Әлеуметтік перцепциялар түсінігі
Бізге белгілі болғандай бұндай түсінісу процесінде қатысушылардың арасында өзара түсігістік болу керек. өзара түсіністіктің өзі әртүрлі берілуі мүмкін: түсіну мақсаты ретінде, сылтау мен себептер, серіктердің өзара іс-қимылдарының құрылуы немесе тек түсінік ретінде, бірақ сонымен қаьар қабылдау мақсаттардың бөлінуі сылтау мен себептер, қондырғыларда болуы мүмкін.
Бірақ та бұндай не басқа жағдайларда үлкен түсінік факті болып серіктердің қарым-қатынасты қабылдауы болып табылады, басқаша айтқанда қабылдау басқаға қатыстық міндетте құрамды бөлігі және қатыстық перцепцивалық жағы шартты деп алатын алға шығады.
Қатынастар жағын мазмұнды мінез - құлықтық пен жоспарлы түрде алудан алдын мұнда қолданылатын терминдерді анықтауымыз қажет. «Әлеуметтік перепцид» адам мен адамдық қатынасының мәнін өте жиі береді. Нақты жағдайда бұл түсінік дәл анық қолданбаған. «Әлеуметтік перцепция» термині Дж. Брунердің қабылдауға жаңаша көз қарастық нәтижесінде алғаш рет 1947 ж. ғылымға кірді. Алғашында әлеуметтік перцепция әлеуметтік перцепцива процесі деп түсіндірілген. әлеуметтік психология жекелігінде кейнірек зерттеушілер бірнеше басқада мағыналар келтірді: әлеуметтік перцепция деп аталған қабылдау процесін әлеуметтік объект деп те аталды, ал бұл объектте өзге амдар, әлеуметтік топтар, үлкен әлеуметтік топтар ақылданады және поросоттанады. Тек осы қолданыста ғана термин әлеуметтік-психологиялық әдебиетте бекітіледі. Сондықтан адаммен адамның қабылдау түсінігі әрине, әлеуметтік перцепцияға жатады, бірақ оны тауысуға жол бермейді.
Егер әлеуметтік перцепция процесін толық көлемде елестететін болсақ, онда өте күрделі және салалы кесте аламыз. Ол өзіне тек объектті ғана емесе, сонымен қатар қабылдау субъектісінің де түрлі нұсқаларын қосады. Қабылдау субъектінде индивид алға шықса, онда ол «өзінің» тобындағы өзге индивидті қабылдауы мүмкін; «өзге» топта қатысты өзге индивидті; өзінің жеке тобын; «өзге топты».
Үлкен әлеуметтік топтардың тізімін
Бірақ та бұндай не басқа жағдайларда үлкен түсінік факті болып серіктердің қарым-қатынасты қабылдауы болып табылады, басқаша айтқанда қабылдау басқаға қатыстық міндетте құрамды бөлігі және қатыстық перцепцивалық жағы шартты деп алатын алға шығады.
Қатынастар жағын мазмұнды мінез - құлықтық пен жоспарлы түрде алудан алдын мұнда қолданылатын терминдерді анықтауымыз қажет. «Әлеуметтік перепцид» адам мен адамдық қатынасының мәнін өте жиі береді. Нақты жағдайда бұл түсінік дәл анық қолданбаған. «Әлеуметтік перцепция» термині Дж. Брунердің қабылдауға жаңаша көз қарастық нәтижесінде алғаш рет 1947 ж. ғылымға кірді. Алғашында әлеуметтік перцепция әлеуметтік перцепцива процесі деп түсіндірілген. әлеуметтік психология жекелігінде кейнірек зерттеушілер бірнеше басқада мағыналар келтірді: әлеуметтік перцепция деп аталған қабылдау процесін әлеуметтік объект деп те аталды, ал бұл объектте өзге амдар, әлеуметтік топтар, үлкен әлеуметтік топтар ақылданады және поросоттанады. Тек осы қолданыста ғана термин әлеуметтік-психологиялық әдебиетте бекітіледі. Сондықтан адаммен адамның қабылдау түсінігі әрине, әлеуметтік перцепцияға жатады, бірақ оны тауысуға жол бермейді.
Егер әлеуметтік перцепция процесін толық көлемде елестететін болсақ, онда өте күрделі және салалы кесте аламыз. Ол өзіне тек объектті ғана емесе, сонымен қатар қабылдау субъектісінің де түрлі нұсқаларын қосады. Қабылдау субъектінде индивид алға шықса, онда ол «өзінің» тобындағы өзге индивидті қабылдауы мүмкін; «өзге» топта қатысты өзге индивидті; өзінің жеке тобын; «өзге топты».
Үлкен әлеуметтік топтардың тізімін
Әлеуметтік перцепциялар түсінігі
Бізге белгілі болғандай бұндай түсінісу процесінде қатысушылардың
арасында өзара түсігістік болу керек. өзара түсіністіктің өзі әртүрлі
берілуі мүмкін: түсіну мақсаты ретінде, сылтау мен себептер, серіктердің
өзара іс-қимылдарының құрылуы немесе тек түсінік ретінде, бірақ сонымен
қаьар қабылдау мақсаттардың бөлінуі сылтау мен себептер, қондырғыларда
болуы мүмкін.
Бірақ та бұндай не басқа жағдайларда үлкен түсінік факті болып
серіктердің қарым-қатынасты қабылдауы болып табылады, басқаша айтқанда
қабылдау басқаға қатыстық міндетте құрамды бөлігі және қатыстық
перцепцивалық жағы шартты деп алатын алға шығады.
Қатынастар жағын мазмұнды мінез - құлықтық пен жоспарлы түрде алудан
алдын мұнда қолданылатын терминдерді анықтауымыз қажет. Әлеуметтік
перепцид адам мен адамдық қатынасының мәнін өте жиі береді. Нақты жағдайда
бұл түсінік дәл анық қолданбаған. Әлеуметтік перцепция термині Дж.
Брунердің қабылдауға жаңаша көз қарастық нәтижесінде алғаш рет 1947 ж.
ғылымға кірді. Алғашында әлеуметтік перцепция әлеуметтік перцепцива процесі
деп түсіндірілген. әлеуметтік психология жекелігінде кейнірек зерттеушілер
бірнеше басқада мағыналар келтірді: әлеуметтік перцепция деп аталған
қабылдау процесін әлеуметтік объект деп те аталды, ал бұл объектте өзге
амдар, әлеуметтік топтар, үлкен әлеуметтік топтар ақылданады және
поросоттанады. Тек осы қолданыста ғана термин әлеуметтік-психологиялық
әдебиетте бекітіледі. Сондықтан адаммен адамның қабылдау түсінігі әрине,
әлеуметтік перцепцияға жатады, бірақ оны тауысуға жол бермейді.
Егер әлеуметтік перцепция процесін толық көлемде елестететін болсақ,
онда өте күрделі және салалы кесте аламыз. Ол өзіне тек объектті ғана
емесе, сонымен қатар қабылдау субъектісінің де түрлі нұсқаларын қосады.
Қабылдау субъектінде индивид алға шықса, онда ол өзінің тобындағы өзге
индивидті қабылдауы мүмкін; өзге топта қатысты өзге индивидті; өзінің
жеке тобын; өзге топты.
Үлкен әлеуметтік топтардың тізімін қоспаған жағдайда негізінен
қабылдауға болатын, сол және осы жағдайда түрлі төрт процесс пайда болады
және оның әрбірі өзіндік спецификалық өзгешілікке ие болады.
Әлеуметтік перцептива процесстері
Сапа субъектісіндегі қабылдау жеке индивидтің интерпритациясынан
қарағанда қиындау болуы мүмкін, сен егер оған топ-қойылған кезде одан сайын
қиындауы мүмкін. Онда процесс тізімі ретінде құрылған әлеуметтік
перцепцияға міндетті түрде қосуымыз керек: Өзінің тобындағы жеке мүшесін
қабылдауы (5); топтық өзге топ мүшесінің қабылдауы (6); топтық өзін-өзі
қабылдауы (7); соңында топтық өзге топты толықтай қабылдауы (8).
Екінші қатар дәстүрлі болмағанымен бірақ өзге терминологияда
түсіндірілген әрбір жағдай әлеуметтік психологияда зерттеледі. Олардың
көбісінің серіктестіктердің өзара түсінуінің мәселесіне ешқандай қатысы
жоқ.
Бізді қызықтырып жатқан әңгіме жоспарын дәл анықтауымыз үшін мақсатты
сөйлеу емсе әлеуметтік перцепциялы емсе жекеаралық перцепция мен жеке
аралық қабылдау. Дәл осы процесстер қатынасқа қортындысыз осы мағынада
қосылған, ол осы жерде солай қарастырылған. Басқа сөзбен айтқанда, дәл
қазіргі контекстте сөз тек қана позицияларда 1)және, 2) берілген
кестедегідей. Бірақ бұдан басқа тағы бір түсініктеменің туулуы шарт.
Әлеуметтік қабылдау объектілері көптеген түрлі спецификалық сызбалады
игерді, сондықтан қабылдау сөздерін қолданудың өзі бір жерде дәл оның
емес. Қандай жағдай болмасын қалыпқа түсіру кезінде өз орны бар өзге адам
туралы феномендік қатарлар жалпы психологияда берілгендей дәстүрлі
перцептива процесінің суреттеуін жатқызылмайды. Сондықтан осы уақытқа дейін
әлеуметтік-психологиялық әдебиеттерде суреттеу процесінің мінез-құлқына
анық түсінік беру үшін іздену жүріп жатыр. Іздеудің негізгі мақсаты
қабылдау процесінде өзге адамның толық көлемде өзге таным процестерін қосу
болып табылады. Көпшілік зертеушілер мұндай жағдайда француздық
connoissanse autrui түсінігіне жүгінеді, бұл тек өзінің түсінігі емес
өзгені тануды білдіреді. Отандық әдебиетте өзге адамды қабылдау
синонимі ретінде өте жиі өзге адамды тану түсінігі қолданылады.
Бұл кең көлемдегі түсіну термині өзге адамның спецификалық сызба
түсінігінің шарттануы, ал бұған тек қана физикалық мінез-құлық объек
қабылдауы жатпайды, сонымен қатар мінез-құлықтың тәртібі, қалыпты елестету
және оның ниеті, ойлары, мүмкіндіктері, эмоциялары, құрылуы және т.с.с.
Бұдан басқа, түсіну мазмұнына, қарым-қатынастардың қалыпты елестетулері
қосылады, субъект және объект қабылдауын байланыстырады. Тек осы қосымша
факторлар қатарына үлекн мән береді, ал бұл физикалық қабылдау объектінде
сондай жанды рөл ойнайды. Мысалы, мұндай сипатты селективті қабылдау
ерекшеліктері бұл жерде өте өзіндік бейне ал бұл неғұрлым селекция
процесіне субъект танымындағы мақсаттық маңыздылығын, оның өткен
тәжірибесін және т.с.с. қосады. Сол факт объекттінің жаңа әсері қабылдауда
бұрынғы әсерлер ұқасастығының негізінде категорияланады,
стереотиптенулерге негіз береді. Бұл көріністер физикалық объект
қабылдауында тәжірибелі тіркелгенімен, аумақ мағынасында қабылдау адамдар
арасында бұл күні үлкен жәрежеде өсуде. өзара жеке әлеуметтік-психологиялық
перцепцияда қолданған қабылдау мәселелерінің өзге жолы транзактты
психология мектебі атымен аталған алдыңғы бөлімдерде қарастырылған жеке
жайттар. Бұл жерде ерекше алынған ой субъект қабылдауындағы белсенді қатысу
транзакция мынадай тізімдер рөлін ұсынады күту, тілек, ниет ету, өткен
тәжірибе субъекті перцепцивалық жағдай спецификалық детерминанты тек өзге
адамның серіктесі туралы түсінігін ең негізгі деп қарастырғанда ерекше
маңызды емес, ол сонымен қатар серіктестіктің өзара келсілген әрекетінің
ерекше түр қатынасының құрылуының маңызы болып келеді.
Барлық айталғандар әлеуметтік перцепция термині немесе тар мағынадағы
өзара жеке перцепция, өзге адамды қабылдау әдебиеттерде біршама еркін
керек десеңіз метофорикалық мағынада, соған қарамастан соңғы зертеулермен
және психологиялық мінез-құлық қабылдауы, қабылдаудың танымал жақындасуы
мен өзге таным процестерін білдіреді.
Жалпы негізгі жоспар бойынша өзге адамның қабылдауы оның сыртқы
көрінісін, айтуға болады.
Қатынас прцесіндегі өзара түсіністіктердің механизімдері.
Адам қаншалықты тұлға ретінде қатынасықа түскен сайын, ол соншалықты
өзге адам болып қабылданады-қатынас серіктестері-тұлға ретінде. Біз өзге
адамның негізгі сыртқы тәрбие жағын оқимыз, оның сыртқы берілгендерін
мазмұнды жағын аламыз. Әсерлер қатынас процесінде ең басты регуметивті рөл
ойнайды. Біріншіден, себебі индивид өзгені тану арқылы өзін қалыпқа
келтіреді және өзі тану үстінже болады. Екіншіден, өзге адамның оқуының
өлшемінің дәл болуы ұйыммен келісілген іс-әреттінің арқасында.
өзге адам туралы елестету сана-сезімінің деңгейімен тығыз байланысты.
Бұл байланыс екі жақты: біржағынан, байлықты елестетулер өзінің туралы
анықтайды және өзге адам туралы, екінші жағынан өзга адам қаншалықты
ашылған сайын, сен соншалықта өзінің туралы елестетулер толық бола
бастайды. өз уақытында бұл сұрақ философиялық деңгейде Маркс қойған, ол
Адам алғашында өзге адамға айна тәрізді көрінеді. Тек Павл өзіне іспеттес
адамға қарағанда ғана, Перт өзіне адам ретінде қарайды деп жазған. Осы
филисофиялық деңгейде Л.С.Выготскийдің анализінен көруге болады. Өзінің
барлығын, өзін өзгелердің елестетуі арқылы адам тұлғаға айналады. өзіміз
көргеніміздей өзге үшін генерализденген талдауына өзара іс-әрекет
бейнесін қосқан, оыс қалыпқа ұқсас идеяны Мид те айтқан. Бірақ егер Мидте
бұл бейне тек өзара іс-әрекет жағдайына мінездеме берсе, Поршневтің ойынша,
Перт өзінің табиғатын Павелдің құреті арқылы таныса, Павлдың арқасында
күрделі жүйелі қатынас байланысындағы үлкен көпшілік адамдар бар еді.
Егер бұл талқылауды нақты қатынас жағдайында қолдансық, өзгені елестету
арқылы өзіңді елестету қалпы тек сол өзге абстарактылы емес, ал
жетерліктей қоршалған әлеуметтік қызмет пен өзара іс-әректтің қосылған
шартын айтуға болады. Индивид өзін өзгемен салыстырмайды емес, алдымен бұл
салыстыруды бірлескен түрде талқылайды. өзге адамды танумен қатар өзгені
бірнеше процестер: өзнеің сезімдік бағасында, оның әрекетінің қатарын
түсінуге талпыну да, осы негізде оның тәрбиесінің өзгеру стратегиясы да,
өзінің жеке тәрбиесінің стратегиясында құрылуын да.
Бірақ бұл процестерге ең кем дегенде екі адам бар және оның әрбір
белсенді субъекті болып табылмайды. Негізінен, өзін өзгемен қою екі түрлі
жағы бар: әрбір серіктес өзін өзгемен танытады. Онда өзара іс-әрекет
стратегиясын құруда әрбіріне қажеттіліктер, себептер, өзгенің құрылуын ғана
емес, сол өзгенің осы аталғандарды түсінуінде. Бұның барлығы мынаған
әкеледі: өзге арқылы өзін сезіну талдауы өзіне екі жақты қосады:
идентификация мен рефлекс. Бұл әрбір түсінік арнайы талқылауды талап етеді.
Идинфикация термині өзгені өзіне ұқсату мен эмперикалық факт арқылы
құрылғанын білдіреді, ал бұл өзнегі ұғудың ең қарапайым тәсілдері өзіңді
өзгеге ұқсату болып табылады. Бұл әрине бір ғана тәсіл емес бірақ іс-
әреттің анық жағдайларында адамдар мұндай тәсілді жиі қолданады, ал болжам
серіктестіктің ішкі жағдайының негізінде болса онда өзінің орнына өзгені
қоюға талпынысы. Бұл жоспарда идентификация таным механизімдернің бірі және
өзге адамды түсіндіру ретінде алға шығады. Идентификация процесі мен оның
қатынас процесіндегі рөлінің анықталуы туралы көптеген эксприменттік
зерттеулер бар. өз кезегінде, идентификация мазмұны жағынан ұқсас құбылыс
пен тығыз байланысты.
Эмпатия сол секілді өзге адамды түсінудің ең ерекше тәсілі, бұл жерде
өзгенің рационалды ойлау мәселесі емес ал оның мәселелеріне сезімдік
ұмтылу, эмпатия түсіністікке қарсы, қатал, термин қазір тек тетофорикалық
түрде қолданады:
Эмпатия – аффектті түсінісу.
Эмпатия механизмі мен идентификация механизмі белгілі бір ұқсасатығы
бар: екеуінде де өзін өзге орнына қоя қатысады, бірақ заттарға өзгнің
көзқарасымен қарасаң онда сен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Бізге белгілі болғандай бұндай түсінісу процесінде қатысушылардың
арасында өзара түсігістік болу керек. өзара түсіністіктің өзі әртүрлі
берілуі мүмкін: түсіну мақсаты ретінде, сылтау мен себептер, серіктердің
өзара іс-қимылдарының құрылуы немесе тек түсінік ретінде, бірақ сонымен
қаьар қабылдау мақсаттардың бөлінуі сылтау мен себептер, қондырғыларда
болуы мүмкін.
Бірақ та бұндай не басқа жағдайларда үлкен түсінік факті болып
серіктердің қарым-қатынасты қабылдауы болып табылады, басқаша айтқанда
қабылдау басқаға қатыстық міндетте құрамды бөлігі және қатыстық
перцепцивалық жағы шартты деп алатын алға шығады.
Қатынастар жағын мазмұнды мінез - құлықтық пен жоспарлы түрде алудан
алдын мұнда қолданылатын терминдерді анықтауымыз қажет. Әлеуметтік
перепцид адам мен адамдық қатынасының мәнін өте жиі береді. Нақты жағдайда
бұл түсінік дәл анық қолданбаған. Әлеуметтік перцепция термині Дж.
Брунердің қабылдауға жаңаша көз қарастық нәтижесінде алғаш рет 1947 ж.
ғылымға кірді. Алғашында әлеуметтік перцепция әлеуметтік перцепцива процесі
деп түсіндірілген. әлеуметтік психология жекелігінде кейнірек зерттеушілер
бірнеше басқада мағыналар келтірді: әлеуметтік перцепция деп аталған
қабылдау процесін әлеуметтік объект деп те аталды, ал бұл объектте өзге
амдар, әлеуметтік топтар, үлкен әлеуметтік топтар ақылданады және
поросоттанады. Тек осы қолданыста ғана термин әлеуметтік-психологиялық
әдебиетте бекітіледі. Сондықтан адаммен адамның қабылдау түсінігі әрине,
әлеуметтік перцепцияға жатады, бірақ оны тауысуға жол бермейді.
Егер әлеуметтік перцепция процесін толық көлемде елестететін болсақ,
онда өте күрделі және салалы кесте аламыз. Ол өзіне тек объектті ғана
емесе, сонымен қатар қабылдау субъектісінің де түрлі нұсқаларын қосады.
Қабылдау субъектінде индивид алға шықса, онда ол өзінің тобындағы өзге
индивидті қабылдауы мүмкін; өзге топта қатысты өзге индивидті; өзінің
жеке тобын; өзге топты.
Үлкен әлеуметтік топтардың тізімін қоспаған жағдайда негізінен
қабылдауға болатын, сол және осы жағдайда түрлі төрт процесс пайда болады
және оның әрбірі өзіндік спецификалық өзгешілікке ие болады.
Әлеуметтік перцептива процесстері
Сапа субъектісіндегі қабылдау жеке индивидтің интерпритациясынан
қарағанда қиындау болуы мүмкін, сен егер оған топ-қойылған кезде одан сайын
қиындауы мүмкін. Онда процесс тізімі ретінде құрылған әлеуметтік
перцепцияға міндетті түрде қосуымыз керек: Өзінің тобындағы жеке мүшесін
қабылдауы (5); топтық өзге топ мүшесінің қабылдауы (6); топтық өзін-өзі
қабылдауы (7); соңында топтық өзге топты толықтай қабылдауы (8).
Екінші қатар дәстүрлі болмағанымен бірақ өзге терминологияда
түсіндірілген әрбір жағдай әлеуметтік психологияда зерттеледі. Олардың
көбісінің серіктестіктердің өзара түсінуінің мәселесіне ешқандай қатысы
жоқ.
Бізді қызықтырып жатқан әңгіме жоспарын дәл анықтауымыз үшін мақсатты
сөйлеу емсе әлеуметтік перцепциялы емсе жекеаралық перцепция мен жеке
аралық қабылдау. Дәл осы процесстер қатынасқа қортындысыз осы мағынада
қосылған, ол осы жерде солай қарастырылған. Басқа сөзбен айтқанда, дәл
қазіргі контекстте сөз тек қана позицияларда 1)және, 2) берілген
кестедегідей. Бірақ бұдан басқа тағы бір түсініктеменің туулуы шарт.
Әлеуметтік қабылдау объектілері көптеген түрлі спецификалық сызбалады
игерді, сондықтан қабылдау сөздерін қолданудың өзі бір жерде дәл оның
емес. Қандай жағдай болмасын қалыпқа түсіру кезінде өз орны бар өзге адам
туралы феномендік қатарлар жалпы психологияда берілгендей дәстүрлі
перцептива процесінің суреттеуін жатқызылмайды. Сондықтан осы уақытқа дейін
әлеуметтік-психологиялық әдебиеттерде суреттеу процесінің мінез-құлқына
анық түсінік беру үшін іздену жүріп жатыр. Іздеудің негізгі мақсаты
қабылдау процесінде өзге адамның толық көлемде өзге таным процестерін қосу
болып табылады. Көпшілік зертеушілер мұндай жағдайда француздық
connoissanse autrui түсінігіне жүгінеді, бұл тек өзінің түсінігі емес
өзгені тануды білдіреді. Отандық әдебиетте өзге адамды қабылдау
синонимі ретінде өте жиі өзге адамды тану түсінігі қолданылады.
Бұл кең көлемдегі түсіну термині өзге адамның спецификалық сызба
түсінігінің шарттануы, ал бұған тек қана физикалық мінез-құлық объек
қабылдауы жатпайды, сонымен қатар мінез-құлықтың тәртібі, қалыпты елестету
және оның ниеті, ойлары, мүмкіндіктері, эмоциялары, құрылуы және т.с.с.
Бұдан басқа, түсіну мазмұнына, қарым-қатынастардың қалыпты елестетулері
қосылады, субъект және объект қабылдауын байланыстырады. Тек осы қосымша
факторлар қатарына үлекн мән береді, ал бұл физикалық қабылдау объектінде
сондай жанды рөл ойнайды. Мысалы, мұндай сипатты селективті қабылдау
ерекшеліктері бұл жерде өте өзіндік бейне ал бұл неғұрлым селекция
процесіне субъект танымындағы мақсаттық маңыздылығын, оның өткен
тәжірибесін және т.с.с. қосады. Сол факт объекттінің жаңа әсері қабылдауда
бұрынғы әсерлер ұқасастығының негізінде категорияланады,
стереотиптенулерге негіз береді. Бұл көріністер физикалық объект
қабылдауында тәжірибелі тіркелгенімен, аумақ мағынасында қабылдау адамдар
арасында бұл күні үлкен жәрежеде өсуде. өзара жеке әлеуметтік-психологиялық
перцепцияда қолданған қабылдау мәселелерінің өзге жолы транзактты
психология мектебі атымен аталған алдыңғы бөлімдерде қарастырылған жеке
жайттар. Бұл жерде ерекше алынған ой субъект қабылдауындағы белсенді қатысу
транзакция мынадай тізімдер рөлін ұсынады күту, тілек, ниет ету, өткен
тәжірибе субъекті перцепцивалық жағдай спецификалық детерминанты тек өзге
адамның серіктесі туралы түсінігін ең негізгі деп қарастырғанда ерекше
маңызды емес, ол сонымен қатар серіктестіктің өзара келсілген әрекетінің
ерекше түр қатынасының құрылуының маңызы болып келеді.
Барлық айталғандар әлеуметтік перцепция термині немесе тар мағынадағы
өзара жеке перцепция, өзге адамды қабылдау әдебиеттерде біршама еркін
керек десеңіз метофорикалық мағынада, соған қарамастан соңғы зертеулермен
және психологиялық мінез-құлық қабылдауы, қабылдаудың танымал жақындасуы
мен өзге таным процестерін білдіреді.
Жалпы негізгі жоспар бойынша өзге адамның қабылдауы оның сыртқы
көрінісін, айтуға болады.
Қатынас прцесіндегі өзара түсіністіктердің механизімдері.
Адам қаншалықты тұлға ретінде қатынасықа түскен сайын, ол соншалықты
өзге адам болып қабылданады-қатынас серіктестері-тұлға ретінде. Біз өзге
адамның негізгі сыртқы тәрбие жағын оқимыз, оның сыртқы берілгендерін
мазмұнды жағын аламыз. Әсерлер қатынас процесінде ең басты регуметивті рөл
ойнайды. Біріншіден, себебі индивид өзгені тану арқылы өзін қалыпқа
келтіреді және өзі тану үстінже болады. Екіншіден, өзге адамның оқуының
өлшемінің дәл болуы ұйыммен келісілген іс-әреттінің арқасында.
өзге адам туралы елестету сана-сезімінің деңгейімен тығыз байланысты.
Бұл байланыс екі жақты: біржағынан, байлықты елестетулер өзінің туралы
анықтайды және өзге адам туралы, екінші жағынан өзга адам қаншалықты
ашылған сайын, сен соншалықта өзінің туралы елестетулер толық бола
бастайды. өз уақытында бұл сұрақ философиялық деңгейде Маркс қойған, ол
Адам алғашында өзге адамға айна тәрізді көрінеді. Тек Павл өзіне іспеттес
адамға қарағанда ғана, Перт өзіне адам ретінде қарайды деп жазған. Осы
филисофиялық деңгейде Л.С.Выготскийдің анализінен көруге болады. Өзінің
барлығын, өзін өзгелердің елестетуі арқылы адам тұлғаға айналады. өзіміз
көргеніміздей өзге үшін генерализденген талдауына өзара іс-әрекет
бейнесін қосқан, оыс қалыпқа ұқсас идеяны Мид те айтқан. Бірақ егер Мидте
бұл бейне тек өзара іс-әрекет жағдайына мінездеме берсе, Поршневтің ойынша,
Перт өзінің табиғатын Павелдің құреті арқылы таныса, Павлдың арқасында
күрделі жүйелі қатынас байланысындағы үлкен көпшілік адамдар бар еді.
Егер бұл талқылауды нақты қатынас жағдайында қолдансық, өзгені елестету
арқылы өзіңді елестету қалпы тек сол өзге абстарактылы емес, ал
жетерліктей қоршалған әлеуметтік қызмет пен өзара іс-әректтің қосылған
шартын айтуға болады. Индивид өзін өзгемен салыстырмайды емес, алдымен бұл
салыстыруды бірлескен түрде талқылайды. өзге адамды танумен қатар өзгені
бірнеше процестер: өзнеің сезімдік бағасында, оның әрекетінің қатарын
түсінуге талпыну да, осы негізде оның тәрбиесінің өзгеру стратегиясы да,
өзінің жеке тәрбиесінің стратегиясында құрылуын да.
Бірақ бұл процестерге ең кем дегенде екі адам бар және оның әрбір
белсенді субъекті болып табылмайды. Негізінен, өзін өзгемен қою екі түрлі
жағы бар: әрбір серіктес өзін өзгемен танытады. Онда өзара іс-әрекет
стратегиясын құруда әрбіріне қажеттіліктер, себептер, өзгенің құрылуын ғана
емес, сол өзгенің осы аталғандарды түсінуінде. Бұның барлығы мынаған
әкеледі: өзге арқылы өзін сезіну талдауы өзіне екі жақты қосады:
идентификация мен рефлекс. Бұл әрбір түсінік арнайы талқылауды талап етеді.
Идинфикация термині өзгені өзіне ұқсату мен эмперикалық факт арқылы
құрылғанын білдіреді, ал бұл өзнегі ұғудың ең қарапайым тәсілдері өзіңді
өзгеге ұқсату болып табылады. Бұл әрине бір ғана тәсіл емес бірақ іс-
әреттің анық жағдайларында адамдар мұндай тәсілді жиі қолданады, ал болжам
серіктестіктің ішкі жағдайының негізінде болса онда өзінің орнына өзгені
қоюға талпынысы. Бұл жоспарда идентификация таным механизімдернің бірі және
өзге адамды түсіндіру ретінде алға шығады. Идентификация процесі мен оның
қатынас процесіндегі рөлінің анықталуы туралы көптеген эксприменттік
зерттеулер бар. өз кезегінде, идентификация мазмұны жағынан ұқсас құбылыс
пен тығыз байланысты.
Эмпатия сол секілді өзге адамды түсінудің ең ерекше тәсілі, бұл жерде
өзгенің рационалды ойлау мәселесі емес ал оның мәселелеріне сезімдік
ұмтылу, эмпатия түсіністікке қарсы, қатал, термин қазір тек тетофорикалық
түрде қолданады:
Эмпатия – аффектті түсінісу.
Эмпатия механизмі мен идентификация механизмі белгілі бір ұқсасатығы
бар: екеуінде де өзін өзге орнына қоя қатысады, бірақ заттарға өзгнің
көзқарасымен қарасаң онда сен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz