруда университет 50-шақты халықаралық ұйым мен оқу орындарына серiктес болып отыр. Жақында ғана өткен бiр ғылыми конференцияға көршi Қытайдан, Жапониядан т. б. елдерден ғалымдар келiп, экономика мәселелерi бойынша пiкiр алысты. Төрт факультеттiң бiрi - “Экономика және халықаралық қатынастар” деп аталады. Бұл факультеттiң деканы Таран Тақабаев.

Нархоз - АХШИ алғаш жұмыс iстегенде аудитория жетiспегендiктен кейбiр лекцияларды оқытушылар, тiптi коридорда тұрып оқыған кездерi де болыпты. Тарих болған соң өткеннiң “тосын деректерiн де” айта кету орынды болар. 1976 жылы оқу орны жаңа мекен-жайға көштi. Қазiр университетте аудиториядан адасасыз. Бұл күнде Қазақ экономикалық университетi бiр мөлтек ауданның жартысын алып жатыр. Бас ғимарат тұрған жер қалашыққа ұқсайды.

Университеттегi рухани үрдiс орталығын айрықша айту парыз. Әрине, бiрiншi әңгiмеге арқау болатын - ол кiтапхана. Кiтапхана қоры 600 мың дана. 6 оқу залы, 5 абонент каталогтар залы және ақпараттық технология бөлiмдерi бар. Университет кiтапханасы ұлттық баспасөзге жазылудың көш басында келедi десек артық айтпаймыз. Өткен жылы кiтапхана жоғары оқу орындары қауымдастығының “Үздiк кiтапхана” дипломымен наградталды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.