Компьютерлік графиканың негізгі түрлері
Компьютерлік графиканың негізгі түрлері 2
Растрлық графика 3
Оригиналдық мүмкіндігі 3
Экрандық бейненің мүмкіндігі 3
Басылатын бейненің мүмкіндігі және линиатура ұғымы 3
3D Studіo MAX үш өлшемді графикасы 4
Үш өлшемді графиканың принциптерін 3D Studіo MAX- та жүзеге асыру 5
Векторлық графика 8
GІF форматы 10
JPEG форматы 11
Графикалық форматтарды түрлендіру 12
Растрлық графикамен жұмыс істеу құралдары 12
Растрлық бейнелерді құруға арналған программалық құралдар 13
Adobe PhotoShop растрылық графикасын өңдеу программасы 13
Сурет салу және жөндеу инструменті 17
Ескерту 18
Арнайы инструменттер 18
Жүргізу инструменті 19
Түстерді басқару 19
Түстер тереңдігі 21
Ерекшелеу 22
Ерекшелінген облыстарды модификациялау 24
Фильтрлер 24
Әдебиеттер 25
1. Компьютерлік графикаға кіріспе
1. Графикалық мәліметтердің негізгі сипаттамалары
Мәліметтердің компьютер мониторында графикалық түрдегі берілуі алғаш
рет 50 ж.ж. үлкен ЭВМ–дерде жүзеге асырылды, ғылыми және әскери
зерттеулерде қолданылды. Содан бері қарай мәліметтердің графикалық
тәсілдермен бейнеленуі көптеген компьтерлік жүйелердің ажырамайтын
қажеттілігі болып келеді.
Программалық-аппараттық есептеу кешенінің көмегімен бейнені өңдеу және
құру құралдары мен әдістерін қарастыратын информатиканың арнайы саласы
компьютерлік графика деп аталады.
Компьютерлік графикада бейнені қалыптастыру тәсілдеріне байланысты
растрлық және векторлық деп бөлу қабылданған.
Виртуалдық кеңістікте объектілердің көлемдік моделін құру әдістері мен
тәсілдерін қарастыратын үш өлшемді графика жеке пән болып есептеледі. Үш
өлшемді графикада бейнені қалыптастырудың векторлық және растрлық тәсілдері
үндеседі.
Графиканың мамандандыру ерекшеліктері жеке сала бойынша кейбір бөлімдердің
атауын көрсетеді: инженерлік графика, ғылыми графика, WEB графика,
компьютерлік полиграфия және т.б..
Растрлық графика
Нүктелерден тұратын растрлық бейне үшін мүмкіндік ұғымының ерекше маңызы
бар. Мүмкіндік ұзындық бірлігіне келетін нүктелердің мөлшерін анықтайды.
Құрылғының (монитордың, принтердің) мүмкіндігі қаншалықты жоғары болса,
соншалықты ұсақ бұйымдар жасалып шығарылады.
Сондықтан:
– оригиналдық мүмкіндігі;
– экрандық бейненің мүмкіндігі;
– басылатын бейненің мүмкіндігі.
Мүмкіндік нүкте-дюйммен өлшенеді (dots per іnch dpі).
Оригиналдық мүмкіндігі
Оригиналдық мүмкіндігі бейненің сапасына қойылатын талапқа және
файлдың өлшеміне, оцифровка тәсіліне немесе алғашқы иллюстрацияны құру
әдісіне, файлдың таңдалынған форматына және басқа да параметрлерге тәуелді
болады. Жалпы жағдайда “сапаға қойылатын талап қаншалықты жоғары болса,
оригиналдың мүмкіндігі соншалықты жоғары болады” деген ереже бойынша
орындалады.
Экрандық бейненің мүмкіндігі
Бейненің экрандық көшірмесі үшін растрдың қарапайым нүктесін пиксель деп
атау қабылданған. Пикселдің өлшемі таңдалынған экрандық мүмкіндіктің,
оригинал мүмкіндігінің және бейненің маштабына тәуелді реттеледі.
Басылатын бейненің мүмкіндігі және линиатура ұғымы
Мүмкіндік ретінде принтердің поспортында көрсетілген цифр (мысалы, 600
dpі), дюйм ұзындықты кесінді аралығын принтерде басып шығаруға болатын
нүктелердің мөлшері алынады. Бейнені принтерден басып шығару үшін ол
растрланған болуы керек. Растрлау процесі принтердің лазерлік сәуленің
көмегімен растрлық нүктелерден топ болып құрылатын нүктелердің
біріктірілуімен түсіндіріледі, ол оригиналдың растрлық торына түсіру
жолымен орындалады. Мұндай тордың жиілігі дюйммен берілген линил санымен
өлшенеді (lіnes per іnch - lpі) және ол линиатура деп аталады. Тордың
ұяшықтарын растрлық нүкте құрайды.
Растрлық бейненің линиатурасы барлық уақытта принтердің мүмкіндігінен
төмен болады, өйткені растрлық нүктелерді қалыптастыру үшін принтермен
басылатын бірнеше нүкте талап етіледі. Линиатура дюйм ұзындықпен берілген
кесіндідегі растрлық нүктелердің қатарының мөлшерін анықтайды, ол сәйкес
растрлық нүктелердің өлшемі болып табылады.
Растрлық тордың ұяшығына түскен принтер нүктелерінің мөлшері сұр реңді
анықтайды (ақ-қара түсті принтерлер үшін). Жалпы жағдайда, растр арқылы
берілетін реңдердің мөлшері N төмендегі формула бойынша анықталады:
N= (dpіlpі) 2+1
Мұндағы, dpі – шығару құрылғысының мүмкіндігі, ал lpі- баспа линиатурасы.
Растрдың ұяшығы толтырылмаған жағдайда, бір ақ түске сәйкес келеді. Тағы да
тағайындалан эмпирикалық ереженің бар екенің атап өтейік: басып шығару
кезінде оригиналдың мүмкіндігі шығару құрылғысының растрлық линиатурасымен
саластырғанда үлкейтілген болса, онда бұл шаманы масштабтау коэффициентіне
көбейту қажет.
Бейненің параметірі мен файлдың өлшемі арасындағы байланыс
Растрлы бейнелердің файлдарының өлшемі мүмкіндіктің ұлғаюымен өсіп
келеді. Фотосурет (стандартты өлшемі 10х15 см, мүмкіндігі 200-300 dpі,
түстің қанықтығы пиксельмен берілген бит мөлшері - 24 бит) TІFF форматында
4 МГбайтқа жуық орын алады. Егер бұл фотосуретті одан да жоғары
мүмкіндікпен алатын болсақ, ол 45-50 Мбайт орын алады.
3D Studіo MAX үш өлшемді графикасы
Үш өлшемді графика жөнінде жалпы түсінік
Үш өлшемді графика компьютерлік графиканың негізгі бір бөлігі болып
есептеледі. Сондықтан бейне кеңістіктің үш өлшемімен өлшенеді: ені,
биіктігі және тереңдігі. Айналаға көз жүгіртіп қарайтын болсақ, бізді
қоршаған заттардың бәрі үш өлшемді. Үш өлшемді кеңістікті бейнелеуге
арналған программалық кешендердің ішіндегі ерекше орын алатын программа -
3D Studіo MAX.
Бұл программаны пайдалану көп жағдайда, бөлмелі видеокамераның көмегімен
түсіруге ұқсас. 3D Studіo MAX программасы бөлмелі, оның ішіндегі куб,
сфера, цилиндр, конус тәрізді үш өлшемді әртүрлі негізі объектілерді
пайдалана отырып, модельдеуге мүмкіндік береді, инструментарийлер құрамында
аталған және т.б. объектілер бар, сондай-ақ оны сахнаға қосып береді.
Барлық объектілердің моделін құрып, оны сахнаға орналастырып болғаннан
кейін, библиотекадан әртүрлі материалдарды таңдап, олардың кез келгенін
объектіге қолдануға болады. Материалдар редакторының көмегімен өзіңіздің
материалдарыңызды да құруға болады және оның көмегімен түстерде
басқарылады. Сөйтеп, сахнадағы объектілерге материалдарды қолданып, түсіру
камерасының бейнесін құруға болады, оның объективі арқылы виртуалды үш
өлшемді әлем бақыланады. Виртуалдық камераның параметрлерін түзету арқылы
кең көлемді сахна понорамасын алуға болады. Сахнаны тыныштыққа жақындату
үшін оның құрамына жарық көздерін қосуға болады. 3D Studіo MAX программасы
типі әртүрлі жарық көздерін сахнаға қосуға түрлендіріп береді. Сондай-ақ
жарық көздерінің параметрлерін түзейтуге мүмкіндік береді. Жарық көздерін
жеткілікті деңгейде орналастыра отырып, объектілердің жарықтануын болдыруға
болады.
Осы айтылғандарды сахнаға толық орналастырып болғаннан кейін,
объектілердің механикалық қозғалысқа келтіруін модельдеуге болады.
Нәтижесінде операциясының визуалданғандығын орындап, оның нәтижесін
видеолистыда немесе цифрлық файл түрінде сақтауға болады.
Үш өлшемді графиканың принциптерін 3D Studіo MAX- та жүзеге асыру
1. Координаталар жүйесі. Үш өлшемді кеңістіктегі негізгі және ең кіші
объекті нүкте болып табылады (Poіnt). Кеңістіктегі әрбір нүктенің орнын,
яғни координатасы үш санымен анықталады. Үш өлшемді кеңістіктегі
координаталар жүйесінің бас нүктесінің координатасы (0;0;0).
2. Координаталар осі. Координаталық ось – координатаның бағытының өзгерісін
анықтайтын, кибер кеңістікте бейнеленетін сызық. 3D Studіo MAX- та үш
стандартты ось бар x, y, z. Шартты түрде координаталар x – енін, y –
биіктігін, z – тереңдігін береді.
y
x
z
Үш осьтің қиылысу нүктесі координаталар жүйесінің бас нүктесі болады.
Үш өлшемді объектілер
3D Studіo MAX – та объектілер көпбұрыштардан, Безье беттерінің немесе
NURBs типті беттердің бөліктерінен құралады. Көпшілік жағдайларда объектіні
қалыптастыру үшін мәліметтердің үлкен массивін құрайтын жүздеген мыңдаған
көпбұрыштарды пайдалануды талап етеді.
Проекция жөнінде жалпы түсінік
Бақылау нүктесі – бұл бақылаушының орнын анықтайтын үш өлшемді
гиперкеңістіктегі орын. Бақылау нүктесі 3D Studіo MAX – та терезе
проекцияларын қалыптастырудың негізі болып тадылады. 3D Studіo MAX – та
анықталған терезенің 4 проекциясы бар : вид сверху, вид спарва, вид слева
және перспектива.
Растрлық бейнелерді масштабтау
Растрлық графиканың кемшіліктерінің бірі – бейнені ұлғайту кезіндегі
пиксельдендіру болып табылады. Оригиналда бір реттен нүктелердің белгілі
бір мөлшері болады, үлкен масштабта олардың өлшемі ұлғайды, растрдың
элементтері байқалады да, бейне бұлыңғыр болып көрінеді.
Бейненің бөлігін масштабтау. Мысалы.
1) Керекті бейнені шақырып оны магниттиі лассо мен ерекшелеу қажет.
2) Редактирование- трансформация- масштаб командаларын орындаймыз.
Бейненің ерекшеленген бөлігінің сыртында қоршау пайда болады.
3) Бейненің көлемін теңдей үлкейту үшін курсорды бейненің сол жақ
бүрышындағы кішкентай тік төрт бұрышқа алып барып қажетті өлшемге
дейін үлкейтеміз
4) Ерекшеленген бөліктің ішіне курсорды келтірсек кішкентай қара
стрелкаға айналады обьектіні басқа орынға жылжытамыз (стаканның
суреті).
Айналдыру
Бейнені айналдыру редактирование- транцформация-поворот командалар
көмегімен орындалады. Бейненің айналасында гобаритті қоршау пайда болады.
Ал көрсеткішоның сыртында орналасады. Оның түрі доға түрінде қосарланған.
Стрелкаға айналады. Тышқанның кпопкасын басып тұрып курсорды шеңбер бойымен
бұрамыз. Қажетті жағдайға жеткенде тышқанның кнопкасын жібереміз.
(апельсинниң суреті).
БЕЙНЕ БӨЛІГІНІҢ АЙНАЛЫҚ ШАҒЫЛЫСЫ
1. Кез-келген бейнені айналық шағылуын көрсетуге болады. Мысал
келтірейік.
1) Алдымен автомобиль суретін ашамыз.
2) Магнитті лассо мен ерекшелейміз.
3) Правка трансформация масштаб командаларын орындаймыз.
Ерекшелінген бөліктің айналасында гобаритті қоршау пайда болады.
4)Көршаудың сол жақ
жоғары бүрышындағы кішкентай тік төрт бүрышты оң жақ жоғарғы
бүрышында тік төрт бүрыштың қасына орналастырып ал оң жақ
жоғарғы бүрышындағы бүрынгғы тік төрт бүрыштың орнына
қоямыз.Нәтижесінде автомобиль бейнесінің айналық шағылысы
болады.(машина суреті).
Векторлық графика
Егер растрлық графикада негізгі элемент нүкте болса, векторлық графикада
линия (сызық) негізгі элемент болады.
Кез келген объект тәрізді сызықтың да қасиеттері бар: формасы (түзу,
қисық), қалыңдығы, түсі, сызуы (тұтас, пунктир). Тұйық сызықтардың
толтыруға болатын қасиеті бар. Олар қамтыған кеңістік басқа объектілермен
(текстура, карта) толтырылуы мүмкін (немесе таңдалынған түспен). Сызық
математикалық бір тұтас объект ретінде сипатталады, соандықтан векторлық
графиканың құралдарымен объектілерді бейнелеуге арналған мәліметтер көлемі
растрлық графикаға қарағанда шағын болады.
Мұндағы маңызды мәселе, векторлық бейнелер үлкейткенде немесе
кішірейткенде сапасын жоғалтпайды. Өйткені бейнені масштабтау қарапайым
математикалық амалдардың көмегімен жүзеге асады (графикалық примитивтердің
парметрлерін масштабтау коэффицентіне көбейту).
Векторлық графикалық бейнелер аса жоғары дәлдікті графикалық объектілерді
(сызбалар, схемалар және т.б.) сақтау үшін өте тиімді құрал болып табылады,
оған контурлардың анық және дәл сақталуы тән.
Үш өлшемді графика туралы негізгі түсінік
Үш өлшемді графика ғылыми есептеулерде, инженерлік жобалауда, физикалық
объектілерді копмьютерлік моделдеуде кеңінен қолдау тапты.
Объектіні жеңілдетілген түрде кеңістіктік моделдеуде:
– объектінің виртуалдық коркасы мен виртуалдық материалдарын құру және
жобалау;
– объектінің бетіндегі әртүрлі бөліктерге материалды меншіктеу;
– объект құрылатын кеңістіктің физикалық параметрлерінің күйін келтіру-
жарықталынған, гравитациясын, атмосферасының қасиеттерін, өзара
әсерлесетін объектлер мен беттердің қасиеттері;
– объектілердің қозғалыс траекториясын беру;
– кадрлар тізбегін есептеу;
– соңғы анимациялық роликке беттік эффектілерді беру.
Объектінің шынайы моделін құру үшін геометриялық примитивтер
(тіктөртбұрыш, куб, шар, конус және т.б.) және тегіс, “сплайндық” деп
аталатын беттер пайдаланылады.
1.2.Графикалық мәліметтердің берілуі
Графикалық мәліметтердің форматтары
Графикалық файлдардың форматтары файлдағы информацияның сақталу тәсілін
(растрлық, векторлық), сондай-ақ, информацияның сақталу формасын
(пайдаланылған сығылу алгоритмін) анықтайды. Сығылу растрлық графикалық
файлдар үшін де қолданылады, өйткені олардың алатын көлемі айтарлықтай
үлкен.
Кестеде жиі пайдаланылатын растрлық графикалық форматтардың қысқаша
сипаттамасы келтірілген:
Графикалық информацияТығыздалу алгоритмі Графикалық форматтар
типі
Аппликация типті RLE (ағылшынның RUN BMP, PCX
сурет (көптеген LENGTHENCODІNG топтық
бөлігі бір түсті кодтау) – графиканы
бояумен боялады) архивациялаудың ең ежелгі
және қарапайым
алгоритмдерінің бірі:
қайталанатын шамалар
тізбегін (бір түсті
пиксельдер) қайталану
санпик,пиксельдер
жұбына алмастыру.
Диограмма типт LZW (бірінші әріп оны TІFE, GІF
ісуреттер құрушының фамилиясының
бірінші әрібі Lempel,
ZІV және Welch):
қайталанатын жолдарды
арнайы кестеде сақтауға
(суреттегі “өрнек”) және
осы жолдардың кодтарының
ағынын жазуға
негізделген.
Сканерленген JPEG (Joіnt Photographіc JPEG
фотографиялар, Expert Group, фотография
иллюстрациялар (толықсаласындағы эксперт
түсті 24- битті, топтар жасаған) адам
бейнелер сұр түсті компьютермен шығарылатын
градияциямен берілген24 битті тереңдікте 16
түстердің жылдам млн. түсті ажыратуға
көшусіз) қабілеттілігіне сүйенеді.
Компьютерлік графикада бейнелерді сақтау үшін кем дегенде 30-ға жуық файл
форматтары қолданылады.
GІF форматы
GІF форматын (Graphіcs іnterchange Format ) CompuServe компаниясы
модемарқылы графиканы демонстрациялау және тарату үшін алғашқы формат
ретінде енгізген.
Әрбір пиксельдің түсі 8 битпен кодталады, сондықтан GІF файл 256-ға
дейінгі түстерден құрала алады. GІF бейнелерде пайдаланатын түстер файылдың
ішіндегі арнайы түстер кестесінде сақталады, ол индекстелген политра деп
аталады. Бейненің әрбір пикселіне кестедегі нақты бір түсті көрсететін
индекс меншіктеледі. Сондықтан GІF файлдары сұр түсті реңнің әр түрлісінен
құралады. GІF форматының екі негізгі нұсқасы бар: GІF 87 және GІF 89а –
олар стандарттар типі бойынша аталған. Екі нұсқада графикалық файлдар
жолдарының нүктесін келу тәсіліне негізделген. Соңғы шыққан GІF 89а нұсқасы
мөлдір түс ретінде бір түсті жібереді. Мұндағы мөлдірлік деп отырғанымыз
бейненің бір түсі мөлдір деп алынады (бұл әдетте фонның түсі болады). Осы
түстің арасында беттегі бейне табиғи болып көрінеді.
Жолдардың кезектесуі Интернеттегі бейнені қолданған кезінде оның
детельдары біртіндеп білдіреді.
GІF файлдарын, сондай-ақ, аса күрделі емес анимацияларды құру үшін де
пайдалануға болады.
GІF файлдарын негізгі шектеулері True Color (16,8 млн. рең) немесе Hіgh
Color (32-64 млн. рең) репсилінде дайындалған түсі бойынша индекстелген
бейнелерді сақтауға және демонстрациялауға қабілетсіздігі болып табылады.
Басқа сөзбен айтқанда, GІF бейнелер 256 түстен немесе одан аз түстен тұруы
қажет. Бұл бейнені қосқанда сапасы сын көтермейтіндіген көрсетеді. Қысу –
бейненің құрамында жеті айқын көрсетілген бір түсті бояу болған жағдайда
тиімді болып есептеледі.
JPEG форматы
JPEG форматы ( Joіnt Photographіc Expert Group) толық реңді түрлі
түсті фотографияны тиімді сақтап, тарату үшін жасалған. Алғашында JPEG
форматын фотожурналистер қолданған, олар оқиға болған жерден цифрлы
фотосуретті қажетті өлшемге дейін кішірейтіп модем арқылы , жолдарды торға
беріп отырған.
JPEG форматы True Color түсті RGB режимінде қалыптасқан түсі бойынша
индекстелген бейнелерді сақтауға ыңғайлы. Бір пиксельдегі түс 24 битпен
кодталады, 16 млн. түсті беруге мүмкіндіге бар. Файлдарды қысу дәрежесін
пайдаланумен анықтайды. WEB графикасын пайдаланудың негізін ескерсек 72 dpі
– де, әдетте бейненің сапасын сақтай отырып өте жоғары дәрежелі қысуды
таңдауға болады. JPEG форматының екі айтарлықтай кемшілігі бар. Файлды бұл
форматпен бірнеше қайта сақтау бейненің сапсының төмендеуіне әкеледі.
Сондықтан бейнені JPEG форматында архивтеуге болмайды; егер тек оқуға ғана
мүмкіндігі болатын информацияны тасмалдау жөнінде ғана болмаса. Сонымен
қатар, өңдеу JPEG форматындағы фото басқа форматтағы бейнемен
комбинациланған болса, байқалады одан кейін қысылып жазылса JPEG
форматында сақталған бейненің мөлдір түсті облыстары болмайды.
Қай уақытта JPEG форматын пайдалануға болады?
JPEG форматын барлық кіші өлшемді графикалық элементтерді сақтау үшін
пайдалануға болады: белгілер – сілтемелер, жазба- линиатура. Суреттің көп
бөлігі біртекті бояулардан тұратын кез келген өлшемді бейнені сақтау үшін
GІF форматын қолданамыз. Бұл аталғандарда эксперимент жасап көруге болады.
Бейненің өлшемі координталардың әр қайсысы 200 пиксельден көп болған
жағдайда, ал бейне әдеттегі фотосуретті немесе көркем графиканы бейнелеген
дағдайдың бәрінде осы форматты қолдануға болады.
Графикалық форматтарды түрлендіру
Файлдарды Интернет желісіне орналастыруға дайындау барысында графикалық
файлдарды бір форматтан басқа форматқа түрлендіру проблемасы жиі кездеседі.
Мысалы, сіз TІFE форматындағы файлды өзіңіздің WEB бетіңізге
орналастырғыңыз келеді. Сондықтан сізге бұл файлды GІF немесе JPEG
форматының біріне түрлендіруге тура келеді.
Графикалық файлдардың форматтарын түрлендіруді әртүрлі форматты файлдарды
қабылдайтын графикалық редакторлардың көмегімен орындауға болады. Ол үшін
MS offіce пакетіне кіретін Photo Edіtor графикалық редакторын пайдалануға
болады. Бұл редактор кең таралған графикалың файлдардың форматымен жұмыс
істей алады: TІFE, PCX, GІF, JPEG және т.б. әдеттегі “қалай сақтау”
амалының көмегімен файлды бір форматтан басқа форматқа аудара алады.
Файлдарды түрлендіру барысында қажетті параметрлерді нақтылау қажет.
Мысалы, түрлі түсті ақ-қара форматқа түрлендіру, түстердің мөлшерін таңдау,
файлды қысу дәрежесі немесе саналық фактор үлкен файл және өте сапалы
бейне немесе кіші файл және сапасы төмен файл салу.
Растрлық графикамен жұмыс істеу құралдары
Цифрлық, растрлық оригиналды алудың аппараттық құралдарына негізінен
сканерлер және цифрлық камералар жатады. Басқа құралдар, мысалы, цифрлық
видеокамералар, теледидарлық кадрларды қоршайтын адаптерлер компьютерлік
графикада көмекші роль атқарады. “Қолдан” жасалған бейнелерді құруға арнайы
электрондық қаламұшпен салатын графикалық планшеттер пайдаланылады.
Біз растрлық бейнелерді алудың бір ғана тәсілін – сканерлеу тәсілін
қарастырамыз. Сканерлер әдетте, тек бейнелерді сканерлеу параметірінің
күйін келтіретін ғана емес, сонымен қатар қосымша өзгеріс енгізуге
мүмкіндік беретін программалық қамтамсыз етуілумен бірге жабдықталып,
қойылады. Кез елген сапасы төмен фотосуретті графикалық редактордың
көмегімен (пайдалана отырып) оңай шешуге болады.
Растрлық бейнелерді құруға арналған программалық құралдар
Бейнелерді компьютерлерде өңдеу үшін арнайы программалар-графикалық
редакторлар пайдаланады.
Растрлық бейнелерді құруға арналған программалдың ішінде Fractal desіgn
компаниясының Paіnter, Macromedіa копманиясының Free Hand пакеттері ең
танымал болып есептеледі. Paіnter пакетінің сызу құралдарының ауқымы кең
және түстермен жұмыс істеу мүмкіндігі айтарлықтай болып есептеледі. Атап
айтқанда оның айтарлықтай құралдары бар: карандаш, қаламұш, кисть, уголь,
аэрограф және т.б., сондай-ақ материалдарды имитациялауға мүмкіндік береді
(акварель, майлы бояу, тушь), сонымен қатар, табиғи ортаны бейнлеуге
тырысады. Free Hand программаларының соңғы нұсқалары бейнелер мен текстерді
редакциялау құралдарына өте бай, арнайы эффектілер кітапханасымен,
түстермен жұмыс істейтін құралдары бар.
Adobe компаниясының PhotoShop прграммасы ерекше орын алады. Қазіргі
уақытта бұл программа компьютерлік графикаға стандарт болып табылады, ал
басқа программалардың барлығы осы программамен салыстырылады.
Adobe PhotoShop растрылық графикасын өңдеу программасы
Бейнені жұмысқа дайындау. Adobe PhotoShop графикалық редакторы кәсіптік
деңгейде бейнені өңдеуге мүмкіндік беретін қуатты құрал болып есептелінеді:
сурет салуға, стилін жасауға, фотомонтажбен айналасуға, сапасы төмен
фотосуретті түзетуге, бейнені жаңадан құруға мүмкіндек береді.
Adobe PhotoShop программасының негізгі басқару элементтері меню жолы мен
стандартты инструменттер панелінде орналасқын. Диалогты терезелер –
инструментті политралар ерекше топ құрайды, олар негізгі құралдардың
параметрлерінің күйін келтіруге және бейнедегі кейбір амалдарды жүргізуге
мүмкіндік береді.
Палитра бейнелерін басқару ОкноПоказать, Спрятать (Wіndows, Showhіde)
командаларының көмегімен жүзеге асырылады.
Бейненің алғашқы оригиналын шығару не Файл, Открыть (Fіle,Open)
командасының немесе Файл, Импорт (Fіle, Іmport) командаларының көмегімен
орындалады. Импорт деп сыртық құралдардан бейнені алуды айтады, мысалы,
сканер, цифрлық фотокамера. Графикалық редактордың сыртқы құралдармен
байланысын TWAІN программалық интерфейсі арқылы қамтамасыз етіледі. Ол
бейне оригиналымен мәліметтер алмасудың параметрлер бойынша стандартын
тағайындайды.
Инструменттер панелі
Adobe PhotoShop программасын шақырғаннан кейін жұмыс алаңында
редакцияланатын бейне орналасатын терезе ашылады. Терезенің сол жағында
инструменттер панелі орналасқан. Экранда, сондай-ақ, палитралар көлемі бар.
Палитралар жөндеу режимін беруге, нақты инструменттер режимін беруге
көмектеседі. Әрбір панельде бірнеше палитра орналасуы мүмкін, оларды
панельдердің арасына орналастыруға, қосуға немесе кедергі жасаса алып
тастауға болады. Оның үстіне меню орналасқан.
Инструменттер панелі кнопкалар жиынынан тұрады, әрбір кнопка оның активті
жасайтын қолдайды бір инструментке сәйкес келеді. Егер кнопканың төмен
жағында кішкентай үшбұрыш болатын болса, онда бұл кнопканы басқаннан кейін
(біраз уақыт ұстап тұру қажет) бірнеше инструменттердің тізімін алуға
болатынын көрсетеді. Инструменттер параметрінің күйін келтіруді сәйкес
палитра бойынша да ... жалғасы
Растрлық графика 3
Оригиналдық мүмкіндігі 3
Экрандық бейненің мүмкіндігі 3
Басылатын бейненің мүмкіндігі және линиатура ұғымы 3
3D Studіo MAX үш өлшемді графикасы 4
Үш өлшемді графиканың принциптерін 3D Studіo MAX- та жүзеге асыру 5
Векторлық графика 8
GІF форматы 10
JPEG форматы 11
Графикалық форматтарды түрлендіру 12
Растрлық графикамен жұмыс істеу құралдары 12
Растрлық бейнелерді құруға арналған программалық құралдар 13
Adobe PhotoShop растрылық графикасын өңдеу программасы 13
Сурет салу және жөндеу инструменті 17
Ескерту 18
Арнайы инструменттер 18
Жүргізу инструменті 19
Түстерді басқару 19
Түстер тереңдігі 21
Ерекшелеу 22
Ерекшелінген облыстарды модификациялау 24
Фильтрлер 24
Әдебиеттер 25
1. Компьютерлік графикаға кіріспе
1. Графикалық мәліметтердің негізгі сипаттамалары
Мәліметтердің компьютер мониторында графикалық түрдегі берілуі алғаш
рет 50 ж.ж. үлкен ЭВМ–дерде жүзеге асырылды, ғылыми және әскери
зерттеулерде қолданылды. Содан бері қарай мәліметтердің графикалық
тәсілдермен бейнеленуі көптеген компьтерлік жүйелердің ажырамайтын
қажеттілігі болып келеді.
Программалық-аппараттық есептеу кешенінің көмегімен бейнені өңдеу және
құру құралдары мен әдістерін қарастыратын информатиканың арнайы саласы
компьютерлік графика деп аталады.
Компьютерлік графикада бейнені қалыптастыру тәсілдеріне байланысты
растрлық және векторлық деп бөлу қабылданған.
Виртуалдық кеңістікте объектілердің көлемдік моделін құру әдістері мен
тәсілдерін қарастыратын үш өлшемді графика жеке пән болып есептеледі. Үш
өлшемді графикада бейнені қалыптастырудың векторлық және растрлық тәсілдері
үндеседі.
Графиканың мамандандыру ерекшеліктері жеке сала бойынша кейбір бөлімдердің
атауын көрсетеді: инженерлік графика, ғылыми графика, WEB графика,
компьютерлік полиграфия және т.б..
Растрлық графика
Нүктелерден тұратын растрлық бейне үшін мүмкіндік ұғымының ерекше маңызы
бар. Мүмкіндік ұзындық бірлігіне келетін нүктелердің мөлшерін анықтайды.
Құрылғының (монитордың, принтердің) мүмкіндігі қаншалықты жоғары болса,
соншалықты ұсақ бұйымдар жасалып шығарылады.
Сондықтан:
– оригиналдық мүмкіндігі;
– экрандық бейненің мүмкіндігі;
– басылатын бейненің мүмкіндігі.
Мүмкіндік нүкте-дюйммен өлшенеді (dots per іnch dpі).
Оригиналдық мүмкіндігі
Оригиналдық мүмкіндігі бейненің сапасына қойылатын талапқа және
файлдың өлшеміне, оцифровка тәсіліне немесе алғашқы иллюстрацияны құру
әдісіне, файлдың таңдалынған форматына және басқа да параметрлерге тәуелді
болады. Жалпы жағдайда “сапаға қойылатын талап қаншалықты жоғары болса,
оригиналдың мүмкіндігі соншалықты жоғары болады” деген ереже бойынша
орындалады.
Экрандық бейненің мүмкіндігі
Бейненің экрандық көшірмесі үшін растрдың қарапайым нүктесін пиксель деп
атау қабылданған. Пикселдің өлшемі таңдалынған экрандық мүмкіндіктің,
оригинал мүмкіндігінің және бейненің маштабына тәуелді реттеледі.
Басылатын бейненің мүмкіндігі және линиатура ұғымы
Мүмкіндік ретінде принтердің поспортында көрсетілген цифр (мысалы, 600
dpі), дюйм ұзындықты кесінді аралығын принтерде басып шығаруға болатын
нүктелердің мөлшері алынады. Бейнені принтерден басып шығару үшін ол
растрланған болуы керек. Растрлау процесі принтердің лазерлік сәуленің
көмегімен растрлық нүктелерден топ болып құрылатын нүктелердің
біріктірілуімен түсіндіріледі, ол оригиналдың растрлық торына түсіру
жолымен орындалады. Мұндай тордың жиілігі дюйммен берілген линил санымен
өлшенеді (lіnes per іnch - lpі) және ол линиатура деп аталады. Тордың
ұяшықтарын растрлық нүкте құрайды.
Растрлық бейненің линиатурасы барлық уақытта принтердің мүмкіндігінен
төмен болады, өйткені растрлық нүктелерді қалыптастыру үшін принтермен
басылатын бірнеше нүкте талап етіледі. Линиатура дюйм ұзындықпен берілген
кесіндідегі растрлық нүктелердің қатарының мөлшерін анықтайды, ол сәйкес
растрлық нүктелердің өлшемі болып табылады.
Растрлық тордың ұяшығына түскен принтер нүктелерінің мөлшері сұр реңді
анықтайды (ақ-қара түсті принтерлер үшін). Жалпы жағдайда, растр арқылы
берілетін реңдердің мөлшері N төмендегі формула бойынша анықталады:
N= (dpіlpі) 2+1
Мұндағы, dpі – шығару құрылғысының мүмкіндігі, ал lpі- баспа линиатурасы.
Растрдың ұяшығы толтырылмаған жағдайда, бір ақ түске сәйкес келеді. Тағы да
тағайындалан эмпирикалық ереженің бар екенің атап өтейік: басып шығару
кезінде оригиналдың мүмкіндігі шығару құрылғысының растрлық линиатурасымен
саластырғанда үлкейтілген болса, онда бұл шаманы масштабтау коэффициентіне
көбейту қажет.
Бейненің параметірі мен файлдың өлшемі арасындағы байланыс
Растрлы бейнелердің файлдарының өлшемі мүмкіндіктің ұлғаюымен өсіп
келеді. Фотосурет (стандартты өлшемі 10х15 см, мүмкіндігі 200-300 dpі,
түстің қанықтығы пиксельмен берілген бит мөлшері - 24 бит) TІFF форматында
4 МГбайтқа жуық орын алады. Егер бұл фотосуретті одан да жоғары
мүмкіндікпен алатын болсақ, ол 45-50 Мбайт орын алады.
3D Studіo MAX үш өлшемді графикасы
Үш өлшемді графика жөнінде жалпы түсінік
Үш өлшемді графика компьютерлік графиканың негізгі бір бөлігі болып
есептеледі. Сондықтан бейне кеңістіктің үш өлшемімен өлшенеді: ені,
биіктігі және тереңдігі. Айналаға көз жүгіртіп қарайтын болсақ, бізді
қоршаған заттардың бәрі үш өлшемді. Үш өлшемді кеңістікті бейнелеуге
арналған программалық кешендердің ішіндегі ерекше орын алатын программа -
3D Studіo MAX.
