Мәліметтер базасы және мәліметтер банкі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

КІРІСПЕ2

Мәліметтер базасы және мәліметтер банкі2

Excel программасын мәліметтер қоймасы ретінде пайдалану4

Мәліметтерді сұрыптау және електен өткізу4

Қолданылған әдебиеттер:11

КІРІСПЕ

Әртүрлі ұйымдардың табысты жұмыс жасауы үшін ақпаратты жүйенің дамығанын талап етеді. Сонда сол деректермен автоматтандырылған жинауды, өңдеуді және монипуляциялауды іске асырады.

Мәліметтер базасы деп, деректердің электрондық сақтаушысын айтады. Оларға қатынас, бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске асады. Әдетте деректер базасы деректерді сақтау үшін жасалады.

Мәліметтер базасы - ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге сай құрылған деректер жиынтығын құрайды. Деректер базасындағы ақпарат :

қайшылықсыз
артықсыз
тұтас

болуы керек.

Мәліметтер базасын басқару жүйесі деректер базасын құруға, толтыруға, жаңартқанға, жоюға арналған программалық жабдық болып табылады.

Мәліметтер базасы және мәліметтер банкі

Автоматтандырылған мәліметтер банкі керекті ақпаратты алу үшін орталықтандырылған және ұжымдық көп аспектілік қолданылатын мәліметтерге арналған информациялық, математикалық, бағдарламалар, тілдер, ұйымдастырулар және техника құралдарынан тұратын жүйелер жатады. Автоматтандырылған мәліметтер банкінде қызметтің бір бөлігін есептеу техникасы, ал екінші бөлігін адам орындайды. Есептеу жүйесінде сақталатын мәліметтер массивін мәліметтер базасы деп атайды. Мәліметтер базасы (МБ) мәліметтер базасын басқару жүйесімен (МББЖ) бірге мәліметтер банкінің (МБн) құрамына кіреді:

Мәліметтер базасын жасау кезінде екі мәселені ескеру керек:

1) Мәліметтер өздерінің қолданатын бағдарламаға тәуелсіз болуы қажет (бағдарламаны өзгертпей-ақ мәліметерді қосу және қайта құру үшін) .

2) Жәй бағдарламалау тілінде жазылуы күрделі еңбекті қажет ететін бағдарламасыз-ақ МБ-нан керекті информацияны сұрау және іздеу мүмкіндігін қамтамасыз ету.

МБ туралы айтқанда өмірдегі нақты объект саласы туралы айтады (университет, аурухана, театр) .

МББЖ деп - мәліметтер базасымен жұмыс істеуге мүмкіндік беретін бағдаламалау комплексін айтады. Отандық МББЖ: Пальма, Набоб, Банк т. б. Шетелдік: Adabas, dBase 2, 3, 4, FoxBase, FoxPro, KARAT, Access, Oracle, Paradox, Informix т. с. с.

Мәліметтер банкінің ерекшеліктері: 1) мәліметтердің жоғары деңгейдегі жинақталуы артық нәрсенің жоқтығы; 2) МБн-нен тұтынушының жүзбе-жүз әңгімелесуін ұйымдастыру; 3) өте жоғары деңгейде ұйымдастырылған зерденің болуы; 4) мәліметтерге тікелей шығу мүмкіндігі; 5) қуатты тілдік және бағдарламалық қамтамасыз етудің болуы; 6) мәліметтерді код арқылы өңдеудің және классификациялық бірыңғай жүйесі және т. с. с.

Мәліметтер банкінің кемшіліктері: 1) жасалатын жүйенің күрделілігі;

2) ЭЕМ ресурстарының бір бөлігін МББЖ өз қажеттеріне жұмсайды;

3) бұзылуға және аварияға олардың нәтижесіне сезімталдығы.

Excel программасын мәліметтер қоймасы ретінде пайдалану

Мәліметтерді сұрыптау және електен өткізу

Excel программасын мәліметтер қоймасы ретінде де пайдалануға болады. Әрине, оның мүмкіндіктері арнайы жасалған мәліметтер қоймасынан гөрі әлсіздеу, дегенмен мұнда да көптеген жұмыстар жасауға болады.

Біз мәліметтер қоймасын жасап, олардың ішіндегі элементтерінің әртүрлі белгілеріне қарай керекті информацияны іздеу мен оларды сұрыптау ісін қарастырамыз. Осыларды түсіндіру үшін 1-суретте көрсетілгендей күн жүйесі планеталары жөнінде мәліметтермен кестені толтырайық та, оны Eх6. xls деген файлға жазып сақтап қояйық.

Бұл кестедегі өлшеу бірліктері мынадай:

- орбитада айналу периоды - жыл (жердегі) арқылы өлшенеді;

- күннен ара қашықтығы - млн км арқылы өлшенеді;

- экваториалдық диаметрі - мың км арқылы өлшенеді;

массасы - х10кг арқылы өлшенеді.

1-сурет.

Мәліметтер қоймасының негізгі ұғымдары

Кестенің A2:F12 блогын мәліметтер қоймасы (базасы) деп қарастыруға болады. Кестенің A, B, C, D, E, F сияқты бағаналарындағы информация өрістер (поля) деп, ал 3-12 қатарларындағы мәліметтер - жазбалар (записи) деп аталады.

Мәліметтер қоймасының құрылымына мынадай талаптар (шектеулер) қойылады:

- мәліметтер қоймасының бірінші қатарында қайталанбайтын өріс атаулары (тақырыптары) орналасады;

- ал оның қалған қатарлары бос болмай, онда жазбалар мәні орналасуы тиіс;

- өріс (бағана) бойымен орналасқан мәліметтер біртектес болады, яғни олар тек сандардан немесе тек текстерден тұруы қажет.

Мәліметтер қоймасымен атқарылатын негізгі жұмыстың бір түрі оның құрамынан белгілі бір критерийлерге (айрықша белгілерге) байланысты керекті мәліметті іздеп табу болып саналады. Жазбалар саны көбейген сайын информацияны іздеу қиындайды, дегенмен Excel программасы мұны мәліметтерді електен (сүзгіден - фильтрден) өткізу арқылы оңай орындайды.

Мәліметтерді електен өткізу

Деректер-Фильтр (Данные-Фильтр) меню командасы керекті жазбаларды басқалардан бөліп алу (сүзгілеу, електен өткізу) мүмкіндігін береді. Електен өткізу автоматты түрде - Автофильтр арқылы және де жәй әрекеттер арқылы (қолменен) - Кеңейтілген (Расширенный) түрде жүргізіле алады.

Автофильтр арқылы орындау

Автофильтрді пайдалану кезінде курсорды мәліметтер қоймасы арасына алып барып, оларды белгілеп алу керек. Сонан соң Деректер- Фильтр- Автофильтр командаларын орындап, орындалу барысында өріс аттары маңында төмен қарай бағытталған тілсызық бейнелі батырмалар пайда болады. Белгілі бір батырмаларды басу арқылы мәліметтерді електен өткізу критерийлерін беруге болады. Сол кезде пайда болатын ішкі менюдегі Барлығы (Все) деген сөзді таңдау електен өткізу ісін жүргізбей тастайды, ал Шарт (Условие) пунктін таңдау экранға сұхбат терезесін шығарып, онда електен өткізу (фильтрация) параметрлерін енгізуге болады (2-сурет) . Әрбір өріс элементтерін таңдау үшін логикалық ЖӘНЕ не НЕМЕСЕ функциялары арқылы байланысқан екі бірдей шарт беруге болады.

Біздің мысалымызда Автофильтр көмегімен К немесе - әрпінен басталып массасы 600*1024 кг мөлшерінен кем болмайтын планеталарды іздеуге болады. Ол үшін Деректер-Фильтр-Автофильтр (Данные-Фильтр-Автофильтр) командаларын орындаймыз, сол сәтте өрістердің оң жағында батырмалар пайда болады.

Планета өрісінде тұрған батырманы басайық та, Шарт (Условие) пунктін таңдап алайық. Сұхбат терезесінде өзіміз қоятын шартқа сәйкес: "=К*" НЕМЕСЕ "=-*" критериін енгізіп, ОК-ны басу қажет.

Мәліметтер қоймасында тек Күн мен Юпитер планеталары қалғанын көреміз.

Егер де біз енді Масса өрісіндегі батырманы басып, оның Шарт (Условие) пунктін таңдап, сұхбат терезесіне басқа критерий (<2000) енгізсек, онда тізімде тек Юпитер планетасы қалғанын көреміз. Бастапқы берілген мәліметтер қоймасын көру үшін Деректер-Фильтр-Бәрін көрсету (Данные-Фильтр-Показать все) меню командаларын орындау керек.