Қоңырау кестесі бойынша автоматты түрде қоңырау соғуға арналған Автоматтандырылған Қоңырау бағдарламасы
Мазмұны
1. Бағдарламаның қойылымы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .. 3 1.1. Әзірлеу, тағайындау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3 1.2. Бағдарламаның
талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3 1.2.1. Бағдарламаның
функционалды мінездемесінің талаптары ... ... ... ... ... ... ... 3 1.2.2.
Бағдарламалық жабдықтардың талаптары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4 1.2.3.
Ақпараттық және бағдарламалық сәйкестігінің талаптары
... ... ... ... ... ... ... 4 2. Бағдарламаны әзірлеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 4 2.1. Бағдарлама коды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4 2.2. Бағдарламаның көрінісі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... . 8 3. Бағдарламаның алгоритмының сипаттамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9 4. Бағдарламалық
құралдар (Borland Delphi 7)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 9 4.1. Бағдарламаны
кодтау ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... 10 4.2.
Компоненттердің сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12 5.
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 17 6. Қолданылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... . 18
1. Бағдарламаның қойылымы
Мектептер мен колледждерде коңырауды жұмысшы қолмен береді. Ол
қоңырау 1 минутқа болса да қате соғылуы мүмкін және де бөгде адамдар
қоңырауды әдейі соғуы мүмкін. Сондықтан да осы мәселелерді шешу мақсатында
арнайы бағдарлама құруды шештім.
Қойылған мақсатқа жету үшін курстық жобада келесі мәселелер орындалады:
• мақсат қою;
• бағдарламаны жазудың алгоритмын құру;
• бағдарламаны Delphi тілінде жазу;
• бағдарламаны компиляциялау және тестілеу.
Өздігінен қоңырау соғатын бағдарлама жазу керек. Басқару колледжінің
қоңырау кестесі бойынша қоңырау соғылады. Әр қоңырау сайын компьютер
экранында анимация ойнатылады.
1.1. Әзірлеу, тағайындау
Бұл бағдарлама Басқару колледжінің қоңырау кестесі бойынша автоматты
түрде қоңырау соғып отыруға арналған. Бағдарлама қолдануға өте ыңғайлы,
қолданушы бағдарламаны тек тінтуірді екі рет шерту арқылы қосып қойса
болғаны, қоңырау уақыты келгенде автоматты түрде, қолданушының араласынсыз
соғатын болады. Бұл бағдарламаның айрықша қасиеттерінің бірі болып
табылады. Бұл қасиет осындай бағдарламаны ойлап табудағы басты мақсат
болды.
Ең бастысы бұл бағдарлама дербес компьютердің жұмысына еш кедергі етпейді .
1.2. Бағдарламаның талаптары
1.2.1. Бағдарламаның функционалды мінездемесінің талаптары
Бағдарлама келесі функционалды талаптарды иемденеді:
1.Қоңырау уақыты келгенде өздігінен қоңырау соғу.
2.Қоңырау уақытын аса дәлдікпен (секундты есепке ала) соғу.
3.Қоңырау уақыты келгенде арнайы анимация ойнату.
4.Қазіргі уақытты бағдарлама бетінде көрсетіп тұру.
1.2.2. Бағдарламалық жабдықтардың талаптары
Мінездеме Минималды талаптар Ұсынылатын талаптар
Процессор Pentium III, Pentium D, Intel Core Duo
Pentium IV
Жад 128 Мбайт 256 Мбайт
Дискта алатын 2,5 Мбайт 2,5 Мбайт
орыны
Бейне 800 x 600 1280 x 800,
OpenGL қолдайтын бейнеадаптер
Дыбыс Дыбыстық карта, дыбысДыбыстытық карта, дыбыс
шығару құрылғылары. күшейткіш, әр қабатта кем
дегенде 2 дыбыс шығару
құрылғыларының бар болуы.
1.2.3. Ақпараттық және бағдарламалық сәйкестігінің талаптары
Бұл бағдарлама Windows NT, Windows 2000, Windows XP, Windows Seven
операциялық жүйелерінде сәтті жұмыс істей алады. Ешқандай орнату мен
баптауды қажет етпейді.
2. Бағдарламаның жасалуы
2.1. Бағдарламаның коды
2.2. Бағдарламаның көрінісі
Сурет 1. Бағдарламаның негізгі көрінісі. Сурет 2. Бағдарлама
жайлы терезесі.
Сурет 3. Қоңырау соғылып жатқандағы көрініс.
3. Бағдарлама алгоритмының сипаттары
Бағдарлама келесі алгоритмнен тұрады:
• interface – интерфейсті сипаттау бөлімі;
• uses – қолданылатын компоненттердің атаулары;
• type – компоненттерді сипаттау бөлімі;
• implementation – бағдарламадағы формалар мен ресурс-файлдар;
• procedure Form1.Timer1Timer – таймер1 компонентін сипаттау бөлімі;
• var – айнымалыларды сипаттау бөлімі;
• begin – бағдарламаның басталуы;
• GetLocalTime – компьютердің қазіргі уақытын алу;
• if, then - шарт;
• PlaySound – берілген мекен бойынша (sounds.res) дыбысты ойнату;
• Flash1.Playing – флэш-анимацияны ойнату;
• end – бағдарламаның аяқталуы.
4. Бағдарламалық құралдар (Borland Delphi 7)
Әлемдегі миллиондаған программистер Delphi-де жұмыс жасайды және
олардың көбісі Delphi-де мәліметтерді өңдеуге және сақтауға арналған
программалар құрады. Күнбе-күн коммерциялық және жеке мәліметтерді
санамағанда (адам аттары, мекен-жайлар, есепшоттар) визуальды интерфейс
көмегімен жұмыс істеу керек болатын көптеген ақпараттар бар: дыбыс
файлдары, видео көріністер, WEB –парақшалары және т.б. Осындай көп ақпарат
арасында өзімізге керекті мәліметтерді алу үшін, оларды өңдейтін
программалар қажет.
Программа құруға ыңғайлы тамаша ортаның бірі – Delphi ортасы таңдап
алынды. Оны оқып үйрену , түсіну және логикалыңқ ойлауға өте
қарапайым, әрі жеңіл. Delphi программалаудың структуралық тәртібін және
программалаудың басқа тілдерге қарағанда жалпы жақсы дамыған.Оның
қызықты рекурсивті мүмкіндіктері , сонымен қатар қызықты есептер шығару
мүмкіндіктері бар.
Delphi типті жүйені тез және визуальды құру ортасы деп атайды.Себебі
ол өзіне компилятормен қоса редактор және көптеген дайын
программалар жиынтығын қамтиды.Delphi – де шамамен 200 – ге жуық
дайын компоненттер бар.
Delphi-де программа құру жақсы жабдықталған компьютерді қажет етеді.
DELPHI – бұл Borland International-дың қосымшаларды тез құруға арналған
жеткілікті жаңа өнімі. Қосымшалармен мәліметтер қорымен клиент-сервер
архитектурасында, InternetIntranet, сонымен қатар локальді машиналар және
файл-серверлік архитектурасында жұмыс істейді.
DELPHI тілі объектілі – бағытталған Object Pascal тілінің жалғасы.
DELPHI-ге InterBase локальді SQL сервері, есеп беру генераторлары,
визуальді компоненттің және информациялық жүйені немесе Windows ортасының
қарапайым программаларын кәсіби өндеуде өзінді сенімді сезіну үшін
арналған тағы басқа құрылғылар жатады.
DelphiWindows 95, Windows 98 немесе Windows NT операциялық жүйесінің
басқаруымен жұмыс істейді. Delphiерекшелігі: көптеген Delphi 6-да құрылған
программалар негізінен өндіріс және бизнес есептерін шешуге бағытталған.
Бұл мәлімметтер қорымен және есеп беру жұмыстары басты шешілу керек
есептер болып табылады.
Программалардың сәйкестендірілуі үлкен роль атқарылады. Бұл аппаратпен
қамтамассыздандырумен байланысты (HardWare) жекелеген жағдайда
- Мобильді компьютерлерді тарату кең ауқым алуымен байланысты.
Дыбыс, сурет, тексттік және цифрлық типтермен берілген информацияларды беру
және оқыту, алу үшін арналған техникалық жабдықтардың әрі қарай дамуы.
Жоғарыда айтылғандай бизнеспен және өндіріспен тығыз байланысты
болғандықтан қолданушылар Delphi 6-дан өздерінің есептерін шешу үшін идеал
көмекші құрал тапты. Delphi 6-дің Visual Basic және C++ сияқты қолданушы
интерфейсі бар. Қазіргі кезде көптеген фирмалар өз программа интерфейсінің
стандарты ретінде қабылдады.
Қолданушы интерфейсі визуалды құрылатын болғандықтан Delphi
ортасында программалауды тез программа құру ортасы делінеді.
Құрудың графикалық ортасынан басқа аспектісі ол- көмекші жүйесінінің
күштілігі.
Delphi 6-да басқа да қазіргі программалау ортасы сияқты, объектілі
бағытталған программаларға негізделген. Программа құру барысында дайын
компоненттерді, олардың қасиетін, әдістерін және алдын-ала анықталған
оқиғаларды пайдалану арқылы аз ғана программа кодымен айналып өтуге
болады. Программа құрушыға бұл өзінің программасының қолданушы интерфейсін
құру барысында көп уақыт үнемдеуді білдіреді.
Delphiқолданушыға өте ыңғайлы, тез программа құруға мүмкіндік береді.
Бұл ортаның құрал-саймандары өте көп және керек кезінде актив элемент үшін
F1 пернесін басу арқылы көмек алуға болады.
Delphi ортасында құрылған программа Windows-қосымшасы болады. Ол проект
файлынан және бір немесе бірнеше модульдерден тұрады.
Проект файлы (кеңейтілуі .dpr) – Object Pascal тілінде жазылған
проектінің басқару программасы. Оның көлемі өте аз (бірнеше жолдан тұрады),
Delphi оны автоматты түрде құрады және ол проектінің негізгі формасын іске
қосады. Оны өңдеуге болмайды.
4.1. Бағдарламаны кодтау ережесі
Object Pascal – Delphi ортасының программалау тілі.
Object Pascal-да объектілік тип class кілттік сөзбен сипатталады. class
кілттік сөзінен кейін end кілттік сөзбен аяқталатын объектінің барлық
өрістері және әдістер тақырыпшалары аталады. Өрістер – бұл берілгендер.
Өрістер кез келген типті болуы мүмкін. Әдістер – функциялар және
процедуралар көмегімен анықталған осы өрістерге қолданылатын әрекеттер.
Класты сипаттау және оны қолданудың қарапайым мысалы:
type TPerson = class
private
fname: string[15]; faddress: string[35];
public
procedure Show;
end;
Мұнда TPerson – класс атауы, fname және faddress – өрістер атаулары, show –
әдіс атауы.
Ескерту. Delphi-де қабылданған келісім бойынша, өріс атаулары f әрпінен
басталады (field – өріс сөзінен).
Класс сипатталуы программада типтерді сипаттау (type) бөлімінді
орналасады.
ObjectPascal тілінде объектінің құрамдас бөліктеріне қатынасу механизмі
бар. Өрістер және әдістер әрекет аймағымен ерекшеленетін бес топқа жатуы
мүмкін. Әдістер мен қасиеттер жалпы (public), меншікті (private), қорғалған
(protected) және көпшілік (published); automated бесінші тобы
автоматизациялау объектілерін құру үшін қолданылады. Әрекет аймаймақтары
келесідей сипатталады:
• public секциясының өрістері, қасиеттері және әдістеріне қатынасуға шек
қойылмайды. Оларды класс сипатталған модульден немесе осы модульге
сілтемесе бар басқа модульдерден объектінің басқа функцияларынан және
әдістерінен шақыруға болады.
• private секциясының өрістері, қасиеттері және әдістерін тек класс
сипатталған модульде орналасқан функциялардан және класс әдістерінен
шақыруға болады. Свойства и методы из секции private секциясының
қасиеттері мен әдістерін өзгертуге болады және бұл өзгертулер осы клас
объектілерімен жұмыс істейтін программаларға әсерін тигізбейді.
• protected секциясының өрістері, қасиеттері және әдістері класс
сипатталған модуль ішінде ғана шақырыла алады. Сонымен қатар, оларды
осы кластан тудырылған кластардан (басқа модульдерден де) да шақыруға
болады.
• published секциясының өрістері, қасиеттері және әдістеріне қатынасуға
шек қойылмайды. Бұл секцияда программа орындалу барысында ғана емес,
программаны құру барысында да (яғни Инспектор объектов терезесінде)
қатынасуға болатын қасиеттер аталады. Сонымен қатар, мұндай секцияны
Инспектор объектов үнсіз келісім бойынша құрады да кез келген форманың
класын сипаттаудың басында орналастырады. Delphi ортасы бұл бөлімге
формаға орналастырылған компоненттердің сипаттамасын жазады.
Кез келген секцияны бірнеше рет атауға болады. Секциялардың орналасу
реті маңызды емес.
Келесі мысал әрекет аймағын түсіндіреді. unit Unitl;
interface
uses Forms;
type TForml = class(TForm)
Button 1: TButton; {бәріне қолжетімді}
private {Unitl модулінде қолжетімді}
IntField: integer;
function GetField: integer;
procedure SetField(value: integer);
published {кез-келген модульде қолжетімді}
property integerValue: integer read GetField write SetField;
protected {класс-ағындарға қолжетімді}
procedure Procl;
public {кез-келген модулде қолжетімді}
procedure Proc2;
end;
var Form 1: TForm 1;
implementation
procedure TForml.Procl;
{мұнда процедураның сипаттамасы}
end;
{мұнда басқа кішігірім бағдарламалардың сиппаттамасы}
{мұнда кішігірім бағдарлама әдістерінің сипаттамалар жазылады}
end;{іске асыру секциялары}
begin {іске асырмау секциялары}
end. {модульдың соңы}
4.2. Компоненттердің сипаттамалары
Label, Button компоненттері
Delphi-де программа жасау барысында дайын элементтердің
компоненттерін формаға орналастырып оларға қажет қасиеттерін беруіміз
керек. Программаларда жиі қолданылатын компоненттерді мына бөлімдерден:
Standard-стандарт, Additional-қосымша,Win32-Windows-ң ... жалғасы
1. Бағдарламаның қойылымы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... .. 3 1.1. Әзірлеу, тағайындау
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3 1.2. Бағдарламаның
талаптары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 3 1.2.1. Бағдарламаның
функционалды мінездемесінің талаптары ... ... ... ... ... ... ... 3 1.2.2.
Бағдарламалық жабдықтардың талаптары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 4 1.2.3.
Ақпараттық және бағдарламалық сәйкестігінің талаптары
... ... ... ... ... ... ... 4 2. Бағдарламаны әзірлеу
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... 4 2.1. Бағдарлама коды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4 2.2. Бағдарламаның көрінісі
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... . 8 3. Бағдарламаның алгоритмының сипаттамасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9 4. Бағдарламалық
құралдар (Borland Delphi 7)
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 9 4.1. Бағдарламаны
кодтау ережесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . ... 10 4.2.
Компоненттердің сипаттамалары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12 5.
Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 17 6. Қолданылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... . 18
1. Бағдарламаның қойылымы
Мектептер мен колледждерде коңырауды жұмысшы қолмен береді. Ол
қоңырау 1 минутқа болса да қате соғылуы мүмкін және де бөгде адамдар
қоңырауды әдейі соғуы мүмкін. Сондықтан да осы мәселелерді шешу мақсатында
арнайы бағдарлама құруды шештім.
Қойылған мақсатқа жету үшін курстық жобада келесі мәселелер орындалады:
• мақсат қою;
• бағдарламаны жазудың алгоритмын құру;
• бағдарламаны Delphi тілінде жазу;
• бағдарламаны компиляциялау және тестілеу.
Өздігінен қоңырау соғатын бағдарлама жазу керек. Басқару колледжінің
қоңырау кестесі бойынша қоңырау соғылады. Әр қоңырау сайын компьютер
экранында анимация ойнатылады.
1.1. Әзірлеу, тағайындау
Бұл бағдарлама Басқару колледжінің қоңырау кестесі бойынша автоматты
түрде қоңырау соғып отыруға арналған. Бағдарлама қолдануға өте ыңғайлы,
қолданушы бағдарламаны тек тінтуірді екі рет шерту арқылы қосып қойса
болғаны, қоңырау уақыты келгенде автоматты түрде, қолданушының араласынсыз
соғатын болады. Бұл бағдарламаның айрықша қасиеттерінің бірі болып
табылады. Бұл қасиет осындай бағдарламаны ойлап табудағы басты мақсат
болды.
Ең бастысы бұл бағдарлама дербес компьютердің жұмысына еш кедергі етпейді .
1.2. Бағдарламаның талаптары
1.2.1. Бағдарламаның функционалды мінездемесінің талаптары
Бағдарлама келесі функционалды талаптарды иемденеді:
1.Қоңырау уақыты келгенде өздігінен қоңырау соғу.
2.Қоңырау уақытын аса дәлдікпен (секундты есепке ала) соғу.
3.Қоңырау уақыты келгенде арнайы анимация ойнату.
4.Қазіргі уақытты бағдарлама бетінде көрсетіп тұру.
1.2.2. Бағдарламалық жабдықтардың талаптары
Мінездеме Минималды талаптар Ұсынылатын талаптар
Процессор Pentium III, Pentium D, Intel Core Duo
Pentium IV
Жад 128 Мбайт 256 Мбайт
Дискта алатын 2,5 Мбайт 2,5 Мбайт
орыны
Бейне 800 x 600 1280 x 800,
OpenGL қолдайтын бейнеадаптер
Дыбыс Дыбыстық карта, дыбысДыбыстытық карта, дыбыс
шығару құрылғылары. күшейткіш, әр қабатта кем
дегенде 2 дыбыс шығару
құрылғыларының бар болуы.
1.2.3. Ақпараттық және бағдарламалық сәйкестігінің талаптары
Бұл бағдарлама Windows NT, Windows 2000, Windows XP, Windows Seven
операциялық жүйелерінде сәтті жұмыс істей алады. Ешқандай орнату мен
баптауды қажет етпейді.
2. Бағдарламаның жасалуы
2.1. Бағдарламаның коды
2.2. Бағдарламаның көрінісі
Сурет 1. Бағдарламаның негізгі көрінісі. Сурет 2. Бағдарлама
жайлы терезесі.
Сурет 3. Қоңырау соғылып жатқандағы көрініс.
3. Бағдарлама алгоритмының сипаттары
Бағдарлама келесі алгоритмнен тұрады:
• interface – интерфейсті сипаттау бөлімі;
• uses – қолданылатын компоненттердің атаулары;
• type – компоненттерді сипаттау бөлімі;
• implementation – бағдарламадағы формалар мен ресурс-файлдар;
• procedure Form1.Timer1Timer – таймер1 компонентін сипаттау бөлімі;
• var – айнымалыларды сипаттау бөлімі;
• begin – бағдарламаның басталуы;
• GetLocalTime – компьютердің қазіргі уақытын алу;
• if, then - шарт;
• PlaySound – берілген мекен бойынша (sounds.res) дыбысты ойнату;
• Flash1.Playing – флэш-анимацияны ойнату;
• end – бағдарламаның аяқталуы.
4. Бағдарламалық құралдар (Borland Delphi 7)
Әлемдегі миллиондаған программистер Delphi-де жұмыс жасайды және
олардың көбісі Delphi-де мәліметтерді өңдеуге және сақтауға арналған
программалар құрады. Күнбе-күн коммерциялық және жеке мәліметтерді
санамағанда (адам аттары, мекен-жайлар, есепшоттар) визуальды интерфейс
көмегімен жұмыс істеу керек болатын көптеген ақпараттар бар: дыбыс
файлдары, видео көріністер, WEB –парақшалары және т.б. Осындай көп ақпарат
арасында өзімізге керекті мәліметтерді алу үшін, оларды өңдейтін
программалар қажет.
Программа құруға ыңғайлы тамаша ортаның бірі – Delphi ортасы таңдап
алынды. Оны оқып үйрену , түсіну және логикалыңқ ойлауға өте
қарапайым, әрі жеңіл. Delphi программалаудың структуралық тәртібін және
программалаудың басқа тілдерге қарағанда жалпы жақсы дамыған.Оның
қызықты рекурсивті мүмкіндіктері , сонымен қатар қызықты есептер шығару
мүмкіндіктері бар.
Delphi типті жүйені тез және визуальды құру ортасы деп атайды.Себебі
ол өзіне компилятормен қоса редактор және көптеген дайын
программалар жиынтығын қамтиды.Delphi – де шамамен 200 – ге жуық
дайын компоненттер бар.
Delphi-де программа құру жақсы жабдықталған компьютерді қажет етеді.
DELPHI – бұл Borland International-дың қосымшаларды тез құруға арналған
жеткілікті жаңа өнімі. Қосымшалармен мәліметтер қорымен клиент-сервер
архитектурасында, InternetIntranet, сонымен қатар локальді машиналар және
файл-серверлік архитектурасында жұмыс істейді.
DELPHI тілі объектілі – бағытталған Object Pascal тілінің жалғасы.
DELPHI-ге InterBase локальді SQL сервері, есеп беру генераторлары,
визуальді компоненттің және информациялық жүйені немесе Windows ортасының
қарапайым программаларын кәсіби өндеуде өзінді сенімді сезіну үшін
арналған тағы басқа құрылғылар жатады.
DelphiWindows 95, Windows 98 немесе Windows NT операциялық жүйесінің
басқаруымен жұмыс істейді. Delphiерекшелігі: көптеген Delphi 6-да құрылған
программалар негізінен өндіріс және бизнес есептерін шешуге бағытталған.
Бұл мәлімметтер қорымен және есеп беру жұмыстары басты шешілу керек
есептер болып табылады.
Программалардың сәйкестендірілуі үлкен роль атқарылады. Бұл аппаратпен
қамтамассыздандырумен байланысты (HardWare) жекелеген жағдайда
- Мобильді компьютерлерді тарату кең ауқым алуымен байланысты.
Дыбыс, сурет, тексттік және цифрлық типтермен берілген информацияларды беру
және оқыту, алу үшін арналған техникалық жабдықтардың әрі қарай дамуы.
Жоғарыда айтылғандай бизнеспен және өндіріспен тығыз байланысты
болғандықтан қолданушылар Delphi 6-дан өздерінің есептерін шешу үшін идеал
көмекші құрал тапты. Delphi 6-дің Visual Basic және C++ сияқты қолданушы
интерфейсі бар. Қазіргі кезде көптеген фирмалар өз программа интерфейсінің
стандарты ретінде қабылдады.
Қолданушы интерфейсі визуалды құрылатын болғандықтан Delphi
ортасында программалауды тез программа құру ортасы делінеді.
Құрудың графикалық ортасынан басқа аспектісі ол- көмекші жүйесінінің
күштілігі.
Delphi 6-да басқа да қазіргі программалау ортасы сияқты, объектілі
бағытталған программаларға негізделген. Программа құру барысында дайын
компоненттерді, олардың қасиетін, әдістерін және алдын-ала анықталған
оқиғаларды пайдалану арқылы аз ғана программа кодымен айналып өтуге
болады. Программа құрушыға бұл өзінің программасының қолданушы интерфейсін
құру барысында көп уақыт үнемдеуді білдіреді.
Delphiқолданушыға өте ыңғайлы, тез программа құруға мүмкіндік береді.
Бұл ортаның құрал-саймандары өте көп және керек кезінде актив элемент үшін
F1 пернесін басу арқылы көмек алуға болады.
Delphi ортасында құрылған программа Windows-қосымшасы болады. Ол проект
файлынан және бір немесе бірнеше модульдерден тұрады.
Проект файлы (кеңейтілуі .dpr) – Object Pascal тілінде жазылған
проектінің басқару программасы. Оның көлемі өте аз (бірнеше жолдан тұрады),
Delphi оны автоматты түрде құрады және ол проектінің негізгі формасын іске
қосады. Оны өңдеуге болмайды.
4.1. Бағдарламаны кодтау ережесі
Object Pascal – Delphi ортасының программалау тілі.
Object Pascal-да объектілік тип class кілттік сөзбен сипатталады. class
кілттік сөзінен кейін end кілттік сөзбен аяқталатын объектінің барлық
өрістері және әдістер тақырыпшалары аталады. Өрістер – бұл берілгендер.
Өрістер кез келген типті болуы мүмкін. Әдістер – функциялар және
процедуралар көмегімен анықталған осы өрістерге қолданылатын әрекеттер.
Класты сипаттау және оны қолданудың қарапайым мысалы:
type TPerson = class
private
fname: string[15]; faddress: string[35];
public
procedure Show;
end;
Мұнда TPerson – класс атауы, fname және faddress – өрістер атаулары, show –
әдіс атауы.
Ескерту. Delphi-де қабылданған келісім бойынша, өріс атаулары f әрпінен
басталады (field – өріс сөзінен).
Класс сипатталуы программада типтерді сипаттау (type) бөлімінді
орналасады.
ObjectPascal тілінде объектінің құрамдас бөліктеріне қатынасу механизмі
бар. Өрістер және әдістер әрекет аймағымен ерекшеленетін бес топқа жатуы
мүмкін. Әдістер мен қасиеттер жалпы (public), меншікті (private), қорғалған
(protected) және көпшілік (published); automated бесінші тобы
автоматизациялау объектілерін құру үшін қолданылады. Әрекет аймаймақтары
келесідей сипатталады:
• public секциясының өрістері, қасиеттері және әдістеріне қатынасуға шек
қойылмайды. Оларды класс сипатталған модульден немесе осы модульге
сілтемесе бар басқа модульдерден объектінің басқа функцияларынан және
әдістерінен шақыруға болады.
• private секциясының өрістері, қасиеттері және әдістерін тек класс
сипатталған модульде орналасқан функциялардан және класс әдістерінен
шақыруға болады. Свойства и методы из секции private секциясының
қасиеттері мен әдістерін өзгертуге болады және бұл өзгертулер осы клас
объектілерімен жұмыс істейтін программаларға әсерін тигізбейді.
• protected секциясының өрістері, қасиеттері және әдістері класс
сипатталған модуль ішінде ғана шақырыла алады. Сонымен қатар, оларды
осы кластан тудырылған кластардан (басқа модульдерден де) да шақыруға
болады.
• published секциясының өрістері, қасиеттері және әдістеріне қатынасуға
шек қойылмайды. Бұл секцияда программа орындалу барысында ғана емес,
программаны құру барысында да (яғни Инспектор объектов терезесінде)
қатынасуға болатын қасиеттер аталады. Сонымен қатар, мұндай секцияны
Инспектор объектов үнсіз келісім бойынша құрады да кез келген форманың
класын сипаттаудың басында орналастырады. Delphi ортасы бұл бөлімге
формаға орналастырылған компоненттердің сипаттамасын жазады.
Кез келген секцияны бірнеше рет атауға болады. Секциялардың орналасу
реті маңызды емес.
Келесі мысал әрекет аймағын түсіндіреді. unit Unitl;
interface
uses Forms;
type TForml = class(TForm)
Button 1: TButton; {бәріне қолжетімді}
private {Unitl модулінде қолжетімді}
IntField: integer;
function GetField: integer;
procedure SetField(value: integer);
published {кез-келген модульде қолжетімді}
property integerValue: integer read GetField write SetField;
protected {класс-ағындарға қолжетімді}
procedure Procl;
public {кез-келген модулде қолжетімді}
procedure Proc2;
end;
var Form 1: TForm 1;
implementation
procedure TForml.Procl;
{мұнда процедураның сипаттамасы}
end;
{мұнда басқа кішігірім бағдарламалардың сиппаттамасы}
{мұнда кішігірім бағдарлама әдістерінің сипаттамалар жазылады}
end;{іске асыру секциялары}
begin {іске асырмау секциялары}
end. {модульдың соңы}
4.2. Компоненттердің сипаттамалары
Label, Button компоненттері
Delphi-де программа жасау барысында дайын элементтердің
компоненттерін формаға орналастырып оларға қажет қасиеттерін беруіміз
керек. Программаларда жиі қолданылатын компоненттерді мына бөлімдерден:
Standard-стандарт, Additional-қосымша,Win32-Windows-ң ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz