Өлшем құралын таңдау

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Ағымдық мәліметтер

27 нұсқа.

Өлшеу объектісі, Өлшенетін шаманың Өлшеудің қатысты шығыны
Өлшеу шарты шекті мәндері
Шум в салоне автобуса90 дБ 2,0 %

№ х № х
1 90,125 11 120,282
2 91,105 12 90,120
3 90,102 13 90,050
4 92,121 14 91,875
5 46,561 15 90,900
6 90,649 16 94,217
7 90,613 17 90,141
8 90,513 18 91,131
9 90,404 19 90,000
10 90,125 20 94,319
Мазмұны

Кіріспе 3
Өлшем құралын таңдау 5
Өлшеу әдістемесін өңдеу 7
Өлшеу нәтижесін өңдеу 14
Қорытындысы 19
Қолданылатын көздер тізімі 20
А қосымшасы 21
Б қосымшасы 22
В қосымшасы 23
Г қосымшасы 24
Д қосымшасы 25
Е қосымшасы 26

Кіріспе

Метрология – талап етілетін нақтылықтың жету мүмкіндігі мен олардың
бірлігінің қамтамасыз ету құралы мен әдістерінің, өлшемдерінің ғылымы.
Ғылыми техникалық прогресстің авангардында орналасқан метрология ролін
бағалау қиындыққа түсіп отыр.
Ақпараттық технологиялар әрбір жыл сайын өзінің қызметін кеңейткен
сайын, кез келген ақпараттың нақты көзі болып табылатын нақты өлшемдер
мағыналы болып келетін болады.
Метрология- өлшеу туралы ғылым, ал өлшеу танысның ең маңызды жолы
болып табылады. Ол қазіргі таңдағы қоғамда маңызды роль атқарады. Ғылым,
өнеркәсіп, экономика, коммуникация өлшемсіз жүзеге аса алмайды. Әрбір
секунда сайын шығарылатын өнімнің техникалық деңгейі мен сапасын қамтамасыз
ету үшін қолданылатын милииардтаған өлшеу операциялары өндіріледі. Кез
келген адам қызметінің ортасында бақылау,сынақ, өлшеу нәтижесі интенсивті
түрде дамымай отырмайды.
Метрология ролінің дамуы Қазақстан Республикасында жоғарғы оқу
орындарындағы мекемелерде Метрология деп аталатын арнайы білімнің дамуына
әкеліп соқты. Стандарттаужәне сертификаттау мамандарының типтік
бағдарламасымен сәйкес оқу дисциплинасының нәтижесінде студенттер
төмендегіні білу қажет:
СИ бірлік жүйесінің халықаралық терминдері, метрологиялық негізгі
түсініктерді, өлшеудің түрлері мен әдістерін, шығындардың түрлілігін,
анықтау заңдарын, өлшеудің негізгі түрлерін, сынақ пен бақылаудың әдістерін
қолдануды білу қажет;
Өлшем құралы мен сынақ техникасын, құрамы мен өлшеу операциясының
сипаттамасының талаптарын анықтауға, өлшеу мен талдаудың нәтижелерін өңдеу
әдістерін қолдануға, өлшеу құралдарын қолдануда мол тәжірибелері болуы
қажет.

Шу.
Адамның қызметіне, демалысына кедергі жасайтын және адамның ағзасына
әсер ететін жағымсыз дыбыстардың жиынтығы. Шу физикалық құбылыс ретінде ол
тығыздалған ортада толқын тәрізді қозғалысты ұсынатын және адам мен
жануардың есту органымен қабылданатын дыбыстар. Дыбыс децибелмен өлшенетін
дыбысты қысымның деңгейімен және герцта тұжырымдалатын толқын жиілігімен
сипатталады. Дыбысты қысымның деңгейін тексеру үшін арнайы шумомер деп
аталатын құрылғы қолданылады.
Нормальді есту қабылеті бар адам 16-тен 20 000 Гц пен 120—130 дБ
интенсивтілікте дыбысты толқындарды қабылдайды.
Дыбыстың жоғарғы интенсивтілігіне адамға ауру тудырады, ал 150 дБ
дыбыс тыңдалынбайтындай жағдайға жетеді. Адамның ағзасына интенсивті
түрдегі шу қозғалысы кері әсерін тигізеді.
Ғылыми-техникалық прогрес шартындағы шу қоршаған ортаның кері
факторларының бірі болып табылды.
Қалалардың өсуі, трнаспорттың қарқынды түрде дамуы, өнеркәсіптің
дамуы, шаруашылыққа жаңа технологияның енгізілуі шу көздерінің
жоғарылауымен сипатталады.
Қалалардағы шулардың негізгі көздері болып автомобильді, рельсті
транспорттар болып табылады. Шу басқа да жағымсыз факторлармен біруақытта
әсер ететін болса, шудың әсері күшейе түседі.

1. Өлшеу құралының таңдауы.

СИ жүйесін таңдаған уақытта метрологиялық, эксплуатациялық және
массалық, бақылау үшін рұқсатнама, уақыт, масса, габаритті өлшемдер, жұмыс
жүктемесі, бақылау нысанының қатаңдығы, жұмыс режимі,баға мен СИ
сенімділігі жататын экономикалық көрсеткіштердің жиынтығы есептеледі.
СИ таңдау кезінде техника-экономикалық таңдаудың негізгі қиындығы
процестің өзі материальды бағалылықтардың құрылуымен тәуелсіз
қолданылмайды.Бақылау өлшеуінің операциясының түрлі мақсаттарын ескере
отырып, оларға жинақталған тәжірибенің негізінде бәркелкі әдісті ұсынуға
болмайды және олар төмендегінегіздерге әкеліп соғады:
1. Берілген кепілдемелік немесе қатысты шығындық есептегіш өлшемі
қатысты шығын СИ -дан қарағанда 25-30% төмен болуы керек.
Егер де келтірілген шығын өлшемі белгілі болса, онда СИ келтірілген
шығыны

мұндағы, және - шакала мәндерінің қалыпқа келтірілуі мен өлшеу
нәтижесі.
2. СИ таңдалуы өнімнің масштабы немесе біртипті эксплутатациялық ТС
орналасқандардың сапасына байланысты.
Таңдалынған технологиялық процеспен массалы өндірушілік жоғары
өндірушілікті механизирленген және автоматтандырлған өлшеу мен бақылау
құралдарын қолданылады.
Сериялы өндірістегі бақылаудың негізгі құралы болып қатты шекті
калибрлер, шаблондар болуы керек.
Кішігінрім сериялы және индивидуальды өндірісте негізгілері болып
әмбебап СИ болып табылады, себебі басқа да ұйымдастырылған және
экономикалықтарды қолдану тиімсіз: арнайы бақылау бейімделулері тиімсіз
қолданылатын болады немесе әр түрлі тип өлшеміндегі колибр саны талап
етілетін болатды.
3. бақылау мақсатымен анықталатын өлшеу әдісі база бйоынша СИ
талаптарын жылжытады:егер де технологиялық процестің нақтылығы тексерілетін
болса, онда СИ технологиялық база үшін таңдалынады; егер де ТС эксплутация
тұрғысынан бақыланатын болса, онда СИ эксплутациялық база үшін таңдалынады.
4. Метрологиялық сипаттамалары бойынша СИ таңдау кезінде
төмендегілерді ескеру қажет:
- егер де технологиялық процес тұрақсыз болса, яғни рұқсатттың
өрісінен асқан өлшенетін параметрдің ауытқуы туындаса, онда СИ шкаласының
шегі параметр мағынасының орналастыру диапазонынан асу қажет;
- шкаланың бөлу бағасы өлшемнің берілген нақтылығымен таңдалу қажет;
- жұмыс учаскесін өлшеу кезінде СИ ережелер бойынша таңдалу қажет:
СИ шакаласының жұмыс учаскесінің шегіндегі қатысты шығын алдыңғы
келтірілген шығыннан аспауы 3 еседен артық аспауы керек.Осы ережеден
келесілер туындайды: а) бір жақты өлшемді шкаланың нольдік белгісі бар
болуы оның бастапқы кезіндегі жұмыс учаскесі 23 соңғы шкала ұзындығын
алады; б) ортасы нольдік белгісі бар екі жақты шкала кезінде әрбір
сектордың соңғы үшеуі; в)нольдіксіз шакла кезінде жұмыс учаскесі шкаланың
барлық ұзындығына таралуы мүмкін.
Жұмыс учаскесінің шегінде абсолютті шығынның мүмкіндігі барлық
белгішелерде ықтимал. Яғни, СИ таңдау кезінде шкаланың жұмыс учаскесі мен
оның бөлу бағасын білу қажет. СОңғысы СИ нақытлығының класынан және
nбөлу санына байланысты. Сонымен қатар, бөлу бағасы өлшенетін шаманың
бүтін сандарынан тұруы керек.
5.Тіркегіш аппаратқа келесідей негізгі талаптар ұсынылады:
- СИ арқылы өтетін сигнал қажетті ақпаратты сақтауы қажет;
- алғашқы түрлендірлмелер өлшеу объектісінен минимум энергияны тұтыну
қажет және олардың қосылуы олардың нормальды жұмысын бұзбауы қажет.Ерекше
талаптар датчиктердің сезімталдығы мен нақтылығына қойылады.
- ақпаратты тасымалдағыштар қажетті мәліметтерді тіркеу үшін қажетті
көлемге ие болу қажет.
-тіркегіш аппаратура қажетті ығысқан уақытта ақпараттың алуын
қамтамасыз етуі қажет.
Егер аппаратура бір уақытта қойылған талаптарды орындац алмаса, онда
олардың ішінде ең маңыздылары таңдалынады.
Өлшем шығынының бағалауы мен СИ таңдау соынмен қатар өлшеу мақсатына
да байланысты.
Вибрация мен шудың өлшеуіші ВШВ-003-М3.
ВШВ-003-М3 (Приложение А) - бибрация мен шудың өлшеуіші
(ультразвуктың, шумовиброанализатордың өлшегіші). Жиілік диапазоны 2-18000
Гц, динамикалық диапазон 22-140 дБА.
Төмен габаритті, портативті өлшегіш құралы болып табылады және өрісті,
тұрғынды шарттарда вибрация мен шуларды талдау мен өлшеу үшін арналған және
шу мен вибрациялардың пайда болу көздерін анықтау және сипаттау үшін
арналған.
Енізілген жиілікті А, В, С сипаттамалары бар фильтр, жолақты октавті
және третьоктавты фильтрлері бар.
Құралдың нақтылық класы шуды өлшеу кезінде 1 тең, ал виброжылдамдық
мен виброүдеуді өлшеу кезінде жиіліктің жұмыс диапазонында 10 тең. ВШВ-003-
М3 құралы ыңғайлы сөмкеге салынады. ДН-3-М1 және ДН-4-М1 пьезоэлектрикалық
виброөлшегіштермен және сезімталдығы 50 мВПа тең М–101капсюльді
конденсаторлы микрофонмен қамтылған.
1Жиілік жолағы, Гц:
Вибрация параметрінің өлшеуі 1...10000 Гц
Сипаттама бойынша дыбысты қысымның деңгейі ЛИН 2...18000
2. Жиілік сипаттамалары А, В, С, ЛИН
3. Параметрлерді өлшеудегі динамикалық диапазон:
виброүдеу 3*10-3...103 мс2
виброжылдамдық 3*10-2...5*104 ммс
дыбыс деңгейі, дБ отн. 2*10-5 Па, 22...140
4. Өлшеудегі негізгі шығын:
вибрация параметрлері ±10%
шу (нақтылық класы) 1.
5. Қажетті қуат, ВА:
Желіден қоректенген уақытта 4 ВА
Батареймен қоектенген кезде 1,2 ВА.
6. Орташа геометриялық жиілігі бар октавты фильтрлер, Гц
1; 2; 4; 8; 16; 31,5; 63; 125; 500; 1000; 2000; 4000; 8000; 16000.
7. Орташа геометриялық жиілігі бар третьоктавты фильтрлер, Гц
2,0; 2,5; 3,15; 4,0; 5,0; 6,3; 8,0; 10; 12,5; 16,0; 20,0; 25,0; 31,5; 40;
50; 63; 80; 100; 125; 160; 200; 250; 315; 400; 500; 630; 800; 1000; 1250;
1600; 2000; 2500; 3150; 4000; 5000; 6300; 8000; 10000; 12500; 16000.
8. 6 кг аспайтын ВШВ-003-М3 массасы
Біз бұл өлшеу құралын ағымдық мәліметтерге сүйене отырып таңдадық, мұнда
шекті өлшенетін мән 90 Дб және қатысты шығын 2% құрайды. Ал, ВШВ-003-МЗ
динамикалық диапазон 22-140 Дб және нақтылық класы 1 тең.
Яғни, , , . Абсолбтті шығынды табамыз Одан
кейін қатысты шығынды табамыз . Одан кейін ВШВ-003-М3 шумомер біздің
өлшемдер үшін келетін болады. Сонымен қатар, құрал кішігірім габаритті,
портативті болып табылады.
Төменгі қатысты шығын үшін бағытты прибор үшін мәні есептелінеді.
Сәйкесінше, өлшемнің қатысты шығынын азайту үшін соңғы үшеуі орналасатындай
өлшем құралын таңдау қажет. Және 90 Дб шекті мәні ВШВ-003-М3 шумомердің
үшінші бөлігінде орналасады. Сәйкесінше, берілген тапсырма бойынша автобус
салонындағы шуды есептеу үшін арналған.

2. Өлшеу методикасын өңдеу.

2.1 Өлшеу құралдары мен қосымша құрылғылар.

Автобустағы шуды есептеу үшін келесідей құралдар қолданылады:
1) ГОСТ 17187-81 бойынша 1-ші кластың шумомері;
2)автомобиль жылдамдығы өлшеу мен қозғалтқыш валының айналу жиілігін
өлшеу үшін құралдар(өлшемнің қатысты шығыны ±3 %);
3) 1 дейін 10 мс диапазон өлшемінде жел жылдамдығын өлшеу үшін арналған
құраллдар;
4) қоршаған ауаның температурасын өлшеу үшін қажетті құралдар;
5)атмосфералық қысымды өлшеу үшін арналған құралдар.
Шумомер әрбір сынақтың сериясын дейін және кейін тәуелсіз өлшемнің
стандартты көздері үшін калибрлеу қажет. Егер де осы көрсеткіштің мәні 1 дБ
А ерекшеленетін болса, онда оны қайта калибрлеу қажет және сынақты қайта
жүргізу керек.

2.2 Өлшеу әдісі.
Шуды есептеу кезінде дыбысты қысымның толқуы кезінде түрлендіру
әдісімен орындау керек. Соңғысының шкаласы децибелмен градиурленген.
ПРоцеск езіндегі бірінші қадам болып электрлік күштің өзгеруі
кезіндегі дыбысты қысымның түрленуінде қызмет етеді. Қазіргі таңда осындай
құралдарға әр түрлі типтегі микрофондар қоланылады, мысалы: қозғалмалы
катушкасы бар конденсаторлы, кристалды, ленталы, сегнетті тұзы бар.
Барлық функциялар негізгі бір функцияны атқарады және осы немесе басқа
түрдің мембранасымен қамтылған.Мембрана дыбысты толқынның өзгеруіндегі
сәйкестік толқынына әкеледі. Мембрананың ығысуы микрофон қысқыштарындағы
күш өзгерісіне әкеледі. Өлшеу кезіндегі келесі қадам болып күшейту болып
табылады, одан кейін айнымалы токтың түзетілуі және соңғы операция сигналды
вольтметрге беру болып табылады. Вольтметрдің осындай көптеген құралдарымен
максимальды емес, орташа мәндер өлшенеді, яғни жиі қолданылатын анықталған
нәтиже.
Қарапайым вольтметрмен дыбысты қысымның үлкен диапазонын қамтуға
болмайды және сондықтан да құрылғының осы бөлігінде бірнеше түйін
орналасады.оларды бірінен кейін бірін қосуға болады.
Қазіргі таңдағы шумомердің құрылысы үш шкалас бойынша шуды есептеуге
мүмкіндік береді- А, В және С. Орташа еститін адамның ерекшеліктеріне
байланысты шартты құрал ретінде енгізілген.
Қайта қосудың орналасуы кезінде А немесе В белгісінде шартты
шаманы тіркейді,яғни дыбыс деңгейі. Осы көрсеткіш бойынша норма шуының
сәйкестігі анықталады. Егер ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.