Тораптық хаттамалар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Тораптық хаттамалар

Хаттама (protocol) деп деректе тасымалдау кезінде қолданылатын
ережелер мен келісіңде жиынтығын айтады. Ол деректердің дұрыс бағытта
тасымалданылуын және ақпарат алмастыру үрдісіне қатысушыларды: барлығының
осы деректерді дұрыс түсінуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен,
хаттама дегеніміз - деректе тасымалдаған кезде тораптың әр түрлі
функционалдық бөлшек терінің жүмыс істеу тәртібін, әрекеттесу тәртібін
анықтайты семантикалық және синтаксистік ережелер жиынтығы.
Ұзақ пайдалану нәтижесінде көпшілік қолдауына ие болга хаттама
стандарт (үлтіқалып) болып саналады. Хаттамала немесе олардың тамаша
қасиеттері үшін немесе көптеге тәуелсіз жасаушылардың қолдауы негізінде
стандарт бола алады Мысалы: Ethernet, IEEE 802.3, Token Ring, IEEE 802.5,
FDD: IEEE 802.3u (Fast Ethernet) және т.б.
Хаттамалар әр түрлі белтілер бойынша жіктеледі. АЖӘ үлгісінің
деңгейлеріне сәйкес хаттамалар физикалық, арналъо көліктік және т.б.
болады.
Жіберілген деректердің дұрыс қабыдданғанын раста тәсілдері бойынша
хаттамалар бастау-тоқтату және конвейерлі болып екіге бөлінеді. Бастау-
тоқтату хаттамаларында ақпаратты дұрыс қабылданганын растау (жартылай
дуплекстік әлпіде) әрбі кадрден кейін жүргізіледі. Конвейерлік хаттамаларда
бір хабардың келесі кадрі алдыңғыларының дұрыс қабылданғанын растайтын
мәліметті күтпей-ақ тасымалдана береді. Негізінде растау хабары керек,
бірақ ол кейін келіп түсуі мүмкін. Егер растау хабары N кадр жіберілгеннен
соң да келмесе, онда дүрыс тасымадданбаған кадрларды кайтадан жіберу қажет.
Егер деректер жіберу мен қабылдау белгілі бір тактілік генератор
тағайындаган жиілікпен орындалатын болса, онда оны деректерді синхрондық
әлпіде тасымалдау деп атайды. Асинхрондық әлпі кезінде қабылдайтын жақтың
дайындығы жайында сигнал келгеннен кейін ғана деректерді тасымалдау
ұйымдастырылады. Осьтған байланысты хаттаммалар асинхронды және синхронды
болып бөлінеді.
Хаттама стандарттаумен бірнеше халыкаралық ұйымдар және фирмалар
шұғылданады. Мәселен: СХҮ - стандартгардың халықаралық ұйымы (ISO -
International Standaits Organization), TTXKK - телефония және телеграфия
бойынша халыкаралық консулътативтік комитет (ССІТТ), электробайланыстың
халықаралық одағының комитеті (ITU-T), ЭРИИ электротехника және
радиотехника иженерлерінің институты (IEEE - Institute of Electrical and
Electronical Engineers), АҮСИ -Американың ұлттық стандарттар институты
(ANSI - American National Standards Institute), IBM фирмасы (SNA - Systems
Network Architecture), XEROX фирмасы (XNS - Xerox Network Standards) және
т.б.

АЖӘ хаттамалары

Ашық жүйелер әрекеттестігі үлгісінің әр түрлі деңгейлерінде
қолданылатын хаттамалар 2.28-суретте келтірілген.

7 Қолданбалық СМІР, DS, FTAM, MHS, VTP, X400
6 Көрсетімдік ASE (ACSE. ROSE. RTSE)
ASN1
5 Сеанстық
4 Көліктік ТРО, TPl, TP2, ТРЗ, ТР4
3 Тораптық CLNP, SNMP, Х.25 Packet-Level ProtocolX.25
(CMNP)
2 Арналық SDLC, HDLC, LAP, LAPB
1 Физикалық X.21bis (RS-232C, RS-422, RS-423)

Суретте келтірілген хаттамалардан басқа ашық жүйел әрекетгестігі
тобына ІЕЕЕ802.2, ІЕЕЕ802.3, ІЕЕЕ802.5, IDI V35 және т.б. кіреді.
Бұрыннан белгілі, бірақ қазірде пайдаланылып жүрген хаттамалар бар.
Солардың біреуі SDLC (Synchronous Data-Li Control) - деректер тасымалдаудың
синхрондық арнасын басқа хаттамасы. Осы хаттама бойынша жұмыс істейтін
тораптарда әр түрлі түйін болады. Біріншісі - қалған түйіндердің жұмыс
басқарады, ал екіншілері - тек бірінші түріне хабар жібере ала, және оны
тек бірінші түйіннің рұқсатымен істей ала^ Стандарттаудың халықаралық үйымы
(ISO) HDLC хатгамасі жасау ушін бүл хаттамаға өзгерту енгізген. SDLC
хаттамасы IE фирмасының (SNA) ауқымды тораптарға арналған (арнал деңгейдің)
негізгі хаттамасы болып саналады.
HDLC (High-level Data Link Control Procedure) - жоғар деңгейлік
байланыс арнасын баскдру хаттамасы. Дерекі белшегінің пішімі SDLC
хатгамасына ұқсайды. HDLC xt SDLC хаттамаларының негізгі айырмашылығы: SDLC
хаттама деректер тасымалдаудың бір, ал HDLC хаттамасы - үш әллі қамтамасыз
етеді.
LAPB - арнаға қатынас кұру процедурасы. X хаттамасының құрамына
кіретіндіктен LAPB белгілі (әйг хаттамалар қатарына жатады. Деректер
бөлшегінің түрі пішімі SDLC және HDLC хаттамаларынікіне ұқсайды.
Х.25 хаттамасын (ССІТТ Recommendation X.25) стандатардың халықаралық
ұйымы (ISO) дестелерді коммутация тораптарына арнап жасаған. Бұл стандарт
АЖӘ үлгісінің төме үш деңгейін камтиды. Физикалық деңгейде X.21, X.21bis
xaттмалары қолданылады. Оған ұқсас, кейін шыққан хаттамалар: ] 232С, RS-
422, RS-423 және т.б. Арналық деңгейде ІЕЕЕ80 HDLC, LAP, LAPB қолданылады.
Тораптық деңгейдің хатгама X.25 Packet-Level Protocol (дестелік деңгейдің
хаттамасы) , белгіленеді. Бұл хатгама дестенің пішімін және байласуды та
ететін сұратымды ұйымдастыру тәсілдерін тағайындайды.

HDLC хаттамасы
High-level Data Control Procedure (HDLC) - деректер тасымалдау арнасын
жоғары деңгейлік баскару процедурасы әлемде көп таралған стандарттардың
бірі болып саналады. Дестелерді физикалық арна арқылы тасымаддауды
қамтамасыз етеді. Бұл кезде ақпар бұзылу ықтималдығы 10~8 - 10'9
аспайтьшдай етіліп десте тасымалдаудың сенімді арнасы ұйымдастырылады.
HDLC сганциясының (бекеттерінің) үш түрі бар:
• Бастауыш станция деректер тасымалдау арнасын
баскарады. Бұл станция арнаға қосылған екінші реттік
станцияларға команда-кадрларын жібереді. Өз кезегінде, осы
станциялардан жауап-кадрларын қабылдайды.
• Екінші реттік станция станциялардың бірінші түріне
тәуелді жүмыс істейді және тек онымен ғана байланыс жасайды. Бұл станцияда
бастауыш станциядан келген командаларға жауап жіберу көзделген.
• Аралас стапция командаларды да, жауаптарды да жібере алады
және өзімен байланыс орнатьшған басқа аралас станциядан
командаларды да, жауаптарды да кабылдай алады.
Станциялар ақпарат алмасу кезінде бір-бірімен төменде келтірілген үш
режімнің (әллінің) бірінде әрекеттесе алады.
■ Әдеттегі (қарапайымдық) жауап режімі (NRM - Normal Response Mode)
кезінде екінші реттік станция деректер тасымалдап бастар алдында бастауыш
станциядан рүқсат алу керек. Рұқсат алғаннан кейін екінші реттік станция
(құрамына деректер кіретін) жауап жібере бастайды. Екінші реттік арнаны
пайдаланып тұрған мезетте ол арқылы бір неме бірнеше кадр тасымалдауіа
болады,
■ Асипхропдық жауап режімі (ARM - Asynchronous Respoi Mode)
кезінде екінші реттік станция бастауыш станцияні рұқсатынсыз
деректер тасымаддауды бастай алады (әдетте, ар бос болган кезде).
■ Асинхрондық теңгерілген (балансирланган) режім (АВМ Asynchronous
Balanced Mode) аралас станцияларда пайдаланылад Бір аралас станция
екіншісінің рұқсатынсыз дерект тасымалдай береді. АВМ
режімінде жағдайга байланысты бастауыш, не екінші реттік станция болып
істей алатын "аралас" түйін пайда болады.
Арналық деңгейде тасымадданатын деректер бірлігі (ск стандартта) кадр
деп аталады. Кадрдың құрылымы 2.29-сурет келтірілген. Кадр басы мен соңы
жалаушалармен шектелп байттар тізбегі ретінде қарастырылады. Кадрдың
құрамын, басқарушы акпарат, деректер және қайталамалық кода болады.
Жалаушалар 01111110 тізбегінен тұрады. Кадрдың басы ме аяғын
керсетеді. Жалаушалар арна ішінде HDLC кадрларьшы аралығында әрдайым
жіберіліп тұруы мүмкіи. Арнаны "мөлдірлігі" бит-стаффинг арқылы камтамасыз
етіледі. Бұл әдебиттерді қыстырмалау (bit stuffing) деп аталады.
Мекендік (адрестік) өріс нақты кадрды тасымаддауы қатысушы бастауыш
немесе екінші реттік станциялард: анықтайды. Әрбір станцияіа тек өзіне тән
мекен тагайьшдаладь
Басқарушы өріс құрамына команда, жауаптар жән (станциялар арасында
тасымалданып жатқан деректерді қозғалысы жайында хабарлы болу үшін керек)
кадрларды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.