Интервенцияның себептері және басталуы
Жоспары:
Интервенцияның себептері және басталуы 3
Революциялық соғыс. 4
Қызыл армияны құру 6
Оңтүстіктегі соғыстар 7
Пайдаланған әдебиеттер 8
Интервенцияның себептері және басталуы
1918 жылдың жазынан 1920 жылдың аяғына дейінгі уақыт совет
мемлекетінің тарихына соғыс интервенциясы мен азамат соғысы ретінде кірді.
Совет өкіметі Қазаннан кейін азамат соғысының пайда болған ошағын оңай-ақ
басып тастап отырды, ал 1918-1920 жылдар аралығында ақгвардияшылардың және
интервенттердің күштерімен көптеген майданда бір уақытта шайқасуына тура
келді. Соғыс мәселесі Советтер елінің өміріне басты және шешуші мәселе
болды. ,,Жеңіс немесе өлім,, - сол бір қаһарлы кезеңнің ұраны болған еді.
Коммунистік партия мен Совет үкіметі қымбатқа түскен бейбіт тыныс
алуды баянды етуге тырысты. ,,Біз жұмысшлар мен шаруаларға бейбітшілік
үшін бәрін де істейміз деп уәде береміз,, деген еді В.И.Ленин. Бірақ Совет
үкіметінің бейбіт бастамасы Антанта және АҚШ елдерінен қолдау таппады. Олар
Россияны соғысты соза беруге мәжбүр етуге ұмтылды.
Әсіресе халықаралық империализм орыс жұмысшылары мен шаруаларының
үлгісі басқа елдердің еңбекшілеріне революцияландыру ықпалын тигізеді деп
қауіптенді. Капиталистерде, деді Ленин ,,Олардың ойы бір-ақ нәрседе, біз
лаулатқан өрттің жалыны өз үйлерінің шатырына ұшып түспесе екен дейді,,.
Интервенттердің негізгі мақсаты ,,Большевизмді қоршауға алу және
құлату,, Антантаның жасырын құжаттарында қысқаша осылай тұжырымдалды, олар
кейін тарихшылардың игілігіне айналды.
Монополистер патша үкіметіне және Уақытша үкіметке қарыз берген
миллиардтаған сомынан айрылғысы келмеді. Россиядан алып келген аса мол
пайдасын жоғалтқысы келмеді.
Интервенция соғыс жарияламай, халықтан жасырын басталды. 1918 ж.
Ағылшын, француз, кейіннен американ әскерлерінің отрядтары Мурманскіге,
одан соң Архангельскіге енді. Сәуірде Қиыр Шығыста Жапон интервенциясы
басталды. Жапондардың ізін ала Владивостокқа ағылшын әскерлері келіп түсті.
Владивостокқа келіп түскен Американың генерал Гревс бастаған экспедициялық
корпусы совет территориясының ішкі жағына қарай жылжи бастады. 1918 жылы
кезіне қарай интервенттер бүкіл Қиыр Шығысты жаулап алды.
Түрік әскерлері Арменияны, Әзірбайжанның көпшілік бөлігін басып алды.
Ағылшын империалистері Түркменстанның бір бөлігіне басып кіріп, Орта Азияны
жаулап алуға әрекеттенді. Тамызда ағылшын әскері Бакуге келіп кірді.
Герман империалистері Брест бітімінің шартын өрескел бұзып, Украинаны
оккупациялады, Дондағы Ростовты, Таганрогты басып алып, Қырым мен Грузияға
енді.
Алайда империалистер бірінші дүниежүзілік соғыс жүріп жатқанда
Россияға өз әскерлерінің шамалы бөлігін ғана жібере алатын еді. Антанта
Қазан революциясына дейін россия территориясында чех және словак
ұлттарынан шыққан соғыс тұтқындары мен эммигранттардан құралған Чехословак
корпусын пәрменді соғыс күші ретінде пайдалануды ұйғарды. 1918 жыдың мамыр
айында Францияның елшісі Нуланс былай деп мәлімдеді: ,,Одақтастар
интервенция бастауды ұйғарды... және чех армиясына одақтастар әскерінің
авангарды есебінде қарайды,, Совет үкіметі чех корпусына Владивосток арқылы
Францияға өтуіне рұқсат етті. Оның эшелондары Волгадан бүкіл Транссібір
темір жолы бойында шұбатылып жатты. 1918 жылы мамырдың аяғында корпустың
офицерлері және олардың алдауына түскен солдаттар Совет үкіметіне қарсы
бүлік шығарды. Оларды жергілікті әскерлердің және ақгвардияшылардың
отрядтары қолдады. Бұл Антатаның ұйымдастыруымен Совет еліне қарсы жасалған
ашықтан-ашық әскери шабуыл еді. Бүлікшілер Поволжье, Урал, Сібір, Қиыр
Шығыс аудандарын басып алды.
