Мейірбике iсi факультетiнiң студенттерiне менеджмент негiздерiн оқыту

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кiрiспе 4

Менеджменттiң ұғымы 4

Менеджменттің функциялары 5

Жоспарлау 6

Менеджменттiң даму тарихы 10

Мейірбике ісі-денсаулық сақтау саласының маңызды құрамдас бөлігі 12

Мейірбике кадрларын басқарудағы ұйымдық құрылым 15

Мейірбике қызметкерінлерді басқару ісінің негiздерi 18

Медициналық мекемелер қызметіне ықпал ететiн факторлар 21

Мейірбике қызметiн ұйымдастыру құрылымындағы мәселелер 23

Қорытынды 26

Глоссарий 27

Тест тапсырмалары 29

Библиографиялық тiзiм 35

Кiрiспе

Осы оқу құралы «Мейірбике iсi» факультетiнiң студенттерiне менеджмент негiздерiн оқытуға арналған. Аға мейірбике өз жұмысында қызметтің келесі түрлеріне әзір болуы керек, еңбек ұжымында әлеуметтiк-психологиялық реттеудi жүзеге асыру; науқастың жеке қажеттiлігін ескеріп мейірбикелiк үрдістi жүзеге асыруға икемдi болуы керек; жедел және шұғыл ахуалды анықтап, шұғыл медициналық көмек көрсету керек; педагогикалық және тәрбиелiк қызметтi жүзеге асыру керек; (оқу, анықтамалық, нормативтiк, ғылыми) ақпаратты өз бетімен игеруі керек; мейірбике iсi саласында ғылыми-практикалық зерттеулер жүргізіп және ұйымдастыра білуі керек.

Негізгі мақсат-осы пән туралы білімді меңгеру, менеджменттiң негiзгi функцияларын тану, мейірбике кадрларын басқарудағы ұйымдық құрылымды және осы саланың проблемаларын зерттеу.

Менеджмент ұғымы

Менеджмент-нарықтық экономика жағдайында жұмыс iстейтiн, кәсiпорынды басқарудың заманауи жүйесі. «Менеджмент» термині- «басқару» терминінiң аналогi, оның синонимі. Дегенмен айырмашылық бар. Басқару-тірі және тiрi емес салаға қатысты. Мысалы; техниканы, биологиялық үрдістерді, мемлекетті басқару. Яғни басқару кең ұғымды түсінік. Менеджмент ұғымы тек қана әлеуметтiк-экономикалық жүйелердi басқаруда қолданылады. Менеджмент-материалдық және еңбек қорларын тиiмдi қолдана отырып, алдына қойылған мақсаттарға жету үшін, өзіндік кәсiби қызметтің түрі.

Менеджмент жүйесi - бұл әртүрлi құрамдас бөлiктерiнiң жиынтығы: яғни, басқарудың автоматтандырылған, сонымен бірге құқықтық қамтамасыз ету жүйесі жағдайындағы басқару қағидалары, функциялары, әдістері, технологиялары, ақпараттармен материалдық-техникалық қамтамасыз ету. Басқару үрдісі (менеджмент), өзара байланысты төрт қызметтен тұрады: жоспарлау, ұйымдастыру, ынталандыру және бақылау. Осы жұмыстың мақсаты, нақты бір кәсiпорындағы менеджменттiң негiзгi функцияларын ашып көрсету және бұл функцияларды iске асырудың өзектiлiгін негіздеу. Пәннің міндеттері: менеджменттiң негiзгi функцияларын (жоспарлау, ұйымдастыру, ынталандыру және бақылау) жүзеге асыру мәселесін анықтап көрсету.

Менеджмент функциялары

Функция - философияда, тіршіліктануда, математикада және тағы басқа ғылымдарда кең қолданылатын ұғым. Басқару қызметінің көмегімен басқарушы өзі басқаратын объектіге ықпал ете алады, міне осы қызметті менеджметте функция деп атайды. Менеджмент үрдісі - бұл әлеуметтiк-нарықтық жүйенiң мақсатында жетуге бағытталған, белгілері бір технологиялар бойынша iске асырылатын, менеджмент функцияларын iске асыратын басқарушы қызметкерлердiң өзара байланысқан іс-әрекеттерінің және үздiксiз тiзбегi. Менеджменттiң функциясы - басқару үрдісінің мазмұнын, басқару қызметiнің түрiн, басқарушылық (басқару субъектісі) басқару қызметінің міндеттерінің жиынтығын қамтып көрсетедi. Басқарудың қорытынды нәтижесі - алдына қойылған мақсаттарға жету үшін басқарушыға ықпал ете білуге, бұйрық беруге, команда беруге үйрету. Бір қызметкер бірнеше функцияны орындай алады, ал бiрнеше қызметкерлер бір функцияны орындай алады. Менеджменттiң әрбiр функциясы басқарудың белгілі бір үрдісiнің қызмет саласын құрайды, ал нақты объектіні немесе қызмет түрiн басқару жүйесi - бұл бiртұтас басқару тізбегінің сабақтас функциялар жиынтығы.

Басқару тізбегінің кестесі

Шешім қабылдау

Шешім қабылдау:

Міндетті қою

(мақсатты анықтау)

: Басқару әдісін таңдау

Ұйымдастыру, үйлестіру,

шешімді түзету

Шешім қабылдау: Шешім нәтижесін бағалау және талдау

: Орындалуын тексеру және өзгерістер енгізу, түзету

Әкiмшiлiк басқаруды теориясының негізін қалаушы Анри Файоль, ХХ ғасырдың басында, әкiмшiлiк үрдістiң 5 бастапқы функциясын айқындады: болжау, ұйымдастыру, өкім шығару, келiсім беру, бақылау. Болжау - болашақты зерттеп, iс-қимыл бағдарламасын бекіту. Ұйымдастыру - кәсіпорынды материалдық және әлеуметтiк тұрғыдан құру. Өкім шығару - кәсiпорын қызыметкерлерін iске жұмылдыру. Келісім - барлық іс-әрекеттер мен күштi үйлестіру, бiрлестiру, байланыстыру. Бақылау - барлық жұмыс берілген өкім бойынша және ережелерге сай орындалуын қадағалау. 20-шы жүзжылдықта А. Фойоль еңбектерінде жазылғанмен салыстырғанда, функциялардың мазмұны және кейбiр атаулары біршама өзгерiстерге ұшырады. Бұл-қоғам құрылымындағы экономикалық және әлеуметтiк өзгерiстерге байланысты. Менеджменттiң барлық функцияларын екі белгi арқылы бөлуге болады: басқару үрдісiн мазмұны бойынша (негiзгi функциялар) және объектiге ықпал ету бағыты бойынша (арнайы немесе нақты функциялар) . Менеджменттің барлық үрдісінің негiзін құраушы басты функциялар болып табылады, ал арнайы функциялар нақты бір басқару қызметiнің ерекшелiктерiн көрсетедi. Олар арнайы пәндер ретінде оқытылады: тауартану, коммерциялық қызметті ұйымдастыру, бухгалтерлiк есеп, жоспарлау, құқықтану тағы басқалар. Менеджменттiң үрдіс ретіндегі толық мазмұнын негiзгi функциялары көрсетедi. Олар әлеуметтiк және әлеуметтiк-экономикалық үрдістi басқаруда ортақ шарттар болып табылады.

Менеджменттiң негiзгi функциялары -болжау, мақсат қою, стратегиялық жоспарлау. Болжау - бұл кәсiпорын қызметiнiң нәтижелерiн болжау. Мақсат қою - кәсіпорын өндіретін өнімге (қызметті) деген сұранысын ескеріп, мақсатты қою және қалыптастыру. Мақсат - бұл нақты күтiлген нәтижелер, ұжым өз қызметі үрдісінде сол нәтижеге қол жеткізуге ұмтылады. Мақсат әртүрлi болады: экономикалық, әлеуметтiк, маркетингтік және тағы басқалар. Әлеуметтiк-экономикалық және өндiрiстiк-шаруашылық жүйелер көп мақсатты болып келеді. Менеджерлердiң негiзгi міндеті - қызметте нақты түпкі нәтижелерге қол жеткiзу. Менеджерлер өз мақсаттарын дұрыс анықтауы және түсінуі керек, сонымен бірге бастапқы деректерді анықтап және түсіндіру үшін, жүйенің күштi және әлсіз жағын анықтап және оларды тиiмдi қолдану мақсатында қызметкерлерге мақсат қою шарт. Менеджер мақсаттардың орындалуын және оларға қол жеткізу нәтижелерiн үнемi бақылауы шарт. Басқару үрдісінде мақсаттар мен нәтижелердің өзара сәйкестігін анықтау және келiсу үрдісі үнемі жүзеге асырылады.

Жоспарлау

Жоспарлау - алдына қойылған мақсаттарға жетуді қамтамасыз ететін, түрлі іс-әрекеттi қалыптастыру бұл қызмет, менеджменттiң негiзгi функциясы болып табылады. Жоспарлау фирманың алдағы уақыттағы дамуын анықтайтын, маңызды шешiмдерге қатысты қолданылады. Неміс профессоры Д. Хан қағидасына сай, жоспарлау - бұл шешім қабылдаудың болашаққа бағдарланған жүйелі үрдісi. Жоспарлаудың мәні - фирманың немесе бөлімшенің белгілі бір кезеңдегі даму мақсатын нақты қою: қойылған міндеттерді шешу, шаруашылық міндеттерін анықтау, қол жеткізу тәсілдерініске асыру, мерзімін материалдық және қаржылық қорларды анықтау. Жоспарлау ішкі және сыртқы факторларды, барлық қолайлы жағдайларды ескере отырып, фирма мен кәсіпорын немесе тағы басқа құрылымдық бөлiмшелерді дамыту үшін және қалыпты қызмет жасауға алдын ала мүмкiндiк бередi. Мақсаттар мен міндеттердің мазмұнына байланысты, жоспардың келесi формалары мен түрлерін ерекшелеуге болады:

Жоспардың формалары: - перспективалық

-орта мерзімдік

-ағымдық (бюджеттiк, оперативтік, шұғыл)

Жоспардың түрлері :

Шаруашылық жұмысының мазмұндарына байланысты: НОТ және т. б тауарларды өткізу жоспары, өндiрiстiк жоспар, тұрмыстық жоспар, заттық-техникалық жабдықтаудың жоспар, жарнамалық жұмыс жоспар, қаржылық жоспар. Фирманың құрылымына қарай: кәсiпорынның, секцияның, филиалдың, бөлiмнiң жұмыс жоспары болып бөлінеді. Мақсатты таңдау, саясатты анықтау, шара және іс-шара әзірлеу, мақсатқа жетудiң әдiстерiн таңдау - жоспарлауға жатады. Қаралатын міндеттердің бағытына және сипатына қарай жоспарлау 3түрге бөледі: стратегиялық немесе перспективалық; орта мерзімді және тактикалық немесе ағымдық. Стратегиялық жоспар кәсiпорынның қызмет етуі үшін жасалады және 10-20 жыл мерзiмдi қамтиды. Стратегиялық жоспарда фирманың болашаққа бағытталған жалпы жоспары әзірленеді, даму бағдарламасы анықталады және қойылған мақсаттарға қол жеткізу шараларының мазмұны, оларды жүзеге саыру реті анықталады, сондай-ақ қажетті қаражат пен ресурстар да ескеріледі. Стратегиялық жоспар көлемдi зерттеулерге және нақты мәлiметтерге негізделуі керек. Қазіргі бизнес әлемінде тиімді бәсекелесу үшін фирма нарық - бәсекелестік тағы басқа факторлар мәліметті туралы үлкен көлемді ақпарат жинаумен және сараптаумен шұғылдануы қажет. Нарықтың ағымды түрдегі дамуында сандық көрсеткіштермен жоспар жасау мүмкіндік болмағандықтан, жоспарды болжам және бағдарлама ретінде сапалық көрсеткіштермен жасалған дұрыс. Оның негізінде сұраныс пен ресурстарды ескеріп, фирманың перспективалық даму бағыттарын үйлестіруге болады. Стратегиялық жоспарлау жүзеге асыру жолдары:

-ұзақ мерзiмдi жоспарлар: «өткен мерзiмнен болашақ жақсырақ болады» деген қағидамен өткен жылдың көрсеткіштері, іс-әрекет бағдарламасын кіріс жоспарына, бюджеттерге енгізіледі, мұнда нақты көрсеткiштердiң жоспарланған көрсеткіштерден ауытқуы анықталады.

-стратегиялық жоспар: ықтимал проблемалар ғылыми тұрғыдан негізделеді, осы негіздер ескеріле отырып, фирманың алдыңғы мерзімге даму көрсеткіштері әзірленеді. Осында стратегия шығуы үшiн перспективті және мақсаттар өзара байланысқан.

Стратегиялық жоспарлар бүгiн ұзақ мерзiм iшiнде нарықта қалу ғана емес, оларды түрлендiрiп және қайта бағдарлау үшін икемді болуы қажет. Кейбiр ұйымдар немесе жеке тұлғалар да жоспарлауға үлкен еңбек жұмсамай, айтарлықтай-ақ жетiстiктерге жетуі мүмкін. Керiсiнше, стратегиялық жоспар жетiстiкке өздігімен кепiлдiк бермейдi. Стратегиялық жоспар құратын ұйым, ынталандыру мен бақылау, ұйымдастырудағы қателiктерге байланысты сәтсіздікке ұшырауы мүмкін. Жоспар ұйым үшiн маңызды және жиi қолайлы әсер ететін факторларды тудыруы мүмкін. Заманауи білім тез артуындағы өзгерістерден стратегиялық жоспарлар болашақ мәселелер мен мүмкiндiктердi болжаудың жалғыз әдiсі. Стратегиялық жоспарлау шешiм қабылдауға негiз болады. Жоспарлау шешім қабылдауда белсенді қатерді азайтуға мүмкiндiк туғызады. Жоспарлау, ол қойылған мақсатты тұжырымдауға мүмкіндік беретіндіктен, ұйымның iшiнде жалпы бiр мақсатты құруға көмектеседі. Стратегиялық жоспарлауға тән:

Корпорацияның шағын (6 адамнан кем) жоспарлау бөлімінің жұмысы төменгi деңгейлердегі жоспарлау жұмыстарымен толықтырады.
Өте iрi корпорациялардың өзінде жоспарлау бөлімдері он жылдан аз уақыт жұмыс істейді.
Стратегиялық жоспарлар корпорацияның жоғарғы басшылығының жыл сайын өткiзiлетiн мәжiлiстерінде жасалады.
Жылдық стратегиялық жоспар жылдық қаржы жоспарымен бiрiктіріледi.
Үлкен ұйымдардың көпшiлiгiнде, жоспарлау функциясын жетiлдіру керек деп санайды.

Орта мерзімді жоспар 5 жылға құрылады, өйткенi осы мерзiм, өндiрiстi және өнiм ассортиментiн жаңарту мерзiмiне сәйкес келедi. Осы жоспарларда мерзімдерге негізгі міндеттер қойылады, мысалы: жалпы фирманың және әрбiр бөлiмшенің өндiрiс стратегиясы; тауарды өткізу стратегиясы; қаржылық стратегиясы, кадр саясаты, қажетті қорлар мен материальді қамтамасыздандырумен байланысты фирманың ішкі ерекшелігін және өндірісті ескере отырып, қажетті ресурстар мен материалдық жабдықтандыру көлемі мен құрылымын анықтау. Орта мерзімді жоспарларда ұзақ мерзiмге жоспарланған бағдарламада мақсатқа жетуге бағытталған арнайы тізбекті белгіленген шаралар қарастырылады. Жоспар сандық көрсеткіштерді құрайды, сонымен бірге қорларға қатысты көрсеткіштер де беріледі. Онда өнiмдер бойынша және капитал салу мен қаржыландыру көзі туралы толық мәлiметтер айқындалады. Ол өндiрiстiк бөлiмшелерде әзірленедi. Ағымдық (жедел) жоспарлау аралық мақсаттар мен міндеттерді анықтайды. Сонымен бiрге мәселені шешуде әдiстері мен тәсілдері және қорларды қолдану жаңа технологияларды енгiзу тәсілдері жете әзірленедi. Бұл жоспар әдетте 1жылда iске асады. Жоспарлар перспективалық және орта мерзімдік жоспарларда қойылған міндеттер мен мақсаттарды толық нақтылай түседі. Ағымдағы жоспарлау фирма және оның бөлiмшелерi, маркетинг бағдарламасы, ғылыми зерттеулер жоспары, өндiрiстік жоспары, заттық-техникалық қамтамасыздандыру үшін жедел жоспар өңделеді. Ағымды жоспардың негiзгi буыны күнтізбелік жоспар (айлық, кварталдық, жарты жылдық), перспективті және орта мерзімді жоспарда мақсаттар мен міндеттерді толық айқындалуын көрсетеді. Күнтiзбелiк жоспарлар тапсырыстардың бар болуына, қуаттардың көпшiлік жүк дәрежесiне және әрбiр тапсырыстың орындауының мерзiмiне, тауарлық қорына, тауармен жабдықтауына, нарық конъюнктурасының күйiне сүйене құрастырылады. Күнтiзбелiк жоспарларда жабдықтарды қалпына келтiру және алмастыруына, жаңа кәсiпорындардың ғимаратын салуына, жұмысшы күштiң оқытуына шығындар ескерiледi. Өнiмнiң экспорты, техникалық қызметтердiң беруi және қызмет көрсету бойынша көрсеткiштер өнiм өткiзуге және қос қызмет түрлерiн ұсынуды жоспарлайды. Жедел жоспарлар бюджет жүйесі арқылы немесе қаржылық жоспар арқылы іске асады, әр қайсысы жеке бөлiмше арқылы құралады, содан соң фирманың бiртұтас бюджеті немесе қаржы жоспарларына жиналады. Бюджет ақша бірлігінде жедел жоспардың өрнегi болып табылады. Ол фирма қызметiнiң барлық тараптарын қамтиды және барлық буындарын жұмысының тепе-теңдігін құрайды. Ең алдымен, перспективті және орта мерзімді жоспарларында көрсеткiштерді құру еске алынады. Перспективті, ағымды және тағы басқа жоспарлау түрлерімен өзара байланыс, бюджет арқылы iске асады. Бюджеттi құрастыруда әр түрлi қызметтер айналысады, әкiмшілік өзгертулер енгізеді, басшылар бекiтедi. Фирманың бюджетi, оның қызметiнiң барлық тараптарын қамтиды және бөлiмдер және фирманың кәсiпорындарының жедел жоспарларына тұрақтанады, сондықтан ол фирманың барлық буындарын жұмыстың үйлестiруiн қамтамасыз етеді.

Менеджменттiң даму тарихы

«Менеджмент» сөзге нақты аналогі антикалық Грецияда болмады. Дыбыс шығуына және master сөзінің мағынасы бойынша «iздестiруге жетекші», «жеткіздіруді білуші», бiрақ «басқаруды білуші» олай емес. Грекше адамдарды басқаруын өнері «демагогия» деп аталған. «Demagogia» аудармасы «халықты билеу», «қаланы басқару» (ago алып жүру, demos халық) . Көп адамды өзiнiң сөзі арқылы iлестiретiн басқарудың ерекше түрін, көне грек арнайы талап ететін демократияның құлпыруына, гүлдеуiне алып келді. Риторика және шешендік өнерi құлпыра гүлденді, демократиялық тәртiптердiң мерзiмдерiне дәл келедi. Азаматтардың еркiн мәртебене ие болған көпшілік адамдарды, тәжірибеде бiрнарсеге күшпен мәжбүрге мүмкiн болмады. Басқаруды басқа әдiсі - яғни «сабау», өзiнiң физикалық әсер көмегiмен, тираниялық тәртiптiң ерекшелiгi арқылы ілестіру, патшаның шексiз өкiметiн басқару «деспотизм» деп аталды. Алайда «деспот» деген бастапқы мағынасы үй қожасы, иесі, басшы және бастаушы екенін білдірген.

Көне грекше ago, demos-пен тiптi байланыспаған жағдайда басқару ойын, сондай-ақ iсті жүргiзуді, тәрбиені білдірген. «demos» сөзін «paid»(бала), қосымшасымен қосқанда, «ago» түбiрi өзгерiссiз қалса, біз «педагогика» деген жаңа сөзiн аламыз. Педагогика бұл балаларды тәрбиелеу және күту өнері. Сонымен бiрге, көне грекше «paidagogeo» «тәрбиелеу» ғана емес, «басқару», «ұйымдастыру», «оқыту» сөздерінің мағынасы. Бастапқы ұстаз құл, яғни баланы мектепке шығарып салушы, немесе баланы жетектеп апаратын құл деп атаған. Соңында бұл сөзде «көсем», «жетекшi» деген қосымша мағынасы пайда болды. Жетекшiні тәрбиешi деп айтқан тек ежелгiлер ғана емес. Жетпiс жыл iшiнде жетекшi ең алдымен бiздiң елде жетекшi, тәрбиешi ұғымымен байланысты болды. Ұжым ішкішті қолына алып, жетекшi оны тәрбиелеген. Тәрбиелеу ісі сәтсiз болды. Тәлiмгерлiк морализаторлыққа айналды. Iс басқармасына кірісіп, жетекшi өз кәсiби-өндiрiстiк функциялары алаңдады. XIX ғасырдың соңында 80-шi жылдарында Тейлор және Р. Уотермен XX ғасырының 80-шi жылдарында ылғи бiр нарсе туралы айта бастады: қол астындағы ересек балалар, жетекшi ол әке және жетекшi. Басқарудың патерналистiк стилі (патернализм), тап «әкелiк- қамқор» бiлдiрдi, өйткенi латынша «pater» әке деп аударылды.

Уақыт өте, грек өркениетiн рим ауыстырды. Латын тiлінде mancepts сөзi кәсiпкер, мердiгерді білдіреді. Ол меншiкке алып беру «mancipio» сөзiнен туындады, немесе бiр нарсені сатып алу деген ұғымды білдірді. «Mancipio» сөз өзiмен-өзi екi дербес сөздердiң араласып кетуiнен бірігіп: «manus және capio». Manus-латынша қорытып айтқанда тiркесi созылып жатқан: қол-зорлық-өкілет-жұмыс-еңбек-шығарма. Айқын-тарихи өңделу тәсiлі, «мануфактура» экономикалық дәрежеде екi сөзден туындайды : manus (қол) және factura (жасау) . Сондықтан мануфактура кәсiпорындар түрі, бөлiніп еңбектену және қолөнер техникасын қолдануда негiзделген.

Немiс тарихшысы И. Шайд менеджментiң қазiргi терминін қызықтыоқиғасын ұсынады. Италиялық maneggiare-ден оның этимологиясы жылқыны басқара білу. Бiр жағынан, кәсiпкер және капиталист, екінші жағынан озат атқа мінуші. Олардың арасындағы ортақ не? Ағылшын сөзiнен «Manage» басқару мағынасы ғана емес, сондай-ақ басшылық етуді бiлдiредi. Басқа сөзбен айтқанда, тұлғаның терiнде ғана емес, сәттi қулық жасап, ұстағанында, басқа жуас етіп немесе жүгендігiнде. Әрине, жылқыны басқару және қызыметшiні басқару әртүрлi. Жылқыны басқару және адамды басқару өнер, бiрақ дөрекi айдаудың өзi, әртүрлi формалар - терең есетілігімен, объект басқаруды төмен деңгейде немесе сезбеуін айтады, ол басқарушының бұйрығын орындауы өзінің міндеті сияқты сезінеді.

Қызық, бастапқы дәуiрде менеджер «орынбасушы» капиталист ретінде қабылданды, бiресе қол бала ретінде кабылданды. Меншiк иесi барлық орында үлгермеуi, яғни бос тұруларға дербес қадағалау жүзеге асыра алмады, шынын айтқанда, өндiрiстiк үрдіс, басшылық ететін көмекшi жалдап алды. Менеджер жұмысшы және олардың ортасынан алынды, жағымсыз міндеттер жүктелді, сол күнге дейін меншік иесі сол жұмыстарды өз бетімен атқарып келген. Керiсiнше, «директор» сөзінде байлық және көрнектiлiк сөзі болды. Кейiннен фабрика өндiрiсінде, яғни өндiрісте адамдарды жұмыстан шығарып, адамдарды жұмысқа тағайындап, сонымен бірге еңбекақының өлшемiн анықтап, жұмыста (соның iшiнде сабау арқылы) жазалап, сый берген, билеп-төстеушi қожайын болды.

Америка Құрама Штаттарында, ғылыми менеджмент отаны болып, қазіргі таңда ғылыми-әдістемелік менеджмент негiзін және басқару кадрлардың әзiрлеу ұйымының, олардың бiлiктiлiгiн жоғарылатуының көшбасшысы болып табылады. Менеджерлердiң әзiрлеуiн американдық жүйе әр түрлi экономика салаларындағы басқару қызметтiң тәжiрибесi бар ғылыми зерттеулерiнiң табысын жалғастырады. Ол басқаруды өсiп келе жатқан күрделiлiкке оқу жоспарын, түрін және оқыту әдiстерiн өзгертуді үнемi пайдаланады. Қазіргі таңда кең көлемде қолданады, сондай-ақ біздің елдерде дәл қазiр (Master of Business Administration - бизнес- әкiмдiк ету магистр) MBAнiң бағдарламасы бойынша кәсiпкерлiктiң мектептерiн бiздiң елде алды.

Мейірбике ісі-денсаулық сақтау саласының маңызды құрамдас бөлігі

Мейірбике iсі - денсаулық сақтаулар жүйенiң бiр бөлiгi, халықты қажеттi медициналық көмекпен қолайлы қанағаттандыру үшін, түбегейлi кадрлық қорлар және нақты потенциалдық мүмкiндiк орналасқан. Бикелiк iсiнiң көбі қазiргi анықтауларынан бәрiне белгiлi және жиi дәйектелетi анықтау болып табылады: «Мейірбикенің жеке тұлғаға, науқасқа немесе сау адамға барлық медициналық көмектің түрін және науқастың қалпына келтiруiне мүмкiндiк туғызатын немесе сауығуына алып келетін (науқастың соңғы күндерін ауырмай өлуге комектесетін), басқалардың көмегiнсiз тіршілік жасауына көмектесетін және ол адамға дербестiктi барынша тез арада меңгеруге көмектесетін маман».

Мейірбике iсі - бұл бiр уақытта өнер және ғылым. Ол ерекше дағдыларды, олардың тәжірибеде қолдануды, әр түрлi гуманитарлық пәндердiң бiлiмдеріне, әдiстерiне негізделетін, сонымен бiрге физикалық, әлеуметтiк, медициналық және биологиялық заңдылықтарына негізделген білімді талап етедi.

Науқастарды күтуде көп білу керек емес деп саналатын қызметтiң түрі болды. Осылай, ресми совет идеологиясыда «мейірбике» және «науқастарды күту» ұғымына ие болды. Бұл анықтамалар, бiр жағынан, қызметке қоғамының қатынасын және мейірбикенiң мәртебесiн айқындап, келесі жағынан оны қалыптастырды. Осылай, Наркомздравтың (1927) қаулысында айтылды: «мейірбике тек қана дәрiгердiң көмекшi, оның нұсқауы бойынша жұмыс iстейдi және дәрiгер тағайындағанн барлық іс-шараларды орындауға, сонымен тура iстеп шығарылған техникалық дағдыларға ие болу».

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.