Wіndows 2000-ң файлдық жүйелері: FAT және NTFS 1

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 34 бет
Таңдаулыға:

Wіndows 2000-ң файлдық жүйелері: FAT және NTFS 1
2.2. Wіndows 2000 файлдық жүйесіне шолу 2
2.3. Бірнеше файлдық жүйелермен жұмыс жасау 5
3. FATVFAT жүйелері 14
3.1. Wіndows -ң DOS негізіндегі жұмысы 15
3.2. Wіndows 2000 жүйесіндегі 32 разрядты жұмысқа 15
альтернатива 15
3.3. Wіndows 2000 –де FAT 32 – ні қолдау 16
3.4. Wіndows 2000 жүйесінде UDF–ті қолдау 17
3.5. DOS арқылы VFAT- пен жұмыс жасау 18
4. NTFS файлдық жүйесі 18
4.1. NTFS4 және NTFS5 21
4.2. Жасырын файлдар дәрежелері 22
4.3. Бөлімдерді басқару 23
5. Файлдың жаңа типі: LNK 23
6. VxD және DLL файлдары 25

7. Файлдар

Файл – белгілі бір хабарлама, ол компьютерге нұсқамалы нысанда және не
істеу керектігін көрсетіп отырады.

Бағдарлама файл компьютерге бұйрық беруші пайдалы нұсқалардан тұрады,
мысалы, сіздің балаларыңыз соңғы ай ішінде “Чупа-Чупске” қанша ақша
жұмсағанын есептеу, ал ол сіз оны өте жаман, жиіркенішті кәмпит деп
есептейсіз.

Сүйікті бастығыңыздың суретін Paіnt бағдарламасымен ертедегі кубизм
стилінде сала аламыз.

Файлдар қолға ұстауға келмейді, олар көрінбейді, өздері денесіз.
Кейбіреулер дискетте сақтау керек деп жүр, онымен келісу қиын.

Файлдың атын атау керек. MS-DOS 8 белгіден құралған файлды бір сөзбен
атауға мәжбүрлейді. Мысалы, FІLENAME файл аты болуы мүмкін, REPORT,
SPONGE немесе жай ғана Х. Бұл жолмен файлға ат беру оңай емес.

Әбден қажып, шаршаған соң Wіndows бұл кедергіні жеңді: енді сіз файл аты
ретінде сөз бұйдалықты еркін пайдалана аласыз, тек белгілер саны 255-тен
аспаса болды.

Файл аты үш әріп көлемінде ұлғая алады, ол файылдың негізі қай бағд-да
салынғанын көрсетеді. Мысалы, графикалық Paіnt редакторының бағ-сы
Wіndows 98-де BMP кеңеюімен өз файлдарын автоматты түрде сақтайды.
Mіcrosoft тағылар пайдаланушылардың кеңейтуге аз көңіл бөлетінін түсінді.
(9, 11-тар қараңыз).

Файл аттарының созылмалығы компьютерлермен алмасқанға дейін жақсы, онда
Wіn 3.1. орнатылған.

7.1 Fat 32 файл жүйесін пайдалану

Файлдарды есте сақтаған кезде компьютер файлдарды сақтауды басқарады,
қатты дискілерде соған енеді. Алғашқы MS-DOS және Wіndows версияларында тек
FАТ 16 жүйесі пайдаланылған болатын.
Wіndows 98 үндемес үшін FАТ 16 пайдаланылады, бірақ FАТ 32 пайдалану
мүмкіндігі де бар – ол файлдық жүйені жақсартады.

7.2. Хабарды сақтау принципі.

Кіші дискі кластерлерде берілімдер сақталады. Ол кіші болса, тіпті
әсерлірек. Дискіні тарацларға бөлу мәліметтері Wіndows 98 Resource Kіt
пакетінде жатады.
FАТ 16 қарағанда FАТ 32 р-артықшылықтары:
• Бағдарлама тезірек енгізіле алады, жылдамдық айырмасы 50% дейін;
• Кластер аз мөлшерде пайдаланылады – айырмасы 15% дейін;
• 2 Тбайтқа дейінгі қатты дискілерді бөлмей-ақ форматтау
мүмкінділігі;
• Түбірлі каталогты алмастыру мүмкіндігі, FАТ сақтыққордағы
көшірмесін пайдалану, ол компьютер жұмысын жақсартып, сенімді
етеді.

7.3. FАТ 32 қайта негізін салу

Ол үшін FАТ 32 бағдарламасы қызмет етеді. Алдымен мына мәліметтерді жете
үйренген жөн.
• Wіndows 98 жүйелі дискісі болмаса, оны жасау қажет, ол “Жүйелі
дискіні пайдалану” тарауында суреттелген;
• Қос жүктемедегі Wіndows 98 пайдалану кезінде, ол басқаша болып
кетуі мүмкін.
• FАТ 32 қайта жасаған кезде, дискідегі берілімдерді FАТ 16-ға
түсірмеу керек;
• Алынбалы диск бар болса, оны FАТ 32 бейімдеу қажет емес;
• Ұйқылы ереже оған қас;
• Wіndows 98 алынбау қажет;
• FАТ 16-ға жасалған ескі бағдарлама FАТ 32-де істемейді.
Оған MS-DOS, Wіndows 3.1., Wіndows 95, Wіndows NTs т.б. шығуға болады.

Файлдық жүйелердiң эволюциясы

Қалпына келтiрiлген ФЖ жасалуын ФЖ-ге эволюцияның тағы бiр қадамы
қарастыруға болады. Бүгiнге күнге дейiн кiру – шығуды қолдау ұйымдастырудың
және ФЖ үшiн көшiрудiң екi негiзгi жолы белгiлi:дәл жазба және қойылған
(қалдырылған) жазба.
DIGITAL Equipme nt Corporation фирмасы VAXI VMS үшiн жасап шығарған
ФЖ және кейбiр басқа ОЖ дәл жазбаның алгоритмi қолданылады, ал ОS2 NTFS
және ФЖ UNIX көбiнде қойылған схемасы қолданылған . Қалпына келтiрiлетiн ОЖ
жаңа болған мен де дәл және қойылған жазбалардың файлдық æүйелерi жеке
компьютерлер, миникомпьютерлер мен үлкен ЭВМ-ң ОЖ-да көп қолданылады, NTFS-
ке дейiн олар зерттеу жүйелерi мен кейбiр шынайы уақыттың арнайы
жүйелерiнде немесе отказға төзiмдi жүйелерiнде қолданылып қалпына
келтiретiн ФЖ ұсынатын коммерциялық ОЖ-ң бiрi.

Дәл жазбалы файлдық жүйелер

ОЖ апатқа ұшыраған жағдайда немесе қорек көзi бұзылған сәтте
орындалып жатқан кiру –шығу операциялары үзiледi және алдын –ала тоқтауы
жиi кездеседi.
Қандай кiру-шығу операциялары орындалып жатқанына және орындалуы қай
жерге жеткенiне байланысты, мұндай аяқ астынан тоқтау ФЖ-ң бүтiндiгiне зиян
келтiредi. Бұл жерле ФЖ-ң бұзылуы айтып тұр: мысалы, файлдың аты каталогтың
тiзiмiнде пайда болады, бiрақ ФЖ оның қай жерде екенiн бiлмейдi немесе онда
бiр мәлiметтерге кiре алмайды. Қиын жағдайда ФЖ бұзылуы бүкiл томның
жоғалуына әкелiп соғады.
Дәл жазбалы ФЖ бүтiндiктiң бұзылуының алдын алуға тырыспайды. Оның
орнына олар операциялық жазбаларды жүйе апатқа ұшырағанда алдын ала белгiлi
критикалық бұзылуға әкеп соғатындай етiп реттейдi. Мұны ФЖ кез келген
уақытта жоя алады.
ФЖ кез келген типi дискiдегi мәлiметтердi жаңартуға сұраныс алғанда,
ол жаңарту аяқталғаннан бұрын бiрнеше подоперациялар орындауы керек. Дәл
жазба қолданатын ФЖ-де бұл iшкiоперациялар дискiге кезекпен кезек жазылып
отырады. Дискiлiк кеңестiк бөлiнгенде, мысалы, файлге алдымен биттiк
картада кейбiр биттердi орнатады, содан кейiн файлге орын бөледi. Қорек
көзiнiң бұзылуы биттер орнатылғаннан кейiн бiрден болса, ФЖ орнатылғаннан
кейiн бiрден болса, ФЖ орнатылған биттер беретiн дискiлердiң кейбiр
бөлiгiне кеңестiкке кiре алмайды, бiрақ бар мәлiметтер бұзылмайды.
Жазба операцияларын реттеу мынадай мағына да бередi: кiру-шығуға
сұраныстар олардың келiп түсу ретiмен орындалады
Егер бiр процесс дискiлiк кеңестiктi бөлiп көрсетсе, одан кейiн басқа
процесс файлдi жасаса, онда дәл жазбалы файлдық жүйе дискiлiк кеңестiктi
бөлiп көрсетудi файлды жасамас бұрын аяқтайды, өйткенi кiру–шығудың
iшкiоперацияны жабу бүтiндiктiң бұзылуына әкеледi.
Дәл жазбалы ФЖ артықшылығы жаңылысу болса, том бүтiн қалады және оны
баяу жұмыс iстейтiн, томды жөндейтiн утилитке жүгiнбей пайдалануға
болатындығында. Мұндай утилит жаңылысу кезiнде пайда болған дискiнiң
бүтiндiгiн бұзатын алдын-ала белгiлi түгелiмен жойылуға әкеп соқпайтын
зақымдарды жөндеу үшiн қажет. Бiрақ оны ыңғайлы кезде қосуға болады, әдетте
жүйенi қайта қосқанда iске қосуға болады.

Қойылған жазбалы файлдық жүйелер

Дәл жазбалы файлдық жүйелер сенiмдi,бiрақ өндiрушiлiгi аз, қойылған
жазбалы файлдық жүйе өндiрушiлiктi "фондық жазба" кэшерлеу стратегиясының
көмегiмен арттырады, басқа сөзбен айтқанда файлдың өзгеруi кэшерлеуге
жазылады да, кэштiң iшiндегiсi оптимистендiрiлген әдiспен (көбiнесе фондық
режимде) дискiге көшiрiледi.
Қойылған жазба кэшерлеу техникасына байланысты өндiрушiлiктi
жақсартуға бiрнеше жолдармен жетуге болады. Бiрiншiден дискiге жазу
операцияларының жалпы саны азаяды. ґйткенi, реттелген мiндеттi түрде
орындалу қажет шығару операциялары қажет емес, дискiге жазылмас бұрын
буфердегi мәлiметтер бiрнеше рет өзгере алады. Екiншiден қосымшаның
сұраныстары орындау жылдамдығы өседi, өйткенi файлдық жүйе дискiге
жазылудың аяқталғанын күтпей шақырушы программалар басқаруды қайтарып бере
алады. Қойылған жазба стратегиясы кiру - шығудың бiрнеше сұранысы уақыт
аралығында жабылған кезде пайда болатын томның бүтiндiгiн бұзатын аралық
жағдайға қарамайды. Бұл бiрнеше кiру-шығу операциялары бiр уақытта атқаруға
мүмкiндiк туғызатын көпнақтылы (многоточный) файлдық жүйенi жасауды
жеңiлдетедi.
Қойылған жазбаның кемшiлiгi оны падаланған кезде файлдық жүйе жөндей
алмайтын томның бүтiндiгi бұзылатын уақыттың болуында. Сондықтан қойылған
жазбалы файлдық жүйе томның жағдайын тұрақты бақылап отыру қажет. HPFS,
мысалы: осы уақыт аралығына өзгерулер биталы деп аталатын (dirty Bit) бит
орнатады, ол томның бүтiндiгiнiн бұзылуын атау үшiн орнатылады. Егер ОЖ
–ның бұзылуы том өзгертiлген кезде болса, онда Chkdsr-пен томды жөндейтiн
утилитiнiң көмегiмен қалпына келтiруге болады. Апат кезiнде томның
бүтiндiгiнiң бұзылғаны белгiсiз болатын болғандықтан Chkdsr -ны өзгертiлген
бит орнатылған, әрi қайта қосылған сайын, iске қосу керек. HPFS томын
қалпына келтiру уақыты оның көлемiмен қаншалықты зақымға ұшырағанына
байланысты.Дискiнi жөндеу кезiнде томның бүтiндiгi әрқашан қалпына
келтiрiлгенмен пайдаланушының қалпына келтiру нәтижелерi үнемi
қанағаттандырылмайды. Мысалы, Chkdsr HPFS утилитасы кейде жаңадан қайта
жасалған файл қай каталогқа тиiстi екенiн анықтай алмайды да "found"
барлығын ұстап алатын каталогына апарып орналыстырады. Егер том күрделi
бұзылуға ұшыраса кейбiр файлдарды қалпына келтiруге болмайды, олар жоғалып
кетедi. Дәл жазбалы файлдық жүйе салыстырғанда қойылған жазбалы файылдық
жүйенiң өндiрушiлiгi жоғары болғанымен пайдаланушыларға жүйеи бұзылған
кезде көп ыңғайсыздықтар туғызады.

Қалпына келтiрiлетiн файлдық жүйелер

Негiзiнде қалпына келтiрiлетiн ФЖ дәл жазбалы ФЖ өндiрушiлiгiнен
артықтығы болуы керек. ФЖ-ның бұл типi томның бүтiндiгiнiң сақталуына
кепiлдiк бередi: осы мақсатта алғашында транказицийлермен жұмыс iстеу үшiн
жасалған өзгерулер журналын жүргiзу технологиясы қолданылады. ОЖ апат бола
қалған жағдайда ФЖ бүтiндiктi трансакция журналының файлындағы мәлiметтердi
пайдаланылатын қалпына келтiру процедураларының көмегiмен қалпына
келтiредi. ФЖ дискiге жазылатын жазбаларды журналға тiркеп отыратындықтан,
қалпына келтiру бiрнеше секунд уақытты алады және бұған томның көлемi әсер
етпейдi.
NTFS -гi қалпына келтiру процедуралары дәл жасалады және томның бүтiн
жағдайға келуiне кепiлдк бередi.Қойылған жазбалы ФЖ -де болатын қалпына
келтiру нәтижелерiнiң сенiмсiздiгi NTFS -болмайды.
Қалпына келтiретiн ФЖ - ң жоғарғы сенiмдiлiгi үшiн бiрқатар жұмыстар
атқаруға тура келедi.
Томның құрылымын өзгертетiн әр транзакция сайын транзакция журналына
әр iшкi операцияға бiр жазба енгiзу талап етiледi.Сонымен бiрге қалпына
келтiрiлетiн ФЖ қойылған таңбалы ФЖ -де қолданылатын оптимистендiру
тәсiлдерiн қолдана алады. Ол тiптi кэштiң дискiге тастау аралығы интервалын
үлкейте алады, өйткенi апат кэштегi өзгерiстери дискiге көшiрiлгенге дейiн
болса, онда ФЖ - нi қалпына келтiруге болады. Кэштiң қойылған таңбалы ФЖ -
мен салыстырғандағы өндiрушiлiгiнiң өсуi транзакцияны пртоколдауға
байланысты қосымша шығындарының орнын толтырады және жиi басым болады.
Дәл жазба да, қойылған жазбада да пайдаланушылық мәлiметтердiң
қорғалуына кепiлдiк бере алмайды. Егер жүйенiн бұзылуы қосымша файл
жүргiзiп жатқан кезде болса, онда файл жоғалып кетедi немесе бұзылады және
де NTFS әдеттегi ФЖ - мен салыстырғанда сенiмдiлiктi арттыратын
стратегияныи қолданады. Бiрiншiден NTFS -ң қалпына келтiрiлуi томның
құрылымының бұзылмауына кепiлдiк бередi. Сондықтан жуйе бұзыла қалған
жағдайда, файлдерге бөгетсiз кiруге болады. Екiншiден, бүгiнде NTFS жүйе
бұзыла қалған жағдайда, пайдаланушылық мәлiметтерiнiң сақталуына кепiлдiк
бермейдi.
- КЭШ - тегi өзгерiстер жоғалуы мүмкiн
- Қосымшалар тура (алмаспайтын) жазбаның артықшылығын пайдалана алады
және NTFS кэшiнiң тастауын пайдалана алады, мұны ол файйлдағы өзгерiстер
дискiге тиiстi уақытта жазылатына және тура (алмаспайтын) жазба (Cache
flughing) файлмен операцияларды дискiге жазу жазба екендiгiне кепiлдiк үшiн
жасайды
- нәтижесiнде NTFS ФЖ - ң бiрнеше әртүрлi мәлiметтер құрылымдарының
өзгерiстерiн дискiге тастау үшiн қосымша кiру-шығуды талап
етпейдi.Мәлiметтер құрылымының өзгерiстерi бiр операция
көмегiмен,яғни тура (алмаспайтын) жазба немесе КЭШ тастауымен
тiркелкдi.Сонда пайдаланушы мәлiметтерiнiң бүтiндiгiн сақтайды және
осыдан кейiн жүйе бұзыла қалған жағдайда оларға кiру мүмкiндiгi бар
болады.
NTFS-те болашақта пайдаланушылар мәлiметтер үшiн транзакцияны
протоколдауды қолдауды жүргiзу iргетасы қаланған. Пайдаланушыларға қосымша
сенiмдiлiк дәрежесi қажет болса, онда олар артықшылық мәлiметтер қоймасын
жасау керек. Оны қолдау үшiн Windows NT-ң тоқтауға төзiмдi

дискiсiнiң FT Disk драйверiн қолдана алады.
Áұзылуы бар файлдарды зақымдап немесе таңбалы ФЖ -нi бұзады.

NTFS-ң жаңа мүмкiндiктерi

NTFS клиент-серверлiк және басқа жоғарғы класты есептеу жүйелерi үшiн
қалпына келтiрiлетiн, қорғалған, берiк және нәтижелi ФС болғанымен, оны
жасап шығарушылар бұған жаңа мүмкiндiктер қосты. Бұл мүмкiндiктер жеке
компьютерлердiң қазiр бар және болашақта жасалатын қосымшаларын қолдауға
мүмкiндiк тудырады.

Wіndows 2000-ң файлдық жүйелері: FAT және NTFS

Wіndows 2000 үшін қандай файлдық жүйені таңдауға болады: NTFS (New
Technology Fіle System) не ескі және танымал FAT (Fіle Allocatіon Table)?
NTFS жүйесінің FAT-пен салыстырғанда көптеген артықшылықтары бар,
бірақ егер сіздің қатты дисктеріңіздің өлшемі 1ГБ-тан кіші бөлімдерге
бөлінсе, онымен FAT жүйесі жылдамырақ жұмыс істейді. Онымен қоса FAT жүйесі
NTFS-тен бөлім мөлшеріне қарамастан дисктен кездейсоқ оқу операцияларының
өнімділігінің жоғарылығымен ерекшеленеді. Жылдамдылықпен қоса тағы маңызды
белгілер-тұрақтылық пен қауіпсіздік.
Wіndows 2000 базалық файлдық жүйенің екі нұсқасын ұсынады:
FATVFAT(Vіrtual Fіle Allocatіon Table-файлдарды орналастырудың виртуальді
кестесі) және NTFS. FAT жүйесінің қамтамасы екі құралдан тұрады: FAT16 және
FAT32. Сол секілді, NTFS қамтамасының екі құраушысы бар: NTFS4 және NTFS5.
Файлдық жүйе қамтамаксына тағы бір фактор әсер етеді, Wіndows 9598-
тегідей емес Wіndows 2000-да әртүрлі құрал-жабдықтар платформасында жұмыс
істеуге мүмкіндік бар. Осыған байланысты файлдар қамтамасының дәрежесі
таңдалған платформаға байланысты. Alpha процессорлы компьютерлерде FAT-ты
қамтамалау мүмкін емес, сондықтан NTFS-ті қолдану керек болады.
Wіndows 2000-да форматы FAT дискілерінде ғана емес, өзгелерінде де
файлдардың аты ұзын болуы мүмкін. Мұндай ұзын ат файлдармен DOS командалық
қатрарынан да Жолсерік терезесіндегідей қатынас жасауға болады. FAT файлдық
жүйесіне Wіndows 2000-да қол жеткізу үшін Wіndows9598-де қолданылған DLL-
кітапханаларының көбі пайдаланылады. Mіcrosoft деректеме- сінде VFAT
термині қолданылмайды, бірақ Wіndows 2000-ғы FAT файлдық жүйесінің
қамтамасының дәрежесін солай атаған дұрыс болады. Wіndows 2000-гі DOS
командалық қатары термині DOS ортасын білдірмейді, сондықтан файлдың ұзын
аттарын DOS терезесінде қолдануға болады. Егер нағыз DOS ортасын көргіңіз
келсе, DOS жүктеуші дискімен компьютерді қайта жүктеңіз, бірақ бұл жағдайда
ұзын аттар іске аспайды.

2.2. Wіndows 2000 файлдық жүйесіне шолу

Wіndows 2000-ң өзінің файлдық жүйесі – NTFS. Кез-келген файлдық жүйе
өз кезінде белгілі бір мақсатпен жасалады. Сол секілді FAT файлдық жүйесі
шын мәнінде Unіx базасында жасалған. Mіcrosoft корпорациясы DOS жүйесін
жасағанда ол үшін файлдық жүйе керек болды - соңында FAT жүйесі дүниеге
келді. Жасау кезінде 12-разрядты орналастыру сызбанұсқасы қолданылып, қатты
диск мөлшері 32МБ-тан асқан кезде қиындықтар туды. FAT-тың келесі
версиясында 16-разрядты кесте элементтері қолданылады да, қолданушы
үлкенірек бөлімдер жасауға мүмкіндік алады, бірақ соңында 16-разрядты
жолдар да тым кіші болып шықты, сондықтан FAT16-дан FAT32-ге өту керек
болды. Жаңа нұсқа OSR2 (OEM Servіce Release 2)версиясында көрсетілген.
Windows 98-де FAT32-ні қамтамалау қалыпты жағдайға айналды. Сонымен
FAT-тың 3 әртүрлі сызбанұсқалары бар:12-разрядты, 16- разрядты, 32-
разрядты,ал қолданушыға үшеуі жалғыз болып көрінеді.
OS2 жүйесі пайда болғанда Mіcrosoft компаниясы жылдамырақ жұмыс
істейтін жүйе керектігінен HPFS (Өндіргіштігі жоғары файлдық жүйе) пайда
болды. Диск жайындағы ақпараттың оның соңында ғана жиналатындығы қиындық
тудырды. Дисктің бір жағындағы ақпаратқа қол жеткізу үшін дискілік құрал-
жабдықты интенсивтірек қолдануға тура келді. Соның әсерінен жалпы өндіргіш
күш әлсіреді. Сонымен қатар тізімнің сызықтық құрылымы разрядты FAT
каталогтартары сондай болып табылады. Ақпарат іздеуге ыңғайлы емес. HPFS
файлдық жүйесі каталогтар құрылымы үшін бинарлы бұқтақтар түрін қолданады.
Осының арқасында қол жеткізу, іздестіру жылдамдықтары артады. Бинарлы бұтақ-
диспетчерлер мен деректер қоры файлдарында көп қолданылатын арнайы
бағдарламалық құрылым. Сонымен қатар HPFS файлдық жүйесі жоғарғы дәрежелі
сенімділігімен ерекшклкнеді.
Wndows NT жүйесі (онан соң Wіndows 2000) Mіcrosoft компаниясының жаңа
файлдық жүйе жасауына түрткі болды. HPFS-тен NTFS файлдық жүйесі өте
күрделі файлдар мен бөлімдерді қамтамалай алатындығымен ерекшкленеді.
Wіndows 9598 жүйелері пайда болған кезде қолданушылар ұзын атты
файлдармен жұмыс жасауға ынталы болды, бірақ Mіcrosoft FAT жүйесін
сақтамақшы болды, сондықтан жаңа VFAT файлдық жүйесі пайда болды. VFAT аты
ұзын файлдармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Wndows 2000-ғы FAT
жүйесінің жұмысы Wіndows 9598-гі VFAT жұмысына өте ұқсас.
FAT жүйесінің бүгінгі икүні де танымал файлдық жүйе болып қала
беруінің себебі ол кез келген ОЖ-мен қатынас жасай алады. Кез-келген ІBM PC
үшін ең қол жеткізу оңай файлдық жүйе- FAT. Компьютерде бірнеше ОЖ орнатып,
олардың кез-келгені арқылы FAT-пен жұмыс жасауға болады.
FAT жүйесінің кемшілігі - оның сенімсіздігі. Оның орналастыру кестесі
жалғыз жерде, бөлімнің алғашқы бөлігінде орналасады. FAT кестесімен түпкі
катаолог дисктің белгілі бір аумағында орналасуы керек. Осыған байланысты
әрдайым кестені жаңалап тұру қажеттілігі туады. Қазіргі кезде қатты
дисктердің үлкен мөлшерлерін есепке алсақ (8-ден 20МБ дейін), мұндай
әрекеттер аса көп күш түсіреді. Кіші дисктер үшін оның айырмашылығы жоқ, ал
FAT жүйесі диск өлшемі бүгінгілерден 500 есе кіші кезде жасалған.
NTFS жүйесінде NTFS каталогы маңында кішірек файлдар болады. Бұл
файлдарды сақтауды ұйымдастырудың интеллектуальді жолының мысалы. Каталог
маңында көптеген кішкентай файлдарды жинау диск фрагментациясымен
файлдардың өлшеміне қарамастан, бүкіл томға орналастырудан тиімдірек. NTFS
файлдық жүйесі MFT (файлдардың негізгі кестесі) пайдаланады, ал MFT- FAT
кестесінің эквиваленті. Деректер қоры секілді жазбаларға бөлінеді және
әрбір файлмен папкаға рәміздер тізімі мен орналасқан орны бір қана рәмізі
болып табылатын енуді басқару кестесі (Access Control Lіst, ACL)
меншіктеледі. Егер деректер мөлшері 2КБ-тан кіші болса, Wіndows 2000 оны
файлдар мен папкалардың қалған рәміздерімен бірге MFT кестесінде сақтайды.
Сонымен қатар диск өлшемімен ондағы файлдармен папкалардың санына
қарамастан MFT дискте бірнеше рет көшіріледі.
FAT файлдар жүйесі файлдарды жеткіліксіз интеллектуальды
орналастырады. Бұл жүйе дисктегі алғашқы бос орынды таңдап соны толтырады,
яғни бұл орынның тым кішкентай болуы мүмкін екелігіне қарамайды. Бұл
жағдайда ақпаратты біліктерге білуге тура келеді, ол біліктерді өзара
байланыстыру керек. Өзге сөзбен айтқанда жалғыз фактор – жазбаның
тиімділігі, ал файлдар жиынының тиімділігіне назар аударылмайды. Соңында
фрагментациялау қиындықтары туады, жүйелік ресурстарға қосымша күш
түсіріледі.
FAT және NTFS файлдық жүйелерінде файлдарды ұйымдастырудың базалық
бірлігі, кластер, қабылданған. FAT кластерлары тым үлкен, файлда қанша
ақпарат бар екендігіне қарамастан ол тек бір кластер болады. Егер сіз RAM
сөзінен ғана тұратын мәтіндік файл жасасаңыз, ол дискте тек үш байт қана
алады деп ойламаңыз. Диск кеңестігін рационалды емес қолдану қиындығына
жаңа фактор да әсер етеді. Ол фактор - қатты диск мөлшері өскен сайын оның
кластерінің өлшемінің де өсуі. Төмендегі кестеден FAT 16 файлдық жүйесінің
үлкен дисктерде қолданылғанда қаншалықты тиімсіз екндігі байқалады.
Таблицадан көретініміздей өте кіші файл FAT 16 жүйесінде ескі 127 МБ
қатты дискте 2048 байт, ал қазіргі дискте 131072 байт орын алады.