Революциялық соғыс.
Тап жаулары жағынан Совет өкіметін душар еткен азамат соғысы
әділетсіз, реакцияшыл соғыс болды. Ол Россияда күні өткен буржуазиялық-
помещиктік құрылысты қалпына келтіруді, социалистік революцияның
ордасын талқандауды мақсат етіп қойды. Халықаралық империализм қарулы
контрреволюцияны сырттан алып келу жолымен дүниежүзілік каписталистік
жүйені орыстың бұзып өтуін,, жоюға әректтенді.
Азамат соғысы біздің тарихымызда қаһармандық бет алды. Халықаралық
империализммен қарсы күрес халықтық ерлік еді. Бұл сонымен бірге
еліміздің халықтарының өміріндегі жантүгершілік тарих болды. ,,Азамат
соғысының жалынды шегі – деп атап көрсетті М.С. Горбачев, - бүкіл елді,
әрбір семьяны шарпып өтті, өірдің әдеттегі жайын, адамдардың мінез-
құлқын және тағдырын быт-шыт етті Озбырлық және мейірімсіздік
дәрежесінде халықта ғасырлар бойы жинақталған шексіз өшпенділік пен ашыну
көрінді.
Совет өкіметінің жаулары азамат соғысының басталуының және оның ауыр
салдарының кінәсін Ленинге, большевиктерге жабуға тырысты. Ленин
жалақорларға жауап бере отырып, Совет республикасының халықтың бүкіл күш-
жігерін ... жалғасы
Интервенцияның себептері және басталуы 3
Революциялық соғыс. 4
Қызыл армияны құру 6
Оңтүстіктегі соғыстар 7
Пайдаланған әдебиеттер 8
Интервенцияның себептері және басталуы
1918 жылдың жазынан 1920 жылдың аяғына дейінгі уақыт совет
мемлекетінің тарихына соғыс интервенциясы мен азамат соғысы ретінде кірді.
Совет өкіметі Қазаннан кейін азамат соғысының пайда болған ошағын оңай-ақ
басып тастап отырды, ал 1918-1920 жылдар аралығында ақгвардияшылардың және
интервенттердің күштерімен көптеген майданда бір уақытта шайқасуына тура
келді. Соғыс мәселесі Советтер елінің өміріне басты және шешуші мәселе
болды. ,,Жеңіс немесе өлім,, - сол бір қаһарлы кезеңнің ұраны болған еді.
Коммунистік партия мен Совет үкіметі қымбатқа түскен бейбіт тыныс
алуды баянды етуге тырысты. ,,Біз жұмысшлар мен шаруаларға бейбітшілік
үшін бәрін де істейміз деп уәде береміз,, деген еді В.И.Ленин. Бірақ Совет
үкіметінің бейбіт бастамасы Антанта және АҚШ елдерінен қолдау таппады. Олар
Россияны соғысты соза беруге мәжбүр етуге ұмтылды.
Әсіресе халықаралық империализм орыс жұмысшылары мен шаруаларының
үлгісі басқа елдердің еңбекшілеріне революцияландыру ықпалын тигізеді деп
қауіптенді. Капиталистерде, деді Ленин ,,Олардың ойы бір-ақ нәрседе, біз
лаулатқан өрттің жалыны өз үйлерінің шатырына ұшып түспесе екен дейді,,.
Интервенттердің негізгі мақсаты ,,Большевизмді қоршауға алу және
құлату,, Антантаның жасырын құжаттарында қысқаша осылай тұжырымдалды, олар
кейін тарихшылардың игілігіне айналды.
Монополистер патша үкіметіне және Уақытша үкіметке қарыз берген
миллиардтаған сомынан айрылғысы келмеді. Россиядан алып келген аса мол
пайдасын жоғалтқысы келмеді.
Интервенция соғыс жарияламай, халықтан жасырын басталды. 1918 ж.
Ағылшын, француз, кейіннен американ әскерлерінің отрядтары Мурманскіге,
одан соң Архангельскіге енді. Сәуірде Қиыр Шығыста Жапон интервенциясы
басталды. Жапондардың ізін ала Владивостокқа ағылшын әскерлері келіп түсті.
Владивостокқа келіп түскен Американың генерал Гревс бастаған экспедициялық
корпусы совет территориясының ішкі жағына қарай жылжи бастады. 1918 жылы
кезіне қарай интервенттер бүкіл Қиыр Шығысты жаулап алды.
Түрік әскерлері Арменияны, Әзірбайжанның көпшілік бөлігін басып алды.
Ағылшын империалистері Түркменстанның бір бөлігіне басып кіріп, Орта Азияны
жаулап алуға әрекеттенді. Тамызда ағылшын әскері Бакуге келіп кірді.
Герман империалистері Брест бітімінің шартын өрескел бұзып, Украинаны
оккупациялады, Дондағы Ростовты, Таганрогты басып алып, Қырым мен Грузияға
енді.
Алайда империалистер бірінші дүниежүзілік соғыс жүріп жатқанда
Россияға өз әскерлерінің шамалы бөлігін ғана жібере алатын еді. Антанта
Қазан революциясына дейін россия территориясында чех және словак
ұлттарынан шыққан соғыс тұтқындары мен эммигранттардан құралған Чехословак
корпусын пәрменді соғыс күші ретінде пайдалануды ұйғарды. 1918 жыдың мамыр
айында Францияның елшісі Нуланс былай деп мәлімдеді: ,,Одақтастар
интервенция бастауды ұйғарды... және чех армиясына одақтастар әскерінің
авангарды есебінде қарайды,, Совет үкіметі чех корпусына Владивосток арқылы
Францияға өтуіне рұқсат етті. Оның эшелондары Волгадан бүкіл Транссібір
темір жолы бойында шұбатылып жатты. 1918 жылы мамырдың аяғында корпустың
офицерлері және олардың алдауына түскен солдаттар Совет үкіметіне қарсы
бүлік шығарды. Оларды жергілікті әскерлердің және ақгвардияшылардың
отрядтары қолдады. Бұл Антатаның ұйымдастыруымен Совет еліне қарсы жасалған
ашықтан-ашық әскери шабуыл еді. Бүлікшілер Поволжье, Урал, Сібір, Қиыр
Шығыс аудандарын басып алды.
Революциялық соғыс.
Тап жаулары жағынан Совет өкіметін душар еткен азамат соғысы
әділетсіз, реакцияшыл соғыс болды. Ол Россияда күні өткен буржуазиялық-
помещиктік құрылысты қалпына келтіруді, социалистік революцияның
ордасын талқандауды мақсат етіп қойды. Халықаралық империализм қарулы
контрреволюцияны сырттан алып келу жолымен дүниежүзілік каписталистік
жүйені орыстың бұзып өтуін,, жоюға әректтенді.
Азамат соғысы біздің тарихымызда қаһармандық бет алды. Халықаралық
империализммен қарсы күрес халықтық ерлік еді. Бұл сонымен бірге
еліміздің халықтарының өміріндегі жантүгершілік тарих болды. ,,Азамат
соғысының жалынды шегі – деп атап көрсетті М.С. Горбачев, - бүкіл елді,
әрбір семьяны шарпып өтті, өірдің әдеттегі жайын, адамдардың мінез-
құлқын және тағдырын быт-шыт етті Озбырлық және мейірімсіздік
дәрежесінде халықта ғасырлар бойы жинақталған шексіз өшпенділік пен ашыну
көрінді.
Совет өкіметінің жаулары азамат соғысының басталуының және оның ауыр
салдарының кінәсін Ленинге, большевиктерге жабуға тырысты. Ленин
жалақорларға жауап бере отырып, Совет республикасының халықтың бүкіл күш-
жігерін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz