Web-порталь

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Web-порталь - әдетке айналып келе жатқан сөз

Қазақстандық Интернет сандық жағы мен қатар, сапалық жағынан да өсіп келеді. Мұнымен қазір ешкімдер дауласа алмайды. әртүрлі мемлекеттік ұйымдар, оқу орындары, коммерциялық сайттарын жасап, оны Бүкіләлемдік өрмекке орналастырады. Визиткада электрондық поштаның болуымен қатар Web- сайттыңда мекен жайы болу абыройлы емес, бірақ өзін сыйлайтын жетекшіге ол өте қажетті болып саналады: өзінің жеке өкілдігі жоқ ұйымның қалай жұмыс істейтіндігін елестете де алмайды.

Басқа жағынан біз өте түсініксіз “портал” сөзін жиі кездестіреміз. Бір қызығы Web порталь сөзіне нақты анықтаманы әлі де ешкім бере алмады. Бастапқы кезде бұл терминмен көптеген адамдар жүйедегі өз саяхатын баспайтын Web серверді атаған. Мысалы, мен, SA Telcom клиенті ретінде тіркеліп, әдемі қорапшадағы Netscape Navigator 2. 02-сы бар дискеталар жиынтығын алғаным есімде. Осы айтып отырғанымыз көпке таныс кәдімгі порталь болып табылады.

Ең алдымын порталь дегеніміз- Интернеттегі саяхаттың одан ыңғайлы болып өтетін жерді айтамыз. Яғни, әңгіме Интернет ресурстарын реттеуге көмектесетін анықтамаылқ - іздеу жүйесі туралы болып отыр. Қазіргі жүйелер анықтама бойынша екі бөлімнен тұрады: тематикалық каталог және негізгі сөз бойынша іздеу механизмі. Бірақ порталь осыған сәйкес келмейді. Көбінесе портальды супермаркетпен салыстырады. Портал супермаркет сияқты мағынасы өте оңай, бірақ мазмұны жағынан қиын мақсатты шешеді. Мысалы: адам келді және ол ешқайда да кете алмайды. Тағы бір қызық тұжырымдама мынадай: бұл адамдарды алдап кіргізетін және шығармауға тырысатын қақпа.

Ресейлік порталдардыің ең бір белгілісі- Rambler болып табылады. Бірақта ол бірден портал болған жоқ, көбісі қазірге дейін оны іздеу механизмі деп атайды. Порталдарды құрастыру үшін қандай әдістер бар.

Бірінші әдіс: порталдық стратегиясы мен жоспары өңделіп, арықарай контексті жобасы немесе басқа да сөзбен айтқанда сайттың тікелей маңыздылығы толтырылып құрастырылады. Осылай www. kaztour. kz. туристік порталі құрыла бастады. Құрылудың берілген әдісінің бір артықшылығы бар - информация портал иесіне тән, тіпті басқа ресурстарға деген сілтемелер, оның интелектуалдық меншігі болып табылады. Бірақ та елеулі бір кемшілігі де бар - оған көптеген қаржы бөлу керек және көптеген ұйымдастырушылық еңбекті қежет етеді.

Порталды құруға бірінші әдіс мысалына “Кирилл және Мефодий” компаниясын алуға болады. Ол өзімізге белгілі компания негізінен СД-да электрондық энциклопедия жасап шығарады - “Кирилл және Мефодий. Барлығы туралы білім порталының жасалуы бірнеше кезеңдерге бөлінген, соның біріншісі - компанияның энциклопедиясын сайтта дайындау және шығару, одан кейін “Кирилл және Мефодий” информациялық ресурстары бойынша біріңғай іздеу жүйесі жүреді. Сайттыңі порталға өсуі кезінде компания тек информациялық блоктар санын ұлғайтады.

Екінші әдіс: қандай да бір жоба жасалынады (немесе бірнеше) келесі қадам - интернетті қаражатпен ғана емес, сонымен қатар жаппай информациялық жолдарды қойыстыру арқылы максималды дамыту. Немесе басқа түрі: энтуазиастың әуесқойлық жобасы қоғамда мәні бар кәсіпорынға дейін өседі. Ары қарай ойдағы жобалардың басқа жобалармен және де подпроектермен арақатынас жүйесі жасалынады. Екінші әдіс әлемдік практикада көптеген мысалдарға ие. Бәріне белгілі www. yahoo. com жүйесі студент - энтуазиасттардың әеусқойлық жобасынан бастаған. www. rambler. ru тарихы 1996 жылдың қазанында ресейлік Интернетте Rambler іздеу жүйесі пайда болғанда басталған. Сол кезде 100-ге жуық ғана документ бар болатын. 1997 жылдың наурызында “Тор 100” рейтинг- классификаторы пайда болды. Онда сілтемелердің ішінде 100-ге жуық сайттар бар. Осы сілтемелер тематикалық принципке негізделген. 1997 жылдың қыркүйегінде сайттың информациялық толықтырылуы басталды. Rambler-дің бүгінгі күндегі маңызы қандай екендігін түсіндірудің қажеті жоқ деп ойлаймын.

Негізінде порталь деп қандай да бір болмасын сайтты айтуымызға болады. Келушілер саны және график пен сілтемелер саны көп болып, қатысушы берілген тақырыпта өзін қызықтыратын информация таба білсе, онда оны портал деп атауға болады.

Бірте-бірте порталдың ерекше айырмашылықтары қалыптаса бастады. Ол қатысушылардың көп бөлігін қызықтыратын ауа-райы болжамы, жаңалықтар, валюта биржаларының мәліметтері сияқты мағлұматтар.

Екінші әдіске Қазақстандық www. site. kz порталы мысал бола алады.

Қазақстан Интернетіндегі ең атақты және қатысушысы көп порталь “Весь www. Казахстан” энтузиаст жобасынан бастаған. Энтузиастсыз ештеңе де құрылмайды. әсіресе бұл Интернетке тән Порталдың негізін анықтамалық - информациялық жүйесі қаланды. қазіргі кезде Қазақстанда ең жақсы жүйе болып саналады. Бірақ оны сынаушыларда көп, бірақ ешкім осы жүйеден артық ештеңе жасаған жоқ. Жүйенің негізгі құндылығы оның дәстүрлі себебі-сенімділік пен қарапайымдылық болып табылады.

Анықтама-информациялық жүйе немесе басқа сөзбен дербес жобадағы каталог 1998 ж қыркүйектен бастап пайда болды. Бірақ Қазақстандық вебресурстардың бірінші катологтағы версиясы 1997 жылдың соңына қарай жасала бастады. Ол теміртаулық программист Александр Пархоменко мен алматылық веб-бастырушы және журналист Александр Александр Е. Ляховтың шығармашылық дуэті ретінде бірінші рет 1998 жылы орынның ең соңғы htpp:/www. site. kz жүйесінде жасалды.

А. Е. Ляхов өзі былай деп баяндайды:

. . . Көбінесе ойлағандай Қазақстандық веб-ресурстардың бірінші каталогы болып “Весь www. Казахстан” емес, “Kazakh Internet yellows white Pages” . . . Тимур Инсеповтың каталогы болып табылады. Ал осыдан екі жыл бұрын, 1997 жылы аяғында бәсекелескен проект ол теміртаулық программист Александар Пархоменко мен алматылық веб-бастырушы және журналист Александар Е. Ляховтың проектісі. Ол бастапқыда қуатты импульс алып, оны жоғалтпай кезеңнен кезеңге дейін үдете берді. Сайт тарихында бұл кезеңнің 3 түрі болды.

Бірінші бола отырып жүйеде 1998 ж мамырда жарияланды, Қазақстан Интернетіндегі вебресурстар каталогы осы 1998 ж қыркүйегінде 333 (!) сайттар тізімімен жарияланды.

Бір жылдан соң жаңадан ашылған провайдерлік Net Style ұйымында А. Е. Ляхов программист М Студзицкимен бірлесіп каталог жұмысын алға жылжытты. Ол 1998 жылдың желтоқсанында туындаған жарнама информациялық Web порталды “ Весь www - Казахстан” (www. site. kz) құрама бөлімінің бірі болып табылады. Көп кешікпей порталды жаңартып, модернизациялады. Осы уақытқа дейін анықтама-информациялық жүйенің құрылымының негізгі прнинциптері дайындалды. Бұл туралы Елена Студзицкая баяндайды. Оқырман мынадай қызықты жағдайға назар аударады: Қазақстаннның сайт деп нені есептеу керек? Бұл kz информациялық кеңістігінде тіркелген сайт па, жоқ Қазақстан азаматы жасап басқа жақта тіркелген сайт па немесе біреу шығарып әртүрлі бір жерде тіркелген, бірақ Қазақстан туралы мәлімет жоқ сайт па?

Каталогта мынадай сайттар тіркеледі:

а) Қазақстандықтар жасаған қазіргі және бұрынғы сайт беттерінде Қазақстанмен байланысы туралы фактілер бейнеленген

ә) Қазақстан туралы әңгімелесу

Каталогта дизайн мен бөлімдерінің мазмұны дербес және тұтас болса, бір сайттың жеке беттерін тіркеуге болады. Сайттардың тіркелуі автоматты түрде емес. Мазмұны жағынан Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес келмейтін сайттар, яғни хакерлік ашылулар, порнографиялық және т. б сипаттағы сайттар тіркеуге алынбайды.

“Сайт-қатар” енгізілді, барлық дәстүрлі домендер, сонымен қатар kz-те, мысалға, www. netcafe. kz, www. intel. kz, www. amaron. kz сияқты сайттар да тіркелмейді. Ал біздің шарттарға сәйкес сайттарға дәстүрлі домен kz-те ғана емес, басқа да Интернеттің ru, com, net, org . . . сияқты домендерін де тіркеуге болады.

Барлық сайттар каталогына кіру үшін алдыңғы тараулар қарастырылады. Қазақстанға байланысты емес сайттар мен каталогта тіркелген сайттарды сұрыптаудан өткізді. Оның негізінде сайттар саны емес, сапасы болып отыр. “Күн сайты” рубрикасы жұмыс істейді. әр күнде жаңа порталь бетінде каталогтағы кез-келген сайт қойылады, сайттың иелері электронды поштаға хат арқылы хабарлайды. Қатысушылар статистикасын жүргізеді, осылай портал сайттардың жазылуына көмектеседі.

Біраз уақыттардан кейін А. Лехов басқа жұмысқа ауысады. 2001 ж көктемінде осы жолда автордың басшылығымен қоғамдық редакция құралды. Оның жұмысына қатысушылар тізіміне бірқатар беделді адамдар өз қалауларын білдіреді. Олар Алматы энергетика және байланыс Институтының проректоры Е. В. Малишевский, халықаралық информация академиясының вице-президенті А. Ф. Цехова, Тарих және энтология институтының АНРК “Отан тарихы журналының бас редакторының орынбасары Г. Меңдіқұлова, Қазақ тілі және информациялық технологиялау бойынша көрнекті маман СНС КазГУ А. Құрышжанова, Балалар интернет центрінің директоры А Никульшин, Қазақстандық және Халықаралық ұйымдардың беделді жұмыскері. Егерде Қазақстан Интернетінің порталда дамуы мен оның көмегімен өзінің қоғамдық көрнекті жобаларын көрсетімін деушілерге редакцияның есігі әрдайым ашық.

Осы жұмысқа қатысудың өзін филантрапия актісі ретінде қарастыруға болатынын атап өткізіуіміз қажет. Портал қиын кезеңде жоғалып кетті делік, оны бүкіл әлем барып құтқаруымыз керек. Ең дұрысы - ол өзінің дамуындағы жаңа бір кезеңге өтеді. Оның алдына қойған мақсаты соншама күрделене түсті, яғни оны жасырын орынсыз бұрынғыдай -ақ шешуіміз керек. бізге жаңа, одан да ауқымды қоғамдық база қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.