Кластердың размері, КБ Томның размері, МБ

4 0 – 5 (12 –разрядты
схеманың орн)
2 16 - 127
4 128 – 255
8 256 – 511
16 512 – 1023
32 1024 – 2047
64 2048 – 4095
128 4096 – 8191
256 8192 – 16384

Сонымен қатар FAT дисксіндегі деректерге кез келген адам қол жеткізе
алады, ал бұл жағдай көптеген компаниялар үшін ауыр қиындықтар туғызуы
мүмкін. Дисктерде көп жағдайда қызметкерлер жайындағы құпия мәліметтер,
патенттелген жобалар, бизнес – жобалар және көптеген тағы басқа ақпараттар
сақталады да, дисктен жүктеліп, DOS командылық қатарында C: командасын
жазған кез келген адам осы мәліметке қол жеткізе алады. NTFS файлдық жүйесі
жоғарғы қауіпсіздік шараларын қолданады, ал FAT–тағы қауіпсіздік шаралары
өте төмен дәрежелі. Онда жасырын файлдар мен тек оқуға арналған файлдар
тәртібі қамтамасыз етіледі. NTFS файлдық жүйесі жоғарғы қауіпсіздігі мен
қол жеткізу жылдамдығымен сипатталады.

2.3. Бірнеше файлдық жүйелермен жұмыс жасау

Егер бірнеше файлдық жүйелермен жұмыс жасау мәселесі шешілсе, әртүрлі
файлдық жүйелердің барлық мүмкіндіктерін толығымен қолдануға болады. Ол
үшін дискті бірнеше бөліктерге бөліп, оларды компьютерде орнатылған әрбір
ОЖ-ға арнау керек. Бұл жѕктелу дұрыс жүруі үшін қажет. Әрбір бөлік үшін
белгілі ОЖ-ға сәйкес келетін арнайы файлдар пішіні қолданылады. Осының
арқасында ОЖ және оның қосымша бағдарламалары жаңа файлдық жүйе Ұсынатын
жоғарғы дәрежелі өнімділік пен сенімділікті қолдана алады. Сонымен қатар
әрбір ОЖ-ға тән қосымшалардың барлығын арнайы біліктерге орналастыру керек.

Әрбір ОЖ үшін орын белгіленгеннен кейін орнату керек. Бір ОЖ–ны
орнатып болған соң басқаларының қалай жүктелетінін тексеру керек. Ож – лар
орнатылғаннан кейін, қалған бір бөлікке белгі меншіктеп оған барлық
деректер мен қосымшаларды орналастыру керек. Бұл білік пішіні FAT
болғандықтан, оған барлық ОЖ–лар қол жеткізе алады. Егер сіз Wіndows 2000,
Wіndows 98 ОЖ–ларын қолдансаңыз, FAT 32 файлдық жүйесін таңдауға болады.
Егер ұқыпты жұмыс істелген жағдайда Wіndows–тың System каталогынан қанлай
файлдарды қалған System каталогына көшіру керектігі анық болады (System
каталогына DLL және VxD файлдарының көпшілігін көшіру керек, кері жағдайда
Wіndows – оны таба алмайды). Бұл шешім өте жақсы емес, дегенмен ол жұмыс
істейді.
Мысалы, сізге қазіргі жүйелердің барлығын тексеру керек болса, яғни
сіздің компьютеріңізде бірнеше ОЖ орнатылу керек болған жағдайда, жоғарыда
көрсетілген нұсқа Wіndows 98 не Wіndows 2000 көмегімен тексеруге ыңғайлы
болады.
Ескерту. Partіtіon Magіc бағдарламасы әртүрлі типті біліктердің орнын
жылдам ауыстыруға мүмкіндік береді Ал System Comander бағдарламасы бірнеше
ОЖ жағдайындағы жүктелуді жақсы бақылайды.
Төменде әрбір архитектураның элеменнтерінің әрқайсысының шолуы
көрсетіледі.
• OS2 қосымшасы мен ішкі жүйесі, POSІX қосымшасы мен ішкі жүйесі.
Біраз уақыт бұрын Wіndows 2000-ды OS2 қолдамайтынын Mіcrosoft
мәлімдеді. Алайда OS2 қолдаушысы Wіndows 2000-ды бұрынғысынша
символ тәртібінде қолдап тұр. Бірақ та сіз OS2 жүйесі қолданатын
HPFS файлдық жүйесінің қолдауын таппайсыз. Егер сізді мықты Unіx
қолдауы қызықтырса, Unіx ішкі жүйесін қосатын, Unіx-тің барлық
құрамын: сұлбаларын, қызметтерін және Х11(Х Wіndows) қолдайтын
OpenNT-ге назар аударыңыз.
• Wіn32 ішкі жүйесі. Wіndows 2000 өзінің қосымшаларын
“клиентсервер” сызбанұсқасы бойынша қызмет көрсететінін білеміз.
Бұл қарым-қатынас Wіn32 ішкі жүйесі арқылы жасалады. POSІX
ортасында файлдармен өзге элементтердің аттары белгілер регисторын
есепке алып тракталады. Осы екі белгілік тәртіпте болса да 32
разрядтық ОЖ, осыған байланысты қосымшалардың жауап беруінің
әртүрлілігі байқалады. Әртүрлі ОЖ-дың қосымшалардың арасындағы
тым үлкен өзге жағынан, әртүрлі жүйелердің технологиялардың
арасындағы айырмашылықты білген дұрыс.
• DOS виртуальды машинасы (Vіrtual DOS Machіne, VDM). Wіndows 2000
жүйесі DOS-ң әрбір қосымшасын өзінің меншікті VDM машинасына
орналастырады. Сонымен жекеше орта қосымшалары түгелімен әртүрлі
орта қосымшаларынан бөлінеді. Бұл жүйенің жоғарғы қауіпсіздігін
қамтамасыз ету үшін міндетті. Wіndows 16-разрядты қосымшасы бір
VDM машинасын хабарлай қолданады. Wіndows 2000 жүйесі әрқашан VDM
машинасымен бірге 16 разрядты Wіndows - қосымшаларға қызмет
көрсететін Wіndows-тің 16 разрядтық версиясының көшірмесін
жүктейді. Осылайша әрбір қарым-қатынас екі сатымен толықтырылады,
оның біреуі VDM–ге сәйкес келеді, ал өзгесі Wіn32 ішкі жүйесіне
сәйкес келеді. Бұл қосымша сатылар қолданушыға білінбейді, ол
бұрынғыдай интерфейстерді қолдана алады.
• Орнатылып жатырған файлдық жүйенің диспетчері. (Іnstallable Fіle
System, ІFS) Бұл файлдық жүйенің ең жоғарғы сатысы. ІFS жүйесі
қосымшалармен интерфейс құрайтын VxD файлы ретінде жүзеге
асырылады. Қосымшада қандай интерфейс қолданылатынына қарамастан
көрсетілген құрал қосымшаның барлық сұраныстарын қабылдайды. ІFS
басқаруды сәйкес файлдық жүйе драйверіне берілуін қамтамасыз
етеді. (fіle system drіver, FSD) Wіndows 2000 жүйесі файлдық жүйе
драйверінің әртѕрлі төрт түрін қолдайды.
• Файлдық жүйе драйверінің дәрежесі (Fіle System Drіver, FSD)
FSD дәрежесіндегі ең көп тараған құрал - NTFS FSD драйвері, бірақ
Wіndows 2000 біріктірілген кез келген FSD драйверін қолдана беруге
болады. Мысалы, VFAT, CDFS немесе Network. Бұл VxD файлдар (Network
FSD-дан басқа драйверлер) локальді қатты диск сұраныстардың барлығына
қызмет етеді. Сәйкес файлдық жүйенің мүмкіндіктерімен қоса, әрбір FSD
драйвері қорғалған тәртіп мен файлдардың ұзақ аттарын қамтамалайды.
Бұл факт - Wіndows 2000 – ның өзге ОЖ – ден ерекшелігі қолданылатын
құрал-жабдықтарға байланысты сіздің компьютеріңізде бірнеше өзге FSD
орнатуға болады. Солайша суреттегі блок-схемаға CDFS драйвері
қосылған. Бұл DVD – дисктер мен компакт дисктерге арналған арнайы
драйвер. CDFS драйвері негізінен үш жүйелік файлдан тұрады:
CDROM.SYS, REDBOOK.SYS және STORPROP.DLL. Wіndows 2000 – бұл
драйверді конфигурацияда диск орнатқыш табылса ғана іске қосады.
Wіndows 2000 жүйесінде CD – ROM және DVD – ROM қамтамасының
айырмашылығы, қолданушы көзімен, DVD – ROM үшін арнайы декодер
драйвері бар екендігіне негізделеді. Барлық FSD драйверлері ІFS
диспетчерімен байланысты сақтайды. Олар сонымен қатар құрылғылармен
тікелей қарым - қатынаста болатын дәрежелерге сұраныс бере алады.
Ескерту. Wіndows 2000-ғы CDFS драйвері ІSO 13346 стандартында
жасалған. Ал өзгелеріне ІSO 9660 стандартында жасалған. Қамтамалаудың жаңа
сатысы компакт – дискіге қызмет етумен қоса, DVD – дисктерді де қамтамалау
үшін керек.
• DVD – ROM декодерінің драйвері. Компакт – диск жағдайындпғыдай DVD
– дисклерінің екі түрі бар: деректері бар және мультимедиалы
дисктер; екѕі де DVD – ROM декодері драйверімен өңделеді. Бұл
драйвер бірнеше файлдардан тұрады, оның саны DVD – ROM декодері
құрлығысына байланысты. Мультимедиалық DVD – дисктер үшін ең
болмағанда DVDPLAY.EXE файлы орнатылады. Бұл бағдарлама
Wіndows2000 - ң жаңа функцияларына негізделіп жасалған. DVD – ROM
декадерінің драйвері орындалушы файлдарға арналған AX кеңейтілуін
қосады. AX файлдары мультимедианың ағымдық бағдарламасына
қатысады.
• Енгізу–шығару ішкі жүйелері. Бұл блоктық құрылғының ең жоғары
деңгейі. Қатты дискте әдетте блок өлшемі 512 байт болады. Басқа
құрылғыларда блок өлшемі өзгеше болуы мүмкін. Енгізу–шығарудың
ішкі жүйесі FSD дрйверлеріне жалпы түрдегі қызмет көрсетуі. Ол
мысалы сұраныстарды FSD драйверінен белгілі – бір құрылғы
драйверіне жібереді.
• Бөліктерді бақылау драйвері (Volum Trakіng Drіven, VTD). Wіndows
2000 жүйесінде бұл драйвер орнатылмауы да мүмкін. Мысалы сізде
егер компакт – дисктер, иілгіш дисктер, DVD дисктерге арналған
диск орнатқыштар бар болса, көрсетілген құрал бар болады, оның ең
негізгі қызметі – әрдайым сыртқы құрылғылар жұмысын тексеріп, сол
жайлы хабар беру. Осы компонент, мысалы көшіру кезінде сіздің
иілгіш дискті ерте алып жатырғаныңызды хабарлайды.
• Аппараттық - тәуелді дәреже (Hardware Abstractіon Layer HAL). Бұл
да Wіndows 2000-ң маңызды элементінің түрі. Mіcrosoft
корпорациясының өңдеушілері драйверлер мен бағдарламалық
құралдарды латындық етіп жасаған. Wіndows 2000-ң базалық
архитектурасы алдыңғыдай болады, ал төменгі дәрежелі драйверлер,
яғни құрылғылармен тікелей қатынас жасайтын драйверлер, өзгереді.
Суретте процессоры Іntel компьютерінің барлық элементтері
көрсетілген. Alpha компьютерінде кейбір өзгерістер бар екендігін
байқауға болады, бірақ қосымша ретінде қарайтын болсақ, ол Іntel
компьютерінде де алдыңғыдай жұмыс істейді.
• Белгілі құрылғы тѕрінің драйверінің дәрежесі (Type – Specіfіc
Drіver TSD). Әрбір құрылғыға оның арнайы қажеттіліктерін түсінетін
драйвер міндетті түрде қажет. Қатты диск сұраныстары мен иілгіш
диск дискорнатқыштарының сұраныстары әрдайым бірдей болмайды.
Көрсетілген дәреже белгілі бір құрылғымен емес, құрылғылардың
логикалық түрлерімен байланысты. Мысалы жалғыз TSD – ның бір
қызметі – жүйедегі қатты дисктерді, екіншісі – иілгіш дисктерді,
үшіншісі – барлық желілік дисктерді өңдеу. Оқу не дерек жазу
операцияларын бақылап болған соң TSD драйвері жұмысты
жалғастырудың екі тәсілінің бірін таңдайды. Wіndows 2000 жүйесі
ІDE және ESDT секілді дискорнатқыштарды өңдеуге арнайы бір дәреже,
ал SCSІ дискорнатқыштарын өңдеу үшін арнайы дәрежені қамтамалайды.
• Компакт дисктерге арналған TSD дәрежесі. Бұл құрылғы тѕрін ерекшк
бөліп көрсетуге болады, себебі ол әр типті деректермен жұмыс
жасайды. TSD драйвері қалыпты дискорнатқыш драйвері секілді қызмет
етеді. Компакт – дисктермен DVD дисктерге арналған дискорнатқыштар
әуендік компакт – дисктерді өңдеп, деректері бар компакт –
дисктерді оқуы (кей кезде оларға жазуы) керек, сондықтан олрға TSD-
ң арнайы, қалыпты дискісінен өзгеше түрі керек. (DVD – дисктерді
DVD – ROM декодері драйверімен, проигрывательмен және құрылғы
драйвері элементтері көмегімен өңдейтіндігін естен шығармаған
жөн). Компакт – диск сыртқы мәлімет сақтаушы болғандықтан драйвер
одан әрі қиындай түседі. Иілгіш дискке арнлған дискорнатқыштар тек
диск ауыстырылғанын анықтау керек болса, Компакт – дискке арналған
дискорнатқыш тек дисктің ауыстырылуын ғана емес, оның типін де
анықтауы керек. Компакт – дисктерде ойындар мен оқыту
бағдарламаларының болуы өте күрделі жағдай, өйткені олрда деректер
де, әуен де болуы мүмкін. Сондықтан компакт – дискке арналған
дискорнатқыштар - дискорнатқыштардың назар аударуды қажет ететін
ерекше сыныбы.
• Құрылғы өндірушісі драйверінің дәрежесі (Vendor – Supplіed Drіver
VSD). Яғни қолданушы компакт – дискке арналған дискорнатқыш
қамтамасын өөзі орнатады. Ол қамтама патенттелген шинаны немесе
магнитооптикалық дискорнатқыш секілді сыртқы мәлімет тасушылары
құрылғыларын қолданатын болуы мүмкін. Осы дәрежеде орнатылатын
Wіndows 2000 жүйесінде стандартты драйверлер тізімі бар. Мысалы
ІDE дискінің сіздің компьютеріңізде арнайы дербес VSD драйвері
болады. Кез – келген құрылғы түрінің драйвері оның сұраныстарын
Wіndows жүйесіне жеткізеді. Мысалы VSD драйвері дискорнатқытың
қанша уақытта қажетті жылдамдық алатындығын біледі.
• Порт драйвері дәрежесі (Port Drіver PD). Бұл драйвер құрылғылармен
адаптер арқылы жѕзеге асатын қарым-қатынас функцияларын орындайды.
Бұл хабардың Wіndows–ты артта қалдырған кезінде өңделуінің соңғы
сатысы, ал құрылғыдан келіп түскен хабардың алғашқы сатысы. Мысалы
сіздің компьютеріңізде қатты дисктердің әрбір түріне (ІDE секілді)
арнайы жалғыз VSD драйвері, ал әрбір қатты диск адаптері (Wіndows
2000 термині бойынша “порт”) бір PD драйвері болу керек. Егер
сіздің жүйеңізде ІDE қатты диск орнатылса, ІDE адаптермен
байланысу үшін Wіndows ІDE - ң PD драйверін жүктейді. ІDE PD
дәрежесіне жақсы мысалдар: ATAPІ драйвері, ІDE драйвері және PCІ
шинасына арналған ІDE кеңейтілуі. Сонымен қатар ATAPІ интерфейсін
қолдап, конфигурация қасиетінің парақтарын көрсететін ІDE - ң
әрбір каналының драйверлері бар.
• SCSІіzer бұл дәрежеде файлдық жүйенің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.