Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция тартудың тиімділігін талдау

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кiрiспе

1. Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні мен маңызы

1.1 Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні

1.2 Кәсіпорындағы қаржылық инвестициялық процестердiң кезеңдерi және
жүзеге асыру көздері

2. Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция тартудың
тиімділігін талдау

2.1 Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция
тартудың ерекшеліктері

2.2 Оңтүстік Қазақстан обылысының кәсіпорындағы қаржылық инвестициялық
процестерді талдау

3. ¬азастан Республикасындағы кәсіпорындардың қаржылық инвестициялық
қызметін жетілдіру жолдары

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Нарықтық қатнастарға өткен дербес егеменді еліміздің алға қарай даму
барысынды түрлі әрекеттер атқарыла бастады.Кеңестік экономикадан өтпелі
экономикаға өткенде еліміздің экономикасындағы байланыстар
(өндірістік,экономикалық,сауда-сатт ық) үзіліп қалды,яғни экономикамыздың
әсіресе үзілген байланыс салдарынан тоқтап қалған кәсіпорындарының жұмыс
істеуі мен қайта жандануға инвестициялық көздердің маңызы зор.
Қазақстан Республикасы нарықтық экономикаға өтуіне байланысты
өз нарықтық институтын, мемлекеттік басқару жүйесін, экономикалық
шаруашылық жүйесін қалыптастырды. Осыған байланысты күрделі бақылау
жүргізу барысында мемлекет экономикасына инвестицияны тарту жөнінде
көлемі ұлғайғанын бақылап, және тартудың маңыздылығы байқалып,
әсерінен мемлекет экономикасының дамуы көрінуде. Мемлекеттегі
инвестициялық климоттың тұрақтылығы оның масштабы, құрылымы,
эффектілігі шетел инвесторларға бизнесін дамытуға, үлкен табыс
алуға, елдің жағдайын көтеруге жол ашады
Негізінен инвестицияларды тарту оның құрылымды саясатын
жүргізу ісі мемлекеттен нақты қолдау табуы тиіс. Инвестициялық
қаржыларды ел экономикасына қатыстыру саясаты әр түрлі нысанда
жүзеге асыруға мүмкіндігін, оған банктері мен халықаралық
ұйымдардан қарыз алудан бастап, кәсіпорындарды тікелей
инвестициялардың меншігіне сатуға дейінгі әрекеттер жатады.
Мұның өтпелі формасы ретінде бірлескен кәсіпорындар
ұйымдастырылу да мүмкін. Шетел капиталын ұлттық экономикаға
тарту өте пайдалы процесс. Бірден инвестиция құрылымдық
саясаты елдің өндірістік базасын жедел жаңартуын және оның
өндірістік мүмкіндігінің артуын қарастырады. Екіншіден,
фирмалар жаңа өндіріс орындарын ашумен қатар, капиталистік
бәсекелестік күресте шыңдалған еңбек пен өндірісті
ұйымдастыру тәжірибесін жүргізеді.
Инвестиция түсінігі капиталды салымдар мәнінен кең ұғым болып
табылады.Бұл түзетудің маңыздылығы юридикалық тұлғалар,азаматтар мен
мемлекеттің инвестицияларды жүзеге асырудағы тәжріибелік іс әрекеттер
жиынтығы түсінігіндегі инвестициялық іс-әрекет мәнін түсінуге қажет.
Жалпы инвестиция арқылы қоғамның прогрессшіл дамуында таптар мен
әлеуметтік топтардың мүліктік жағдайы,алатын табысы,орны мен
маңызы,Қазақстанның дүние жүзі мемлекеттері арасындағы, макроэкономикалық
көрсеткіштері мен абыройы артады, қағам дамуында кешегі, бүгінгі және
ертеңгі сатыларының рөлі анықталып, ол болашаққа екпінді қарқынмен жүруіне,
дүниежүзілік цивилизацияланған елдерге интеграциялануына кеңістік
ашады.Сонымен қатар, жаңа өндірісті рационалды орналастыру, барлық
кәсіпорындар ішінде ірі,орта, шағын және шетел фирмалары толығымен
қатысатындарының үлесін оптималды ету, экономикалық өрлеудің экстинсивтік
түрінде қарағанда интенсивтік түрін барынша тиімді дамыту үлкен көлемде
инвестициялар ағымдарына тәуелді.
1. Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні мен маңызы

1.1 Кәсіпорынның қаржылық инвестициялық қызметінің мәні

Қазіргі уақытта кәсіпорындардың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін
экономикалық құрылымдарды қалыптастыру өте маңызды.Олардың жұмысының алға
басуы көп жағдайда қаржы ресурстардың,яғни инвестицияларды тартуды талап
етеді.Осыған орай кәсіпорындарда инвестициялық қызметті
күшейтуде.Себебі,кәсіпорындар бәсекеге қабілетті болып,өз өндіріс ауқымын
кеңейтуде,яғни инвестициялық қызметті дамыту бірден-бір жол болып
табылады..
“Инвестиция” термині экономикаµа жаєа келгендердіє Ѕµымдарында кейде
шатасуµа дейін апарады. Инвестиция жалпы тґртіп бойынша, бЅрыннан бар
активтерді ґрѕрлі адамдардыє араларында бјліске тѕсіретін сатып алушылы
экономика ѕшін инвестиция болып саналады. Экономистер олданып жѕрген
инвестициялардыє мазмЅны жаєа капиталды жасау деген Ѕµымды білдіреді.
Негізгі орµа аржы жЅмсау ( јндірістіє негізгі оры) босалы
орларµа, резервтерге, сондай-а пайда, дивиденд жґне баса да табыс табу
масатымен Ѕнды аµаздар шыµаруµа Ѕза мерзімді капитал бјлуді инвестиция
деп атайды.
Инвестициялар - кґсіпкерлік ызметтіє жґне нґтижесінде пайда
(табыс) Ѕралатын немесе ґлеуметтік тиімділікке ол жеткізілетін ызметтіє
баса да тѕрлерініє объектілеріне жЅмсалµан мѕліктік жґне интеллектілік
Ѕндылытардыє барлы тѕрлері, капиталдыє ел ішіндегі жґне шетелдегі
экоєомикаµа Ѕза мерзімді жЅмсалымы.
Инвестицияны материалды-затты жґне ашалайнысанына бјлуге
болады. Материалды-затты инвестиция−ол салынуµа тиісті јндірістік жґне
јндірістік емес объектілер, жабдытар, машиналар жґне т.б. сонымен атар,
ол − ауыстыруµа немесе техникалы парктерді кеєейтуге, материалды
заттарды баса инвестициялы тауарларды арттыруµа баµытталµан, ал
инвестицияныє ашалай нысаны болса, ол − ашалай капиталдыє материалды-
затты инвестициясын жасауµа, инвестициялы тауарларды амтамасыз етуге
жЅмсалады.
Өндірістегі жалпы инвестицияны јнім инвестиция деп атайды. Ол
−негізгі капиталдыє (негізгі ор ) артуын адаµалауµа баµытталады. Жалпы
инвестиция біріктірушініє екеунен осылады. Оныє ішінде біреуі
−амортизация. Ол −негізгі јндіріс Ѕралдарыныє Ѕдайы тозу жґне оныє Ѕнын
јндірілетін јнімге кјшіру процесі.
Екінші біріктіруші таза инвестиция−бЅл капиталдыє аржы жЅмсау
негізгі орларды арттыру,јсіре беру, µимараттар салу, јндіру жґне ондыру,
осымша жабдытар, олда бар јндіріс уаттыµын жаєµырту масатында іске
асырылады. Материалды јндіріс салаларындаµы инвестициялармен атар,
олардыє едґуір бјлігі ґлеуметтік-мґдени салаларына, яµни µылым, білім,
денсаулы, дене шынытыру, спорт, оршаµан табиµи ортаны орµау, осы
салалардаµы жаєадан салынатын объектілерге, олардаµы олданылып жѕрген
техника мен технологияларды одан ґрі жетілдіруге жЅмсалады.
Инвестициялар Ж±Ї-ніє еє маєызды жґне еє јзгермелі компоненттерініє
бірі болып табылады. ашанда болмасын Ѕлдырау кезінде тауарлар мен
ызметтерге деген шыµын ысарады, бЅл ысарудыє ѕлкен бјдігі
инвестициялы шыµындар кјлемініє Ѕлдырауына атысты.
¬азастан Республикасыныє “Шетелдік инвестиция туралы” Заєында:
“Инвестициялар дегеніміз— мѕліктік Ѕндылытардыє барлы тѕрлері жґне
оларµа деген Ѕы, сондай-а пайда (табыс) алу масатында инвесторлардыє
кґсіпкерлік ызмет нысандарында жЅмсалµан интеллектуалды меншікке Ѕы”.
Кґсіпорынныє инвестициялы стратегиясы екі біріктіруден аныталады:
кјлемі жґне ресурстар сипаты, сол сияты нарыа жґне бґсекеге жарамдылыµы.
БЅл екеуініє біріктілігін талдау кґсіпорын стратегиясын исынµа келтіруге
мѕмкіндік береді.
Сонымен, жалпы тѕрінде инвестиция аша аражаты ретінде, банктік
салытар, акциялар жґне баса да Ѕнды аµаздар, технология, машиналар,
жабдытар, лицензиялар, оныє ішінде тауар белгілеріне, несиелер, кез келген
баса да мѕліктер немесе мѕліктер Ѕыµы, зиялы Ѕндарды кґсіпкерлік ызмет
объектілеріне немесе баса да ызмет тѕрлеріне пайда (табыс) жґне
ґлеуметтік нґтижеге жету масатына пайдаланады.
Инвестициялар аржы ресурстарын пайдалануды ыса мерзімді жґне Ѕза
мерзімді кѕрделі аржылар формасында жѕзеге асырылады. Инвестициялардыє
тѕрлері бойынша тґуекелдік (венчурлік), тікелей, портфельдік жґне
аннуитеттік болып бјлінеді.
Венчурлік капитал− ѕлкен тґуекелге байланысты жаєа саладаµы ызмет
кјрсетудегі жаєа акциялар формасында шыµарылатын инвестициялар болып
табылады. Венчурлік капитал жЅмсалµан аржыныє ѕлкен јтелімділігі
есебіндегі јз јзінен байланысты емес жобаларды инвестициялайды. Ол јзіне
тѕрлі формадаµы капиталды Ѕштастырады: несиелік, акционерлік, кґсіпкерлік.
Тікелей инвестициялау −шаруашылы субъектілерініє табыстар
тѕсіруіне жґне осы субъектіні басаруµа атысу Ѕыµын алу масатындаµы
жалµа капиталµа жЅмсалуы болып табылады.
Портфельдік инвестициялар −портфельдіалыптастыруµа байланысты
(тѕрлі инвестициялы Ѕндар жиынтыµы) жґне Ѕнды аµаздарды сатып алу, сол
сияты болса да активтер болып есептеледі.
Аннуитеттік− тЅраты аралы уаыт арылы салымшыµа елеулі табыс
ґкелетін, сатандыру жґне зейнетаы орларына жЅмсалатын аржыларды
кјрсетеді.
Кґсіпорынныє инвестициялы ызметі — оныє жалпы шаруашылы ызметініє
ажыратылмайтын бјлегі болып табылады. Кґсіпорынныє экономикасында
инвестицияныє маєызы орасан зор. азіргі јндіріс ѕшінЅза мерзімді
формалардыє маєызыныє јсуі ерекше. Егер декґсіпорын ойдаµыдай жЅмыс
істейтін, јнімніє сапасын арттыратын, шыµындарды азайтатын, јндіріс
уаттарын кеєейтетін, јзініє шыµарµан јнімдерініє бґсекеге жарамдыµын
арттыратын жґне рынокта јзініє жайµасымын ныµайтатын болса, онда капитал
салу ажет жґне оны салу пайдалы. Сондытан да оµан инвестициялы
стратегияны мЅият ґзірлеп, жоµарыдаµы айтылµан масаттарµа жету ѕшін оны
ѕнемі жетілдірін отыру ажет.
Инвестициялық қызметті жүзеге асыру көздері екіге бөлінеді:
• Тартылған құралдар;
• Қарызға алынған құралдар.
Тартылған құралдар тұрақты түрде берілген және олардың иелеріне табыс
төлене алатын (дивидент, процент түрінде) және иелеріне қайтарылмайтын
құралдар жатады. Олардың қатарына: акция эмиссиясынан түсетін құралдар,
қосымша салымдар (поллар), сонымен қатар қайтарымсыз несие үлестік негізде
жасалатын мақсатты мемлекеттік қаржыландыру жатады.
Қарызға алынған құралдар белгілі бір мерзімге беріліп, уақыты
аяқталған соң процентерімен қайтарылатынақша ресурстары жатады. Қарызға
алынған құралдарға: облигацияларды шығарумен байланысты құралдар, сондай-ақ
банктер мен басқа да қаржы –несиелік институттарымен , мемлекетпен берілген
несиелер.
Тартылған және қарызға алынған құралдарды мобилизациялау әртүрлі
әдістермен жүргізіледі, олардың негізгілеріне, несие ресурстары нарығы
арқылы, мемлекеттік қаржыландыру арқылы капиталды тарту.
Капиталды бағалы қағаздар нарығы арқылы тарту нарықтың экономикада
маңызы зор. Бағалы қағаздарды эмиссиялау мен орналастырудан түсетін
құралдар инвестицияларды қаржыландырудың негізгі көзі болып табылады.
Қаржы нарығында айналымда жүрген бағалы қағаздарэкономикалық мазмұны
бойынша екі екі негізгі түрге бөлінеді:
• Үлестік, нақты меншіктегі иеленушінің белгілі бір үлесін анықтайды
(акционерлік қоғамдардың жай және артықшылығы бар акцияларға
бөлінеді).
• Қарыздық, иеленушіменн төлеуге міндеттелетін нақты процент ставкасы
мен нақты өтеу мерзімі бар бағалы қағаздар (мысалы, облигация).
Қаржы құралдарын осындай критериге сәйкес эмиссия негізінде пайда
болған бағалы қағаздар келтірген және қарызға алынған болып бөлінеді.
Акциялар эмиссиясы. Акцияларды эмиссиялағаннан түскен қаржы құралдары
акциянерлік қоғамдармен акциянерлік капиталды келтіруге арналған
инвестициялық көздерді қаржыландыруда маңызы үлкен. Акцияларды шығару
арқылы меншікті капиталды ұлғайту тек қаржы құралдарына қажеттілігі бар
фирманың қайта жаңару негізде ғана болады.
Айта кету керек меншікті капиталдың ұлғаюы басқа шотпен жүзеге
асады—бөлінбеген пайданың капитализация арқылы. Меншікті капиталды осы әдіс
арқылы ұлғайтуды акционерлік қоғам басшылығы акционерлік қоғам жиналысының
қабылдаған шешімі негізінде қарапайым акция ұстаушылардың бөлінбеген
пайдадан дивиденттерін төлемей, оны әр түрлі іс-әрекеттерге
инвестициялайды. Пайданың қалған бөлігін акционерлік қоғамның акционерлері
оларды болашақта табыс алу мақсатында инвестициялайды.
Пайданы ұстап қалу акционерлік капиталды ұлғайтудың акцияны
эмиссиялауға қарғанда қарапайым, әрі арзан әдіс болып табылады. Өйткені бұл
жағдайда акцияларды сақтау шығындар болмайды. Сонымен қатар пайдаланған
инвестициялау практикасы ағымдағы дивиденттерді көбейтуге кедергі келтіріп,
акция курсына теріс әсер етуі мүмкін. Өткені, дивиденттерді төлеу
үздіксіздігін акция курсының нақты формалары болып табылады. Акциялардың
парақтық құнының өсуі олардан түсетін табыстық шоғырлануына байланысты.
Сондықтан да неғұрлым көп дивиденттер төлеу , соғұрлым қосымша акцияларды
сатқаннан капиталды ұлғайтуды жеңілдетеді.
Пайданы ұстап қалғанда құралдар жоғарғы табыс нормасын беретіндей
және дивидентті төлеумен байланысты шығындарды жабатындай инвестициялану
қажет. Осылайша жаңа акцияларды сатудан түскен қаржы құралдарына сол
акцияның дивиденттерін, сол акция курс кезіндегідей бұрын болған акцияларын
капитал көлеміндегі табыстар қайтамсыз ететіндей инвестициялау қажет.
Жалпы алғанда акциянерлеу, инвестициялау әдісі тек бәсекеге қабілетті
кәсіпорынға ғана тиімді болады. Акцияларды эмиссиялау мен орналастыру үлкен
шығындармен байланысты. Сондықтан бірге алдындағы акциялардың құнсыздануы
мүмкін, акциялардың бақылау пакетінің жоғалуы, акционерлік қоғам басқа
фмрмамен сатып алынуы.

2. Кәсіпорындағы қаржылық инвестициялық процестердiң кезеңдерi және
жүзеге асыру көздері

Инвестициялы процесс— бЅл инвестициялы ызметті жѕзеге асыру
бойынша кезеєдердіє іс-ґрекеттердіє жґне операциялардыє жѕйелігі болып
табылады.Инвестициялы процесстіє кезеєдері:
I-кезеє.Инвестициялау туралы шешiмдi абылдау:
-инвестициялаудыє масаттарыныє алыптасуы;
-инвестициялаудыє баµыттарын анытау;
-инвестицилаудыє натылы объектілерін анытау.
II-кезеє.Инвестицияларды жѕзеге асыру жґне эксплуатациялау.
Инвестициялы туралы шешімдерді абылдау барысында ґртѕрлі масаттар
ойылады. Бастапы масатар формальды масаттар болып табылады. Формальлі
масаттар инвестордыє стратегиялы баµыттарына байланысты. Формальді
масаттар келесілер болуы мѕмкін:
— табысты јсіру;
–јндіріс масштабын кеєейтуге;
–билікке Ѕмтылу;
– ґлеуметтік экологиялы мґселелерді шешу жґне т.б.
Институционалды инвесторлар ѕшін инвестициялы ызметтердіє негізгі
баµаты баµалы аµаздарµа инвестициялау. Өндіріс кґсіпорындарына материалды
жґне материалды емес активтерге салу болып табылады. аржылы инвестициялар
кјбінесе баса кґсіпорындарды басаруµа атысу масатымен ѕлестік баµалы
аµаздарды сатып алу тѕрде жѕзеге асырылады немесе саудагерлік масатарда
уаытылы бос аша аражаттарын орналастыру.
Инвестициялы процестіє јзіне тґн кешенді сатылары бар. Олар:
- капитал салымын аржыландыру;
- инвестициялы объектілерін анытау;
- аталµандардыє орындалуын баылау.
Объектісіне атысты инвестициялар келесі тѕрлерге жіктеледі:
1. Мѕліктік инвестициялар (материалды инвестициялар);
2. аржылы инвестициялар;
3. Материалды емес инвестициялар.
Мѕліктік инвестициялар – бЅл ната инвестициялар. аржылы
инвестициялар – бЅл аржылы мѕлікке салынатын салымдар, баса фирмалардыє
жЅмыстарына атысу жґне борышты Ѕыµына ие болу. Мысалы, акция, баса да
Ѕнды аµаздарды сатып алу.
Ал материалды емес Ѕндылытарµа атысты инвестицияларµа зерттеу мен
талдау жасау, кадрлар даярлау, жарнама жґне басаларµа салынатын
инвестициялар жатады.
Әрекеттіє баµытына арай инвестициялар келесі тѕрлерге бјлінеді:
1) бастапы инвестициялар немесе нетто-инвестициялар, кґсіпорынды
негіздеуде немесе сатып алуда жѕзеге асырылатын инвестициялар;
2) јндірістік потенциалды Ѕлµайтуµа баµыттылµан, кеєейту
инвестициялары (экстенсивті инвестициялар).
3) айта инвестициялау, яµни кґсіпорынныє негізгі орыныє Ѕрамын
олдау масатында жаєа јндіріс Ѕралдарын жасауµа немесе сатып
алуµа баµытталµан бос инвестициялы аражаттармен байланысты
инвестициялар. Оларµа мыналарды жатызуµа болады:
- бар объектілерді жаєа объектілермен ауыстыруµа баµытталµан
ауысттыру инвестициялары;
- рационализациялауµа арналµан инвестициялар, технологиялы
жабдытарды немесе роцестерді жетілдіруге жЅмсалады;
- шыµару баµдарламасын јзгертуге жЅмсалатын инвестициялар
- девирсификациялауµа арналµан инвестициялар, олар јнімніє
номенклатурасыныє јзгеруіне, јнімніє жаєа тѕрлерін шыµаруµа жґне
жаєа сату рыногын Ѕйымдастыруµа жЅмсалатын инвестициялар;
- болашата кґсіпорынныє алыпты жЅмыс істеуін амтамасыз етуге
баµытталµан инвестициялар.
БЅµан µылыми жЅмыстарµа, кадрларды дайындауµа жарнама, оршаµан
ортаны орµауµа баµытталµан инвестициялар кіреді.
Инвестиция жайында шешім абылдау басарманыє стратегиялы иын
міндеті болып табылады. Инвестициялау кґсіпорынныє аржылы жаµдайын
жасартудаµы тиімді шараныє бірі.
Инвестициялы шыµынныє јтелуі — бЅл салынµан аржыны айтару мерзімі.
аржы салымдарыныє шыµынды јтеу мерзімі мемлекеттіє инвестициялы саясатына
тікелей байланысты. Шыµындардыє ѕш типі ерекшеленеді.
• Кґсіпорынныє негізгі орларына инвестициялар болып: кґсіпорындардыє
јздерініє јндірістік ызметтеріне пайдаланулары ѕшін алµан µимарат,
Ѕрылыс жґне Ѕрал-жабдытары саналады.
• ТЅрµын ѕйлер Ѕрылысы инвестициялары тЅру ѕшін алынµан ѕйлерге, сондай-
а жалµа беру ѕшін алµан ѕйлерге шыан шыµындарды амтиды.
• Саты ор инвестициясы — фирмалардыє сатауµа алдырµан тауарларын,
оныє ішінде шикізаттар мен материалдарды, бітпеген јндіріс пен дайын
јнімдерді амтиды.
Инвестициялы саясат— бЅл халы шаруашылыµын дамыту масатында
абылданµан баµдарламалардыє орындалуын амтамасыз ететін экономика
јрістерінде капитал салымдарын пайдаланудыє негізгі баµыттарын сипаттайтын
Ѕстаным.
Инвестициялы саясаттыє ґлеуметтік- экономикалы салдарын ескере отырып,
азастан экономикалы аржылы тЅратануы сатысына ену кезеєінде атає
ґдістерді олдана бастады, бЅл ґдістер тјмендегі баµыттарды амтиды:
1. ѕкіметтік несиелер мен кепілдемелерді шектеу (јйткені ѕкіметтік
несие алдын-ала аы тјлеуді; кепілдемелерді Ѕсынуды жґне белгілі
сомалардыє процентімен айтаруын талап етеді).
2. тікелей шетел инвесторлары донордыє Ѕза мерзімдік мѕдделерініє
жѕзеге асуына мѕмкіндік береді.
3. донордыє јндірістік процесті басаруµа атысу мѕмкіндігі болуы тиіс;
4. елеулі кјлемде аржылы ресурстардыдыє аµылып келуін амтамасыз
етеді, ол сырты арыздардыє тјлену проблемасына ґсер етпейді;
5. тікелей шетел инвестициялары іскерлік жґне шаруашылы белсенділікті
амтамасыз ете отырып, јндірістік жґне µылыми-технологиялы
ынтыматастытыє ґр тѕрлі формаларыныє кеє тѕрде таралуына ыпал
етеді.
Шыµынды јтеу мерзімі — бЅл капитал салымдарыныє нґтижелі болуына ажетті
уаыт, яµни инвестициялы жобаларды табыс табу тЅрµысында жѕзеге асыру.
Инвестициялардыє бЅл сыныптамасы тґуекелшілдік деєгейімен
байланысты.
Инвестициялар белгілі бір тґуекелмен байланысты. БЅл тґуекел
салымдардыє айтарылу мерзімі кјп болµан жаµдайда артады, бЅл мезгілде
нары коньюктурасы, шикізат баµасы жґне жЅмыс кѕші жґне таµы басалары да
јзгеруі мѕмкін. Сондытан салынµан аражаттар тез айтарылуды амтамасыз
ететін жобаларµа жЅмсалады.
Жоспарланµан, іске асырылµан инвестициялар инвестициялы жобалар
формасын абылдайды. Инвестициялы жоба - капиталдары Ѕлµайту масатымен
экономиканыє ґртѕрлі салалары мен сфераларына Ѕюµа баµытталµан,
жоспарланµан жґне орындалатын шаралар жиынтыµы.
Инвестициялы жобаларды Ѕру жґне іске асыру мынадай кезеєдерден
тЅрады:
- инвестициялы Ѕµымды алыптастыру;
- инвестициялы мѕмкіншіліктерді зерттеу;
- жобаны техникалы-экономикалы негіздеу;
- жер учаскесін алу немесе жалµа алу;
- келісім Ѕжаттарын дайындау;
- Ѕрылыс-монтаж жЅмыстарын жѕргізіп іске беру;
- объектіні олдану, экономикалы кјрсеткіштердіє мониторингі.
. Инвестициялы жобаларµа саны, ґсіресе сапасы жаµынан тиісті талдаулар
жѕргізілуі ажет. МЅндаµы басты мґселе инвестицияларµа осылµан жоба
Ѕрылтайшыларыныє аржылы ахуалын жґне ызметтерініє тиімділігін баµалау
Әрбір жобалы талдаудыє јзіндік ґдістемелері бар.
Инвестициялы жобаларµа ґрбір атысушыныє жаµдайын, оныє Ѕрамын
анытайтын негізгі кјрсеткіштер мыналар:
- жарµылы капиталдыє кјлемі мен оныє ахуалы;
- салытар;
- айналым аржысы;
- негізгі активтер (материалды жґне негізгі аржылар);
- јндіріс шыµындары;
- таза табыс.
Инвестициялы жобаны абылдау циклы мынадай кезеєдерден јтеді:
- жобаларды таєдау жґне алдын-ала баµалау;
- жобаныє техника экономикалы дґлелдемелерініє Ѕрамдас
бјліктеріне талдау жѕргізу;
- мемлекеттік сараптау;
- аржыландыру туралы шешім абылдау;
- жобаларды абылдау жЅмыстарын атару жґне баылау.
Инвесторлардыє негізгі масаттарына жататындар:
- салымдардыє ауіпсіздігі ;
- салымдардыє табыстылыµы;
- салымдардыє јсуі;
- салымдардыд јтімділігі.
Инвестициялы жобаларды орындап, есептеп, олардыє тиімділігін жобаµа
кеткен шыµындар мен жобаныє іске асу нґтиже-лерін салыстыра отырьш, талдау
нґтижесінде анытау ажет.
Жобалы талдау дегеніміз капиталды жобаныє табыстылыµын талдау
процесі. Басаша айтанда, инвестициялы жобаµа кеткен шыµындар мен осы
жобадан тѕскен табысты салыстыру. Ол ѕшін инвестициялы жобаныє барлы
сатылары мен аспектілеріне Ѕзак талдау жасалынады.
Негізгі талдау аспектілері:
- Техникалы талдау. Инвестициялы жобаµа неµЅрлым дґл келетін техника
мен технологияны анытау.
- Коммерциялы талдау (маркетингтік). Инвестициялы жобаны іске
асырµаєан кейін, шыµарылµан јнімніє сатылу нарыµын талдау,
яµни аншалыты кјлемде јнім шыµарылуы ажеттігін талдау,
жобаµа ажетті
јнім нарыµын талдау.
- Институционалды талдау - жобаны іске асырудыє Ѕйымды Ѕыты,
ґкімшілік жґне саяси ортасын баµалау. Осы ортаны мемлекеттік Ѕйымдардыє
талабына сай келтіру; таµы бір басты жай -фирманыє Ѕйымдык Ѕрылымын
жобаµа сай келтіру.
- ¦леуметтік (ґлеумвтгік-мґдени) талдау - жобаныє жергілікті Ѕрµындарµа
ґсерін зерттеу.
- оршаµан ортаны талдау - жобаныє оршаµан ортаµа тигізген кері ґсерін
экспертиза аркылы анытау жґне ондай кері ґсерлсрді болµызбау ґдістерін
арастыру.
- аржылык талдау
- Экономикалык талдау

2. Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция
тартудың тиімділігін талдау

2.1 Қазақстан Республикасының кәсіпорындардағы қаржылық инвестиция
тартудың ерекшеліктері

¬азастан экономикасыныє дамуы кјптеген кґсіпорындарыныє айта
жандандырылуын жґне Ѕрылуын, сондай – а азір жЅмыс істеп тЅрµан
јндірістік инфраЅрылымныє жаєартылуын талап етеді. БЅл, јз кезегінде
еліміздегі инвестиция кјлемініє едґір кјтерілуін µана емес, сондай – а
олардыє тиімді олданылуын талап етеді.
¬азастан инвестиция кјлемі бойынша алдаµы елдердіє атарында
болуына арамастан, тѕсіп жатан шетел капиталдары ґлде де жеткіліксіз.
2002ж республика экономикасына 20 млрд. доллар Ѕйылµан.
2003ж. ¬Р статистика агенттігініє кјрсеткіштері бойынша шетел инвес-
тициясы 300, 3млрд. теєге, яµни 2млрд. долларды Ѕраµан, біра ол жалпы
инвестицияныє 25 % Ѕрайды. Инвестиция кјлемініє азаюы кредиттердіє
проценттері, сондай – а 2003 жылдыє 1-ші жартысындаµы мЅнайдыє тјлем
баµаларымен байланысты.
Тґуелсіздік алµаннан кейінгі республика экономикасындаµы шетел
инвестицияларыныє жалпы оры 14 млрд. доллар. Республиканыє шетел
инвестициясына деген ґр жылдыє ажеттілігі сарапшылардыє баµасы бойынша 4-5
млрд. доллар болып табылады.
¬азастан кеєестік заманнан кейінгі шетел капиталдарыныє
негізгі мемлекет – реципиенті, инвестиция кјлемі бойынша Шыµыс Еуропа жґне
ТМД елдері арасында Венгриядан кейін 5 – ші орын алады. Сарапшылардыє
баµалауы бойынша азастан 2003ж Орталы Азияµа тѕскен тікелей
инвестицияныє 80% алµан, ал Бѕкілґлемдік Банк азастанды инвестиция
кјлемін кјп тартушы ретінде ґлем елдерініє жиырмалыµына енгізді. Сонымен,
орташа есеппен жылына 1млрд. доллар инвестиция алатын 200 ґлем елдерініє 50
– шісі болып азастан тЅрады.
Тікелей инвестициялаудыє барлы операцияларында алыс шетел-дердегі
резидент емес адамдардыє атысы бар. Р экономикасын инвестициялау кјлемі
бойынша кјшбасшылы орынды – АҚШ – 36% жоµары, Ѕлыбритания - 17% , Италия –
12,8 % алады. Инвестор елдердіє бірінші ондыµына Оєт.Корея, ытай, Канада,
Нидерландия кіреді.
Тікелей инвестицияныє республикаµа тартылуыныє негізгі формасы –
біріккен кґсіпорындар болып табылады. Біра шетел инвестициялы
кґсіпорындардыє саныныє кјбеюі республика экономикасыныє жасаруына ґсері
јте аз. Жалпы ішкі јнім Ѕрамында мЅндай кґсіпорындардыє јнімдері мен
Ѕсыныстары 1 % - ды Ѕрайды.
Шетел инвестициясыныє кјп кјлемі кен јндіретін јнеркґсіп
орындарындаµы Ѕрал жабдытарды баµытталады. 1993ж мен 2003ж аралыµында
республика экономикасына тѕскен шетел инвестициясыныє жалпы орыныє 65,5 %
- і кен јндіретін јнеркґсіп орындарына, ґсіресе 56,5 % - і мЅнай газ
секторына баµытталµан, јєдеу јнеркґсіп орындарында 12,4 % Ѕрады.
МЅнай жґне газ јндіруге шетел инвестицияларыныє кјптеп Ѕйылуы
Теєіз, Шыµыс ашаµан, арашыµана орындарындаµы инвестициялы жобаныє іске
асырылуын жалµастырумен тѕсіндіріледі.
Сонымен атар ішкі инвестиция кјбейіп, шетел инвестиция кјлемі
ысарды. Егер 2000жыл мен 2001жылды аржылы емес активтері едґуір кјлемде
шетел инвестицияларына баµытталµан болса, онда 2002ж ішкі инвестицияныє
кјлемі 69,5% Ѕраµан.
БЅл азастанныє ґлемдік аржы нарыµына тґуелділігініє
азайµанын кјр-сетеді. 2002ж инвестициялы жобаларды аржыландыру жеке
есептен жґне тартылµан аржылардан болµан, оныє ішінде шетел инвестициясы
27,2% - і Ѕраµан.
Орташа уаытты перспективада сарапшылардыє баµасы бойынша
инвестицияныє негізгі кјлемі бЅрынµыша ґкономикада шикізат секторын
Ѕйымдастыруµа жґне кґсіпорындардыє негізгі Ѕрал жабдытарына Ѕруµа
баµытталады.
Орталы Азия – Центр газ – транспортты системаны кѕрделі
Ѕрылыс жґне жјндеуге арналµан 2002-2010 жылды жоспардыє жобасына аµымдаµы
инвестициядан жалпы кјлемі 1,5 млрд. доллар аша бјлінуін арастыруда.
2005ж . инвесторлар негізгі капиталµа 1193 млрд. теєге Ѕйµан,
оныє ішінде мемлекеттік инвестиция 99 млрд. теєгені Ѕраµан жґне ол алдыєµы
жылдардаµыдан 25,6 пайызµа жоµары.
Егерде мемлекет јзініє дамуы жаµынан дамыµан елдерден анша алы
болса, экономиканыє ґрбір саласындаµы инвестициялы жЅмысты олдау жґне
баылауда мемлекеттіє ролі соншалыты жоµары болу керек.
2005 жылы инвестициялық табыс балансының дефициті 2,4 млрд.долл.
құрап, 2001 жылмен салыстырғанда 2 есеге өсті.Бұның себебі, қарыз
міндеттемелері бойынша төлемдері қызмет көрсету және акционерлік қоғамдар
бойынша инвестициялар табысының өсуі. 2005 жылы тікелей инвестициялардың
балансы 5,5 млрд. долл. Құрады. 2001 жылы бұл көрсеткіш тек 1,3 млрд.долл.
құраған. Тікелей инвестициялар балансына әсер ететін факторлар-бұл
трансұлттық компаниялары,Қазақстандағы инвестициялық жобалары және әлемдік
нарықтағы шикізат құрылымы.
2001-2005 жыл аралығында Қазақстанға келген жалпы шетел инвестиция
көлемі 24,5млрд.долл. құрады.Олардың үлкен бөлігі Қашаған, Теңіз және
Қарашығанақ кен орындарын игеруге бағытталған.
Негізгі инвестициялық елдер болып АҚШ, Нидерландия, Ұлыбритания,
Қытай, Швейцария саналады. 2001 – 2005 жылдар аралығында портфельді
инвестициялар бойынша теріс дисбаланс сақталды. 2005 жылы дисбаланс 421,8
млрд. АҚШ доллары болса, 2001 жылы 55 млрд. доллар құраған (1 - кесте).

1 кесте. Инвестициялық қызмет бойынша түскен табыстар

2001 2002 2003 2004 2005
Кірістер, барлығы 135,0 221,2 229,9 252,5 418,7
Тікелей инвестициялар 0,0 -5,6 -7,6 -15,7 -29,7
Жеке сектордағы 2,2 10,6 23,9 39,2 42,3
портфельді инвестициялар

Шығындар,барлығы -1345,5 -1401,8 -1282,5 -1770,6 -2788,6
Тікелей инвестициялар -1045,9 -1141,6 -1007,2 -1430,8 -2266,9
Портфельді инвестициялар-64,1 -56,4 -52,3 -36,5 -87,6
Инвестициялық табыстар -1210,5 -1180,7 -1052,6 -1518,1 -2369,9
балансы

1998 – 2005 жылы аралығында негізгі құралдарға жұмсалған
инвестициялардың 50 % - ы жеке кәсіпорындармен іске асырылса, 2005 жылы
олардың үлесі 68,5 % құрады. Сол кездегі шетелдік компаниялардың
инвестициялары 8,2 – 31,2 % құраған (2001 ж – 17,7 %). Мемлекеттік
сектордың үлесі 26 % - тен 14 % азайған (2005 ж) (2 кесте).

2 кесте. Кәсіпорындардың негізгі капиталға инвестициялары
2001 2002 2003 2004 2005
Миллион теңге
Негізгі капиталға 595664 943398 1099986 1327864 1530628
инвестициялар-барлығы
Соның ішінде:
Мемлекеттік 67293 136932 166193 198348 214566
Жеке меншік 357017 512584 596417 831617 1045615
Шетелдік 171354 293882 337376 297899 270447
Жалпы көлемге пайызбен
Негізгі капиталға 100 100 100 100 100
инвестициялар-барлығы
Соның ішінде:
Мемлекеттік 11,3 14,5 15,1 14,9 14,0
Жеке меншік 59,9 54,3 54,2 62,7 68,3
Шетелдік 28,8 31,2 30,7 22,4 17,7

1 диаграмма. Кәсіпорындардың негізгі капиталға инвестициялары

1999 – 2005 жылы аралығында негізгі қорларға инвестиция жұмсаудың
негізгі көзі болып кәсіпорынның өз құралдары үлкен үлес алды. Мысалы: 2005
жылы олар 65,2 % құрады. Сонымен қатар шетелдік инвестициялар үлесі де
жоғары (22,6 2005 ж) (3 кесте).
2001 2002 2003 2004 2005
Миллион теңге
Негізгі капиталға 595664 943398 1099986 1327864 1530628
инвестициялар-барлығы
Соның ішінде:
Республикалық бюджет 12202 26839 47729 102660 141144
есебінен қаржыландыру
Жергілікті бюджет 25689 48450 56466 61817 45215
есебінен
Кәсіпорындар мен 409575 595028 683966 875642 998439
ұйымдардың қаражат
есебінен
Шетел инвестициялары 148198 273081 311825 287745 345830
есебінен
Жалпы көлемге пайызбен
Негізгі капиталға 100 100 100 100 100
инвестициялар-барлығы
Соның ішінде:
Республикалық бюджет 2,1 2,9 4,3 7,7 9,2
есебінен қаржыландыру
Жергілікті бюджет 4,3 5,1 5,2 4,7 3,0
есебінен
Кәсіпорындар мен 68,7 63,0 62,1 65,9 65,2
ұйымдардың қаражат
есебінен
Шетел инвестициялары 24,9 29,0 28,4 21,7 22,6
есебінен

3 кесте. Негізгі капиталға инвестициялардың қаржыландыру көздері
көздері бойынша құрылымы
2 диаграмма. Негізгі капиталға инвестициялардың қаржыландыру

Экономиканы сауықтандыру процесіне қаржы емес активтерге инвестициялар
оң әсеретті. Соңғы 5 жылда қаржы емес активтерге инвестициялар 20 % .
Олардың құрылымының ішінде елеулі үлесті негізгі капиталға инвестициялар
алып отыр 2005 жылы олар 1530,6 млрд. теңге және 2004 жылы 110,6 % құрады.
Соңғы кездері кәсіпорындардың қаржылық емес активтерге инвестициялар азайып
тұр. Бұл жалпы кәсіпорындардың қаржылық шаруашылық жағдайының
сауықтандырылып жатқанын көрсетеді (4 кесте).

3 диаграмма. Қаржы емес активтерге инвестициялар

2001 2002 2003 2004 2005
Миллион теңге
Қаржы емес активтерге 752645 1158148 1307249 1472341 1649383
инвестициялар
Соның ішінде:
Негізгі капиталға 595664 943398 1099986 1327864 1530628
инвестициялар
Одан:
Күрделі жөндеуге 43013 85657 146264 153790 130301
жұмсалған шығындар
Материалдық айналым 153525 207067 202912 128328 101731
құралдарының қорларын
толықтруға
инвестициялар
Басқа да қаржы емес 3456 7683 4351 163149 17024
активтерге
инвестициялар
Жалпы көлемге пайызбен
Қаржы емес активтерге 100 100 100 100 100
инвестициялар
Соның ішінде:
Негізгі капиталға 79,1 81,4 84,2 90,2 92,8
инвестициялар
Одан:
Күрделі жөндеуге 5,7 7,4 11,2 11,6 7,9
жұмсалған шығындар
Материалдық айналым 20,4 17,9 15,5 8,7 6,2
құралдарының қорларын
толықтруға
инвестициялар
Басқа да қаржы емес 0,5 0,7 0,3 1,1 1,0
активтерге
инвестициялар

4 кесте. Қаржы емес активтерге инвестициялар

Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткішінің анализі
бойынша 2002-2005 жылдар аралығында инвестиция саласында жақсы
тенденциялар тек соңғы жылдарда көрінеді. 2004-ж ЖІӨ 9,2% өсті,
негізгі капиталға өз үлесін қосқан инвестиция 10,6%болды, ЖІӨ-гі
инвестицияның шекті салмағы 13.1% 2002ж, 15,9% 2005ж-ға дейін
өсті. Сәйкесінше ЖІӨ-ң жұмсалу құрылымы да өзгерді. Шығын азайғаннан
соң 2002ж-да 85,7% ал 2005-ж 75,2% ЖІӨ-ге жұмсалды. Әсерінен
негізгі капиталда артық ақша көлемі 18-ден 22,7%-ке дейін өсті.
Негізгі қорда 2004ж 2003ж-мен салыстырғанда 10,6%-ға өсіп жалпы
1259 млрд тг-ні құрады, оның ішінде 8,4% бюджет қаржысы,66,5%
өзіндік қаржы және 25,1% шетел инвестициясы. Ал 2005ж 2004ж-мен
салыстырғанда 9%-ке өстіп 1377 млрд-тықұрады соның ішінде 8,2%
бюджет қаржысы, 65,9% өзіндік қаржы және 25,9% шетел
инвестициясы.
Мемлекеттің ауылшаруашылығының жалпы көлеміндегі инвестицияның
шекті салмағы. 2005жылға. Солтүстік-Қазақстан облысы-44,2%, Ақмола
обл-15,5%, Қостанай обл-13,9, Оңтүстік –Қазақстан- 6%, Алматы обл-
3,9%, Қызыл-Орда обл-6,9%.
2005 жылғы қаңтар-наурызда негізгі капиталға жұмсалған инвестициялар
209,6 млрд. тенге болды, бұл 2004 жылғы қаңтар-наурызбен салыстырғанда
республиканың 13 өңірінде байқалды. Ең көп өсуі Жамбыл (1,7 есе), Павлодар
(1,6 есе), Алматы (1,5 есе), Маңғыстау, Атырау,Қарағанда (1,3 есе), Шығыс
Қазақстан (1,2 есе) облыстарында және Астана (1,8 есе) мен Алматы (1,2 есе)
қалаларында байқалды. Өсім, сондай-ақ Қостанай, Оңтүстік Қазақстан, Ақмола
(15-9%) және Ақтөбе (0,4%) облыстарында да байқалды.
2004 жылғы қаңтар-наурызбен салыстырғанда инвестиция көлемінің
төмендеуі Қыылорда (2,1 есе), Батыс Қазақстан (1,6 есе) және Солтүстік
Қазақстан (18%) облыстарында байқалды (5кесте).

5 кесте. Негізгі капиталға инвестицияларды өңірлер бойынша игеру

2005 ж. қаңтар-наурыз 2005 ж.
қаңтар-наурыз
Млн. тенге өңірдің
республикалық
көлемдегі үлесі
%-бен
Қазақстан 209600 100,0 116,4
Республикасы
Ақмола 916 0,4 109,2
Ақтөбе 17645 8,4 100,4
Алматы 7353 3,5 145,4
Атырау 75462 36,0 131,4
Шығыс Қазақстан 5804 2,8 122,6
Жамбыл 2081 1,0 173,3
Батыс Қазақстан 15066 7,2 63,6
Қарағанды 8843 4,2 125,7
Қостанай 3167 1,5 114,7
Қызылорда 4868 2,3 48,1
Маңғыстау 11902 5,7 134,3
Павлодар 3517 1,7 164,6
Солтүстік Қазақстан595 0,3 81,5
Оңтүстік Қазақстан 3090 1,5 114,3
Астана қаласы 23927 11,4 177,4
Алматы қаласы 25364 12,1 124,6

Экономиканың ґрбір саласына келетін портфельдік инвестицияны
масата лайыты стимульдендіру кѕдік тудырмайды. Себебі, инвестициялау
объектілерін баылауды жоµалту ауіпінсіз аржы ресурстарыныє келуін ам-
сыздандырады. Әлемдік экономиканыє перспективаларыныє аныталмаµан-дыµынан
портфельдік инвестицияµлара байланысты болжау јте иын. Біра бЅл
инвестициялардыє негізгі алушылары болып ґлемніє дамыµан батыс елдері болып
алатыны кѕдік тудырмайды. Сонымен шетел инвестицияларыныє динамикасы
инвестицияларды олданудыє кјрсеткіштері мен структурасын толы кјлемде
жасармаµанын кјрсетеді. БЅныє тјмендегідей себептері бар:
1) Өєдеу кешеніндегі инвестициялы капиталдардыє дефецитініє кјбею фонында
отын шикізат секторын инвестициялаудыє ѕлкен коммерциялы тартымдылыµы,
бЅл секторлардыє пайда ґкелуініє , бјлінуініє кјбеюі.
2) Еліміздегі жинатаудыє масштабты потенциалыныє жиналуы.
3) Ѕлтты экономикасыныє жинатау орыныє јндірістегі инвестицияµа
трансфармациялануыныє амтамасыз ететін инвестициялы нары
инфраЅрылымыныє жотыµы.
4) Өндірістегі капитал жеткілікті саладан, капитал жеткіліксіз салаµа
капиталдардыє салааралы айналым каналыныє дамымаµандыµы.
5) Өндіріс уаттарыныє бґсекелесу мѕмкіншілігін дефецитімен байланысты
инвестициялы шектер, жеке алµанда химиялы жґне мЅнай химиялы кешендері
.
6) Банктік жѕйелерініє капиталдандыруыныє тјмен сатылыµы жґне оныє аз
уаттылыµы.
Сонымен азастан экономикасыныє ґрбір саласындаµы инвести-цияныє
Ѕрлымы мен жаµдайын зерттеу, арылы шетел капиталдарын тартудыє азіргі
масштабы республикамыздыє ажеттілігіне жауап бере алмайды деген шешімге
келеміз. БЅныє себебі республикамыз бірден жѕйелік жґне Ѕрлымды жаєарту
тапсырмаларын орындаумен жґне антикризистік макроэкономикалы тЅратылыпен
тѕсіндіріледі. Осыµан байланысты республика отырып, мЅнай газ секторыныє
ролін арастыра отырып , мЅнай жґне газ јєдеу саласындаµы инвестициялы
жЅмыстарды активтендіру сЅраµы актуалды болып табылады.
Қазақстанның даму банкі АҚ-да өткізілген зерттеулер
нәтижесінде үш инвестициялық жоба қолданды және қаржыландырылды:
1. Южполиметалл АҚ-ның жобасы. Өндіріс көлемі елдің ішкі қажеттілігін
жабуға мүмкіндік береді.
2. Ютекс ЖШС жобасы. Өндіріс іске асыру 2004 жылдың қараша айынан
бастап жүргізіле бастады.
3. Меланж-1 АҚ-ның инвестициялық жобасы. Жоба әлемдік стандарттарға
сәйкес келетін элиталық мақтақағаз маталары қарастырады.
Бірқатар инвестициялық жобалардың құжаттық пакеті даму институттарында
қарастырылуда болады:
1. Южполиметалл АҚ-ның жобасы – Аккумуляторлық батареялар құны 10
млн. доллар
2. Южполиметалл АҚ-ның жобасы – Екінші кезекті цинк зауытының
құрылысы құны 20 млн. доллар
3. INADA TEXTILE ЖШС БК жобасы құны 10 млн. доллар
4. Babur name - Дәрілер зауыты құны 30 млн. доллар
5. КазКварцИндастриаз ЖШС жобасы – құрылыс материалдарының өндірісі
тағы басқалар.
Коммерциялық банктерде төрт инвестициялық жобалар қарастырылу үстінде:
1. Кентаулық трансформаторлық зауыт ААҚ құны 6 млн. доллар
2. Шымкентмай ААҚ – Өсім майын күйдіру мен құю цехтарын құру құны 8
млн. доллар
3. Шымкенттік тері-аяқ киім зауыты ЖШС – Өндірісті кеңейту құны 5
млн. доллар
4. Капланбек ЖШС – Шарап зауытын қайта құру мен жүзімдіктер астынан
жерді кеңейту құны 6 млн. доллар.
Қазақстан Республикасының Президентінің халыққа жолдауын жүзеге асыру
мақсатында бәсекеге қабілетті экономикаға қол жету осы облыста бұрын
қабылданғандардың қатарына бірқатар инвестициялық жобалар таңдалды, оның
ішінде:
1. Химфарм ААҚ – Таблеткалар өндірісін кеңейту құны 17 млн. доллар
2. Өнеркәсіптік корпорация Южполиметалл - Мұнайхимиялық комплекс
құрылысы құны 50 млн. доллар
Альянс Қазақ Орыс Текстиль ЖШС – Иіру және тігу фабрикасының құрылысы
құны 26 млн. евро.
2005 – 2007 жыл аралы болжау бойынша Қзбекстан мЅнай јнімдерініє
императоры, ал азастан оны табиµи жеткізуші болып алуы мѕмкін. Осы
масатпен екі ел шекарасында, мЅнай јнімдер зауытыныє шаµын кешені салынуы
мѕмкін. БЅµан кјп аражат жґне уаыт ажет етілмейді.
БЅл жерде аржыландыруды банктік кредитпен салыстырµанда
40 – 60 % - µа ышамдайтын лизингтік схемалар олдануµа болады.
Еліміздіє инвестициялы саясаты ірі салымдарын аржыландыру
ѕшінжаµдайлар жасауµа отанды жґне шетелдік аражаттарды келтіруге, тауар
јндіру жґне кјрсетуді ѕлкен тиімділікпен нары атынастары субъектілерініє
сЅраныстарына сґйкес Ѕлµайтуµа баµытталуы тиіс.
Жеке инвесторлар мемлекеттік инвесторларµа араµанда
коммерциялы табысты кјбейтуге јте Ѕштар. Олар тауарларды жґне ызмет
кјрсетуді сЅраныстармен Ѕштастыра отырып арттыруµа ,јндірістіє тѕрлі
жобаларымен наµыз тиімділерін пацдалануµа тырысады. Міне, сондытан да,
жеке инвесторлардыє јндірісті дамыту белсенділігін олдай отырып, мемлекет
тарапынан оларµа олайлы жаµдайлар жасауµа, атап айтанда, салы салу,
несие беру, кедендік пошлиндар жаµынан едґуір жеєілдіктер беруге тиіс.
Соєµы жылдары біздіє республикамызда шетел инвестицияларымен
(аржымен) жЅмыс істейтін кґсіпорындардыє саныныє кјбейе тѕскені мґлім.
азіргі кезде республикамыздаµы инвестициялы тапшылы аса маєызды
проблемалардыє бірі болып табылады. Нарыты экономиканыє жаєа кезеєініє
масаттарына тек шетелдік инвестициялардыє белсенді тѕрмен атысуы мен олар
ѕшін барынша олайлы жаµдай жасалуымен µана ол жетеді, јйткені ор
жинайтын ішкі кјздер бізді ґзірше жеткіліксіз.
Республикалық бюджет қаражаты есебінен 2006 жылы кешендердің құрылысы
мен қайта құруға 3510,3 млн. теңге (жыл басынан бері 784,3 млн. теңге
игерілген) бөлу қарастырылған. Оның ішінде:
- білім беру саласына – 1493 млн. теңге (229,6 млн. теңге игерілген);
- денсаулық сақтауға – 1079,8 млн. теңге (149,8 млн. теңге
игерілген);
- ауыз сумен қамтамасыз етуге – 937,5 млн. теңге (404,9 млн. теңге
игерілген).
Сонымен қатар, несие ретінде тұрғын үй құрылысына – 5909 млн. теңге
(1153,0 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.