Кілтекті тартажоңғыш

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Қазіргі таңда машинажасау өндірісінде көптеген құралдар-жабдықтар
кеңінен қолданылады. Мысалы, тоқарлы кескіштер бір ғана кесетін бөлігі
болады, ал тартажонғыштың ондаған кесетін тістер орналасқан.
Металл кескіш кұралдар өндірістің ең негізгісіі болып табылады. Ол
әртүрлі білдектердегі құралдар дайындамаларды өңдеуге қолданылады. Кесу
процесінде дайындаманың керекті материал алынады.
Құралкүймешектің қолданылуынан бастап машиналық құралдар бастады.
Соның нәтижесінде жоғары өндірісті білдектер қолданылып, дәлдік дәрежесі
жоғары бұйымдар жасалына бастады. Машиналық өндіріске өткеннен кейін
құралдық сапасын дамытып, жаңа түрлері қарқынды дами бастады.
Цилиндрлік тесіктерде кілтек бунақтарды тартажону үшін негізінде екі
типті тартажонғыштар қолданылады: жазық денелі және цилиндрлік денелі
тартажонғыштар. Ең үлкен тарауды бірінші типті тартажонғыштар алды. 68 а
суретте қалындатылған денелі тартажонғыштын қолденең қима тісі қорсетілген,
ал 68, б суретте жазық денелі тартажонғыштарда бірінші жоңқа бунақ қима
бойынша. Қалындатылған денелі тартажонғыштардын беріктігі жоғары, сондықтан
олар жие қолданылады, тек аз диаметрлі тесіктерде кілтек бунақтарды
тартажону кезінде әр дейім қолданылмаймыз.
Металлкескіш білдектерде дайындамалардың өңдеу сапасы ол – аспап
даярлану сапасына және қолданылатын аспаптық материал физикалық -
механикалы мінездемелерінің сапасына тікелей байланысты .

1 Тартажонғышты есептеу

Бастапқы берілгендері:
Аспап үлгісі: Кілтекті тартажоңғыш
Өнделетін беттің ұзындығы - L=190мм.
Дайндаманың материалы - болат 45ХН
Беттің кедір-бұдырлығы - .

1.1 Тартажонғыштың негізгі бөлімі

Кілтекті тартажоңғыштар келесі негізгі үлгілерден құралады :

Сурет 1.1 Кілтекті тартажоңғыштардың білдекте орналасуы

1 –орнатқыш бағыттауышының өтпелі қимасы
2 – өңделетін бұйым
3 – тіреуіш сақина
4 –білдектің тіреу плитасы
5 – тартатын қысқы

Тартажоңғыщтың кесетін бөлігі әдіптің кесілуін қамтамасыз етеді.
Тартажоңғыштың таза және өтетін бөліктері кесу күшін азайтып, өңдеу сапасын
жоғарылатады.
Калибрлеу бөлігі кесетін дайындаманың соңғы тесігінің өлшемдерін
қамтамасыз ету үшін қажет. Бағыттауыш бөліктері тартажонғыштың негізгі
бағыттарын және центрлеуін қамтамасыз етеді.

1.2 Тартажону сұлбасы

Сурет 1.2- Тартажону сұлбасы

Кілтекті тартажону кілтекті тартажонғыш білдектерде жүзеге асады.

1.3 Алдыңғы бағыттауыш

Алдыңғы бағыттауыш көлденең қимасындағы пішіні тесіктің пішініне тең
болады.
Алдыңғы бағыттауыштың ұзындығы

(1.1)

мұндағы, L – тартажоңғыштың ұзындығы.

1.4 Тартажоңғыштың 1-ші тіске дейінгі ұзындығы

Кілтек тартажонғыштын бірінші тіске дейінгі кашықтық формула бойынша
анықталады:

(1.2)

мұнда – саға ұзындығы ( I бөлім 2.5, 2.6, 2.7 кестелер);
– білдек үстелінде тесікке қысқыны кіргізу ұзындығы (0...15);
– білдектің тіреу плитасының қалыңдығы;
– тіреу сақина бөлігінің шығыңқысының ұзындығы;
– бағыттаушы орнатқыштың фланец бөлігінің шығыңқысының
ұзындығы;
– тартажоңғышты білдектен алмай жұмыс істеу кезінде тетікті
орналастыру артықтығы.
және тартылатын тесік ұзындығынан 5 – 15 мм көп деп
қабылдайды.
Білдекті кесте 9 ([1], бет.18). кестеден таңдаймыз:
Білдек моделі – 7720В.
Негізгі жұмыс циклі – қарапайым.
Номиналды тарту күші,.
Күймешіктің ең ұзын жүру жұмысы, ;
Жұмыс жүрісінің жылдамдығы, ;
Қайта оралу жүрісінің жылдамдығы, ;
Жылдамдықты жөнге салу – сатысыз.
Енді 2.11 [1, ч. 1, бет. 20] кестесінен көлденең-тартажоңғыш
білдегінің негізгі сипаттамаларын және отырғызу орнын анықтаймыз.
мм; мм; мм; мм; мм; мм;

1.5 Артқы бағыттауыш

Бағыттауыш пішіні мен мөлшерлерін артқы бағыттауыштың тартажоңғыштың
тесігінің пішіні мен мөлшері арқылы анықтай аламыз.Сонымен артқы
бағыттауыштың ұзындығы:

(1.3)

1.6 Тартажоңғыштың кесу бөлігін есептеу

Кесу бөлімінде кескіш және калибрлеу тістері орналасқан. Тістер
жоңқа жырашығының үлкен ауданына ие, сондықтан олардың арасында тістің
сынуы және іліеісу аз болады.

Сурет 1.6. Кескіш және калибрлеу тістерінің профилі

мұнда, t – тістер қадамы;
h – тістер биіктігі;
r – шұңқырдың радиусы;
R – арқабеттің радиусы;
g – тістердің желке ені.

1.6.1 Қадам мөлшері мен тістің өлшемі
Кескіш тістер қадасы

, (1.4)
,

мұндағы, m – коэффициент.
Тістер қадамы мен өлшемдері (2.16 кесте) бойынша анықтаймыз.
Жалпы өлшемдер:
; ; ; ;
Калибрлеу тістерінің қадамы:

(1.5)

Тістердің негізгі өлшемдері:
; ; ; ;
1.6.2 Алдыңғы бұрышты таңдау
Алдыңғы бұрыштың мөлшері өңделетін беттің құрамына байланысты таңдап
алынады.Алдыңғы бұрыш шамасы (2.17 кесте) [1, б.1, бет. 26]. Ендеше,
легірленген болат үшін .

1.6.3 Артқы бұрышты таңдау
Артқы бұрыш көбінесе аз мөлшерде кездеседі. Мысалы, 2-30. Егер,
тартажоңғышытың тесік өлшемдері өте дәл болса, онда бұрыш мөлшері азырақ
етіп алынады. кесте [1] бойынша таңдаймыз.

1.6.4 Тістің берілісін анықтаймыз
Тістің берілісі, Sz, ол – келесі әрбір кесуші тіс диаметрінің
үлкеюімен қамтамасыз етіледі. Тістік беріліс прогресивті тартажоңғыш үшін
0,1 - 0,3 ( қара тістер), аралық және таза тістер үшін тістік беріліс
азайады. қабылдаймыз.

1.6.5 Тістің жоңқа бунағының толтыру коэффициенті
Жоңқа бунағының толтыру коэффициенті, ол кішкене қанаудың жоңқалармен
толып, бітеліп қалмауын және тістердің сынбауын қадағалау үшін қажетті
коэффициент. Жоңқа бунағының толтыру коэффициенті:

, (1.6)

мұнда, – жоңғыштың көлденең ауданы;
– бунақ тереңдігі;
– тістік беріліс;
– тартажоңғыш ұзындығы.

Коэффициенттің ең аз мәні Kmin. 2.20 [1, б. 1, бет. 29] кесте арқылы
анықталады, Кmin=Ктабл.=4. Осыдан шарт орындалады.

1.6.6 Бір уақытта жұмыс істейтін тістердің ең көп саны

. (1.7)

1.6.7 Тартажоңғышты беріктікке есептеу

(1.8)

мұнда, – тартажону күштеу коэффициенті ( кесте 22);
– көрсеткіш дәрежесі;
(кесте 24);
, кілтекті ойықтың ені;
, тартажоңғыштың биіктігі;
; ; ; ;

К,Кu, Кс – алдыңғы бұрыш мөлшеріне түзету коэффициенті, құрамы
СОЖ, тістердің тозуы.
Ср и х-ті 22 кестеден, ал К, Кu, Кс-ты 2.23 кестеден, 24
кестеден қабылдаймыз.

8. Кесу тістердің саны
Кілтекті тартажонғыш кесу тістердің саны.

(1.9)

мұнда: - қара секцияға беріліс;
А – әдіп мөлшері.

Таза тістер саны

(1.10)

8 квалитет үшін таза тістер әдібі 0,10...0,12 болады.
Қара тістер саны

(1.11)

Калибрлеу тістерінің саны
, өйткені калибрлеу тістерінің саны тартылатын тесік бетінің
сапа дәлдігіне қажет өлшем тұрақтылығының талаптарына қатысты 6...20 деп
қабылданады.
Жалпы тістер саны

1.6.9 Жалпы әдіп

(1.12)

1.7 Тартажоңғыштың жалпы ұзындығы

(1.13)

1.8 Кесу бөлігінің материялын таңдау.

Кесу бөлігінің материялы тарту бөлшегінің материялына байланысты
кесте. 37 ([1], бет.50) тағайындалады .
45 ХН легірленген болатты таңдаймыз.

2 Фасонды кескішті есептеу және құрастыру

2.1 Жалпы фасонды кескіштерге сипаттама беру

Фасонды кескіштер конструкцияларына байланысты стержнді, призмалық
және дөңгелек фасонды кескіштер болып бөлінеді (сурет 2.1).
Негізгі қозғалыс бағытына қарай фасонды кескіштер тоқарлық білдектің
айналу қозғалысында жұмыс істеуші және үңгілеу немесе ұңғылау
білдектеріндегі дайындаманың ілгерілемелі немесе кескіштің бағыты болып
бөлінеді.Фасонды кескішке берілетін берілістің бағыты бойынша радиалды және
тангенциалды болып бөлінеді. Кейбір фасонды кескіштерде профиль жазықтығы
корпусына қатысты ауытқу болады. Дөңгелек фасонды кескіштерде профиль
жазықтығындағы бүйір бетінің ауытқуы арқы винттік жазықтығына байланысты
туындайды (сурет 2.1).

Сурет 2.1 Фасонды кескіш профилі

бұрышқа алдыңғы шеті қайралған және шеткі беттері жұмыс бетіне
перпендикуляр кескіштер өте кең таралған. Және олар фасонды кескіштердің
ішіндегі негізгі үлгісі болып табылады (сурет 2.2)

Сурет 2.2 Фасонды кескіштің негізгі үлгісі

Әдетте, фасонды кескіштерде ең кіші радиусқа сәйкес келетін торап
нүктесі дайындаманың ось деңгейінде орналасады.Оны базалық нүкте ретінде
алуға болады.
Алдыңғы бет ұштауларының бұрышы 0 және 0 дайындаманың
ось деңгейіне сәйкес бір сызық болып орналасуы мүмкін. Ол – фасонды
кескіштің базалық сызығы.

2.2 Фасонды кескіштердің негізгі өлшемдері мен конструкцияларын таңдау
Дөңгелек фасонды кескіштерді дайындау жеңіл болғандықтан, оларды
шығару өте жоғары, сондықтан өзіндік баға құны төмендеу болып келеді.
Дөңгелек фасонды кескіштернмен ішкі фасонды беттерді өңдеу өте ыңғайлы
болып келеді.
Фасонды кескіштердің кемшіліктері:
1. өкпек ұшталу бұрышының азаюы себебінен терең профильді
беттерді өңдеу мүмкіндігі азаяды.
2. Жүз кесетін жиектерінің майысуы алдыңғы бет кескіші профилі
конустық учаскелерінің кесіп өтуі жанында туындайды.
Фасонды кескіштердің кесу бөлігіне қатты қортпаларды қолдану кең
таралған жоқ. Сондықтан фасонды кескіштерге алты пластинкаларға дейін
жабыстырылады.
Тұтас қатты қорытпаларынан және бекіткіштерден тұратын арнайы
құралдармен жалпақтығы кішкене беттерді немесе ұсақ тетектерді өңдеу үшін
қолданылады.
Диаметрі кішкентай немесе қоспа кескіш ұстағышы дөңгелек фасонды
кескіштер пластифицираланған қатты қорытпадан әзірлене алады .
Дөңгелек фасонды кескіштердің конструктивты өлшемдері (сурет 2.3) 2
[4, ч. 1, с. 5] кестеде берілген.

Сурет 2.3 Дөңгелек күрделі кескіш

Болатты үнемдеу мақсатында дөңгелек фасонды кескіштердің аз диаметрлі
түрлерін қолдану тиімді. Бір жағынан оны үлкейткен жөн. Себебі, кесу
барысында жылу шығаруды азайтып, кесу жылдамдығын көбейте аламыз. Бірақ,
100-200мм диаметрлі дөңгелек фасонды кескіштер практикада мүлдем
қолданылмайды.
Фасонды кескіштердің геометриясы.
Дайындама материалына байланысты дөңгелек фасонды кескіштердің алдыңғы
және артқы бұрыштары болаттан және легирленген болаттан жасалынады (кесте
3) [4, ч. 1, с. 6]. Механикалық қасиеттері:
= 800-1000 МПа, НВ = 235-290, = 150, = 120.
Жоғарыдағы өлшемдер нүктеге қатысты алынады. Ол дөңгелек фасонды
кескіштің үлкен диаметрінде орналасқан (нүкте 1). Профильдің басқа
учаскелеріндегі алдыңғы бұрыш мына формуламен есептелінеді:

, немесе ,

мұнда r1 – 1-нүктедегі тетіктің радиусы;
i, ri – профильдің кез келген ачаскесіндегі алдыңғы бұрыш және
тетектің радиусы.
2.3 Тетіктің есептік өлшемдерін анықтау

Даыйндаманың сапасын жоғарылату мақсатында дөңгелек фасонды
кескіштердің есептік өлшемдері ретінде тетіктің берілген есептік өлшемдерін
пайдаланамыз. Тетіктің есептік өлшемдерін анықтау барысында оның қосымша
кесуші жиектерін ескеру қажет. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.