MS DOS операциялық жүйесінің негізгі командалары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

MS DOS операциялық жүйесінің құрылымы

MS DOS операциялық жүесі дискеттің түпкі каталогогында немесе C:дискінде
файлдар түрінде сақталады да, мынадай бөліктерден (модульдерден) тұрады:

- BIOS модулі – компьтердің тұрақты жадында жазылған мәліметтерді енгізу-
шығарудың негізгі жүйесі. Бұл модуль компьютер шыққан заводта жазылып
өшірілмей тұрақты сақталады. Ол ЭЕМ іске қосылған сәтте құрылғылардың
жұмыс істеу қабілеттілігін тексеріп, мәлімет енгізу- шығаруға байланысты
ОС- тің қарапайым және әмбебаб қызметтерін орындайды ;

- Операциялық жүйенің жүктеуіші – бұл өте қысқа программа, компьютердің
жедел жадында тұрақты сақталып қалатын DOS операциялық жүйе модульдерін
компьютер жадына (IO.SYS,MSDOS.SYS) оқуды іске асырады;

- IO.SYS сыртқы құрылғыларымен (пернелік тақта, дисплей, принтер, байланыс
адапторі, және динамик) информация алмасудың барлық операцияларын
атқарады;

- MSDOS.SYS файлдар даярлауға мүмкіндік береді және ЭЕМ жедел жадын
басқарады, оған әрқашанда жедел жадта қанша бос орын бар екені белгілі;

- COMMAND.COM – пайдаланушы жұмысы үшін тағайындалған командалық
процессор. Ол ЭЕМ іске қосылған кезден бастап пайдаланушының талабы
бойынша процессор орындайтын барлық резидентті немесе ішкі командаларды
қамтамасыз етеді. Ал транзитті сыртқы командаларды орындау үшін ол
дискіден солраға сәйкес программалық файлды іздеп, егер табылса, оны
жедел жадқа жүктеп, оған басқаруды береді.Программа жұмысы аяқталған соң
командалық процессор оны жадтан жойып, экранға әрі қарай жұмысқа даяр
екендігін білдіретін шақыру мәліметін (DOS шақыруы) шығарады.

- DOS-тың сыртқы немесе кірме (транзитті) командалары – операциялық
жүйемен бірге бөлек-бөлек модульдер түрінде берілетін программалар,
кейде утилиттер деп те айтыла береді. Олар кірме командалар ретінде
әртүрлі қызметтер атқарады, мысалы, дискетті форматтау, дискілерді
тексеру және т.с.с.

- Құрылғылар драйвері – DOS жүйесін толықтырып, жаңадан қосылған шеткері
құрылғыларды басқару ісін орындайтын арнайы программалар. Драверлер
компьютердің жедел жадына операциялық жүйемен бірге жүктеледі де,
олрадың аттары CONFIG.SYS деген арнаулы файлдар жазылады. Операциялық
жүйе жедел жадқа жүктелгеннен кейін дискіден конфигурациялық (құрамдық)
файл CONFIG.SYS оқылып құрылғылар драйвеолері де жедел жадқа орналасады.
Мұнан кейін комндалық COMMAND.COM файлы қосып, ол басқару ісін
атқарады. Бұл командалық процессор тағы бір командалық AUTOEXEC.BAT
файлын іске қосып, оның ішіндегі командалар мен программалар біртіндеп
орындай бастайды.

Операциялық жүйенің негізгі командалары

ОС жұмыс істегенде оның негізгі жұмыс құралы – команда.Ол компьютерге
белгілі бір әрекетті орындататын арнаулы программаларды шақыру үшін
қолданылады.
Команда формат деп аталатын , нақты құрылымнан (структурадан) тұрады.
Команда форматы команданың аты мен параметрлерінен тұрады.

Командалардың жіктелуі

MS-DOS-тың барлық командалары резидентті және транзитті болып екі үлкен
топқа бөлінеді. Резидентті(ішкі, бірге құрылған) командалар қосымша
COMMAND.COM файлының құрама бөлігі болып табылады. Олар-қарапайым және жиі
қолданылатын командалар. Бұл топқа: DIR, MD, CD, RD, TIME, DATE, REN, DEL,
TYPE, COPY және т.б. командалар жатады.

Транзитті (сыртқы, жүктелінетін) кірме командаларға дискідегі программалық
файлдар жатады. Оларды іске қосып орындаудан бұрын дискіден оқу керек. Бұл
топқа мына командалар жатады: FORMAT, ATTRIB, TREE, MODE, DISKCOPY және
т.б.

Резидентті (ішкі) командалар

Каталогтармен жұмыс істейтін командалар

Бұл топқа DIR, CD, RD, MD, командалары жатады.
1. DIR командасы-каталогтар мен файлдардың толық аттарының, көлемінің және
құрылған уақыты мен мерзімінің тізімін береді. DIR командасын параметрсіз
жай қолданғанда экранға ағымдағы каталогтың мазмұнын шығарады.
Ішкі каталогтың мазмұнын қарау үшін DIR командасын және ішкі каталогтың
атын жазсақ жеткілікті.

Параметр деп түпкі каталогты немесе кез келген деңгейдегі ішкі
каталогты көрсететін маршрутты айтады.

Мысалдар:

a) C:\dir_student\basic-STUDENT каталогына кіретін BASIC ішкі каталогының
мазмұнын экранға шығарады;

b) C:\STUDENT\BASIC dir__*.bas-ағымдағы STUDENT\BASIC каталогындағы типі
BAS болып келген барлық файлдардың атрибутының тізімін экранға шығарады.

c) A:\dir__alma.bas-ALMA.BAS файлының атрибуттарын экранға шығарады.

Каталог мазмұнының тізімі үлкен болған жағдайда-

информацияны парақтап экранға шығару үшін қосымша P параметрі
қолданылады. Бұл жағдайда экран беті информацияға толған соң информацияны
экранға беру тоқтайды, жалғастыру үшін кез келген пернені басу керек.

C:\dirp немесе C:\dir__student\basicp
Информацияны экранға жинақты (бір жолға бірнеше файл жазу) түрде шығару
үшін W параметрі қолданылады. Бұл жағдайда файлдардың аттары мен типі
ғана экранға щығады, мысалы
A:dirp немесе C:\LEXdir__w
DIR командасы берілген тізімді тек дисплейдің экранына шығарып қана
қоймай, принтерге шығаруға және файлға жазып қоюға мүмкіндік береді.

C:\dirprn-C дискісіндегі түпкі каталогтың тізімін принтер арқылы
қағазға басып алу;

A:\dirspisok-тізімді SPISOK атты файлға жазып алу;
Ескерту. Команданың атынан кейінгі сызықша белгісі осы орында кем
дегенде бір бос орынның тұратындығын көрсетеді;

2. MD (Make Directory-каталог жасау)-ағымдағы кез келген каталог ішінен
жаңа каталог ашу командасы, мысалы,
C:\md__student-C дискісінің түпкі каталогынан STUDENT атты каталог ашу;
C:\md__student\basic немесе C:\STUDENTmd__basic –STUDENT каталогында
BASIC ішкі каталогын ашу.

3. RD (Remouve Directory-каталогты жою)-ішінде файлдары жоқ бос каталогтар
мен ішкі каталогтарды жою командасы, мысалы
C:\STUDENT\BASIC rd tecno2-STUDENT каталогының ішіндегі екінші
дәрежелі BASIC ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.