Сақтандыру қорының түсінігі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
Сақтандыру қорының түсінігі. 2
Банк саясатының жалпы түсініктемесі. 9
Шетел валютасындағы операциялар бойынша есеп саясаты. 10
Депозиттерді және несиелерді қарату және орналастыру бойынша есептік саясат
12

Сақтандыру қорының түсінігі

Қоғамдық ұдайы өндірісінің міндетті элементі қоғамдық қоры болып
табылады.
Сақтандыру қоры қоғамға тиген стихиялық апаттарды, техногендік
факторлардың және әр түрлі кездейсоқтардың шығындарын өтеу үшін материалдың
және ақша жабдықтарының резервісінің пішінінде құрылады.
Сақтандыру қорының көмегімен адам мен табиғат, табитат пен қоғамның
арасындағы шынайы айырмашылықтар көбінде шешіледі. Сол уақыт аралығында
қоғамдық ұдайы өндіріс процессі қамтамасыз етіледі. Көрсетілген қарсылық
рұқсаты алайда адамның табиғаттың стихиялық күштеріне тәуелділігін
жоғалтпайды.
Табиғи – климаттық шарттарға ауыл шаруашылығы үлкен тәуелділікті
сезінеді (құрғақтылық, су аппатары, өсімдіктердің сулануы және құрғақталуы
және т.б.). Гиганттың супертанкерлерді пайдалану әлемдік мұхит теңізіндегі
экологиялық катастрофаға айлалуы мүмкін. Ондағы залалдың пайда болуының
әсері адамдық факторға тиеді – күрделі техникалық жүйелерді пайдалалу
кезіндегі жіберілген қателер.
Сақтандыру қорының маркстік теориясы – К. Маркстың ғылыми
көзқарастарының жиынтығын білдіреді, яғни оларға сәйкес сақтандыру қорының
құрылымының қайнар көзі ретінде қосылған құн қызмет етеді. Бұл теория К.
Маркстың негізгі ғылыми еңбегі “Капиталда” дамуын алған, ал оған сәйкес
сақтандыру қорын алдын-ала жинақ қорына, не тұтыну қорына жатқызуға
болмайды және ол шынайы жинақ қоры ретінде қызмет етеді ме немесе ұдайы
өндірістің ашық жерлерін жабады ма, - кездейсоққа тәуелді. Осыдан келе
сақтандыруға кеткен шығындар (сақтандыру қорын құру) қосылған қун арқылы
өтелуі тиіс делен шешім жасалады. Елдердің бір тобында тәжірибеде
марксизмнің негіз қалаушысын көрсету, сақтандыруға кететін шығындар-
кәсіпорындардың мемлекетке төлейтін салықтар мен басқа төлемдерінен кейін
қалған табысқа жатуы тиіс деген теоретикалық негіздеме қалыптасты.
Сақтандыру қорының амортизациялық теориясы – бұл XIX – XX ғасырларда
пайда болған ғылыми көзқарастардың жиынтығы, оларға сәйкес сақтандыру
қорының құрылу қайнар көзіне өндірістіқ шығындары жатқызылады. Сақтандыру
қорының амортизациялық теориясының негізгі идеялары неміс ғалымы Адольф
Вагнермен жалпыланып және ғылыми негізделген. А. Вагнердің ой-жемісіне
сәйкес сақтандыру қоры өндірістің жабдықтарының құнының бөлімінен дайын
өнімге асықпай өту жалымен құрылады. Сақтандыру қорынық амортизациялық
теориясы кез-келген мүліктің тозуының заңды процессін сипаттайды. А. Вагнер
сақтандыру залалдың пайда болуының жалпы ықтималдығын көрсетеді және оны
алдын-ала нақты объектілерге жатқызуға болмайтындығын көрсетті. Кеңестік
экономикалық ғылым сол кездегі идеологияға сәйкес маркстік сақтандыру
қорының теориясының шындығын қолдады, ал өндірістің шығындары – сақтандыру
шығындарына жатқызылған сақтандыру қорының амортизациялық теориясының
шындығын сынады. Сақтандыру қорының маркстік теориясына сүйеніп 1920-шы –
30-шы жылдары сақтандыру қоры туралы маркстік-лениндік оқылулар құрылып,
ғылыми – теоретикалық негізді Кеңестік Ресейдегі сақтандыру ісінің
улттануының қажеттілігіне жеткізді және қоғамдық қатынастардың социалистік
жаңартуларға мемлекеттік сақтандыру монополиясын тіркеді.
Сақтандыру қоры туралы маркстік-лениндік оқылулар бурынғы КСРО және
бұрынғы социалистік одақ елдерінде тәжірибелік пішінін тапты. Казіргі
уақытта бұл оқылу сақтандыру ісінің демонополизациялануына және жаңа
геосаяси кеңестік шегінде сақтандыру нарығының қалпына келуісінің – кері
процессіне сәйкес актуалдығын жоғалтты.
Батыс Европаның индустриалды дамыған елдерінде, АҚШ-та және Жапонияда
сақтандыру қорының қызмет етуінің теориялық аспектілері сақтандырудың
негізгі сұрағының айлаласында орталықталады – сақтандыру қатерінің табиғаты
және бұл қатердің ілеспелі қатерлік анықтауыштары туралы сақтандыру
қатерінің табиғаты туралы ғылыми көзқарастарының жүйесі тәжірибелік қолдану
саласы-қатер – менеджмент қатермен басқару.
Дамыған ғылыми-теоретикалық ұсыныстарға сәйкес сақтандыру қоры – бұл
жиынтық қоғамдық өнімнен және ұлттық табыстан жойылған жабдықтар. Бұл
ұсыныстарға сәйкес сақтандыру қорының шынайы көлемі, сақтандырумен
өтелінетін залалдардың нәтижесінде қоғамға жүктелген жоғалтулардың көлемін
көрсетеді.
Өндірістік объективті шарттары сақтандыру қорының құрамының белгілеуші
негізінде көрінеді. Бұл шарттар адамдардың есіне және ынтасына тәуелсіз.
Бірақ олардың тәуелді тұруын қоғамдық өндірістің дамуының объективті
логикасы адамдармен ерікті өзгертіле алмайды, керісінше онымен жеке
тәжірибелік қызметті ақылдасуға тура келу мағынасында түсіну қажет.
Сақтандыру қорының функционалды аспекті, біріншіден, оның табиғатын
табады және екіншіден, материалды-өндірістік қызметтің шектерімен оның
пайдалану саласын қатал шектейді. Сақтандыру қорында өндіріс процессінде
адамдар арасында қойылған белгілі экономикалық және қоғамдық қатынастар
жүзеге асырылады.
Сақтандыру қоры қоғамдық экономикалық прогресін ынталандырады.
Сақтандыру қорында шоғырланған маңызды материалды және қаржылық ресурстар,
залалды өтеудегі мақсатты сақтандырулық пайдаланумен қатар экономикаға
инвестициялардың қайнар көзі ретінде қызмет етеді.
Сақтандыру қорының қызмет етуінің маңызды принциптері ұйымдастыру
формаларының, көп түрлілігі, жиынтықты, экономикалық салаларының
ерекшелігінің және меншік субъектілерінің есебін, бұл процестерді
мемлекеттік реттеуді өзіне енгізеді.
Сақтандыру қорының ұйымдастыру формалаларының көптүрлілігі қоғамның
экономикалық потенциалының жан-жақтылығын ашу үшін негіз болып саналады.
Нарық механизмі қоғамдық жинақтардың барлық формаларының табыстылығын
жеделдетеді және жоғарылатады, ал ол сақтандыру қорын да өзіне енгізеді.
Шаруашылық қызметі және кәсіпкершілік үшін сақтандыру қоры табысты нарықтық
экономикасы қызмет ете алмайтын қажетті шарттарды құрады.
Қоғамдық тәжірибе сақтандыру қорының ұйымдастырушылық формаларының бір
тобын қалыптастырады.
Ресейдің экономикалық қызмет ету шарттарына сәйкес, келесіні бөліп
айту қажет:
- орталықталған сақтық қоры;
- өзіндік сақтандыру қоры;
- сақталушының (андеррайдер) сақталу қоры.
