Интернет және WWW
Жоспар
1. Интернет және
WWW ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ...
2. WWW-мен жұмыс істеу үшін қажетті программалық қамсыздандыру...
3. HTML-да документтерді
сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.
Браузерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5. Web динамикалық бет – CGI
қосымшасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6. Web Delphi
сервері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... .
1. Web модулін
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ...
2. Сервер қосымшасына
мысал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
7. CGI қосымшасын DLL ISAPI-да
түрлендіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8. HTML-да формалар мен кестелерді
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Қолданушының жауабын
өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2. Клиент пен сервер арасындағы мәлімет
алмасу ... ... ... ... ... ... ... . ... .
9. HTML шаблондарын
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...
10. Интернеттгі мәліметтер қорымен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1. Мәліметтер кестелерін
қарау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
2. Өзге жазбалармен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... .
3. Мәліметтер жиынын
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
.
11. Активті формаларды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...
2. Активті форма
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...
3. Активті формаларды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
..
12. Интернетпен жұмыс жасаудың қосымша
мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ...
2
1. Интернет және WWW
Интернет локальды жүйелер және оған қосылған компьютерлерді
біріктіретін физикалық және логикалық жүйе болып табылады. Машиналар
Интернетпен жүйелік протокол арқылы байланысты, жүйелік протокол TCPIP
(алмасуды басқару протоколы жүйе аралық протокол – transmission control
protocol internet protocol). Бұл протокол әртүрлі компьютерлерде,
платформаларда, тілдердегі программаларда жұмыс жасау кезінде бір-бірін
түсінуге мүмкіндік береді. Қосымша программалар TCPIP негізделген және
Интернетте байланыс үшін қолданылатын кез келген протоколды қолдана
алады.
World Wide Web (WWW) бүкіләлемдік өрмек – бұл тек қана
Интернетте мәліметтерді жеткізу механизмі ретінде қолданылатын бір
қосымша немесе протоколдар жиыны. WWW-серверлері және қарап шығу
программалары (браузерлер) бір-бірімен жоғарғы деңгейлі протоколдар
арқылы пікір алмасады. Негізінен бұл гипертексті беру протоколы – Hyper
Text Transfer Protocol (HTTP) және файлдарды беру протоколы – File
Transfer Protocol (FTP) – бұлар клиент пен серверге мәліметтермен
алмасуға мүмкіндік береді.
HTTP протоколының мәні қарапайым WW қарапайым қарап шығудан
кеңірек. Оны кез келген қосымша программаны басқа бір кез келген қосымша
программамен байланыстыру үшін қолдануға болады. Бұл клиентсервер
жүйесіндегі мәліметтермен алмасудың ең бір қуатты протоколы.
URL - әмбебап ресурстар локаторы (universal resourse location)
қолданылады. Ол келесі түрде бола алады: http:www.borland.com. Егер Web
(браузер) қарап шығу бетінің программасы бұл адресті көрсетсе, онда
Интернеттен сәйкес Web беті браузерге көшіріледі де, клиент оны оқи
алады.
HTTP протоколы негізінен транзакцияға негізделген: клиент
мәліметтер порциясына сұраныс береді, сервер сұранысты қанағаттандырып,
қосылуды аяқтайды. Сұранылатын мәліметтер ретінде HTML документтері,
көріністер, қосымша программалар немесе клиентпен серверді “түсінетін”
басқа мәліметтер болуы мүмкін.
3
2. WWW–мен жұмыс істеу үшін қажетті программалық
қамсыздандыру
Сіздің қосымшаларыңызды Интернетке кірмей-ақ қарап шығу үшін
дербес серверді сәйкесінше түрге келтіру керек. Мысалы, егер сіз өз
компьютеріңізде FrontPage пакетін орналастырсаңыз, онда дербес сервер
...\FrontPageWeb каталогында орналасады: Content және Server. Server
каталогында vhttpd32.exe файлы орналасады. Бұл сервер файлы. Қандай да
бір қосымшалардан серверге жүгінер алдында, сол файлды орындауға жіберу
керек.
Content каталогында бірінші ретте сізге қажетті cgi-bin
каталогы бар ішкі каталогтар қатары орналасқан. Бұл сіздің серверіңіздің
жүзеге асырушы каталогы. Мұнда сіз өзіңіздің құрған файлдарыңызды
серверде орындалуы қажетті .exe және .dll файлдарын орналыстыра аласыз.
Бұл жағдайда осы каталог қасиеттеріне Allow Scripts or Programs to be
Run индекаторын қосу керек.
FrontPage-ті қою кезінде дербес серверге сіздің
компьютероіңіздің аты енгізіледі. Жиі бұл атау “MyComputer” болады.
Өкінішке орай бұл атау Windows-те қондырылған компьютер атымен сәйкес
келе бермейді. Сіз Панель управления программасын орындай аласыз, одан
Сеть пиктограммасын таңдау арқылы және Идентификация терезесінде ашылған
Имя компьютера терезесінде, мысалы, “MyComputer” атауын бере аласыз.
Сонымен бірге сол терезенің Конфигурация бетінде TCPIP компоненті
орнатылғанын тексеріге болады.
Барлығын осы түрде орындаған болсаңыз, онда келесі кезекте cgi-
bin каталогындағы файлдар мен программаларға URL бойынша өте аласыз:
“http:mycomputercgi-binфайл_аты ”. “ http:” браузерлері әдетте
адреске автоматты түрде берілетіндіктен, адрес ретінде “mycomputercgi-
binфайл_атын” беру жеткілікті.
4
3. HTML -да документтерді сипаттау
HTML(Hypertext Markup Language) тіліндегі Web беттер WWW-да
қолданылатын құжаттарды сипаттау тілінде беріледі. Көптеген редакторлар
.html файлын қарапайым түрде форматталатын текстен құра алады. Web бетін
дайындап қойып қоюға мүмкіндігі бар Microsoft FrontPage жүйесі кең
тараған. Word та соны, бірақ кішігірім мүмкіндіктермен қарапайым
программалық құралдармен жасай алады. Сіз жай ғана түрмен текстің бетін
форматтап алып, оны Сохранить в формате HTML командасымен сақтай аласыз.
HTML документ сипаттау “тегтардан” (операторлардан) құралады.
Әрбір тегтің басы тік жақшаға алынған атымен белгіленеді. Мысалы, тег b
немесе strong қалың шрифтің басын білдіреді. Тегтің аяғын тік жақшаға
алынған тағы да оның атымен беріледі, бірақ атаудың алдында “” қайта
қайту слемы қойылады.
Мысал ретінде кез келген текстік редакторда документ құрыңыз:
HTML
Бұл қалың B шрифты
HTML
Бұл документте b тегіне HTML документінің басын білдіретін
html тегі қосылған. Сізбен құрастырылған тексті “жай ғана текст”
ретінде сақтап қойыңыз. Орындауға қандай да бір браузерді жіберіңіз,
мысалы, Internet Explorer, одан сақталынған файлды ашыңыз. Сіз мына
тексті көресіз: “Бұл қалың шрифт”.
Delphi 6-да HTML документтерін UCP Delphi-ден шықпай дайындап
қоюға болады. Текстік файлды (FileNewOther командасы, New бетіндегі
Text пиктограммасы) ашыңыз және оған берілген тексті енгізіңіз. Оны
.html кеңейтілімін беріп (FileSave as) сақтаңыз. Ал енді код редакторы
терезесінде тышқанның оң жағын басып, контекстік менюден html Editor
командасын таңдаңыз. Егер сіз Internet терезесінде “Open” командасын
берген болсаңыз, онда браузер сіз құрған бетті ашып беріп, сіз оның
қандай болғанын көре аласыз. Delphi 6 Интернет үшін қосымшаны құруды
жеңілдететін өте жақсы инструмент!
Күрделілеу мысал келтірейік:
html
title Delphi бойынша жаңа кітаптар туралы информацияtitle
body
h1 Бином басылымды жаңа кітаптар h1
hr
p А.Я.Архангельский кітабы жарыққа шығуға дайындалу үстіндеp
p’’bDelphi 6-дағы программалау b’’p
p’’b123-45-67 телефоны арқылы звондаңыз p
hr
a HREF= “http:www.Binom.ru”
p Егер сізді баға туралы информация қызықтырса – мында басыңыз
ap
body
html
Документті қандай да бір каталогте сақтаңыз, мысалы,
d:\test\HTML.html. Орындауға қандай да бір браузерді жіберіңіз, мысалы
Internet Explorer, одан сақталынған файлды ашыңыз. 1-суретте Internet
Explorer-да бұл документті қарап шығу нәтижесі көрсетілген.
1-сурет
Келтірілген тексте әлі де талқыланбаған тег қатары енгізілген.
title тегі браузер терезесіндегі тақырып жолындағы тексті анықтайды.
body тегі документтің негізгі текстін анықтайды.тегі бірінші деңгейдегі
тақырыптың форматын береді. h1 тегі текстің бір бөлігін екіншісінен
ажырататын
сызық түріндегі жолды береді. p тегі келесі абзацты анықтайды.
a тегі басқа бір документке жүгіністі анықтайды. a
символдарынан кейін HREF кілттік сөзі енгізіледі, ал содан соң теңдік
белгісінен кейін тырнақшада URL адресі мына түрде беріледі: “http:
адрес” . Егер документ Интернетке шықпай-ақ, локальды қолдануға
негізделсе, онда URL - дың орнына қайсысына көшуге қажетті документ
файлын көрсетуге болады. Файл “file: файл аты” форматында көрсетіледі.
Мысалы:
a HREF= “file:D:TestHTML2.html”
Жүгіністі қысқаша беруге болады. Мысалы жоғарыда келтірілген
мысалды мынаған дейін қысқартуға болады:
a HREF= “HTML2.html”
Егер HTML2.html документі берілген жүгіністі құраған документ
орналасқан каталогта болса, онда бәрі жақсы орындалады: браузер сол
каталогты алады да, тек қана файл атын “HTML2.html”-ға өзгерте қояды.
Егер жүгініс мына түрде болса:
a HREF= “TestHTML2.html”
Онда жүгінісі бар документ орналасқан диск сол күйінде қала
береді.
Сервер адресін құрайтын URL-да да сәйкес қысқартылған
жүгіністерді қолдануға болады. Егер шақырылатын документ жүгінісі бар
документ сияқты бірдей каталогты серверде орналасатын болса, онда
жүгіністе “http:”және толық адресті жазбауға болады, тек документ атын
көрсету керек.
Жұмыс кезінде Интернетпен байланыспай-ақ жүгіністерді тексеру
үшін тағы бір документ құрыңыз, мысалы, келесі:
html
title информация о ценах
body
h1 цены h1
hr
p цены договорные p
hr
a HREF = “file:D:TESTHTML1.html”
pb основной текст bap
b
body
html
HTML2.html ретінде d:\tests каталогында сақтаңыз. Ал бірінші
файлға 1-ші мысалда көрсетілгендей осы файлға жүгіністі беріңіз. Сонда
HTML1.html файлын ашып сіз өзіңіздің екі документіңізде серуендей аласыз.
4. Браузерлер
Delphi көмегімен қарапайым браузер құрайық. Ол үшін жаңа
қосымшаны ашыңыз да, Internet бетінен WebBrowser компонентін формаға
көшіріңіз. Оны Align қасиетіндегі alClient –ті беру арқылы барлық формаға
жайыңыз. Бұған дейін біз дайындап қойған документті ғана қарап шығу
мүмкіндігіне ие болу үшін оқиғаларды өңдеушіде OnCreate формасында мына
операторды жахғанымыз жеткілікті:
WebBrowser1. Navigate (‘D:\TEST\HTML1. html );
Бұл оператор Navigate әдісімен көрсетілген файлды немесе URL
адресін іздейді және браузерге керекті документті енгізеді.
Бұл тым жіңішке бағытталған браузер болып шығады. Басқа да
документтерді қарап шығу мүмкіндігі болу үшін қосымшаға OpenDialog диалогын
қосайық. Оның Filter қасиетіне мынаны енгіземіз:
HTML(*.html,*.htm)файлдары *.html; *.htm
барлық файлдар *.*
Қосымшаға Открыть бөлігі бар қосымшаны енгізіңіз де, тышқанды
екі рет басу арқылы оның процедурасын жазыңыз:
if (OpenDialog1.Execute)
then WebBrowser1.Navigate(OpenDialog1.Fi leName);
Өзіңіздің қосымшаңызды орындауға жіберіңіз. Сонда сіздің
браузеріңіз бұған дейін құрылған документке жүгінеді де, сіз оны қарап шыға
аласыз (2-сурет). Ал сіздің менюіңіздің Открыть менюі арқылыөз
компоненттеріңіздегі кез келген HTML документтерін ашып, оларда серуендей
аласыз.
2-сурет
WebBrowser
компонентінде
құрылған
қарапайым
браузер
Біздің браузер, әрине, қарапайым. Оны жүзеге асыру үшін сізге
тек қана екі оператор қажет болады. Бірақ бұл браузердің мүмкіндіктері
әлдеқайда жоғары. Оның көмегімен, мысалы, қандай да бір .doc кеңейтілуімен
Word документін ашып көріңіз. Сіз төмендегіні көресіз(3-сурет): бұл
документті жүгінуге жіберумен қатар сіздің қатысуынсыз Word-ты шақырып,
оның көмегімен жүгініске түскен тексті электронды документ түрінде береді.
Мұнда тексті қарап шығумен қатар, оны редакторлауға болады.
3-сурет
Жүгілген
Word документі
бар браузер
Егер сіз стандартты кеңейтіліммен басқа бір файлды ашсаңыз,
сіз браузердің өз кеңейтілімімен байланысқан кез келген программаны файлды
ашуда көмекке шақыра алатынын көресіз. Мысалы, .bmp кеңейтіліммен файлдың
ашылуы бөлек терезеде Microsoft Paint программасын шақырып, онда сол
көрініс файлын береді.Егер сіз Excel документін ашсаңыз, онда ол браузерге
Word документіндей жүгінуге жіберіледі. Сіз тіпті Delphi проектін аша
аласыз, сонда Delphi өңдеуші ортасы осы жүгінілген проектімен
шақырылады.Сонымен қатар кез келген .exe орындалатын файлын шақыра алады.
Көп жағдайларда программаны жүзеге асырар алдында, браузердің
диалогтік терезесінде (4-сурет) файлмен не істеу қажет екенін көрсете
аласыз, мысалы файлды ашу, сіз көрсеткен атпен, каталогпен дискіде сақтау.
Егер сіз файлды ашуды таңдасаңыз, файлдың кеңейтіліміне сәйкес Windows
программасы шақырылады. Ал егер сіз сақтауды таңдасаңыз, онда сақталынатын
файлдың аты мен каталогын көрсетуге болатын сақтаудың
стандартты диалогын көресіз. Бұл сізге өз компьютеріңізден Интернеттен
файлдарды көшіруге мүмкіндік береді.
4-сурет
Жүзеге асырылуға
қажет операция
туралы сұраныс терезесі
Енді браузерімізге қосымша функцияларды қосайық. Формаға
Cool Bar панелін қою. Cool Bar панеліне Tool Bar инструменталды панелін
көшіріңіз. Show Captions қасиетінде true–ді, пернелер үстінде жазбаларды
көру үшін қойыңыз. Панельге тышқанның оң жағын басу арқылы екі пернені
енгізіңіз. Оның біреуін – TB Back , ал екіншісін TB Forward деп атaңыз. Бұл
сәйкесінше қарап шыққан документтер ішінен алдыңғысына және келесісіне
көшіретін пернелер болады. Олардың біріншісіне (Caption) “Назад” жазбасын
беріп, екіншісіне – “Вперед”. Екі перне үшін де Enabled қасиетінде false
тұруы қажет, себебі қосымшаны ашу кезінде ешқайда көшу қажет емес.
Қосымшаға Image List пиктограммаларын қоса аласыз.
Cool Bar панеліне Combo Box “түсіп қалатын тізім”
компонентін көшіріңіз. Бұл тізімді редакторлау терезесіне URL немесе HTML
документінің файл атын тере аласыз, ал “түсіп қалатын тізімнен” бұған дейін
қарастырылып келген документтердің біреуін таңдауға болады. “Түсіп қалатын
тізімді” CBURL деп атаңыз.
Cool Bar панелі үшін оның Auto Size және Show Text
қасиеттерін true–ға қойыңыз. Біріншісі панельде орналасқан компоненттерді
қолданушы көшіру кезінде панельдің өлшемдерін автоматты өзгертуді
қамтамасыз етеді. Ал екіншісі текстің жолдарының көрініп тұратындығын
қамтамасыз етеді. Object Inspector терезесінде Bands қасиетіндегі көп
нүктені екі рет басып,
CBURL орналасқан екінші жол үшін ашылатын жол редакторының терезесіне
“Адрес:” (Text қасиетіне) текстін беріңіз.
Панель формасына Status Bar жағдайын көшіріңіз. Оның Simple
Text қасиетін true–ға қойыңыз. Нәтижесінде сіздің қосымшаңыз 5-суретте
көрсетілген түрге келеді (суретте қосымшаны орындауға жіберген кездегі
көрінісі).
5-сурет
Web оқу бетінің
жетілдірген
браузері
Unit Unit1;
Interface
...
type
Tform = class(TForm)
...
procedure FormCreste(Sender:TObject);
procedure CBURLClick(Sender:TObject);
procedure CBURLKeyDown(Sender:TObject; var Key: Word; Shift:
TShiftState);
procedure WebBrowser1BeforeNavigate2 (Sender: TObject; const pDisp:
IDispatch;
var URL, Flags,
TargetFrameName, PostData, Headers:
OleVariant; var
Cansel:WordBool);
procedure WebBrowser1ProgressChange(Sender: TObject; Progress,
ProgressMax: Integer);
procedure MOpenClick(Sender: TObject);
procedure TBBackClick(Sender: TObject);
procedure TBForwardClick(Sender: TObject);
private
{Private declaration}
procedure Load;
public
{Public declarations}
end;
var
Form: Tform1;
implementation
{$R*.DFM}
procedure TForm1.FormCreat(Sender: TObject);
begin
URL
CBURL.Text:= ’D:\TEST\HTML1.html’;
Load;
end;
procedure TForm1.Load;
begin
URL CBURL.Text
WebBrowser1.Navigate(CBURL.Text);
end;
procedure TForm1.CBURLClick(Sender: TObject);
begin
CBURL
Load;
end;
procedure TForm1.CBURLKeyDown(Sender: TObject; var Key: Word;
Shift:TShiftState);
begin
Enter CBURL
if Key = VK_Return
then Load;
end;
procedure TForm1. WebBrowser1.Navigate2(Sender: TObject; const pDisp:
IDispatch;
var URL, Flags,
TargetFrameName, PostData, Headers:
OleVariant; var
Cansel:WordBool);
var
Index: Integer;
begin
CBURL
Index:=CBURL.Items.IndexOf(URL);
if Index=-1
then begin
CBURL.Items.Insert(0,URL);
CBURL.Items.Index:=0;
end
else CBURL.Items.Index:=Index;
TBForward TBBack
if CBURL.Items.Index0
then TBForward.Enabled:=true
else TBForward.Enabled:=false;
if CBURL.Items.Index CBURL.Items.Count-1
then TBBack.Enabled:=true
else TBBack.Enabled:=false;
end;
procedure WebBrowser1ProgressChange(Sender: TObject; Progress, ProgressMax:
Integer);
if(Progress0)
then StatusBar1.SimpleText:=Format(‘Docu ment %s: %d kbyte %d’,
[WebBrowser1.LocationName, Progress div 1024, ProgressMax div
1024]);
end;
procedure MOpenClick(Sender: TObject);
begin
if (OpenDialog1.Execute)
then begin
CBURL.Text:= OpenDialog1.FileName;
Load;
end;
end;
procedure TBBackClick(Sender: TObject);
begin
CBURL.Text:= CBURL.Items[CBURL.Items.Index+1];
Load;
end;
procedure TBForwardClick(Sender: TObject);
begin
CBURL.Text:= CBURL.Items[CBURL.Items.Index-1];
Load;
end;
end.
Келтірілген кодты қарап шығайық. Оған Load функция – утилата
енгізіледі. Ол Navigate әдісімен файлдың браузерін немесе Web бетінің
(CBURL тізімінің терезесінде көрсетілген) URL-іне жүктейді.
FromCreat функциясы OnCreat формалы оқиғаларды өңдеуші болып
табылады. Ол CBURL тізімінің текстіне қосымша орындалуының басталу
моментінде ашылу керек Web -документ терезесінің URL -ін немесе файл
атын жазып алады. Егер сіз автоматты түрде бірінші моментте ешқандай
документті ашқыңыз келмесе, онда ешқандай OnCreat оқиға өңдеушіні жазбай-
ақ қоюға болады. Егер сіз бірінші моментте Web бетін ашқыңыз келсе, онда
CBURL тізімінің текстіне оның -ін енгізе аласыз. Мысалы:
CBURL.Text:= ‘http:www.Borland.comdelphiinde x.html’;
FromCreat функциясында CBURL тізімінің текстін беруден кейін
бұған дейін сипатталған Load утилитын шақыру жалғасады. Осы утилита CBURL
тізімінде қолданушымен адресті таңдау кезінде (CBURLClick функциясы) және
сол тізімнің терезесінде қолданушымен Enter пернесін басу кезінде
(CBURLKeyDown функциясы) шақырылады.
WebBrowser1BeforeNavigate2 функциясы браузердің жаңа
документке көшу алдында басталатын WebBrowser компонентісінің
OnBeforeNavigate2 оқиға өңдеушісі болып табылады. Ол бұл көшудің пайда
болуының себебіне тәуелсіз басталады: Navigate әдісінің орындауымен немесе
браузер терезесінде жүгіну арқылы көшу. Өңдеушіге берілетін URL параметрі
көшуді жүзеге асыратын адрес болып табылады. Cancel параметрі, егер сіз
оған false мәнін берсеңіз, онда ол жаңа документке көшуді үзіп тастайды.
WebBrowser1BeforeNavigate2 өңдеушісінде ең алдымен CBURL
тізіміндегі URL-дің IndexOf әдісімен жаңа индексі анықталады. Егер
IndexOf әдісі 1-ді қайтарса, онда тізімде берілген адрес бұрын болмады.
Бұл жағдайда ол Insert әдісімен тізімнің бірінші позициясына (0 индексімен)
қосылады және тізім индексі 0-ге қойылады. Егер жаңа адрес тізімде болған
болса, онда тізім индексі сол мәнге тең етіп қойылады. Екі жағдайда да
тізім индексінің өзгертілуі оның терезесінде жаңа адрестің көруін
қамтамасыз етеді.
Әрі қарай WebBrowser1BeforeNavigate2 өңдеушісінде мүмкін
немесе мүмкін емес TBForward және TBBack новигациялау пернелерін қояды, ол
индекс мәнінің қандай екеніне және тізімде алдыңғы немесе кейінгі
документтердің бар–жоғына тәуелді.
WebBrowser1ProgressChange функциясы OnProgressChange
браузерінің оқиға өңдеушісі болып табылады. Бұл оқиғалар беттерді браузерге
жүктеу кезіндегі уақытта өтеді. Өңдеушіге Progress параметрлері – жүктелген
документ көлемі мен ProgressMax документтің толық көлемі беріледі. Осылайша
үлкен документтерді жүктеу ретін көрсету мүмкіндігі
пайда болады. Жүктеу тоқтатылған кезде Progress мәні 1-ге тең болып қалады.
WebBrowser1ProgressChange өңдеушісінде LocationName – URL-дан алынған
жүктелетін документ аты қасиеті қолданылады.
MOpenClick функциясы Открыть менюіндегі шерту өңдеушісі болып
табылады. Қолданушымен таңдалынған файлдың аты CBURL тізімнің Text
қасиетіне енгізіледі, содан кейін Load утилитасы шақырылады.
TBBackClick және TBForward функциялары Назад және Вперед
пернелерін басуды өңдеуші болып табылады. Оларда CBURL тізімінің тексті
ретінде сәйкесінше келесі немесе оның алдыңдағы ағымдағы элементке қатысты
тізімнің элементі беріледі.
Орындауға өзіңіздің қосымшаңызды жіберіңіз. Орындау кезінде
оның көрінісі жоғарыда 3-суретте көрсетілген. Қолданушы Адрес тізімінің
терезесіне файлдың атын немесе қалаған Web бетінің URL-іне жүгіністі
негізе алады. Enter пернесін басу арқылы сәйкесінше документ ашылады.
“Түсіп қалатын тізімнен” бұған дейін ашылған кез келген беттің адресін
таңдау арқылы оларға оңай көше аласыз. Открыть менюінің командасымен
шақырылатын диалогтан файлдың атын таңдау арқылы кез келген HTML документін
ашуға болады. Инструменттер панелінің орналасу қалпын өзгертуге де болады.
Бір сөзбен, сіз өте жақсы браузер құрдыңыз. Сіздің қосымшаңызға әртүрлі
қосымша функцияларды енгізу қиын емес. Сонда сіздің браузер Internet
Explorer-ден айнымайды. Осындай мысал Delphi-ге жатады. Ол мына каталогта
орналасқан: ...Delphi6\Demos\Coolstuf
5. Динамикалық Web беттері – CGI қосымшалары
Cтатикалық Web беттер өзгертілінбейді, оларды алдын-ала кез
келген Web редакторының көмегімен құруға болады. Бұлардан динамикалық
беттер қызығырақ болып келеді. Бұл жағдайда серверге динамикалық сұраныс
беріледі, сервер оны өңдейді, динамикалық түрде HTMLдокументін құрады да
оны қолданушыға жібереді.
Динамикалық бетті негізінен екі әдіспен құруға болады:
динамикалық документті құраушы орындалатын программаны сервермен шақыру
немесе клиентке жауап беретін DLL библиотекасына серверді қарату. CGI және
WIN-CGI интерфейстер көмегімен .exe прогаммаларын шақырумен байланысты
бірінші жолы жүзеге асырылады. Ал ISAPI ... жалғасы
1. Интернет және
WWW ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ...
2. WWW-мен жұмыс істеу үшін қажетті программалық қамсыздандыру...
3. HTML-да документтерді
сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
4.
Браузерлер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
5. Web динамикалық бет – CGI
қосымшасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
6. Web Delphi
сервері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... .
1. Web модулін
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ...
2. Сервер қосымшасына
мысал ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
7. CGI қосымшасын DLL ISAPI-да
түрлендіру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
8. HTML-да формалар мен кестелерді
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
1. Қолданушының жауабын
өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2. Клиент пен сервер арасындағы мәлімет
алмасу ... ... ... ... ... ... ... . ... .
9. HTML шаблондарын
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...
10. Интернеттгі мәліметтер қорымен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1. Мәліметтер кестелерін
қарау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
...
2. Өзге жазбалармен
жұмыс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... .
3. Мәліметтер жиынын
редакторлау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
.
11. Активті формаларды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ...
2. Активті форма
құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ...
3. Активті формаларды
қолдану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
..
12. Интернетпен жұмыс жасаудың қосымша
мүмкіндіктері ... ... ... ... ... .. ...
2
1. Интернет және WWW
Интернет локальды жүйелер және оған қосылған компьютерлерді
біріктіретін физикалық және логикалық жүйе болып табылады. Машиналар
Интернетпен жүйелік протокол арқылы байланысты, жүйелік протокол TCPIP
(алмасуды басқару протоколы жүйе аралық протокол – transmission control
protocol internet protocol). Бұл протокол әртүрлі компьютерлерде,
платформаларда, тілдердегі программаларда жұмыс жасау кезінде бір-бірін
түсінуге мүмкіндік береді. Қосымша программалар TCPIP негізделген және
Интернетте байланыс үшін қолданылатын кез келген протоколды қолдана
алады.
World Wide Web (WWW) бүкіләлемдік өрмек – бұл тек қана
Интернетте мәліметтерді жеткізу механизмі ретінде қолданылатын бір
қосымша немесе протоколдар жиыны. WWW-серверлері және қарап шығу
программалары (браузерлер) бір-бірімен жоғарғы деңгейлі протоколдар
арқылы пікір алмасады. Негізінен бұл гипертексті беру протоколы – Hyper
Text Transfer Protocol (HTTP) және файлдарды беру протоколы – File
Transfer Protocol (FTP) – бұлар клиент пен серверге мәліметтермен
алмасуға мүмкіндік береді.
HTTP протоколының мәні қарапайым WW қарапайым қарап шығудан
кеңірек. Оны кез келген қосымша программаны басқа бір кез келген қосымша
программамен байланыстыру үшін қолдануға болады. Бұл клиентсервер
жүйесіндегі мәліметтермен алмасудың ең бір қуатты протоколы.
URL - әмбебап ресурстар локаторы (universal resourse location)
қолданылады. Ол келесі түрде бола алады: http:www.borland.com. Егер Web
(браузер) қарап шығу бетінің программасы бұл адресті көрсетсе, онда
Интернеттен сәйкес Web беті браузерге көшіріледі де, клиент оны оқи
алады.
HTTP протоколы негізінен транзакцияға негізделген: клиент
мәліметтер порциясына сұраныс береді, сервер сұранысты қанағаттандырып,
қосылуды аяқтайды. Сұранылатын мәліметтер ретінде HTML документтері,
көріністер, қосымша программалар немесе клиентпен серверді “түсінетін”
басқа мәліметтер болуы мүмкін.
3
2. WWW–мен жұмыс істеу үшін қажетті программалық
қамсыздандыру
Сіздің қосымшаларыңызды Интернетке кірмей-ақ қарап шығу үшін
дербес серверді сәйкесінше түрге келтіру керек. Мысалы, егер сіз өз
компьютеріңізде FrontPage пакетін орналастырсаңыз, онда дербес сервер
...\FrontPageWeb каталогында орналасады: Content және Server. Server
каталогында vhttpd32.exe файлы орналасады. Бұл сервер файлы. Қандай да
бір қосымшалардан серверге жүгінер алдында, сол файлды орындауға жіберу
керек.
Content каталогында бірінші ретте сізге қажетті cgi-bin
каталогы бар ішкі каталогтар қатары орналасқан. Бұл сіздің серверіңіздің
жүзеге асырушы каталогы. Мұнда сіз өзіңіздің құрған файлдарыңызды
серверде орындалуы қажетті .exe және .dll файлдарын орналыстыра аласыз.
Бұл жағдайда осы каталог қасиеттеріне Allow Scripts or Programs to be
Run индекаторын қосу керек.
FrontPage-ті қою кезінде дербес серверге сіздің
компьютероіңіздің аты енгізіледі. Жиі бұл атау “MyComputer” болады.
Өкінішке орай бұл атау Windows-те қондырылған компьютер атымен сәйкес
келе бермейді. Сіз Панель управления программасын орындай аласыз, одан
Сеть пиктограммасын таңдау арқылы және Идентификация терезесінде ашылған
Имя компьютера терезесінде, мысалы, “MyComputer” атауын бере аласыз.
Сонымен бірге сол терезенің Конфигурация бетінде TCPIP компоненті
орнатылғанын тексеріге болады.
Барлығын осы түрде орындаған болсаңыз, онда келесі кезекте cgi-
bin каталогындағы файлдар мен программаларға URL бойынша өте аласыз:
“http:mycomputercgi-binфайл_аты ”. “ http:” браузерлері әдетте
адреске автоматты түрде берілетіндіктен, адрес ретінде “mycomputercgi-
binфайл_атын” беру жеткілікті.
4
3. HTML -да документтерді сипаттау
HTML(Hypertext Markup Language) тіліндегі Web беттер WWW-да
қолданылатын құжаттарды сипаттау тілінде беріледі. Көптеген редакторлар
.html файлын қарапайым түрде форматталатын текстен құра алады. Web бетін
дайындап қойып қоюға мүмкіндігі бар Microsoft FrontPage жүйесі кең
тараған. Word та соны, бірақ кішігірім мүмкіндіктермен қарапайым
программалық құралдармен жасай алады. Сіз жай ғана түрмен текстің бетін
форматтап алып, оны Сохранить в формате HTML командасымен сақтай аласыз.
HTML документ сипаттау “тегтардан” (операторлардан) құралады.
Әрбір тегтің басы тік жақшаға алынған атымен белгіленеді. Мысалы, тег b
немесе strong қалың шрифтің басын білдіреді. Тегтің аяғын тік жақшаға
алынған тағы да оның атымен беріледі, бірақ атаудың алдында “” қайта
қайту слемы қойылады.
Мысал ретінде кез келген текстік редакторда документ құрыңыз:
HTML
Бұл қалың B шрифты
HTML
Бұл документте b тегіне HTML документінің басын білдіретін
html тегі қосылған. Сізбен құрастырылған тексті “жай ғана текст”
ретінде сақтап қойыңыз. Орындауға қандай да бір браузерді жіберіңіз,
мысалы, Internet Explorer, одан сақталынған файлды ашыңыз. Сіз мына
тексті көресіз: “Бұл қалың шрифт”.
Delphi 6-да HTML документтерін UCP Delphi-ден шықпай дайындап
қоюға болады. Текстік файлды (FileNewOther командасы, New бетіндегі
Text пиктограммасы) ашыңыз және оған берілген тексті енгізіңіз. Оны
.html кеңейтілімін беріп (FileSave as) сақтаңыз. Ал енді код редакторы
терезесінде тышқанның оң жағын басып, контекстік менюден html Editor
командасын таңдаңыз. Егер сіз Internet терезесінде “Open” командасын
берген болсаңыз, онда браузер сіз құрған бетті ашып беріп, сіз оның
қандай болғанын көре аласыз. Delphi 6 Интернет үшін қосымшаны құруды
жеңілдететін өте жақсы инструмент!
Күрделілеу мысал келтірейік:
html
title Delphi бойынша жаңа кітаптар туралы информацияtitle
body
h1 Бином басылымды жаңа кітаптар h1
hr
p А.Я.Архангельский кітабы жарыққа шығуға дайындалу үстіндеp
p’’bDelphi 6-дағы программалау b’’p
p’’b123-45-67 телефоны арқылы звондаңыз p
hr
a HREF= “http:www.Binom.ru”
p Егер сізді баға туралы информация қызықтырса – мында басыңыз
ap
body
html
Документті қандай да бір каталогте сақтаңыз, мысалы,
d:\test\HTML.html. Орындауға қандай да бір браузерді жіберіңіз, мысалы
Internet Explorer, одан сақталынған файлды ашыңыз. 1-суретте Internet
Explorer-да бұл документті қарап шығу нәтижесі көрсетілген.
1-сурет
Келтірілген тексте әлі де талқыланбаған тег қатары енгізілген.
title тегі браузер терезесіндегі тақырып жолындағы тексті анықтайды.
body тегі документтің негізгі текстін анықтайды.тегі бірінші деңгейдегі
тақырыптың форматын береді. h1 тегі текстің бір бөлігін екіншісінен
ажырататын
сызық түріндегі жолды береді. p тегі келесі абзацты анықтайды.
a тегі басқа бір документке жүгіністі анықтайды. a
символдарынан кейін HREF кілттік сөзі енгізіледі, ал содан соң теңдік
белгісінен кейін тырнақшада URL адресі мына түрде беріледі: “http:
адрес” . Егер документ Интернетке шықпай-ақ, локальды қолдануға
негізделсе, онда URL - дың орнына қайсысына көшуге қажетті документ
файлын көрсетуге болады. Файл “file: файл аты” форматында көрсетіледі.
Мысалы:
a HREF= “file:D:TestHTML2.html”
Жүгіністі қысқаша беруге болады. Мысалы жоғарыда келтірілген
мысалды мынаған дейін қысқартуға болады:
a HREF= “HTML2.html”
Егер HTML2.html документі берілген жүгіністі құраған документ
орналасқан каталогта болса, онда бәрі жақсы орындалады: браузер сол
каталогты алады да, тек қана файл атын “HTML2.html”-ға өзгерте қояды.
Егер жүгініс мына түрде болса:
a HREF= “TestHTML2.html”
Онда жүгінісі бар документ орналасқан диск сол күйінде қала
береді.
Сервер адресін құрайтын URL-да да сәйкес қысқартылған
жүгіністерді қолдануға болады. Егер шақырылатын документ жүгінісі бар
документ сияқты бірдей каталогты серверде орналасатын болса, онда
жүгіністе “http:”және толық адресті жазбауға болады, тек документ атын
көрсету керек.
Жұмыс кезінде Интернетпен байланыспай-ақ жүгіністерді тексеру
үшін тағы бір документ құрыңыз, мысалы, келесі:
html
title информация о ценах
body
h1 цены h1
hr
p цены договорные p
hr
a HREF = “file:D:TESTHTML1.html”
pb основной текст bap
b
body
html
HTML2.html ретінде d:\tests каталогында сақтаңыз. Ал бірінші
файлға 1-ші мысалда көрсетілгендей осы файлға жүгіністі беріңіз. Сонда
HTML1.html файлын ашып сіз өзіңіздің екі документіңізде серуендей аласыз.
4. Браузерлер
Delphi көмегімен қарапайым браузер құрайық. Ол үшін жаңа
қосымшаны ашыңыз да, Internet бетінен WebBrowser компонентін формаға
көшіріңіз. Оны Align қасиетіндегі alClient –ті беру арқылы барлық формаға
жайыңыз. Бұған дейін біз дайындап қойған документті ғана қарап шығу
мүмкіндігіне ие болу үшін оқиғаларды өңдеушіде OnCreate формасында мына
операторды жахғанымыз жеткілікті:
WebBrowser1. Navigate (‘D:\TEST\HTML1. html );
Бұл оператор Navigate әдісімен көрсетілген файлды немесе URL
адресін іздейді және браузерге керекті документті енгізеді.
Бұл тым жіңішке бағытталған браузер болып шығады. Басқа да
документтерді қарап шығу мүмкіндігі болу үшін қосымшаға OpenDialog диалогын
қосайық. Оның Filter қасиетіне мынаны енгіземіз:
HTML(*.html,*.htm)файлдары *.html; *.htm
барлық файлдар *.*
Қосымшаға Открыть бөлігі бар қосымшаны енгізіңіз де, тышқанды
екі рет басу арқылы оның процедурасын жазыңыз:
if (OpenDialog1.Execute)
then WebBrowser1.Navigate(OpenDialog1.Fi leName);
Өзіңіздің қосымшаңызды орындауға жіберіңіз. Сонда сіздің
браузеріңіз бұған дейін құрылған документке жүгінеді де, сіз оны қарап шыға
аласыз (2-сурет). Ал сіздің менюіңіздің Открыть менюі арқылыөз
компоненттеріңіздегі кез келген HTML документтерін ашып, оларда серуендей
аласыз.
2-сурет
WebBrowser
компонентінде
құрылған
қарапайым
браузер
Біздің браузер, әрине, қарапайым. Оны жүзеге асыру үшін сізге
тек қана екі оператор қажет болады. Бірақ бұл браузердің мүмкіндіктері
әлдеқайда жоғары. Оның көмегімен, мысалы, қандай да бір .doc кеңейтілуімен
Word документін ашып көріңіз. Сіз төмендегіні көресіз(3-сурет): бұл
документті жүгінуге жіберумен қатар сіздің қатысуынсыз Word-ты шақырып,
оның көмегімен жүгініске түскен тексті электронды документ түрінде береді.
Мұнда тексті қарап шығумен қатар, оны редакторлауға болады.
3-сурет
Жүгілген
Word документі
бар браузер
Егер сіз стандартты кеңейтіліммен басқа бір файлды ашсаңыз,
сіз браузердің өз кеңейтілімімен байланысқан кез келген программаны файлды
ашуда көмекке шақыра алатынын көресіз. Мысалы, .bmp кеңейтіліммен файлдың
ашылуы бөлек терезеде Microsoft Paint программасын шақырып, онда сол
көрініс файлын береді.Егер сіз Excel документін ашсаңыз, онда ол браузерге
Word документіндей жүгінуге жіберіледі. Сіз тіпті Delphi проектін аша
аласыз, сонда Delphi өңдеуші ортасы осы жүгінілген проектімен
шақырылады.Сонымен қатар кез келген .exe орындалатын файлын шақыра алады.
Көп жағдайларда программаны жүзеге асырар алдында, браузердің
диалогтік терезесінде (4-сурет) файлмен не істеу қажет екенін көрсете
аласыз, мысалы файлды ашу, сіз көрсеткен атпен, каталогпен дискіде сақтау.
Егер сіз файлды ашуды таңдасаңыз, файлдың кеңейтіліміне сәйкес Windows
программасы шақырылады. Ал егер сіз сақтауды таңдасаңыз, онда сақталынатын
файлдың аты мен каталогын көрсетуге болатын сақтаудың
стандартты диалогын көресіз. Бұл сізге өз компьютеріңізден Интернеттен
файлдарды көшіруге мүмкіндік береді.
4-сурет
Жүзеге асырылуға
қажет операция
туралы сұраныс терезесі
Енді браузерімізге қосымша функцияларды қосайық. Формаға
Cool Bar панелін қою. Cool Bar панеліне Tool Bar инструменталды панелін
көшіріңіз. Show Captions қасиетінде true–ді, пернелер үстінде жазбаларды
көру үшін қойыңыз. Панельге тышқанның оң жағын басу арқылы екі пернені
енгізіңіз. Оның біреуін – TB Back , ал екіншісін TB Forward деп атaңыз. Бұл
сәйкесінше қарап шыққан документтер ішінен алдыңғысына және келесісіне
көшіретін пернелер болады. Олардың біріншісіне (Caption) “Назад” жазбасын
беріп, екіншісіне – “Вперед”. Екі перне үшін де Enabled қасиетінде false
тұруы қажет, себебі қосымшаны ашу кезінде ешқайда көшу қажет емес.
Қосымшаға Image List пиктограммаларын қоса аласыз.
Cool Bar панеліне Combo Box “түсіп қалатын тізім”
компонентін көшіріңіз. Бұл тізімді редакторлау терезесіне URL немесе HTML
документінің файл атын тере аласыз, ал “түсіп қалатын тізімнен” бұған дейін
қарастырылып келген документтердің біреуін таңдауға болады. “Түсіп қалатын
тізімді” CBURL деп атаңыз.
Cool Bar панелі үшін оның Auto Size және Show Text
қасиеттерін true–ға қойыңыз. Біріншісі панельде орналасқан компоненттерді
қолданушы көшіру кезінде панельдің өлшемдерін автоматты өзгертуді
қамтамасыз етеді. Ал екіншісі текстің жолдарының көрініп тұратындығын
қамтамасыз етеді. Object Inspector терезесінде Bands қасиетіндегі көп
нүктені екі рет басып,
CBURL орналасқан екінші жол үшін ашылатын жол редакторының терезесіне
“Адрес:” (Text қасиетіне) текстін беріңіз.
Панель формасына Status Bar жағдайын көшіріңіз. Оның Simple
Text қасиетін true–ға қойыңыз. Нәтижесінде сіздің қосымшаңыз 5-суретте
көрсетілген түрге келеді (суретте қосымшаны орындауға жіберген кездегі
көрінісі).
5-сурет
Web оқу бетінің
жетілдірген
браузері
Unit Unit1;
Interface
...
type
Tform = class(TForm)
...
procedure FormCreste(Sender:TObject);
procedure CBURLClick(Sender:TObject);
procedure CBURLKeyDown(Sender:TObject; var Key: Word; Shift:
TShiftState);
procedure WebBrowser1BeforeNavigate2 (Sender: TObject; const pDisp:
IDispatch;
var URL, Flags,
TargetFrameName, PostData, Headers:
OleVariant; var
Cansel:WordBool);
procedure WebBrowser1ProgressChange(Sender: TObject; Progress,
ProgressMax: Integer);
procedure MOpenClick(Sender: TObject);
procedure TBBackClick(Sender: TObject);
procedure TBForwardClick(Sender: TObject);
private
{Private declaration}
procedure Load;
public
{Public declarations}
end;
var
Form: Tform1;
implementation
{$R*.DFM}
procedure TForm1.FormCreat(Sender: TObject);
begin
URL
CBURL.Text:= ’D:\TEST\HTML1.html’;
Load;
end;
procedure TForm1.Load;
begin
URL CBURL.Text
WebBrowser1.Navigate(CBURL.Text);
end;
procedure TForm1.CBURLClick(Sender: TObject);
begin
CBURL
Load;
end;
procedure TForm1.CBURLKeyDown(Sender: TObject; var Key: Word;
Shift:TShiftState);
begin
Enter CBURL
if Key = VK_Return
then Load;
end;
procedure TForm1. WebBrowser1.Navigate2(Sender: TObject; const pDisp:
IDispatch;
var URL, Flags,
TargetFrameName, PostData, Headers:
OleVariant; var
Cansel:WordBool);
var
Index: Integer;
begin
CBURL
Index:=CBURL.Items.IndexOf(URL);
if Index=-1
then begin
CBURL.Items.Insert(0,URL);
CBURL.Items.Index:=0;
end
else CBURL.Items.Index:=Index;
TBForward TBBack
if CBURL.Items.Index0
then TBForward.Enabled:=true
else TBForward.Enabled:=false;
if CBURL.Items.Index CBURL.Items.Count-1
then TBBack.Enabled:=true
else TBBack.Enabled:=false;
end;
procedure WebBrowser1ProgressChange(Sender: TObject; Progress, ProgressMax:
Integer);
if(Progress0)
then StatusBar1.SimpleText:=Format(‘Docu ment %s: %d kbyte %d’,
[WebBrowser1.LocationName, Progress div 1024, ProgressMax div
1024]);
end;
procedure MOpenClick(Sender: TObject);
begin
if (OpenDialog1.Execute)
then begin
CBURL.Text:= OpenDialog1.FileName;
Load;
end;
end;
procedure TBBackClick(Sender: TObject);
begin
CBURL.Text:= CBURL.Items[CBURL.Items.Index+1];
Load;
end;
procedure TBForwardClick(Sender: TObject);
begin
CBURL.Text:= CBURL.Items[CBURL.Items.Index-1];
Load;
end;
end.
Келтірілген кодты қарап шығайық. Оған Load функция – утилата
енгізіледі. Ол Navigate әдісімен файлдың браузерін немесе Web бетінің
(CBURL тізімінің терезесінде көрсетілген) URL-іне жүктейді.
FromCreat функциясы OnCreat формалы оқиғаларды өңдеуші болып
табылады. Ол CBURL тізімінің текстіне қосымша орындалуының басталу
моментінде ашылу керек Web -документ терезесінің URL -ін немесе файл
атын жазып алады. Егер сіз автоматты түрде бірінші моментте ешқандай
документті ашқыңыз келмесе, онда ешқандай OnCreat оқиға өңдеушіні жазбай-
ақ қоюға болады. Егер сіз бірінші моментте Web бетін ашқыңыз келсе, онда
CBURL тізімінің текстіне оның -ін енгізе аласыз. Мысалы:
CBURL.Text:= ‘http:www.Borland.comdelphiinde x.html’;
FromCreat функциясында CBURL тізімінің текстін беруден кейін
бұған дейін сипатталған Load утилитын шақыру жалғасады. Осы утилита CBURL
тізімінде қолданушымен адресті таңдау кезінде (CBURLClick функциясы) және
сол тізімнің терезесінде қолданушымен Enter пернесін басу кезінде
(CBURLKeyDown функциясы) шақырылады.
WebBrowser1BeforeNavigate2 функциясы браузердің жаңа
документке көшу алдында басталатын WebBrowser компонентісінің
OnBeforeNavigate2 оқиға өңдеушісі болып табылады. Ол бұл көшудің пайда
болуының себебіне тәуелсіз басталады: Navigate әдісінің орындауымен немесе
браузер терезесінде жүгіну арқылы көшу. Өңдеушіге берілетін URL параметрі
көшуді жүзеге асыратын адрес болып табылады. Cancel параметрі, егер сіз
оған false мәнін берсеңіз, онда ол жаңа документке көшуді үзіп тастайды.
WebBrowser1BeforeNavigate2 өңдеушісінде ең алдымен CBURL
тізіміндегі URL-дің IndexOf әдісімен жаңа индексі анықталады. Егер
IndexOf әдісі 1-ді қайтарса, онда тізімде берілген адрес бұрын болмады.
Бұл жағдайда ол Insert әдісімен тізімнің бірінші позициясына (0 индексімен)
қосылады және тізім индексі 0-ге қойылады. Егер жаңа адрес тізімде болған
болса, онда тізім индексі сол мәнге тең етіп қойылады. Екі жағдайда да
тізім индексінің өзгертілуі оның терезесінде жаңа адрестің көруін
қамтамасыз етеді.
Әрі қарай WebBrowser1BeforeNavigate2 өңдеушісінде мүмкін
немесе мүмкін емес TBForward және TBBack новигациялау пернелерін қояды, ол
индекс мәнінің қандай екеніне және тізімде алдыңғы немесе кейінгі
документтердің бар–жоғына тәуелді.
WebBrowser1ProgressChange функциясы OnProgressChange
браузерінің оқиға өңдеушісі болып табылады. Бұл оқиғалар беттерді браузерге
жүктеу кезіндегі уақытта өтеді. Өңдеушіге Progress параметрлері – жүктелген
документ көлемі мен ProgressMax документтің толық көлемі беріледі. Осылайша
үлкен документтерді жүктеу ретін көрсету мүмкіндігі
пайда болады. Жүктеу тоқтатылған кезде Progress мәні 1-ге тең болып қалады.
WebBrowser1ProgressChange өңдеушісінде LocationName – URL-дан алынған
жүктелетін документ аты қасиеті қолданылады.
MOpenClick функциясы Открыть менюіндегі шерту өңдеушісі болып
табылады. Қолданушымен таңдалынған файлдың аты CBURL тізімнің Text
қасиетіне енгізіледі, содан кейін Load утилитасы шақырылады.
TBBackClick және TBForward функциялары Назад және Вперед
пернелерін басуды өңдеуші болып табылады. Оларда CBURL тізімінің тексті
ретінде сәйкесінше келесі немесе оның алдыңдағы ағымдағы элементке қатысты
тізімнің элементі беріледі.
Орындауға өзіңіздің қосымшаңызды жіберіңіз. Орындау кезінде
оның көрінісі жоғарыда 3-суретте көрсетілген. Қолданушы Адрес тізімінің
терезесіне файлдың атын немесе қалаған Web бетінің URL-іне жүгіністі
негізе алады. Enter пернесін басу арқылы сәйкесінше документ ашылады.
“Түсіп қалатын тізімнен” бұған дейін ашылған кез келген беттің адресін
таңдау арқылы оларға оңай көше аласыз. Открыть менюінің командасымен
шақырылатын диалогтан файлдың атын таңдау арқылы кез келген HTML документін
ашуға болады. Инструменттер панелінің орналасу қалпын өзгертуге де болады.
Бір сөзбен, сіз өте жақсы браузер құрдыңыз. Сіздің қосымшаңызға әртүрлі
қосымша функцияларды енгізу қиын емес. Сонда сіздің браузер Internet
Explorer-ден айнымайды. Осындай мысал Delphi-ге жатады. Ол мына каталогта
орналасқан: ...Delphi6\Demos\Coolstuf
5. Динамикалық Web беттері – CGI қосымшалары
Cтатикалық Web беттер өзгертілінбейді, оларды алдын-ала кез
келген Web редакторының көмегімен құруға болады. Бұлардан динамикалық
беттер қызығырақ болып келеді. Бұл жағдайда серверге динамикалық сұраныс
беріледі, сервер оны өңдейді, динамикалық түрде HTMLдокументін құрады да
оны қолданушыға жібереді.
Динамикалық бетті негізінен екі әдіспен құруға болады:
динамикалық документті құраушы орындалатын программаны сервермен шақыру
немесе клиентке жауап беретін DLL библиотекасына серверді қарату. CGI және
WIN-CGI интерфейстер көмегімен .exe прогаммаларын шақырумен байланысты
бірінші жолы жүзеге асырылады. Ал ISAPI ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz