Пойыздардың түрлері және вагондарды нөмiрлеудiң ережесi

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кіріспе
1. Құрылымдарды қалыптастырудың теориялық негiзi
2. Пойыздардың түрлері және вагондарды нөмiрлеудiң ережесi
3. Көрсетiлетiн қызметтерiне қарай тарифтік есептеу
4. Кәдiмгi билеттердi сатудың рәсiмi
5. Заттарды тасымалдаудың рәсiмi
6. Тасымалдауларды реттеудiң рәсiмi
7. Пойыздағы өрт қауiпсiздiгi

Қолданылған әдебиеттер.

КІРІСПЕ
Бүгiн жолаушылар темiр жол тасымалдауларының қайта құру процессі, әйтеуiр,
практикалық жазықтыққа өттi. Дегенмен жаңа құрылымды қалыптастыру - тек
бұл.бағыттағы алғашқы қадам

Мемлекет және ҚТЖ бүтiн орам түйiндi мәселелердi жазуға тура келедi
және көп жылдық жинаған қарама-қайшылықтар, үшiн жолаушылар тасымалдауларды
тиiмдi және инвестициялық тартымды бизнеске айналдыру. Жолаушылар
тасымалдауларда бәсекелестiктiң болуы қажеттi, бiрақ өте жүзеге асырылатын
өлшемге қиын. Бұл сегмент қазiргi уақытта бәсекелестiктiң ұрықтары тек ең
пайдалы бағыттарда қаралады. Қала маңындағы қатынастарда жергiлiктi
әкiмшiлiктермен ондаған компаниялар ұйымдасқан сонымен ҚТЖ бiрге қаржылай
тәуелсiз аймақ жұмыс iстейдi. Практикалық өткiзуден әзiрше жолаушылар
тасымалдаулардың операторлары болу басқа корпорацияларға әлі алыс. Дегенмен
олардың бастамалары жоғарласа ,бизнестегі жаңа ойыншылар бизнестi тек мол
табысты бағыттарда шоғырландырады.
Бірақ бұдан брен-саран жолаушылар бөлігі ұта қоймас. Сонымен бiрге
мемлекет темiр жолдарда бәсекелестiктiң дамуына өте қызықтырылған. Тәуелсiз
тасымал компанияларын жасау ,жолаушылар тасымалдауларда бюджеттiк жәрдем
қаражаттарды төмендетудiң тиiмдi құралы болуы мүмкiн. Дегенмен осы
жағдайда жолаушылар жылжымалы құрамның жаңа операторларын қызметпен және
әлеуметтiк тасымалдаулар қамтуы керек. Сонда ғана өкімет немесе жергілікті
басқарушылар ең тиімді жолаушылар тасымалын таңдап және бюджет шығынын
азайтады. Темiржол көлiгiнiң артықшылығы (кез-келген аумақта, темiржол
құрылысын жүргізу өзен көлiгіне қарағанда iс жүзiнде жылдың барлық
уақытында тасымалдауы жүзеге асыруға,) табиғат жағдайларынан тәуелсiздiктi
болып көрiнедi. Егер мұндай жылжымалы вагон ағымының биiк жылдамдықтары,
әмбебаптық, қабiлеттiлiк (бағыттас жылда өйткенi 75-80 миллионға дейiн) iс
жүзiнде кез-келген қуаттың жүк тасқындарын меңгеретiн, сан рет кем
қарағанда көлiктiң басқа түрі оның артықшылықтарын ескерсе, темiржол
көлiгiнiң тиiмдiлiгi анығырақ болады.
Бұл көрсеткiштердiң арасында темiржол көлiгiнiң қозғалғыштығы деңгейі
келесi ең дәл мiнездейдi: жүктердi жеткiзу, вагонның айналымы белгiлi уақыт
кезеңi, мерзiмдердi сақтауға тасымалдауда халық шаруашылық қажеттiлiктi
қанағаттандыру, уческелiк және бiр жүк операциямен вагон уческелiк
жылдамдықты техникалық жылдамдық, еселiк, орта бос тұру.

Жолаушылар тасымалында ең керекті мынадай көрсеткіштер, қозғалыс
кестесі мен графикті сақтау, жолаушылар тасмалы жоспарын орындау болып
табылады.
1. Құрылымдарды қалыптастырудың теориялық негiзi

1. Аттанатын жолаушылар пойыздардың вагондары жолаушылар вагондарын
ағытусыз жөндеу және технологиялық тексеру процессіне сәйкес
дайындалуы керек. Жолаушылар пойыздарды қалыптастыру тармақтарындағы
алыс және жергiлiктi қатынастағы жолаушылар вагондарын толық
көлемде керек-жарақ және депо басшылықғы орнатқан мерзiмдерде және
келiсiлген санитарлық қадағалаудың органдарымен келісе дайындық
өткiзедi . Толық дайындық және қалыптастыру тармақтарындағы жолаушылар
вагондарын керек-жарақ мынадан тұрды:

• вагондарды сыртқы жинауды;
• вагондарды ( улау) дезинфекция жүргізу ;
• iшкi жабдықты жөндеу;
• ерiксiз желдетудiң сүзгiлерiнiң ауыстыру;
• вагондардың iшкi жайларын жинауды;
• жиналмалы жабдықтың бұйымдарының вагондарын жабдықтау және сауданың
шайханасы;
• сумен және отынмен толтыруға.

Жолаушылар пойыздарды айналым тармақтарында жартылай дайындық өткiзедi
және жолаушылар пойызы керек-жарағы. Жолаушылар вагондарды жартылай
дайындықтың жанында мыналар орындалады;

• вагондарды сыртқы жинауы;

• дәретханалардың улау өңдеуi және сыпырынды жәшiктерi;

• (тапсырыс бойынша) iшкi жабдықты жөндеу;

• вагондардың iшкi жайларын жинау.

Жолаушылар вагондарында керек-жарақтың тармағында жол, тағы басқа жол
арасы, арнаулы мақсат үшiн емес орындарды кiрлетуге қатаң тыйым салады,
тағы басқа қоқыстарды тастауға. Вагоннан қоқыстар арнайы орнатылатын қоқыс
жинағышқа алып тастайды. Қоқыс жинағыштарды қоқыстың алып тастауы үнемi
жүргізілуі тиiстi, олардың асыра толтыруға рұқсат етілмейді, келесi
мерзiмдерде: жылы кездерде - тәулігіне бір рет, ал суық кездерде - бір рет
екі күнде. Керек-жарақ пункітінде және тоқтап тұрған кезде вагон
әжетханасын пайдалануға тйым салынады. Сұйық кірлерді арнайы құрылғымен
тазаланып жойылуы керек. Жолаушы вагонының ішкі санитарлық дайындық жайын
арнайы бригадалары жасау керек. Жолаушылар вагонын жолға дайындау
пунктарында келесі профилактикалық санитарлық жұмыс түрі жүргізіледі:
• әжетхананы, қоқыс жинағышты дезинфекциялау ( әр жолаушылар құрамда
қалыптастыру пунктіне келген кезде және айналымда);
• алысқа және жергілікті қатнастағы вагондарды - айына бір рет дымқыл
түрде дезинфекциялау( қолданатын дәріге байланысты). Ұйымдастырылған
контингенттерге арналған вагондар қызмет көрсетер алдында да, одан
кейін де дезинфекция және дезинсекция жасалу керек.

Төсек-орын кiр жуатын ұйымға берiледi немесе жолаушыларды түсiру өткiзгiш
вагондарда қабылдаған кешендi бригадаға, жолаушылар станцияда iлесе.
Төсекті өткiзудiң алдында пойыздық бригаданың өкiлi қатысуымен саналып
алынады.
Көрпе-жастықтардың улау камералық өңдеуi және жұмсақ мүкәммал пойыздарды
қалыптастыру тармақтарындағы вагон депосында жүзеге асырады. Көрпе-
жастықтар үшiн және жұмсақ мүкәммал келесi түрлердi бекiтiледi және
өңдеуiнiң мерзiмдерi:

• матрацтар, жастық және қысқы көрпелер шаңсыздандыруға ұшырайды және
камералық өңдеу жыл сайын төрт рет ;

• жазғы көрпелер жууға ұшырайды және ластанудың өлшемi бойымен химиялық
тазалауға, бiрақ айына кем дегенде екi рет, қысқы көрпелер – кем
дегенде жылына екi рет;

• матрацтарға қап және жастық ластанудың өлшемi бойымен жуылуға
ұшырайды, бiрақ айына кем дегенде бiр рет;

• столға қоятын майлықтар, перделердiң ауысымы және күнге қарсы
перделер ластанудың өлшемi бойымен өндiредi және мiндеттi түрде әр
рейстен кейiн.

Жолсерік вагонды тазалаған кезде халат және қолына резеңке қолғап кию
керек. Тазалау кезінде ол есіктерді және соңғы (сыртқы) есіктерді құлыптап
жабу керек. Вагон ішін тзалағанда қозғалмалы сатыны пайдалану керек және
арнайы еден жуатын щетканы қолдану керек. (2—4 кгссм2) 0, 2—0, 4 МПа су
құбыры торабында су бөлетiн бағаналардың жағалай орналастырылған және
жабдықтау бригадаларының қызметкерлерi пойыздың барлық вагондарының
технологиялық үдерiс ескерiлген мерзiмдерiнде жабдықтауын қамтамасыз етуi
керек, ал аралық станцияларда - пойыз аялдау уақытына. Сумен вагонды
жабдықтау үшiн су бөлетiн бағаналарға станцияда онының су - құятын
түтiктерi шлангтерiмен қосады. Су құйма жеңдерi ұзындығы су бөлетiн
бағаналарды орналастырылумен анықталады және пойыздың әр вагонын судың
жабдықтауын мүмкiндiкпен, бiрақ ол жұмыс қамтамасыз етуi үшiн 25 м астам
болуы керек. Темiр жолдарда жалғағыш басты жабдықталған су құйма жеңдер әуе
тежегiш магистраль вагонаралық жеңдерi қолданады. Сыртқы ауаның 0 °С төмен
температурада жүйенi толтыру жылытылатын жайда вагонның ұстамынан кейiн
кемiнде 1 тәулiк немесе жылытудың жүйесiн толтырудан кейiн және вагонда
ауаның қыздыруы + 12 С дейiн. Жолсерік вагонды қалай сумен қамтамасыз
етуіне назар аударуы керек. Жер бойымен су құятын шлангтерді тасуға қатаң
тыйым салады. Су құятын жеңдердiң басын толтырулардың аралығында ластанудан
сақтап тұратын арнаулы құрылғыларға сыйғызып салуы керек. Уақытша да,
күрделi де сумен қамтамасыз етудiң барлық тармақтарына - ГОСТтың
талаптарына сай судың сапасын сәйкестiгін тексередi. Вагонның жолсерігі
вагондарының су құйма түтiктерiнiң басы да ластанудан қорғалғанын
қадағалауы керек. Су құйма трубалар басының қатпауы үшін сумен немесе
электр жылытқыштармен жабдықтайды. Ең сенiмдi құрал-жабдық ыссы судың құйма
трубаларын жылыту болып көрiнедi.
Су жылытқыш құйма тұрбаны шеткi бөлiкте дәнекерленген цилиндрлiк
тұрқыдан тұрады. Жылытқышқа тұрба арқылы ыссы су бередi және одан
берiледi. Саусақпен сезуге жылытқыштың тұрқысы әрқашан ыстық болуы керек.
Ажырату шүмектер және шұралары келтiрушiге және жылытқышының айналып өту
тұрбалары қыстыгүнi үнемi ашылған. Су құйма тұрбаларға шұра толтырудан
кейiн жабады. Құбырлар, унитаздар, қол жуатын тостағандарының ағызып жiберу
трубтерiн қатырудың белгiлерiн табылу жағдайында олардың бауырына
жылытудың желiсiнен ғана ыссы су бередi. Алаумен жылытуға тыйым салады
немесе ыстық көмiрмен. Пайдалануда жылы қолғап мiндеттi түрде киiм кию
керек.
Вагонның ағызу турбаларын қыздыру тек вагон ішінен рұқсат етіледі.
Айналым тармақтарындағы және жолаушылар пойыздарды қалыптастыру вагондарды
жылыту үшiн тас көмiр, отындарды сақтайтын отынның қоймалары орналасу
керек, сонымен бiрге ағаш көмiрi және қиыстырылған электр жылтқыш
қайнатқыштарды қызмет көрсету үшiн шымтезек брикеттер. Жабдықтау жолдарына
отынның қоймасынан көлiк жолдары және жол арасын асфальттайды. Вагондарға
қоймадан көмiр автокөлiктермен калибрлелген (көмiрдiң 15—20 кг-не) тасиды.
Қатты отынның вагонын керек-жарақтың жанында кереғар бүйiр жолсерік бүйiр
тамбур есiгiн және кiлтке вагонның домалақ есiгiн жабу керек. сыртқы ауаны
температураның + 10°С және төмен болғанда жолаушылар вагондарын
жылытуларды бастайды.
Жылыту маусымы басында сыртқы ауаның температурасының қалыпты кезеңінде
қалыптастыру тармақтарындағы көмiрмен жабдықтаудың өткiзедi және пойыздар
айналымда. Қыс кезінде барлық жолаушы пойыздары айналымы 2 тәуліктен
аспайтындарды , қалыптастыру тармақтарындағы барлық рейстерге отынмен
жабдықтайды, ал қажет жағдайда пойыз бастығының тапсырысымен. Барлық
пойыздарды яғни айналымы 2 тәуліктен жоғарыларды көмірмен қалыптастыру
пунктінде жабдықтайды, айналым тармақтарындағында және пойыздың қозғалысы
кестеде көрсетiлген аралық станцияларға.

Жолаушылар вагондарында жылытудың жүйесi бiр қалыпты жылыумен қамтамасыз
етуi керек және сыртқы ауаны температура + 20 төмен емес жолаушылар
бөмесінде болу кезінде ал сыртта орта температура - 40 С. Бұл ретте
купеге, салондар ауаның температурасы қалыпты болу керек және қызметтiк
баспанада +22 +- 2 С, (душта ) қол жуатын жерде, жататын вагондарда және
дәретхана + 13 - + 16 С.

Вагон бөлмелерінде ауа температурасының тербелісі тік градиенті
бойынша 3 °С дейін жол беріледі. Жылыту аспаптарының үстіңгі жағы +80 °С
температурадан аспауы керек. Жылыту аспаптарында қоғаныс қалқандары болуы
керек. Температура қорғаныс қалқаны үстінде +60 °С аспауы керек. Пойыздың
қозғалысы кезінде электрленген теміржол телімінде және электр қуаты вагонға
берілуі жоғарғы вольтты 3000 В магистралдан тоқтаған кезде жолсеріктің
міндеті:
• сыртқы ауаның температурасы 0 °С төмен болған кезде, қазандықты
қатты отынмен жағу керек ( егер қосалқы жылытқыш болса – дизель отынымен),
сонымен бірге желдеткіш әр қашан жұмыс істеп тұру керек;
• сыртқы ауаның температурасы 0 °С жоғары болған кезде вагондағы ауа
жылытқыш қондырғысы болса онда қазандықты жақпауға болады;
• егер ауа жылытқыш қондырғысы вагонда жоқ болса онда қазандықты +10
°С немесе төмен болған кезде.
Электрмен және аралас жылытқышы бар вагонда артық жұмыс жасамау үшін ,
электр қуаты болмаған жағдайда, вагонды жылытусыз қолдану уақыты
тағайындалады. Ауа температурасы төмендеген жағдайда аралас жылыту
қазандығын қатты отынмен жағады, ал электрмен жылыту қондырғысы бар вагонда
температура төмендегенде пойыз бастығы жағдайға байланысты ары қарай
журуге шешім қабылдау керек.

2. Пойыздардың түрлері және вагондарды нөмiрлеудiң ережесi

Пойыздар категориясы:
• алыстық , қашықтығы 700 км астам;
• жергілікті, местные, қашықтығы 700 км дейін;
• қала маңы, қашықтығы 150 км дейін.
Өз кезінде алыстық және жергілікті пойыздар жедел және жолаушылар
болып бөлінеді. Жедел пойыздар жоғары комфортабельді вагондардан құралады
және аз салмақты, жоғары жылдамдықты, тоқтаусыз 200-300 км, ал аялдау
уақыты аз болып келеді. Жолаушылар пойызы жедел пойызға қарағанда төмен
комфортабельді болып құрастырылады, оған купелі және купелі емес вагондар
қосылады, ал кейде отыратын вагондар. Олардың салмақтары жоғары бірақ
жылдамдығы төмен жиі тоқтайтын болғандықтан. Қала маңы пойызының салмағы
аз, жергілікті пойызға қарағанда және көп қоныстану болғандықтан. Жеке
пунктен басқа (станциялар, разъездер және т. б.), бұл поездар жолаушылар
аялдама пунктарында тоқтайды, айдау жолындағы арнайы жолаушыларға арналған
түсіру және отырғызу. Туристік-саяхат поездары, алысқа бағыт алған,
жергілікті және қала маңы қатынастағылар бір категориядағы вагондардан
құралады. Бұл пойыздар саяхатшыларға қызмет көрсетуге арналған.
Ал, аз мақсатты желіде бірен-саран жолушы ағыны және төмен өткізу
қаблеттегі жолаушы-жүк пойызына қарайды, олар жүк және жолаушылар
вагондарынан жүк салмағына байланысты құралады. Жолаушылар тасмалдаудың
негізгі ұйымдастырушысы жолаушылар пойызының графигі болып табылады. Ол
жолаушылар ағыны және барлық бөлімдер мен қызметтер технологиялық процесс
бойынша осы тасымалдауды қамтамасыз етеді.
Пойыздарды нөмірлеу
1. Жедел алыстық және жергілікті қатынастағы 1-148, 181-298
2. Жүрдек тәулік бойы және маусымды алыстық және жергілікті қатынастар
қарауындағы 151-168
3. Тездетілген жыл бойы және маусымды алыстық және жергілікті
қатынастар қарауындағы. 171-178
4. Жолаушылар алысқа қатынау:
4.1. жыл бойы қарауындағы 301-398
4.2. маусымды қатынастар 401-491
4.3. бір жолға тағайындалған 501-598
5. Жолаушылар жергілікті қатынастағы 601-698
6. Поездар қызметтегі (арнайы) мақсатты 701-748
7. Жүрдек алыс және жергілікті қатынастағы, дизель және
электрсекциясымен қызмет көрсететін:
7.1. жоғары комфортты 801-848
7.2. қосымша қызметсіз без 851-898
8. Почталы-багажды 901-948
9. Жолаушы-жүкті 951-968
10. Туристік-саяхатты. 971-988
11. Адамдар 991-998
12. Қала маңы 6001-6998
13. Жедел қала маңы 7001-7398
14. Қала маңы қызметтік мақсатта (билетпен) 7481-7498
Толық нөмірмен белгіленген пойыздар, маршруттарының соңына дейін
бағыттарын өзгертпейді, ал сызықшамен бөлінген нөмірлері бар пойыздар
бағыттарын телімдердің орналасуына байланысты бағыттарын жол бойы
өзгертеді. Жұп санды нөмірлер оң түстіктен сол түстікке қарай жүретін
пойыздарға беріледі. Тақ снды – кері қарай жүретіндерге беріледі.
Жолаушылар пойызы белгілі бір тағайындалған состав схемасы және
көрсетілген орналастыру ережеге сай вагон составының категориясы бойынша
құрастырылады (жатын, купелі, плацкартты, жалпы, вагон-ресторан және т.б.).
Вокзал мен пойыздардың комфортты (жайлы), жоғары жылдамдықты қатынасы,
белгіленген кесте бойынша пойыздардың аттануы мен келуі олардың
жолаушыларға деген жоғары талапты қызметті қажет етеді. Жолаушылар теміржол
көлігін қолдануды стансада, вокзалда бастап сонда аяқтайды. Олардың
технологиялық процессті жұмысы жолаушыларға деген жоғры мәдениетті
қызметімен қаралуы керек. Ол үшін станса және вокзал технологиясы ғылыми
ұйымдастырылған еңбекпен ұштаса, автоматты және механизациялы өнеркәсіптік
процессті қолдана отырып жолаушыларға қызмет көрсетудің уақытын неғұрлым
қысқарту Жолаушыларға жол бойы жоғары сапалы қызмет көрсету дұрыс қойылған
состав бойынша, вагон құралдары мен пойыз бригадасының айқын жұмысы.
Жолаушыларға жоғарғы санатты қызмет көрсетудің біраз бөлігі, дұрыс жасалған
график пен пойыз қозғалысының кестесінің сапасына байланысты.

3. Көрсетiлетiн қызметтерiне қарай тарифтік есептеу

Жалпы жолаушылар тарифы, 1 шақырымға артқан сайын 1 жолаушының
бағасын азайтуды есепке ала отырып құралған. Жолаушылардың пойыздарының
тура және жергілікті бағытта жүру тарифының негізі қатынастағы қатты
орындықты вагондар тарифтері алынған. Қатты және жұмсақ вагондарда жататын
орынға қосымша төлем тарифқа енгізіледі(плацкартқа). Оның көлемі ара
қашықтықа және вагон түріне байланысты.
Әр-түрлі вагондарда жол ақысы, негізге алынған вагонға қарағанда
жоғарлайды:
• 22—27% — купелі емес қатты вагонда жатын орнымен (ПЛ);
• 59—62% — купелі қатты төрт орынды в жестком;
• 113—130% — жұмсақ екі орынды купе (СВ).
Жолаушылар тарифы тек қана тасымал шығыны ғана емес сонымен қатар
жолаушыға көрсетілген комфорт деңгейін де есепке алады.
Осылай, жолаушылар сапарын жеделдетуi үшiн жылдамдыққа үстеме ақы
төлеуі мүмкiн. 5 пен 10 жас аралығындағы балаларға орнатылған тариф,
бiрақ ұйықтайтын орынға ақы - ересек өлшемде. Қосылған жиын жолаушылар
тарифтың құрамына сақтандыру мiндеттi.
Купелi вагондардағы жолаушыларын тасымалдауда және барлық санаттардың
пойыздарын СВ вагонда жылдық орта мөлшердегi өсудi есептеумен иiлгiш
тарифтi реттеудi кестенi қолданылады және жылдың кезеңдерiне арналған
тарифтi реттеудiң индексi. Осылай, 2004 жылда кезеңге еселiк ескерген:
15.01 нен 29.02 — 0,92; 01.03 нен 25.04 — 0,96; 26.04 нен 30.04 —
1,12; 01.05 нен 09.05 — 0,92; 10.05 нен 10.06— 1,0; 06.08 нен 31.08 —
1,12; 01.09 нан 10.11 — 0,96; 11.11 нен 19.12 — 0,92; 20.12 нен
30.12— 1,12. 31 желтоқсанда пойызға билет сатып алған жолаушы 56% билеттiң
құнын төледi.
Вагонның салонында орынның орналастырылуына байланысты жүрiп өтудiң құны-
бүйiр, төменгi немесе жоғарғы саралауға келешекте жоспарланады. ВНИИЖТ-те
бүгiн жаңа Тарифтi басшылықтың барысында жұмыс жүріп жатыр. Негiзгi оның
бөлiмдерi алысқа жүру, қала маңы қатынастағы жолаушыларды тасымалдаудағы
тариф сұлбаларынан тұрды, сонымен бiрге тендеме жүк және багаждар. Тарифтың
табыс құрылымында құрайтын бөлу келесi ескерiледi: инфрақұрылым, локомотив,
вагон және вокзал. Мысалы, вокзал құрайтыны темiр жол агенттiктерiнiң
вокзалды ұстауға қатысты шығыны, есепке алу және есеп-қисаптың тобы, АБЖ
экспресс және басқа.
Тасымал қызметтерінің тарифтары сапаға сай төлеуге қабiлеттi
сұраныстың есептеуi үшiн келесi позициялар бойымен сараланады: орынның
түрi; пойыз қозғалыс жылдамдығы; қызмет көрсетудiң табы. Жаңа баға
көрсеткiштi жобада тарифтардың есептеуiнiң жеке сұлбаларын ескередi:
шапшаң, жедел жолаушылар пойыздар үшiн; орындар жататын және отыру
үшiн; (люкс, бизнес, эконом, екiншi және үшiншi) жолаушыларды қызмет
көрсетудiң әр түрлi кластарын бағалау. Класстарға салонда вагонның түрi,
онының iшкi сервис жабдығымен бөлiнедi, көрпе-жастықтардың сапасымен және
жүру, билеттердi сатудың пiшiнiмен қорек тағы басқа қызметтер жиналмалы
жабдық, ұйымымен жолда және тағы басқалар.
Темiр жолдарда жолаушылар, жүк қоятын және басқа тарифтар және жиындар
қолданылады. Қатынас түрiне байланысты жолаушылар тарифтардың екi түрiге
бөлінеді: ортақ жолаушылар тариф - түзудiң барлық пойыздарында жүрiп өтуде
және жергiлiктi қатынаста; қала маңындағы - қала маңындағы қатынастағы
пойыздарындағы жүрiп өтуде.
1 км-ге бiр жолаушыны жүрiп өтудiң сапар құны қашықтығын көбеюмен
арзандатылатынның ортақ жолаушылар тарифы жасалған. Пойызда жолаушыларды
жүрiп өтудiң құнын (қатты ортақ, қатты ұйықтайтын орындармен, қатты купелi,
жұмсақ төрт және екi кiсiлiк купелермен) вагонның түріне және пойыздың
санатына байланысты бекiтiледi. Тарифтарының мұндай дифференциациясы
шығындарға қатысты вагондардағыны жолшыбай бiр жолаушы шақырылатын және әр
түрлi санаттардың пойыздары.
Түзу бағытты пойыздарындағы жүрiп өту үшiн жолаушылар тарифтың
негiзiне және жолаушылар пойызда отыру үшiн орындармен қатты вагонда жүрiп
өтуге тариф жергiлiктi қатынастан алынған.
Жүрiп өтуге тариф қатты және жату үшiн орындармен жұмсақ вагон
(плацкартты ) ұйықтайтын орынға ақысы кіреді. Бұл ақының өлшемi жүрiп
өтудiң қашықтығынан бағынышты болады және вагонның түріне байланысты: жату
үшiн орындармен жолаушылар пойыздарды қатты вагонда жүрiп өтудiң құны 25%-
ке жоғарылайды, жату үшiн орындары бар төрт орынды купелермен қатты вагонда
- 60%-ке, жату үшiн орындары бар төрт орынды купелермен жұмсақ вагонда -
88%-ке, жату үшiн орындары бар екi кiсiлiк купелермен жұмсақ вагонда -
отыру үшiн орындармен қатты вагонда жүрiп өтудiң 126% құнында.
Жедел пойыздардағы тариф жүрiп өтуге одан басқа, жүрiп өтудiң
қашықтығы байланысты өзгертетiн жылдамдық ақысынан тұрады. Орнатылған 14
құн көлемiнде толық билеттi 5 пен 10 жас аралығындағы балалардың жүрiп
өтуiне тариф, ал балалар үшiн ұйықтайтын орынға ақы, балалар билеттерi
бойымен келесi, сол мөлшерде алынады, сонымен қатар ересек жолаушылар үшiн.
Жолаушылар темiр жол тарифтары (төлем орнатылған темiр жолдарда және
жолаушыларды тасымалдауды, тендеме жүктегi жиындары және грузобагажа)
тарифтарға алыс және қала маңы қатынасы болып бөлiнедi. Деңгей олардың
тарифтарын алыс қатынас құрылысында мұндай түрiнiң вагондардың
тасымалдаулары, жолаушының сапарын қашықтық үшiн пайдаланылатын
тасымалдауларын жылдамдық факторларды әсердiң есептеуiмен сараланады.
Жолаушылар тарифтары тасымалдау қашықтықтың бұл аралығы есептердi
жеңiлдету үшiн 1 мен 12 420 шақырым тасымалдаудың қашықтығы үшiн салынған
қашықтық бел аралыққа бөлiседi, және де қашықтықтың белдеулерiн аралықтар
тасымалдаудың қашықтығын көбеюдiң өлшемi бойымен өседi. Бұл жолаушылар
тасымалдауларды өзiндiк құнның тәуелдiлiк байырқайды, және тарифтардың
тасымалдаудың қашықтығынан гиперболалық болып көрiнедi: тасымалдаудың
қашықтығын көбеюдiң өлшемi бойымен өзiндiк құнның төмендетуiнiң қарқындары
арзандатылады. Тарифтi белдеулер бойымен анықталған, және де тарифтi
белдеулердi тасымалдау созылымдық қашықтығын көбеюдiң өлшемi бойымен есеп
айырысу тәртiбiнiң жеңiлдетуi, белдеулiк жүйесiн қолдануынан басқа 5-тен
550 шақырымға дейiн үлкейеді автоматтандыру олардың мүмкiндiгін туғызады
және билет кассирларын жұмыс тездетедi.
Темiржол көлiгiнiң жолаушылары, iшкi қатынаста келесi, сапар
жазатайым оқиғалардан мiндеттi жеке сақтандыруға жатады жолда немесе
станцияда, вокзалда. Орнатылған көлемiнде 2 сом 30 тиын, жол жүру
құжаттарды құннан тәуелсiз темiр жол билеттерiне сақтандыру тарифтары.
Жолаушы тағайындаудың станциясын, вокзалды қалдырып кетуi сәтке дейiн және
пойызға отырған сәтке сақтандырылған адамдарымен есептейдi.

4. Кәдiмгi билеттердi сатудың рәсiмi

Билет - (түзуде, жергiлiктi, қала маңындағы немесе халықаралық
хабарлама) темiр жолдар бойымен жүрiп өту құқығындағы орнатылған пiшiндегі
құжат. Билетте станцияның оның атауы, нөмiр, топтама, атауын әдетте
көрсетедi және жүрудiң жолы және жолаушылар, пойыздың құн, жарамдылық
мерзiмi, нөмiрi, нөмiр көшеттеулермен сапарға, санның жанында тағайындау,
жүрудiң жолы және пойыз вагонның түрi, орын, жiберу уақыты және қызметтiк
белгiлер.
Түріне байланысты билет және ресiмдеу, берудiң тәсiлінің бiрнеше
түрлерi болады. Түрлi түстi өрнектi қағаздан тұрады бланкты билетi үш
бөлiктерден су таңбалары бар.. Оң жақ бөлiгі шындығында билет болып
көрiнедi, сол - билеттiң түбiртiк, орта бөлiк билеттiң тиiстi шегi бойымен
сапардың қашықтығы байланысты кассирмен бiлемдейдi, әр жолаушыларға бередi,
қолмен толтырылады. Пойыздың нөмiрi және жүрудiң күнi компостерде
көрсетедi.
Аз жұмыс бөлiмше станцияларында жол жүру құжаттардың қолмен
толтырылады терминалдары жоқ экспресс жүйесі. Бұл операциялар жүйенiң
диспетчерлiк терминалынан телефон бойымен экспресс алынатын орынның бар
болуы туралы ақпараттың негiзiнде жүйенiң уақытында технологиялық жұмыстағы
үзiлiстердiң бланкты билеттерi бойымен өткiзедi.
Бланкты билет кез-келген санаттардың және жедел пойыздар вагондарында
жүрiп өту үшiн жолаушыларға бередi. Оның жасалған түрлi түстi өрнекi қағазы
су таңбалары бар және үш бөлiктерден тұрады:
• оң жақ станцияның атауы және жүрудiң жолы және тағайындау, жүрудiң
тармақтары, жүрiп өтудiң құны, вагонның нөмiрi және орын, сақтандыру алымы,
жiберу уақыты және жол жүру құжаттарды болып көрiнедi;
• сол жақ түбiртік болып көрiнедi және кассада қалады;
• бақылау талонды болып көрiнген орта бөлiкте, вагон санаттарды
тiзiмдi көрсетедi және жүрiп өтудiң құнын өндiрiп алу үшiн қажеттi сомма
теріледі.
Кассир орта бөлiкте кескенде, ол үшiн кесудiң шегi бойымен жол жүру
құжаттармен қалатын бөлiкке бақылау купон шартта қалды және жүрiп өтудiң
құны. Кассир билеттiң ресiмдеуiнде жолаушының сапарының бағытын белгiлеуi
керек(сонда немесе керi). Кассир жол жүру құжаттарды ресiмдеуде
жолаушылар тобына бақылау талонда бара жатқан сан таңбалаушы сан 1 мен 20
аралығындағы кәдiмгi басқа мәлiметтерлерден басқа басып шығарған топты. При
оформлении групповой поездки кассир разрежет бланк так, что при проездном
документе останется число, соответствующее количеству пассажиров,
совершающих поездку. Топ болып жол жүру құжаттарды ресiмдеуiнде кассир,
бланкті кескенде құжатта жолаушылардың санына байланысты сандар қалады.
Ешқандай да түзетулер, тазарту немесе жол жүру құжаттардың бланктерi
түзетуге рұқсат бермейдi. Толтыру, кесудiң барысында қатенiң орын алған
жағдайында немесе бланк компостерлеу бұзылғанда, жолаушыға жаңа жол жүру
құжаттарды осы жағдайда бередi.
Бланкты билеттердің бәрi тордың түсiмен өзара ерекшеленедi: толық-
қызғылты; балалардікі -көкшіл. Топты билеттегi тордың түсi - ақшыл көк.
Жеңiлдiктi билет - құны жеңiлдiкпен есептелiнген жол жүру құжаттар.
Мысалы, кассаға жеңiлдiктi билеттi алу үшiн соғысты Ұлы Отан соғысының
мүгедегiнiң куәлiгi, орта бiлiм мектебiнiң оқушысын зейнеткерлiк куәлiк,
мақсаттық мәлiмет жеңiлдiк алу құқық беретiн тиiстi құжаттар көрсетуi керек
тағы басқалар). Жол жүру құжаттар бланкты қолдан толтырылады сия немесе
шариктi қаламның көмегiмен. Даяр мәтiнi бар белгiлi штемпельдер қолданыла
алады. Бланкке фамилия, есiм кiргiзуi керек және жолаушының әкесiнiң аты,
адамның жеке басын куәландыратын құжаттың нөмiрi, және қызметтiк жол. Жол
жүру құжаттар көрсетушi жолаушыларға компостер салуы керек.
Ол белгiлi де, ине сияқты да мүмкiн болу. Ине сияқты компостер бланкты
билеттер, ақылардың түбiртектерiнде таңылады, жеңiлдiктi немесе тегiн бiр
жолғы билеттер. Бланкты билеттерiн компостерлеу бөлiктiң басып алумен
горизонталь сызық арналған олардың майыстыруында түбiрлерiмен салуынан
кейiн екi есе бiр мезгiлде өткiзедi, және де түбiр бланк iшкерi салады.
Компостер айқын болуы керек, хабар-ошар бұл ретте келесi кезекпен
орналастыруы керек: пойыздың нөмiрi, сан, ай, жыл. Ай қалған мәлiметтерлер
араб цифрларымен көрсеткен римдiк цифрмен, жылды соңғы цифрмен белгi
қояды.
Мысалы, 225 30 0I4 компостер былай оқылады: 2004 жылды қаңтардың 25
бiрiншiсiн пойыздың жүруi. Басқа мағнада пойыздың нөмiрi жыл мүмкiн қолдан,
сол кезде көрсетiлген бол екi цифрлармен таңбалайды. Жолсерік тексеру
кезінде бланкты жол жүру құжаттар саңылауға ине сияқты компостерге қарайды
және жол жүру құжаттардың беткi бөлiгiнде қолмен криптограмма белгi
қойылған мәлiметтер оның сәйкестiгi. Маршрут содан соң түгелденуi керек -
жүрудiң станциясы және тағайындау, вагонның нөмiрi және орын. Жол жүру
құжаттардың сөндiруi төмендегiше өндiредi: (1 см аспайтын ) бүгiлiстiң
жоғарғы бұрышын жол жүру құжаттардың қосуынан кейiн тең ортадан жыртып
алады. Бұл ретте мынағын назар аудару керек, билет енгiзiлген ешқандай да
хабар-ошарлар жойымағаны. Жойылған жол жүру құжаттар жолаушы сапардың
соңында қайтарады.
Белгiлi компостер пойыздың көрсетiлген нөмiрiне, билетті сатқан
станция, вагонның нөмiрi, сапардың күнi туралы штемпель болады. Жүйе
экспресс болған жағдайда компостерлеу жеңiлдiктi немесе тегiн бiр жолғы
билеттер мүмкiн өткiзу биле басатын құрылғының көмегiмен - талонды сырт
жақта сонда немесе керi.
Жүйенiң билетi компостерлеу (үш қабатты жабысу) экспресс ерекше
ескерiлген жағдайлардан басқаға жатпайды.

5. Заттарды тасымалдаудың рәсiмi
Қол жүк - бұл жеңiл алып жүруге болатын, бұйымдары және көлемі олардың
үшiн апарылған жергiлiктi жерлерде бейнетсiз орналастыру пойыздардың
вагондарындағы сыйғызып салатын ораманың түрi. Қол жүк жолаушымен бiрге
вагонында ередi және тасымалдауға болады егер салмақ орнатылған (36 кг)
нормадан ассқан жағдай төлемге кiргiзедi. Тасылатын қол жүктiң сақталуына
деген қамқорлық жолаушыға арттырылады.
Мемлекет iшiндегі қатынаста қол жүктiң тасымалдауы.
Әр жолаушы ұсақ қол жүктен басқа (билет ) бiр жол жүру құжаттарға тегiн
тасымалдау өзiңiзбен бiрге 36 кг аспайтын құқығы болады, ал (СВ ) 2-орынды
купеде вагонда - үш өлшеулердi сомаға өлшемiн 180 аспайтын қол жүк 50 кг.
Қол жүгiне жлаушылардың өзімен бірге алып жүретін жүктер түрі мен көлеміне
қарамай , тек вагондағы жүк салғышқа сыйатындар жатады.
Пойыздардағы жүрiп өтуде алыс және жергiлiктi жүру орнатылған нормаға
байланысты жолаушы қосымша ретiнде қол жүк келесi шарттарда өзiңiзбен бiрге
апаруға құқылы:
• тендеме жүктiң тарифы бойымен 14 кг дейiн жеке төлеммен ал 10 кг
"қолдарда тендеме жүк" түбiртектi жолаушыға беруi керек;
• (СВ ) 2-орындық купемен вагонның бiр купесiнде бiр қосымша
ретiнде сатылып алынған (билет ) жол жүру құжаттар толық құнға
50 кг дейiн қомақты және 4-орынды купемен вагон;
• ортақ төрт орында (билеттер ) жол жүру құжаттарды толық құнды
төлеуi бар жеке купеде 150 кг дейiн.
Пойыздардағы қол жүктiң тасымалдауына орнатылған норманы есепке ала
отырып жолаушыға алыс, және жергiлiктi қатынастарда олар өзімен бірге қол
жүгі ретінде алып жүре алады, егер қол жүктiң орналасуы қолайлы арналған
жерлерде орналасатын бесiк-арбасы, қапталған байдарка, моторсыз велосипед
түрі.
Қосымша құн электрондық, тұрмыстық, үш өлшемдегі сома 180 см асқан
аудиотехниктер, видео қол жүктi тасымалдау жолаушыға рұқсат бередi,
(билет ) жол жүру құжаттарға, пойыздардың (отыру үшiн орындармен қатты
вагондарынан басқа) барлық вагондарында бiр бұйымнан аспайтын, соның iшiнде
қала маңындағы. Алыс және жергiлiктi жүру пойызда әр тасылатын бұйым,
оның салмағына қарамай төлем 30 кг алынады. Бұл тасымалдауды рәсімдеу билет
кассаларында багаж қолында түбіртек арқылы жүргізіледі. Егер көрсетiлген
бұйымдарды тасымалдау қосымша ретiнде сатылып алынған (билет ) жол жүру
құжаттарға жүзеге асырса, онда қомақты 30 кг тендеме жүк қосымша тарифтi
төлемi алынбайды.
Қол жүктiң бүтiндігін қамтамасыз етуi және сақталуына жолаушының өзі
жауапты .
Отырулардың арасындағы жолаушылар үшiн қолайлы жергiлiктi жерлерделер қол
жүктiң орналастыруы сонымен бiрге өтулердегi, коридорлардағы және
вагондардың тамбурлары рұқсат бермейдi.
Мемлекетаралық қатынастарда қол жүктiң тасымалдауы
Жолаушы 12 жасқа дейiн, баласы өзiме жанында тегiн 35 кг аспайтын ересек
жолаушы - 15 кг.
Қару-жарақ, жарылғыш, оқ-дәрі,улу заттарды (шыны, фарфор,
теледидарлар, қабылдағыштар, және) морт сынатын, жанатын бұйымдар және
сынатын тағы басқа құндылық ақшалар, облигация, құжат тендеме жүктiң
құрамында тасуға қатаң тыйым салады.
Отырулардың арасындағы жолаушылар үшiн ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.