Орталықтанған сақтық қоры жалпы мемлекеттік ресурстардың есебінде
құрылады. Бұл қордың бағыты – залалды өтеу және көптеген адамдардың
өлімдерін және ірі залалдарды сипаттайтын ірі жол ақаулары және
стихиялық апаттардың нәтижелерін өтеу. Бұл қор натуралды немесе
ақшалай формада құрылады. Натуралды формада ол мезгіл сайын ауысып
отыратын маманданған базаларда орналасқан белгілі номенклатура бойынша
азық-түлікті, өнімдердің, материалдардың, шикізаттардың, отындардың
жиынтығын ұсынады. Бұл мемлекеттік резервтер бойынша Ресей
Федерациясының Мемлекеттік комитетінің жүргізіліміндегі стратегиялық
босалқы қорлар.
Ақшалай формадағы орталықтанған сақтандыру қоры – бұл
мемлекеттік мәртебесі болатын орталықтанған мемлекеттік қаржылық
резервтері. Олармен бұйыру құқығы үкіметтің қолында. Жалпы мемлекеттік
орталықтанған сақтандыру қорының ресурстары мысалы: Чернобыльдік АЭС-
тің Арменияның авариясының нәтижелерін жоюға қолданылады.
Өндірістің қауіпсіздігінің және техносаланың зиянды әсерлерінен
қоршаған ортаны сақтау мәселелері адамның алдына жаңа мәселелерді
шешуге қояды. Өндірістің іріленуі және ауқымның көлемінің өсуі
потенциалды қауіптердің қайнар-көздерінің жиналуына жеткізеді. Ұлттық
шаруашылық кешеннің құрылымына енгізілген сақтандыру қоры арқылы,
шаруашылық механизмнің жылжымалығының және икемділігінің белгілі
кепілдері орнатылады, техногендік қатердің факторларын шектеу немесе
жою мүмкіндіктері пайда болады.
Өзіндік сақтау қоры – бұл шаруашылық субъектілерінің натуралды
босалқы қоры түрінде ұйымдық жиынтық орталықтанбаған қор. Сонымен
қатар өзін-өзі сақтандырудың ақшалай формасы да болуы мүмкін. Өзіндік
сақтандыру қоры өндіріс процессіндегі уақытша қиыншылықтардың алдан-
алу мүкіндігін береді.
Экономикалық ауылшаруашылық секторында өзін-өзі сақтандыру
механизмінің көмегімен ауылшаруашылық қызметінің нәтижелерінің табиғи
– климаттық факторының кері әсерін фураждық және басқа табиғи немесе
натуралды қорлар құрылады.
Нарықтық экономикаға ауысу кезінде өзіндік сақтандыру шегі
ұлғаяды. Оның жаңа пішіні мемлекеттік кәсіпорында және фирмалармен,
акционерлік қоғамдармен қолайсыз экономикалық коньюктурада қызметін
қамтамасыз ету үшін, қатер қоры түрінде құрылады жабдықтардың маңызды
қайта бөлінуі пайда болады, ал ол нәтижеде үлкен икемділікке және
айналымдылыққа жеткізеді.
Сақтандыру қорының әлеуметтік табиғатты оның шынайы материалдық
толықтырылуын көрсетеді. Сақталушының сақтандыру қорында оның
қатысушыларының жеке және жиынтық мүдделері жүзеге асырылады,
экономикалық қызметтік қатысушыларының әлеуметтік позицияларымен және
олардың шаруашылық әрекетінің, ынталандыруларының және түр –
нұсқауларының ішкі қатынасы ұсынылады.
Сақтанушылық сақтандыру қорының, қоғамдық мінезі оның басқарылуының
сәйкесті қоғамдық сипатын талап етеді. Басқаша айтқанда, сақтық
мекемелер арқылы қоғамдық негізде сақтық қордың қатысушылары арасында
сақтандырулық қатынастарды ұйымдастыру қажет. Жедел басқарылуға сақтық
қор берілген әр сақтық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.