Қазақ тілі – ресми іс қағаздар жүргізу ісінде

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Қазақ тілі – ресми іс қағаздар жүргізу ісінде. 2
Пайдаланылған әдебиеттер 10

Қазақ тілі – ресми іс қағаздар жүргізу ісінде

1997 жылы 11 шілдеде Қазақстан Республикасында Тіл туралы Заң
қабылданып, 1998 жылы 5 қазанда Қазақстан Республикасы Президентінің
Жарлығымен оны жүзеге асырудың мемлекеттік бағдарламасы бекітілді.
І тарау. 4 бапта Мемлекеттік тіл – мемлекеттің бүкіл аумағында, қоғамдық
қатынастардың барлық саласында колданылатын мемлекеттік басқару, заң
шығару, сот ісін жүргізу және іс қағаздарын жүргізу тілі1 деген Қазақстан
Республикасы Президентінің жарлығымен бекітілген бұл Заң тіл саясатын іске
асыруға үлкен жол салып берді.
Жоғары оқу орындарында, мектептерде, колледждерде, гимназияларда
мемлекеттік тілді оқып – үйренуге баса назар аударыла бастады. Оқулықтар,
арнаулы кітаптар мен көмекші құралдар үсті-үстіне шығып, тіл үйрену –
бүгінгі күннің өзекті мәселесі болып қолға алына бастады.
Соның бірі – қазақ тілінде іс жүргізу пәні. Бұл пән мемлекеттік және
мемлекеттік емес органдардағы басқару-реттеу, азаматтық қарым-қатынастарды
рәсімдеу, нормативтік актілерді даярлау ісіне қатысты ресми құжаттармен
қалай жұмыс істеу керектігін, құжаттардың түрлерін үйретеді. Құжатпен жұмыс
істеу үлкен жауапкершілікті қажет етеді. Құжат толтыруда жіберілген
кемшіліктер құжаттың заңсыздығына әкеп соғады. Құжаттар техникалық жағынан
жақсы жабдықталып, ақпараттың талабына сай жауап бере алатындай тұжырымды
да нақты, ықшамды болып келуі керек. Хабар – мәліметтің қайнар көзі болып
табылатын құжаттар басқарудың негізгі құралы. Бүгінгі күні мемлекеттік және
мемлекеттік емес органдарда басқаруды жоспарлауда, қаржыландыруда,
бухгалтерлік есептеуде қолданылатын құжаттар, заңды және жеке тұлғалар
арасындағы қарым-қатынасты реттеу үшін қызмет ететін тб құжаттардың
түрлері көп. Әрбір азамат құжатпен заңды түрде жұмыс істей білуі, дұрыс
толтыра білуі керек, себебі құжаттың қажетті үлгіде толтырылуы істің жүзеге
асуын қамтамасыз етеді.
Ресми іс қағаздар тілінің ерекшелігі – онда факті дәл көрсетіліп, бір
ізбен жүйелі жазуға мән беріледі. Себебі іс қағаздары қатынас-жасаудың
ерекше құралы болып есептелінеді. Іс қағаздары белгілі бір форма бойынша
стандарт түрде жазылады, оның үлгілері әр түрлі болып келеді: өтініш, арыз,
хабарландыру, өмірбаян, мінездеме, бұйрық, сенімхат, қолхат, келісім-шарт
тб. Іс қағаздарының әрқайсысына тән бірыңғай сөздері, сөз тіркестері,
сөйлем үлгілері болады. Іс қағаздары сол үлгі бойынша толтырылады.
Іс қағаздарын жазу барысында жиі кездесетін сөздер мен синтаксистік
құрылымдар: қажетті мәліметтер, шешім қабылдаңыз, көмек көрсету, тексеру
жүргізу, тез арада хабарлау, ... туралы баяндаймын, мәлімдеймін
ескеруіңізді өтінемін, жоспарланып отыр, ... . байланысты іс-шаралар
өткізу, шара қолдану ... тб.
Қоғамдық өмірдің дамып, мәдениеттің өркендеуімен, қатынас құралы-
тіліміздің қоғамдық қызметінің артуымен бірге қазақ ресми іс қағаздары
стилі де өсіп - өркендеп отырған.
Көне дәуірден бері келе жатқан сот жарлықтары мен басқа да ресми
құжаттар үлгілері ғалымдардың зерттеуі бойынша ХVIII ғасырда жазылып,
архивтерде сақталған.
ХVIII ғасырдың 30 жылдарындағы қазақ жерінің Россия қол астына өз
еркімен қосылуына байланысты, қазақ хандары мен сұлтандарының орыс
әкімшілігіне әр түрлі сипатта жазған қағаздары мен хаттарынан басталады.
Оларды көбінесе орысша протест, уведомление, донесение деп атаған. Хан,
сұлтан, би, старшиналардың аттарынан жазылған қағаздар, бір нәрсені сұрай
өтіне жазылған қағаздар (прошение) арыз, арыз наме, арыз ахуан деп аталса,
ал бір нәрсені хабарлау үшін жазылған қағаздар (донесение, уведомление)
а’лам наме, а’рзе наме деп аталған. Әкімшілік орындарының түрлі бұйрық –
жарлықтары (повеления, приказы, указы) йарлуқ, әмір йарлуқ деп аталған.
Бұл кезеңдегі ресми іс қағаздарынан байқап отырғанымыздай стильдің
сөздік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.