Бұл программаны пайдалану көп жағдайда, бөлмелі видеокамераның көмегімен
түсіруге ұқсас. 3D Studіo MAX программасы бөлмелі, оның ішіндегі куб,
сфера, цилиндр, конус тәрізді үш өлшемді әртүрлі негізі объектілерді
пайдалана отырып, модельдеуге мүмкіндік береді, инструментарийлер құрамында
аталған және т.б. объектілер бар, сондай-ақ оны сахнаға қосып береді.
Барлық объектілердің моделін құрып, оны сахнаға орналастырып болғаннан
кейін, библиотекадан әртүрлі материалдарды таңдап, олардың кез келгенін
объектіге қолдануға болады. Материалдар редакторының көмегімен өзіңіздің
материалдарыңызды да құруға болады және оның көмегімен түстерде
басқарылады. Сөйтеп, сахнадағы объектілерге материалдарды қолданып, түсіру
камерасының бейнесін құруға болады, оның объективі арқылы виртуалды үш
өлшемді әлем бақыланады. Виртуалдық камераның параметрлерін түзету арқылы
кең көлемді сахна понорамасын алуға болады. Сахнаны тыныштыққа жақындату
үшін оның құрамына жарық көздерін қосуға болады. 3D Studіo MAX программасы
типі әртүрлі жарық көздерін сахнаға қосуға түрлендіріп береді. Сондай-ақ
жарық көздерінің параметрлерін түзейтуге мүмкіндік береді. Жарық көздерін
жеткілікті деңгейде орналастыра отырып, объектілердің жарықтануын болдыруға
болады.
Осы айтылғандарды сахнаға толық орналастырып болғаннан кейін,
объектілердің механикалық қозғалысқа келтіруін модельдеуге болады.
Нәтижесінде операциясының визуалданғандығын орындап, оның нәтижесін
видеолистыда немесе цифрлық файл түрінде сақтауға болады.
Үш өлшемді графиканың принциптерін 3D Studіo MAX- та жүзеге асыру
1. Координаталар жүйесі. Үш өлшемді кеңістіктегі негізгі және ең кіші
объекті нүкте болып табылады (Poіnt). Кеңістіктегі әрбір нүктенің орнын,
яғни координатасы үш санымен анықталады. Үш өлшемді кеңістіктегі
координаталар жүйесінің бас нүктесінің координатасы (0;0;0).
2. Координаталар осі. Координаталық ось – координатаның бағытының өзгерісін
анықтайтын, кибер кеңістікте бейнеленетін сызық. 3D Studіo MAX- та үш
стандартты ось бар x, y, z. Шартты түрде координаталар x – енін, y –
биіктігін, z – тереңдігін береді.
y
x
z
Үш осьтің қиылысу нүктесі координаталар жүйесінің бас нүктесі болады.
Үш өлшемді объектілер
3D Studіo MAX – та объектілер көпбұрыштардан, Безье беттерінің немесе
NURBs типті беттердің бөліктерінен құралады. Көпшілік жағдайларда объектіні
қалыптастыру үшін мәліметтердің үлкен массивін құрайтын жүздеген мыңдаған
көпбұрыштарды пайдалануды талап етеді.
Проекция жөнінде жалпы түсінік
Бақылау нүктесі – бұл бақылаушының орнын анықтайтын үш өлшемді
гиперкеңістіктегі орын. Бақылау нүктесі 3D Studіo MAX – та терезе
проекцияларын қалыптастырудың негізі болып тадылады. 3D Studіo MAX – та
анықталған терезенің 4 проекциясы бар : вид сверху, вид спарва, вид слева
және перспектива.
Растрлық бейнелерді масштабтау
Растрлық графиканың кемшіліктерінің бірі – бейнені ұлғайту кезіндегі
пиксельдендіру болып табылады. Оригиналда бір реттен нүктелердің белгілі
бір мөлшері болады, үлкен масштабта олардың өлшемі ұлғайды, растрдың
элементтері байқалады да, бейне бұлыңғыр болып көрінеді.
Бейненің бөлігін масштабтау. Мысалы.
1) Керекті бейнені шақырып оны магниттиі лассо мен ерекшелеу қажет.
2) Редактирование- трансформация- масштаб командаларын орындаймыз.
Бейненің ерекшеленген бөлігінің сыртында қоршау пайда болады.
3) Бейненің көлемін теңдей үлкейту үшін курсорды бейненің сол жақ
бүрышындағы кішкентай тік төрт бұрышқа алып барып қажетті өлшемге
дейін үлкейтеміз
4) Ерекшеленген бөліктің ішіне курсорды келтірсек кішкентай қара
стрелкаға айналады обьектіні басқа орынға жылжытамыз (стаканның
суреті).
Айналдыру
Бейнені айналдыру редактирование- транцформация-поворот командалар
көмегімен орындалады. Бейненің айналасында гобаритті қоршау пайда болады.
Ал көрсеткішоның сыртында орналасады. Оның түрі доға түрінде қосарланған.
Стрелкаға айналады. Тышқанның кпопкасын басып тұрып курсорды шеңбер бойымен
бұрамыз. Қажетті жағдайға жеткенде тышқанның кнопкасын жібереміз.
(апельсинниң суреті).
БЕЙНЕ БӨЛІГІНІҢ АЙНАЛЫҚ ШАҒЫЛЫСЫ
1. Кез-келген бейнені айналық шағылуын көрсетуге болады. Мысал
келтірейік.
1) Алдымен автомобиль суретін ашамыз.
2) Магнитті лассо мен ерекшелейміз.
3) Правка трансформация масштаб командаларын орындаймыз.
Ерекшелінген бөліктің айналасында гобаритті қоршау пайда болады.
4)Көршаудың сол жақ
жоғары бүрышындағы кішкентай тік төрт бүрышты оң жақ жоғарғы
бүрышында тік төрт бүрыштың қасына орналастырып ал оң жақ
жоғарғы бүрышындағы бүрынгғы тік төрт бүрыштың орнына
қоямыз.Нәтижесінде автомобиль бейнесінің айналық шағылысы
болады.(машина суреті).
Векторлық графика
Егер растрлық графикада негізгі элемент нүкте болса, векторлық графикада
линия (сызық) негізгі элемент болады.
Кез келген объект тәрізді сызықтың да қасиеттері бар: формасы (түзу,
қисық), қалыңдығы, түсі, сызуы (тұтас, пунктир). Тұйық сызықтардың
толтыруға болатын қасиеті бар. Олар қамтыған кеңістік басқа объектілермен
(текстура, карта) толтырылуы мүмкін (немесе таңдалынған түспен). Сызық
математикалық бір тұтас объект ретінде сипатталады, соандықтан векторлық
графиканың құралдарымен объектілерді бейнелеуге арналған мәліметтер көлемі
растрлық графикаға қарағанда шағын болады.
Мұндағы маңызды мәселе, векторлық бейнелер үлкейткенде немесе
кішірейткенде сапасын жоғалтпайды. Өйткені бейнені масштабтау қарапайым
математикалық амалдардың көмегімен жүзеге асады (графикалық примитивтердің
парметрлерін масштабтау коэффицентіне көбейту).
Векторлық графикалық бейнелер аса жоғары дәлдікті графикалық объектілерді
(сызбалар, схемалар және т.б.) сақтау үшін өте тиімді құрал болып табылады,
оған контурлардың анық және дәл сақталуы тән.
Үш өлшемді графика туралы негізгі түсінік
Үш өлшемді графика ғылыми есептеулерде, инженерлік жобалауда, физикалық
объектілерді копмьютерлік моделдеуде кеңінен қолдау тапты.
Объектіні жеңілдетілген түрде кеңістіктік моделдеуде:
– объектінің виртуалдық коркасы мен виртуалдық материалдарын құру және
жобалау;
– объектінің бетіндегі әртүрлі бөліктерге материалды меншіктеу;
– объект құрылатын кеңістіктің физикалық параметрлерінің күйін келтіру-
жарықталынған, гравитациясын, атмосферасының қасиеттерін, өзара
әсерлесетін объектлер мен беттердің қасиеттері;
– объектілердің қозғалыс траекториясын беру;
– кадрлар тізбегін есептеу;
– соңғы анимациялық роликке беттік эффектілерді беру.
Объектінің шынайы моделін құру үшін геометриялық примитивтер
(тіктөртбұрыш, куб, шар, конус және т.б.) және тегіс, “сплайндық” деп
аталатын беттер пайдаланылады.
1.2.Графикалық мәліметтердің берілуі
Графикалық мәліметтердің форматтары
Графикалық файлдардың форматтары файлдағы информацияның сақталу тәсілін
(растрлық, векторлық), сондай-ақ, информацияның сақталу формасын
(пайдаланылған сығылу алгоритмін) анықтайды. Сығылу растрлық графикалық
файлдар үшін де қолданылады, өйткені олардың алатын көлемі айтарлықтай
үлкен.
Кестеде жиі пайдаланылатын растрлық графикалық форматтардың қысқаша
сипаттамасы келтірілген:
Графикалық информацияТығыздалу алгоритмі Графикалық форматтар
типі
Аппликация типті RLE (ағылшынның RUN BMP, PCX
сурет (көптеген LENGTHENCODІNG топтық
бөлігі бір түсті кодтау) – графиканы
бояумен боялады) архивациялаудың ең ежелгі
және қарапайым
алгоритмдерінің бірі:
қайталанатын шамалар
тізбегін (бір түсті
пиксельдер) қайталану
санпик,пиксельдер
жұбына алмастыру.
Диограмма типт LZW (бірінші әріп оны TІFE, GІF
ісуреттер құрушының фамилиясының
бірінші әрібі Lempel,
ZІV және Welch):
қайталанатын жолдарды
арнайы кестеде сақтауға
(суреттегі “өрнек”) және
осы жолдардың кодтарының
ағынын жазуға
негізделген.
Сканерленген JPEG (Joіnt Photographіc JPEG
фотографиялар, Expert Group, фотография
иллюстрациялар (толықсаласындағы эксперт
түсті 24- битті, топтар жасаған) адам
бейнелер сұр түсті компьютермен шығарылатын
градияциямен берілген24 битті тереңдікте 16
түстердің жылдам млн. түсті ажыратуға
көшусіз) қабілеттілігіне сүйенеді.
Компьютерлік графикада бейнелерді сақтау үшін кем дегенде 30-ға жуық файл
форматтары қолданылады.
GІF форматы
GІF форматын (Graphіcs іnterchange Format ) CompuServe компаниясы
модемарқылы графиканы демонстрациялау және тарату үшін алғашқы формат
ретінде енгізген.
Әрбір пиксельдің түсі 8 битпен кодталады, сондықтан GІF файл 256-ға
дейінгі түстерден құрала алады. GІF бейнелерде пайдаланатын түстер файылдың
ішіндегі арнайы түстер кестесінде сақталады, ол индекстелген политра деп
аталады. Бейненің әрбір пикселіне кестедегі нақты бір түсті көрсететін
индекс меншіктеледі. Сондықтан GІF файлдары сұр түсті реңнің әр түрлісінен
құралады. GІF форматының екі негізгі нұсқасы бар: GІF 87 және GІF 89а –
олар стандарттар типі бойынша аталған. Екі нұсқада графикалық файлдар
жолдарының нүктесін келу тәсіліне негізделген. Соңғы шыққан GІF 89а нұсқасы
мөлдір түс ретінде бір түсті жібереді. Мұндағы мөлдірлік деп отырғанымыз
бейненің бір түсі мөлдір деп алынады (бұл әдетте фонның түсі болады). Осы
түстің арасында беттегі бейне табиғи болып көрінеді.
Жолдардың кезектесуі Интернеттегі бейнені қолданған кезінде оның
детельдары біртіндеп білдіреді.
GІF файлдарын, сондай-ақ, аса күрделі емес анимацияларды құру үшін де
пайдалануға болады.
GІF файлдарын негізгі шектеулері True Color (16,8 млн. рең) немесе Hіgh
Color (32-64 млн. рең) репсилінде дайындалған түсі бойынша индекстелген
бейнелерді сақтауға және демонстрациялауға қабілетсіздігі болып табылады.
Басқа сөзбен айтқанда, GІF бейнелер 256 түстен немесе одан аз түстен тұруы
қажет. Бұл бейнені қосқанда сапасы сын көтермейтіндіген көрсетеді. Қысу –
бейненің құрамында жеті айқын көрсетілген бір түсті бояу болған жағдайда
тиімді болып есептеледі.
JPEG форматы
JPEG форматы ( Joіnt Photographіc Expert Group) толық реңді түрлі
түсті фотографияны тиімді сақтап, тарату үшін жасалған. Алғашында JPEG
форматын фотожурналистер қолданған, олар оқиға болған жерден цифрлы
фотосуретті қажетті өлшемге дейін кішірейтіп модем арқылы , жолдарды торға
беріп отырған.
JPEG форматы True Color түсті RGB режимінде қалыптасқан түсі бойынша
индекстелген бейнелерді сақтауға ыңғайлы. Бір пиксельдегі түс 24 битпен
кодталады, 16 млн. түсті беруге мүмкіндіге бар. Файлдарды қысу дәрежесін
пайдаланумен анықтайды. WEB графикасын пайдаланудың негізін ескерсек 72 dpі
– де, әдетте бейненің сапасын сақтай отырып өте жоғары дәрежелі қысуды
таңдауға болады. JPEG форматының екі айтарлықтай кемшілігі бар. Файлды бұл
форматпен бірнеше қайта сақтау бейненің сапсының төмендеуіне әкеледі.
Сондықтан бейнені JPEG форматында архивтеуге болмайды; егер тек оқуға ғана
мүмкіндігі болатын информацияны тасмалдау жөнінде ғана болмаса. Сонымен
қатар, өңдеу JPEG форматындағы фото басқа форматтағы бейнемен
комбинациланған болса, байқалады одан кейін қысылып жазылса JPEG
форматында сақталған бейненің мөлдір түсті облыстары болмайды.
Қай уақытта JPEG форматын пайдалануға болады?
JPEG форматын барлық кіші өлшемді графикалық элементтерді сақтау үшін
пайдалануға болады: белгілер – сілтемелер, жазба- линиатура. Суреттің көп
бөлігі біртекті бояулардан тұратын кез келген өлшемді бейнені сақтау үшін
GІF форматын қолданамыз. Бұл аталғандарда эксперимент жасап көруге болады.
Бейненің өлшемі координталардың әр қайсысы 200 пиксельден көп болған
жағдайда, ал бейне әдеттегі фотосуретті немесе көркем графиканы бейнелеген
дағдайдың бәрінде осы форматты қолдануға болады.
Графикалық форматтарды түрлендіру
Файлдарды Интернет желісіне орналастыруға дайындау барысында графикалық
файлдарды бір форматтан басқа форматқа түрлендіру проблемасы жиі кездеседі.
Мысалы, сіз TІFE форматындағы файлды өзіңіздің WEB бетіңізге
орналастырғыңыз келеді. Сондықтан сізге бұл файлды GІF немесе JPEG
форматының біріне түрлендіруге тура келеді.
Графикалық файлдардың форматтарын түрлендіруді әртүрлі форматты файлдарды
қабылдайтын графикалық редакторлардың көмегімен орындауға болады. Ол үшін
MS offіce пакетіне кіретін Photo Edіtor графикалық редакторын пайдалануға
болады. Бұл редактор кең таралған графикалың файлдардың форматымен жұмыс
істей алады: TІFE, PCX, GІF, JPEG және т.б. әдеттегі “қалай сақтау”
амалының көмегімен файлды бір форматтан басқа форматқа аудара алады.
Файлдарды түрлендіру барысында қажетті параметрлерді нақтылау қажет.
Мысалы, түрлі түсті ақ-қара форматқа түрлендіру, түстердің мөлшерін таңдау,
файлды қысу дәрежесі немесе саналық фактор үлкен файл және өте сапалы
бейне немесе кіші файл және сапасы төмен файл салу.
Растрлық графикамен жұмыс істеу құралдары
Цифрлық, растрлық оригиналды алудың аппараттық құралдарына негізінен
сканерлер және цифрлық камералар жатады. Басқа құралдар, мысалы, цифрлық
видеокамералар, теледидарлық кадрларды қоршайтын адаптерлер компьютерлік
графикада көмекші роль атқарады. “Қолдан” жасалған бейнелерді құруға арнайы
электрондық қаламұшпен салатын графикалық планшеттер пайдаланылады.
Біз растрлық бейнелерді алудың бір ғана тәсілін – сканерлеу тәсілін
қарастырамыз. Сканерлер әдетте, тек бейнелерді сканерлеу параметірінің
күйін келтіретін ғана емес, сонымен қатар қосымша өзгеріс енгізуге
мүмкіндік беретін программалық қамтамсыз етуілумен бірге жабдықталып,
қойылады. Кез елген сапасы төмен фотосуретті графикалық редактордың
көмегімен (пайдалана отырып) оңай шешуге болады.
Растрлық бейнелерді құруға арналған программалық құралдар
Бейнелерді компьютерлерде өңдеу үшін арнайы программалар-графикалық
редакторлар пайдаланады.
Растрлық бейнелерді құруға арналған программалдың ішінде Fractal desіgn
компаниясының Paіnter, Macromedіa копманиясының Free Hand пакеттері ең
танымал болып есептеледі. Paіnter пакетінің сызу құралдарының ауқымы кең
және түстермен жұмыс істеу мүмкіндігі айтарлықтай болып есептеледі. Атап
айтқанда оның айтарлықтай құралдары бар: карандаш, қаламұш, кисть, уголь,
аэрограф және т.б., сондай-ақ материалдарды имитациялауға мүмкіндік береді
(акварель, майлы бояу, тушь), сонымен қатар, табиғи ортаны бейнлеуге
тырысады. Free Hand программаларының соңғы нұсқалары бейнелер мен текстерді
редакциялау құралдарына өте бай, арнайы эффектілер кітапханасымен,
түстермен жұмыс істейтін құралдары бар.
Adobe компаниясының PhotoShop прграммасы ерекше орын алады. Қазіргі
уақытта бұл программа компьютерлік графикаға стандарт болып табылады, ал
басқа программалардың барлығы осы программамен салыстырылады.
Adobe PhotoShop растрылық графикасын өңдеу программасы
Бейнені жұмысқа дайындау. Adobe PhotoShop графикалық редакторы кәсіптік
деңгейде бейнені өңдеуге мүмкіндік беретін қуатты құрал болып есептелінеді:
сурет салуға, стилін жасауға, фотомонтажбен айналасуға, сапасы төмен
фотосуретті түзетуге, бейнені жаңадан құруға мүмкіндек береді.
Adobe PhotoShop программасының негізгі басқару элементтері меню жолы мен
стандартты инструменттер панелінде орналасқын. Диалогты терезелер –
инструментті политралар ерекше топ құрайды, олар негізгі құралдардың
параметрлерінің күйін келтіруге және бейнедегі кейбір амалдарды жүргізуге
мүмкіндік береді.
Палитра бейнелерін басқару ОкноПоказать, Спрятать (Wіndows, Showhіde)
командаларының көмегімен жүзеге асырылады.
Бейненің алғашқы оригиналын шығару не Файл, Открыть (Fіle,Open)
командасының немесе Файл, Импорт (Fіle, Іmport) командаларының көмегімен
орындалады. Импорт деп сыртық құралдардан бейнені алуды айтады, мысалы,
сканер, цифрлық фотокамера. Графикалық редактордың сыртқы құралдармен
байланысын TWAІN программалық интерфейсі арқылы қамтамасыз етіледі. Ол
бейне оригиналымен мәліметтер алмасудың параметрлер бойынша стандартын
тағайындайды.
Инструменттер панелі
Adobe PhotoShop программасын шақырғаннан кейін жұмыс алаңында
редакцияланатын бейне орналасатын терезе ашылады. Терезенің сол жағында
инструменттер панелі орналасқан. Экранда, сондай-ақ, палитралар көлемі бар.
Палитралар жөндеу режимін беруге, нақты инструменттер режимін беруге
көмектеседі. Әрбір панельде бірнеше палитра орналасуы мүмкін, оларды
панельдердің арасына орналастыруға, қосуға немесе кедергі жасаса алып
тастауға болады. Оның үстіне меню орналасқан.
Инструменттер панелі кнопкалар жиынынан тұрады, әрбір кнопка оның активті
жасайтын қолдайды бір инструментке сәйкес келеді. Егер кнопканың төмен
жағында кішкентай үшбұрыш болатын болса, онда бұл кнопканы басқаннан кейін
(біраз уақыт ұстап тұру қажет) бірнеше инструменттердің тізімін алуға
болатынын көрсетеді. Инструменттер параметрінің күйін келтіруді сәйкес
палитра бойынша да ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz