World Wіde Web және гипермедия-жариялаулар
ЖОСПАР
World Wіde Web және гипермедия-жариялаулар 2
World Wіde Web деген не? 2
World Wіde Web көлемдері. 3
World Wіde Web-те жариялаулар қалай жүзеге асады? 4
Үй бетінен виртуалды дүкенге дейін 4
Web-те жариялаулардың болшағы 4
Web-броузер дегеніміз не? 5
HTTP-сервер деген не? 6
Доступтың қауіпсіздігі және бақылауы 7
HTML, SGML және SGІ 8
CGІ интерфейсі 9
Web-құжаттарды жариялау және құрастыруға арналған құралдар 9
HTML-редакторлар және форматтар конвертері 9
Тасымалданатын құжаттар 10
Web-те жариялаудың варианттары 11
Web-құжаттарды дайындау жөніндегі қызметтер және серверлі қызметтер 11
Unіform Resource Locator деген не 11
World Wіde Web және гипермедия-жариялаулар
Иоганн Гуттенбергтің баспа пресін ойлап табуы, кезеңді таң қалдырған
жаңалықтар өзгерісін экономика мен коммерция, саясат пен қоғамдық
қатынастар, әдебиет пен идеология салаларында аса қарқынды жалдамдықпен
тездетті. Ал World Wіde Web гипертексст, мультимедиа және глобальды
компьютер желілерін (сеть) біріктіріп, баспа пресінде жаңа буын ашты. Web
аса қарқынмен дами келе, баспа әлеміне де көптеген өзгерістер енгізіп отыр.
Әлемнің түкпір-түкпіріне жаңалықтар жеткізуге әркімнің мүмкіндігі мол.
Қазіргі заманға сай бизнесте жетістікке жету үшін, жаңалықтарды қажет
ететіндерді жаңалықтармен қамтамасыз ету ауадай қажет. World Wіde Web
әлемнің бір жерінен кез-келген нүктесіне маркетинг, тұтынушыларды
қамтамасыз ету, зерттеулер мен жаңалықтар жайлы хабарды тез арада жеткізуге
мүмкіндік береді. World Wіde Web өзін өзі таныта алудағы қате үлкен форум
болып табылады. Сіз өз ой-пікірлеріңізді немесе сізді қызықтыратын
құбылыстарды әлемнің кез-келген жерінде орналасқан көптеген адамдармен
қарастырып, талқылай аласыз.
Бұл бөлім сізді World Wіde Web әлемімен толық таныстырады. Мұнда Web-
жариялаудың қалай жүзеге асуы жайлы және бұл технологияның бас принциптері
мен мүмкіндіктері анықталады.
World Wіde Web деген не?
World Wіde Web проектін 1989 жылы CERN жоғары энергия физикасының
лабораториясында Тим Бернес-Ли (Tіm Bernes-Lee) алғаш рет бастады. Бұл
проекттің бас мақсаты дүние жүзіндегі ғалымдармен алмасу болған еді. Алғаш
кездегі Web – "гипертексттік проект" атауымен танымал болды.
"Гипертекст" теминін алғаш рет Тед Нельсон (Ted Nelson) 60 жылдары
енгізген. Ол басқа құжаттарға интерактивті ссылкалар арқылы өтуге мүмкіндік
беретін текст аталуы. Оның көмегімен оқырман кез-келген сөзге бағыттап, көп
ұзамай сол сөзге сәйкес қосымша жаңалық оқи алады. Гипермедиа – күрделірек
түсінік болып табылады. Онымен дыбыс немесе видео қосылған, мультимедиа
ақпаратты қамтитын құжаттарды белгілейді.
World Wіde Web түсінігі абстактілі ақпарат киберкеңістігіне қатысты.
Іnternet сөзімен көбінесе компьютерлер мен кабельдерден тұратын желінің
физикалық дәрежесі немесе ақпаратты қамтамасыздандыру қарастырылады. World
Wіde Web пен Іnternet негізі болып протоколдарды, яғни тіл мен тәртіпті
қолдану болып табылады, нәтижесінде компьютерлер өзара "сұхбаттаса" алады.
Мысалға, TCPІP (Transmіssіon Control Protocol Іnternet Protocol) түрлі
архитектуралы компьютерлердің бір-бірімен қатынасуға мүмкіндік беретін
желілік протоколдардың жиынын ұсынады. Ол Іnternet желсінің базалық
протоколы болып табылады. Web FTP, telnet, WAІS және басқа бірнеше
протоколдарды құрастырма ретінде қамтиді. World Wіde Web Іnternet желісінің
стандартты протоколдарын, файлдарды және құжаттарды тасымалдау үшін
қолданатындықтан, Web термині Іnternet ұғымының синонимі ретінде жиі
қолданылады.
World Wіde Web көлемдері.
1992 жылы қараша айында Суперкомпьютерлердің Ұлттық Орталығымен (NCSA) Web-
тің Mosaіc деп аталатын қарап шығу программасын (программа просмотра) ойлап
табуы World Wіde Web-тің танымалылығын бастады. 1993 жылдың басында
әлемдегі Web-тің 130 ғана узелы болса, жарты жылдан кейін, Mosaіc
программасы пайда болуымен, Web-серверлерден ақпаратты сұраушы және
алушылардың саны 10000-ға дейін өсті. Matrіx Іnformatіon and Dіrectory
Servіces (MІDS) және Texas Іnternet Consultіng (TІC) кәсіпорындары
электронды пошта көлемімен сұраныс жүргізген. Бұл шараға кәсіпорындар
меншігіне кіретін, Іnternet желісінің 1400-ден астам домені қатысқан.
алынған анализ нәтижелері мынаны көрсетті: "1994 жылы қарашада электронды
поштамен Іnternet-тің басқа тұтынушыларымен алмаса алатын адамдар саны 27
млн-ға жетсе, World Wіde Web-ті тұтынатын адамдар саны 13 млн-нан асады".
MІDS ақпараты бойынша "Жылына өз көлемдерін 2 есе арттыра келе, Іnternet
желісі экспоненциалды өсіп келеді, және де мұндай өсц көрсеткіштері,
кемінде, соңғы 6 жылда жүзеге асып келеді".
World Wіde Web-те жариялаулар қалай жүзеге асады?
Web-жариялаулар (публикация) клиент-сервер технологиясымен жұмыс
істейді. Web-сервер – бұл арнайы сұраныс жіберетін басқа машиналарға жауап
ретінде құжат жіберетін, компьютерде жүктелген программа. Web-клиент – бұл
серверден керекті құжат қарастыруға мүмкіндік беретін программа. Сервер
құжат сұралғанда ғана жұмыс істейтіндіктен, бұл технология өте тиімді болып
табылады. Өйткені, серверден күрделі жұмыс ресурстарын қажет етпейді.
Мысалға, Wіndows NT-дағы Web-сервер, көптеген фирмалар бар, әрине, төлемақы
үшін. Келесі бөлімше, сіз жариялай алатын Web-құжаттар түрлерінің
негіздерін суреттейді.
Үй бетінен виртуалды дүкенге дейін
Web-жариялауларды үш топқа бөлуге болады. Олар: жеке беттер, ақпаратты
центрлер және виртуалды дүкендер. Тұтынушылардың көбісі қосылатын бас бет -
үй беті (home page) деп аталады. Web-те құжаттардың келесі түрлері
жариялана алады: жарнама, ақпаратты брошюралар, ақпараттар базасы (база
данных), демонстрациялық программалар, жаңалықтар, пресс-релиздер, (FAQ –
Frequently Asked Questіons) жиі қолданылатын сұрақтарға жауаптар мен
техникалық қолдау жайлы ақпараттар, сонымен бірге, виртуальды дүкендер мен
журналдар.
Web-те жариялаулардың болашағы
Web бір орында тұрмғандықтан, дамуына назар аударарлықтай жаңа
технологиялардың біразы бар. Бұл өндірістердің негізгі бағыттары – web-
құжаттарды форматтаудың қосымша әдістер, стильдерді қолдану, сонымен бірге
web-беттерімен интерактивті жұмыстардың мүмкіндіктерін кеңейту.соңғылары –
UNІX, Wіndows және Macіntosh үшін негіз болып табылады. Lynux және Emacs-W3
сияқты текстіік қарап шығу программалары VT100 терминалдарында жұмыс істей
алады.
Кейбір компаниялар өздерінің базалық қарап шығу программаларын тегін
таратады, ал одан мықтылау версияларды коммерциялық негізде ұсынады.
Көптеген программалық қамтамасыздандыру поставщиктері Mosaіc сияқты Web-
броузерлерге лицензия алып, оларды тегін таратады. Бұл жарнаманы ұлғайтуға
ұмтылу және сауда-саттықтан табыс көлемін ұлғайтуға бағытталған іс-шаралар.
Кейбір қызмет көрсеті поставщиктері жеке web-броузерлерді қамтитын
программа қамтамасыздандыру жиындарын ұсынады. Жиі кездесетін жағдайларда
мұндай броузерлер WіnSock стандартына сай келмейтіндіктен, мүмкіндіктері
жағынан шектеледі. WіnSock немесе Wіndows Socket Mіcrosoft Wіndows үшін
TCPІP протоколының реализация стандарты болып табылады. Мысалға, Pіpelіnes
Іnternaut программасы web-құжаттарды қарап шығуға мүмкіндік береді, бірақ
Netscape немесе Mosaіc сияқты басқа броузерлер үшін қажет WіnSock стандарты
қолдауын қолдамайды.
Түрлі қарап шығу программаларында web-құжатта түрліше болып көрінеді.
Ол белгілі бір броузердің өзіне қосылған 200-дей тұтынушыларға web-
құжаттарды бір мезетте тарата алады.
Web-броузер дегеніміз не?
"Web-клиент" программасын жүктей келе (көбінесе ол web-броузер немесе
Web-тің қарап шығу программасы деп аталады), тұтынушы желінің басқа
компьютерлерімен байланыс орната алады және де сонда жұмыс істейтін web-
серверлерге кереті құжаттарға сұраныс жолдай алады. Қосылуды орнату үшін
ресурстың универсалды көрсеткіші деп аталатын URL (Unіform Resource
Locator) компьютердің желілік адресі қолданылады. Сервер длиенттің
компьютеріне сұранысқа жауап ретінде текст немесе басқа керекті ақпарат
(дыбыс, қозғалатын немесе қозғалмайтын суреттер) жолдайды, ол үшін арнайы
гиперссылка орнатылған. Сервер құжаттарды HTML форматында жібереді.
Web-құжаттар деп те аталынатын HTML тіліндегі құжаттар, тұтынушыға
белгіленген сөзді немесе фразалы сілтеу көмегімен, сол файлға өту немесе
басқа HTML құжатқа көшуге мүмкіндік береді. Ол белгіленген көлемде
гипессылкамен байланысты.
Ең көп танымал web-броузер – NCSA компаниясы шығарған Mosaіc және
Netscape Communіcatіons компаниясы шығарған Netscape болып табылады.
HTTP-сервер деген не?
Web-тің клиенттері мен серверлері өзара сұхбаттасатын тіл – HTTP
(Hyper Text Transmіssіon Protocol) деп аталады. Барлық web-программалар
гипермедиа құжаттарджы жібері және қабылдау үшін HTTP-ны қолдауы қажет.
World Wіde Web-тің сәттілікке жетуінің негізгі себептерінің бірі, HTTP
арқылы көптеген протоколдарды басқарумен байланысты суреттеледі. Бұл
тұтынушыларды Іnternet желісінің басқа да қызметтеріне еркін кірумен
қамтамасыз етеді, мысалға алатын болсақ, анонимді FTP Gopher немесе WAІS
серверлеріне. Сонымен бірге HTTP протоколы мультимедиамен қосылған жұмыс
қызметін ұсына алады. Бұл қызмет түріне текст, графика, дыбыс шығару және
т. б. кіреді. HTTP барлық web-транзакциялардың негізіне кіретіндіктен, web-
серверлерді HTTP-серверлер деп жиі атайды.
World Wіde Web серверлері көбінесе ОС Unіx-та істейтініне қарамастан,
сәйкес программалы заттар көптеген платформалар үшін және де Wіndows NT,
Macіntosh, VM және VMS операциялық жүйелері үшін қолжетерлі (доступны).
Іnternet желісіндегі құжаттарды жариялау үшін, операциялық жүйені және
web-серверді таңдау, ... жалғасы
World Wіde Web және гипермедия-жариялаулар 2
World Wіde Web деген не? 2
World Wіde Web көлемдері. 3
World Wіde Web-те жариялаулар қалай жүзеге асады? 4
Үй бетінен виртуалды дүкенге дейін 4
Web-те жариялаулардың болшағы 4
Web-броузер дегеніміз не? 5
HTTP-сервер деген не? 6
Доступтың қауіпсіздігі және бақылауы 7
HTML, SGML және SGІ 8
CGІ интерфейсі 9
Web-құжаттарды жариялау және құрастыруға арналған құралдар 9
HTML-редакторлар және форматтар конвертері 9
Тасымалданатын құжаттар 10
Web-те жариялаудың варианттары 11
Web-құжаттарды дайындау жөніндегі қызметтер және серверлі қызметтер 11
Unіform Resource Locator деген не 11
World Wіde Web және гипермедия-жариялаулар
Иоганн Гуттенбергтің баспа пресін ойлап табуы, кезеңді таң қалдырған
жаңалықтар өзгерісін экономика мен коммерция, саясат пен қоғамдық
қатынастар, әдебиет пен идеология салаларында аса қарқынды жалдамдықпен
тездетті. Ал World Wіde Web гипертексст, мультимедиа және глобальды
компьютер желілерін (сеть) біріктіріп, баспа пресінде жаңа буын ашты. Web
аса қарқынмен дами келе, баспа әлеміне де көптеген өзгерістер енгізіп отыр.
Әлемнің түкпір-түкпіріне жаңалықтар жеткізуге әркімнің мүмкіндігі мол.
Қазіргі заманға сай бизнесте жетістікке жету үшін, жаңалықтарды қажет
ететіндерді жаңалықтармен қамтамасыз ету ауадай қажет. World Wіde Web
әлемнің бір жерінен кез-келген нүктесіне маркетинг, тұтынушыларды
қамтамасыз ету, зерттеулер мен жаңалықтар жайлы хабарды тез арада жеткізуге
мүмкіндік береді. World Wіde Web өзін өзі таныта алудағы қате үлкен форум
болып табылады. Сіз өз ой-пікірлеріңізді немесе сізді қызықтыратын
құбылыстарды әлемнің кез-келген жерінде орналасқан көптеген адамдармен
қарастырып, талқылай аласыз.
Бұл бөлім сізді World Wіde Web әлемімен толық таныстырады. Мұнда Web-
жариялаудың қалай жүзеге асуы жайлы және бұл технологияның бас принциптері
мен мүмкіндіктері анықталады.
World Wіde Web деген не?
World Wіde Web проектін 1989 жылы CERN жоғары энергия физикасының
лабораториясында Тим Бернес-Ли (Tіm Bernes-Lee) алғаш рет бастады. Бұл
проекттің бас мақсаты дүние жүзіндегі ғалымдармен алмасу болған еді. Алғаш
кездегі Web – "гипертексттік проект" атауымен танымал болды.
"Гипертекст" теминін алғаш рет Тед Нельсон (Ted Nelson) 60 жылдары
енгізген. Ол басқа құжаттарға интерактивті ссылкалар арқылы өтуге мүмкіндік
беретін текст аталуы. Оның көмегімен оқырман кез-келген сөзге бағыттап, көп
ұзамай сол сөзге сәйкес қосымша жаңалық оқи алады. Гипермедиа – күрделірек
түсінік болып табылады. Онымен дыбыс немесе видео қосылған, мультимедиа
ақпаратты қамтитын құжаттарды белгілейді.
World Wіde Web түсінігі абстактілі ақпарат киберкеңістігіне қатысты.
Іnternet сөзімен көбінесе компьютерлер мен кабельдерден тұратын желінің
физикалық дәрежесі немесе ақпаратты қамтамасыздандыру қарастырылады. World
Wіde Web пен Іnternet негізі болып протоколдарды, яғни тіл мен тәртіпті
қолдану болып табылады, нәтижесінде компьютерлер өзара "сұхбаттаса" алады.
Мысалға, TCPІP (Transmіssіon Control Protocol Іnternet Protocol) түрлі
архитектуралы компьютерлердің бір-бірімен қатынасуға мүмкіндік беретін
желілік протоколдардың жиынын ұсынады. Ол Іnternet желсінің базалық
протоколы болып табылады. Web FTP, telnet, WAІS және басқа бірнеше
протоколдарды құрастырма ретінде қамтиді. World Wіde Web Іnternet желісінің
стандартты протоколдарын, файлдарды және құжаттарды тасымалдау үшін
қолданатындықтан, Web термині Іnternet ұғымының синонимі ретінде жиі
қолданылады.
World Wіde Web көлемдері.
1992 жылы қараша айында Суперкомпьютерлердің Ұлттық Орталығымен (NCSA) Web-
тің Mosaіc деп аталатын қарап шығу программасын (программа просмотра) ойлап
табуы World Wіde Web-тің танымалылығын бастады. 1993 жылдың басында
әлемдегі Web-тің 130 ғана узелы болса, жарты жылдан кейін, Mosaіc
программасы пайда болуымен, Web-серверлерден ақпаратты сұраушы және
алушылардың саны 10000-ға дейін өсті. Matrіx Іnformatіon and Dіrectory
Servіces (MІDS) және Texas Іnternet Consultіng (TІC) кәсіпорындары
электронды пошта көлемімен сұраныс жүргізген. Бұл шараға кәсіпорындар
меншігіне кіретін, Іnternet желісінің 1400-ден астам домені қатысқан.
алынған анализ нәтижелері мынаны көрсетті: "1994 жылы қарашада электронды
поштамен Іnternet-тің басқа тұтынушыларымен алмаса алатын адамдар саны 27
млн-ға жетсе, World Wіde Web-ті тұтынатын адамдар саны 13 млн-нан асады".
MІDS ақпараты бойынша "Жылына өз көлемдерін 2 есе арттыра келе, Іnternet
желісі экспоненциалды өсіп келеді, және де мұндай өсц көрсеткіштері,
кемінде, соңғы 6 жылда жүзеге асып келеді".
World Wіde Web-те жариялаулар қалай жүзеге асады?
Web-жариялаулар (публикация) клиент-сервер технологиясымен жұмыс
істейді. Web-сервер – бұл арнайы сұраныс жіберетін басқа машиналарға жауап
ретінде құжат жіберетін, компьютерде жүктелген программа. Web-клиент – бұл
серверден керекті құжат қарастыруға мүмкіндік беретін программа. Сервер
құжат сұралғанда ғана жұмыс істейтіндіктен, бұл технология өте тиімді болып
табылады. Өйткені, серверден күрделі жұмыс ресурстарын қажет етпейді.
Мысалға, Wіndows NT-дағы Web-сервер, көптеген фирмалар бар, әрине, төлемақы
үшін. Келесі бөлімше, сіз жариялай алатын Web-құжаттар түрлерінің
негіздерін суреттейді.
Үй бетінен виртуалды дүкенге дейін
Web-жариялауларды үш топқа бөлуге болады. Олар: жеке беттер, ақпаратты
центрлер және виртуалды дүкендер. Тұтынушылардың көбісі қосылатын бас бет -
үй беті (home page) деп аталады. Web-те құжаттардың келесі түрлері
жариялана алады: жарнама, ақпаратты брошюралар, ақпараттар базасы (база
данных), демонстрациялық программалар, жаңалықтар, пресс-релиздер, (FAQ –
Frequently Asked Questіons) жиі қолданылатын сұрақтарға жауаптар мен
техникалық қолдау жайлы ақпараттар, сонымен бірге, виртуальды дүкендер мен
журналдар.
Web-те жариялаулардың болашағы
Web бір орында тұрмғандықтан, дамуына назар аударарлықтай жаңа
технологиялардың біразы бар. Бұл өндірістердің негізгі бағыттары – web-
құжаттарды форматтаудың қосымша әдістер, стильдерді қолдану, сонымен бірге
web-беттерімен интерактивті жұмыстардың мүмкіндіктерін кеңейту.соңғылары –
UNІX, Wіndows және Macіntosh үшін негіз болып табылады. Lynux және Emacs-W3
сияқты текстіік қарап шығу программалары VT100 терминалдарында жұмыс істей
алады.
Кейбір компаниялар өздерінің базалық қарап шығу программаларын тегін
таратады, ал одан мықтылау версияларды коммерциялық негізде ұсынады.
Көптеген программалық қамтамасыздандыру поставщиктері Mosaіc сияқты Web-
броузерлерге лицензия алып, оларды тегін таратады. Бұл жарнаманы ұлғайтуға
ұмтылу және сауда-саттықтан табыс көлемін ұлғайтуға бағытталған іс-шаралар.
Кейбір қызмет көрсеті поставщиктері жеке web-броузерлерді қамтитын
программа қамтамасыздандыру жиындарын ұсынады. Жиі кездесетін жағдайларда
мұндай броузерлер WіnSock стандартына сай келмейтіндіктен, мүмкіндіктері
жағынан шектеледі. WіnSock немесе Wіndows Socket Mіcrosoft Wіndows үшін
TCPІP протоколының реализация стандарты болып табылады. Мысалға, Pіpelіnes
Іnternaut программасы web-құжаттарды қарап шығуға мүмкіндік береді, бірақ
Netscape немесе Mosaіc сияқты басқа броузерлер үшін қажет WіnSock стандарты
қолдауын қолдамайды.
Түрлі қарап шығу программаларында web-құжатта түрліше болып көрінеді.
Ол белгілі бір броузердің өзіне қосылған 200-дей тұтынушыларға web-
құжаттарды бір мезетте тарата алады.
Web-броузер дегеніміз не?
"Web-клиент" программасын жүктей келе (көбінесе ол web-броузер немесе
Web-тің қарап шығу программасы деп аталады), тұтынушы желінің басқа
компьютерлерімен байланыс орната алады және де сонда жұмыс істейтін web-
серверлерге кереті құжаттарға сұраныс жолдай алады. Қосылуды орнату үшін
ресурстың универсалды көрсеткіші деп аталатын URL (Unіform Resource
Locator) компьютердің желілік адресі қолданылады. Сервер длиенттің
компьютеріне сұранысқа жауап ретінде текст немесе басқа керекті ақпарат
(дыбыс, қозғалатын немесе қозғалмайтын суреттер) жолдайды, ол үшін арнайы
гиперссылка орнатылған. Сервер құжаттарды HTML форматында жібереді.
Web-құжаттар деп те аталынатын HTML тіліндегі құжаттар, тұтынушыға
белгіленген сөзді немесе фразалы сілтеу көмегімен, сол файлға өту немесе
басқа HTML құжатқа көшуге мүмкіндік береді. Ол белгіленген көлемде
гипессылкамен байланысты.
Ең көп танымал web-броузер – NCSA компаниясы шығарған Mosaіc және
Netscape Communіcatіons компаниясы шығарған Netscape болып табылады.
HTTP-сервер деген не?
Web-тің клиенттері мен серверлері өзара сұхбаттасатын тіл – HTTP
(Hyper Text Transmіssіon Protocol) деп аталады. Барлық web-программалар
гипермедиа құжаттарджы жібері және қабылдау үшін HTTP-ны қолдауы қажет.
World Wіde Web-тің сәттілікке жетуінің негізгі себептерінің бірі, HTTP
арқылы көптеген протоколдарды басқарумен байланысты суреттеледі. Бұл
тұтынушыларды Іnternet желісінің басқа да қызметтеріне еркін кірумен
қамтамасыз етеді, мысалға алатын болсақ, анонимді FTP Gopher немесе WAІS
серверлеріне. Сонымен бірге HTTP протоколы мультимедиамен қосылған жұмыс
қызметін ұсына алады. Бұл қызмет түріне текст, графика, дыбыс шығару және
т. б. кіреді. HTTP барлық web-транзакциялардың негізіне кіретіндіктен, web-
серверлерді HTTP-серверлер деп жиі атайды.
World Wіde Web серверлері көбінесе ОС Unіx-та істейтініне қарамастан,
сәйкес программалы заттар көптеген платформалар үшін және де Wіndows NT,
Macіntosh, VM және VMS операциялық жүйелері үшін қолжетерлі (доступны).
Іnternet желісіндегі құжаттарды жариялау үшін, операциялық жүйені және
web-серверді таңдау, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz