БҰЙЫМДАРДЫ КӘСІПОРЫННЫҢ ЖЫЛДЫҚ ӨНДІРІСТІК БАҒДАРЛАМАСЫНА ЕНГІЗУ

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ
Тапсырма 1
КІРІСПЕ 2
1 БҰЙЫМДАРДЫ КӘСІПОРЫННЫҢ ЖЫЛДЫҚ ӨНДІРІСТІК БАҒДАРЛАМАСЫНА ЕНГІЗУ 4
1.1 Бұйымның маңыздылығы мен бәсекеге қабілеттілік деңгейін бағалау 4
1.2 Бұйымдарды сатып өткізудің перспективалық нарықтары 7
2 БҰЙЫМДАРДЫҢ НАРЫҚТА АЛАТЫН ОРНЫ 11
2.1 Шаруашылық етудің стратегиялық аймақтарындағы бұйымдарды өткізу
12
2.2 Нарықтардағы бұйым өндірісінің залалсыздығын графикалық талдау 15
3 КӘСІПОРЫННЫҢ СОҢҒЫ НӘТИЖЕЛЕРІ 20
3.1 Бостон Консультативтік тобының қорытынды матрицасы 21
3.2 Кәсіпорынның техникалық – экономикалық көрсеткіштері 23
ҚОРЫТЫНДЫ 25
Әдебиеттер тізімі 26
А қосымшасы 26

Тапсырма

Курстық жұмыстың аты: Ұйымды тұжырымдамалық жобалау.
Жұмыстың мақсаты: студенттердің теоретикалық білімдерін бекіту және
оларда жаңа ұйымдарды жасап шығару және қызмет етіп жасқан,
жаңашылдандырылатын ұйымдардың тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету кезінде
басқарушылық шешімдерді қабылдау саласында тәжірибелік дағдыларды
қалыптастыру.
Курстық жұмыстың негізгі мәселелері:
1. Студенттердің нарық жағдайында ұйымдарды тұжырымдамалық жобалаудың
әдістерін зерделеуі және меңгеруі.
2. Ұйымдарды жобалау кезінде өз бетінше жұмыс істеудің дағдыларын
дамыту.
3. Өнім өндірісінің объектілерін және ауқымдарын таңдаған кезде
қабылданатын басқарушылық шешімдерді негіздеу бойынша есептеулерді
орындаудың дағдыларын қалыптастыру.
4. Зерттеушілік жұмыстың тәжірибесін қалыптастыру.
5. Басқарушылық шешімдерді негіздеудің қазірзі заманғы құралдары мен
әдістерін меңгеру.
Жұмыстың мазмұны:
Әрбір студентке оқытушы берген алғашқы деректердің нұсқасына сәйкес
өнімнің белгілі бір түрін шығаруға мамандандырылған ұйымды құру ұсынылады.
Ұйымды тұжырымдамалық жобалау барысында басқарушылық шешімдерді жасап
шығару және негіздеу кезінде келесідей жағдайларды қамтамасыз ету қажет:
– жобаланатын ұйымды құру және барынша ұзақ мерзім бойы қызмет етуі;
– шығарылатын өнімді сатып өткізу нарықтарында кәсіпорынның тұрақты
жағдайы;
– кәсіпорынның тұрақты қаржылық жағдайы.
Берілген мақсаттарға қол жеткізу үшін іске асырылатын шаралар мынадай:
– шығарылатын өнімнің ассортименті жайлы негізделген шешімдерді
қабылдау;
– өнім өндірісінің ауқымдарын негіздеу;
– өнімді сатып өткізудің ең жақсы нарықтарын негіздеу.
Курстық жұмысты орындаған кезде студенттер басқарушылық шешімдерді
негіздеудің қазіргі заманғы құралдар жиынтығын және әдістерін меңгереді.
Соның ішінде:
– шығарылатын бұйымдардың бәсекеге қабілеттілігін бағалау
әдістері:
– сарапшылық бағалар әдістері;
– Бостон Консультативтік Тобы (БКТ) матрицасының әдісі – портфолио-
талдау әдісі;
– залалсыздық шегін (точка безубыточности) есептеу әдісі (break-
even point талдау).

КІРІСПЕ

Нарық инфрақұрылымдарының қарқынды жетілуі, бәсекелестіктің
өрістеуі, тұтынушылар талғамының жоғарылауы және тағы басқа факторлар
рынокты игеру үшін жаңа заманғы әдістемелерді табуға итермеледі.
Бұрынғы дәстүрлі экономика әдістерінің уақытысы өтіп, тауарға
жалпылама сипат беріп қоймай, оның әр нүктесіне, атқаратын
функциясына, тұтынушылар талғамының сәйкестігіне, рыноктағы орнына,
сұрыпына да аса мән берілді.
Жоғарыдағы әсерлердің молаюына байланысты өнімдер мен
тауарлар уақытқа қарай мың құбылып отырады. Ресурстардың
жетіспеушілігі, өзге де алмастырушы тауарлардың пайда болуы бұрын
майда - шүйде деп есептеліп келген параметрлеріне ден қойылуына
түрткі болды.
Айталық, үстелдің түр – түрлері пайда болуда: отбасына
арналған, қонақ күтуге арналған және пішініне қарай: төртбұрыш,
дөңгелек, аласа, биік, шағын, сонымен қатар сипатына байланысты яғни
бояуы, сапасы, түсі, материалы тағы сол сияқты. Алайда аталған бұйымды
шығарушылардың бәрінің бірдей жолы бола бермейді. Олардың арасында
тек бұйымды тұтынушылар талғамының пропорциясына сәйкес
шығарғандардың, минималды шығын жұмсап, сапалы тауар шығара
білгендердің ғана жолы болады.
Тауарды рынокқа шығармас бұрын нарық алдын – ала зерттеледі:
анкета жүргізіледі, болашақтағы бәсекелес тауарлардың клиенттермен ара
– қатынасын болжайды тағы басқа. Бүгінгі күнгі маманданған тауар
өндірушілерге тән ерекшелік: олар әр басқан қадамдарын санап
отырады. Бәсекелестерін аңдиды. Технологияларын үздіксіз жетілдіріп
отырады.
Өндірушілер үшін нәтиже күткендегідей болмаса, ол жүрген
жолынан кемшілікті іздеуі тиіс.
Менің төмендегі нарықтың зерттеуімде де, жаңа заманғы
әдістемелерге тән ерекшеліктер қамтылған.

1 БҰЙЫМДАРДЫ КӘСІПОРЫННЫҢ ЖЫЛДЫҚ ӨНДІРІСТІК БАҒДАРЛАМАСЫНА
ЕНГІЗУ

Қ-1 кестесінде келтірілген №18 нұсқаның бастапқы деректерінің
негізінде ұйымды тұжырымдамалық жобалау кезінде орындалатын іс-әрекеттердің
ретін қарастырайық. Бұл деректер берілген нұсқа бойынша ұсыныстар
портфеліне кіретін бұйымдардың жиынтығын береді (1- кесте).

1- кесте – №18 нұсқа бойынша кәсіпорынның ұсыныстар портфеліне
кіретін бұйымдарының жиынтығы
Бұйым Түрі Нұсқа 18
1. Жұмыс столы 1.1 боялған Х
1.2 лакталған Х
1.3 шыны
2. Кішігірім стол 2.1 боялған Х
(қосалқы стол)
2.2 лакталған X
2.3 шыны –

Нарықтардың және өндіріс объектілерінің маркетингтік зерттеулерін
өткізейік. Бұл мақсатпен ұсыныстар портфелінен бұйымдардың бәсекеге
қабілеттілік деңгейін бағалаймыз және кәсіпорынның жылдық өндірістік
бағдарламасына қосу үшін олардың ҒТД (ғылыми-техникалық деңгей)
коэффициенті шамасы бойынша рангылануын (жіктелуін) жүргіземіз.

1.1 Бұйымның маңыздылығы мен бәсекеге қабілеттілік деңгейін бағалау

Бұйымдардың ғылыми-техникалық деңгейінің (ҒТД) бағалануы бұйымдар
параметрлері маңыздылығының сарапшылық бағаларын пайдалана отырып,
таңдалған ұқсас (аналог) бұйымдармен салыстыру арқылы жүзеге асырылады.
Жоспарланатын бұйымның, яғни боялған жұмыс столының сарапшылық бағалануының
нәтижелері 2- кестеге енгізіледі де, оның негізінде бұл бұйым
параметрлерінің маңыздылығы есептеледі.

2- кесте – Бұйым параметрлері маңыздылығын бағалау
Бұйым: Боялған жұмыс столы

Параметрлер Сарапшылар Маңыздылығы Түрлендірме
(вариация)
коэффициенті
1 2 3
1 2 3
1 2 3
1 2 3 4

Шығындар айнымалы, а.б. 84 000
тұрақты, мың а.б. 720 000

Бұйым: Лакталған жұмыс столы
Параметрлер Маңызды-лыҰқсасы Мәні: Жеке Жалпы
ғы (аналогы) (дербес)баға
[елі] баға

Шығындар айнымалы, а.б. 84 000
тұрақты, мың а.б. 720 000

Бұйым: Боялған қосалқы стол

Параметрлер Маңызды-лыҰқсасы Мәні: Жеке Жалпы
ғы (аналогы) (дербес)баға
[елі] баға

Шығындар айнымалы, а.б. 61600
тұрақты, мың а.б. 429000

Бұйым: Лакталған қосалқы стол

Параметрлер Маңызды-лыҰқсасы Мәні: Жеке Жалпы
ғы (аналогы) (дербес)баға
[елі] баға

Шығындар айнымалы, а.б. 56000
тұрақты, мың а.б. 390000

1.2 Бұйымдарды сатып өткізудің перспективалық нарықтары

Ұсыныстар портфеліне кіретін барлық бұйымдардың бәсекеге
қабілеттілік деңгейін бағалағаннан кейін ҒТД-дің есептелген мәндеріне
сәйкес сапасының деңгейін анықтаймыз (4- кесте).

4 -кесте – Ұсыныстар портфеліне кіретін бұйымдар сапасының деңгейі
Бұйым Түрі Нұсқа 1 ҒТД Сапа деңгейі
1. Жұмыс столы 1.1 Боялған Х 0,950 орташа
1.2 Лакталған Х 0,808 орташа
1.3 Шыны
2. Кішігірім стол 1.1 Боялған Х 1,014 жоғары
(қосалқы стол)
1.2 Лакталған Х 0,999 орташа
1.3 Шыны

Ұсыныстар портфеліне кіретін бұйымдар сапасының деңгейін нарықтарда
сатылатын бұйымдар сапасының деңгейімен салыстыра отырып, шығарылатын
өнімді сатып өткізудің перспективалық нарықтарын анықтаймыз. Нәтижелерді 5-
кестеге кіргіземіз.
5 -кесте – Ұсыныстар портфеліне кіретін бұйымдарды сатып өткізудің
перспективалық нарықтары
Бұйым Түрі Нарықтар

Жұмыс столы Қосалқы стол

Нарықтың сиымдылығы, мың дана
Нарықтың сиымдылығы, мың дана
Нарықтың сиымдылығы, мың дана
Нарықтың сиымдылығы, мың дана
Нарықтың 1200 800
сиымдылығы
, мың дана
1 2

(221)
(124) (115) (125) (225)
Нарықтың өсуі, % 12 7 11 6
Нарықтың салыстырмалы0,26 0,80 2,0 2,14
үлесі, бірлік
Сатып өткізудің жалпы11 9,2 15,4 6,8
көлеміндегі бұйымның
үлесі, %

Ескерту: шаруашылық етудің стратегиялық аймақтарын нөмірлеген кезде бірінші
сан – бұйымның нөмірін, екінші сан – оның түрін, үшінші сан – нарықтың
нөмірін білдіреді.
9- кестеде келтірілген ақпаратты пайдалана отырып, алдын ала БКТ
матрицасын саламыз (3- сурет).

3 -сурет – Алдын ала БКТ матрицасы

Салынған матрицасының талдауы келесідей қорытындыларды жасауға
мүмкіндік береді:
1) бағаланатын алты ШСА-ң ішінен біреуі де жұлдыздар тобына
түспейді; Бұл біз үшін өте тиімді
2) (123) және (213) ШСА-р “сауылмалы сиырға” жататындықтан нарықты
тездетеміз.
3) Сұрақ белгісіне жататын (225) және (113) шағ-р біз үшін өте тиімді

(113) ШСА сұрақ белгісіне жатады. 3-ші нарықтың жоғары өсу
қарқындары 1.1 бұйымы өндірісін кеңейту қажеттілігін және оны осы
нарыққа жеткізілуін өсірту қажеттілігін дәлелдейді;
4) қалғандар иттерге жататындықтан, бар күшті сонда саламыз.
Кәсіпорын үшін (115) ШСА-н аса маныздылығын ескере отырып,1.1бұйымды
өндірісінің және оны 5-ші нарықта сатып өткізілуінің залалсыздығын
талдайық.Бұл мақсатпен осындай ШСА үшін залалсыздық шегін есептейік:
ШСА 221.
А.=Ш(Б-Ш)=39000000(65000-
56000)=3900009000=43мың.бірлік
(222)
А.=Ш(Б-Ш)=39000000(60000-
56000)=3900004000=97,5мың.бірлік
( 113)
А.=Ш(Б-Ш)=72000000(100000-
84000)=72000016000=45мың.бірлік
(123)
А.=Ш(Б-Ш)=720000000(110000-
84000)=72000026000=28мың.бірлік
(213)
А.=Ш(Б-Ш)=429000000(75000-
616000)=4290013400=32мың.бірлік
(114)
А.=Ш(Б-Ш)=720000000(120000-
84000)=72000036000=20мың.бірлік
(124)
А.=Ш(Б-Ш)=720000000(130000-
84000)=72000084000=46мың.бірлік
(115)
А.=Ш(Б-Ш)=720000000(140000-
84000)=72000056000=13мың.бірлік
(125)
А.=Ш(Б-Ш)=720000000(110000-
84000)=72000026000=28мың.бірлік
(225)
А.=Ш(Б-Ш)=390000000(80000-
56000)=39000024000=16мың.бірлік
Бұл мәнді 5-ші нарықта 1.1 бұйымының алдын ала жоспарланып қойылған
және 20,8 мың данаға тең болатын көлемімен салыстыра отырып (6 кестені
қараңыз), 5-ші нарықтағы 1.1 бұйымының жоғарырақ сату бағасы кезінде
берілген ШСА бойынша екінші циклдің орындалу қажеттілігі жайлы қорытынды
шығаруға болады.
Осылайша барлық талданатын ШСА-р бойынша бұйымдардың өндірісі мен
сатып өткізілуінің жоспарланып қойылған көлемдері осындай ШСА-рға сәйкес
келетін залалсыздық шектерінде олардың мәндерінен артық болғанынша
есептеулерді жасай береміз. Бұдан соң, 10-кестені толтырамыз.

10- кесте – ШСА бойынша бұйымдарды сатып өткізу көлемдерін және
олардың сату бағаларын негіздеу
Көрсеткіштер Шаруашылық етудің стратегиялық аймақтарының (ШСА)
нөмірлері
(221)
(124) (115) (125) (225)
Тұрақты шығындар, 720000 720000 720000 390000
мың а.б.
Өнімнің бірлігіне 84000 84000 84000 56000
шаққандағы айнымалы
шығындар, а.б.
Сатып өткізудің 12 9 20 12
жоспарланатын
көлемі, мың дана
Баға, а.б. 110000 170000 130000 85000
Залалсыздық шегі, 27,7 8,4 15,6 13,5
мың дана

Бұл кестеден барлық ШСА-р бойынша өндірістің жоспарланатын көлемдері
олардың осы аймақтарына сәйкес келетін залалсыздық шектеріндегі шекті
(критикалық) мәндерінен артық екендігі көрініп тұр. Демек, өнім-нарықтық
стратегиясының берілген нұсқасы оның кейінгі талдануы үшін негіз болып
қабылдана алады.

2.2 Нарықтардағы бұйым өндірісінің залалсыздығын графикалық талдау

4-суретте бұйым өндірістерінің залалсыздығын талдау нәтижелері
графикалық әдіспен көрсетілген.

Өндіріс пен сатып өткізу көлемі. Мың

(221) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(222) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(113) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(123) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(213) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(114) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(124) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(115) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(125) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.

(225) бұйым өндірісінің заласыздығын талдау.
4 – сурет. Бұйымдар өндірісінің заласыздықтарын талдау.

3 КӘСІПОРЫННЫҢ СОҢҒЫ НӘТИЖЕЛЕРІ

Қорытынды БКТ матрицасын салу үшін қажетті бастапқы деректерді қайта
есептегеннен кейін бұндай деректердің жинақ 11- кестесін қалыптастырамыз
да, оның негізінде қорытынды БКТ матрицасын саламыз (5- сурет).

11- кесте – Қорытынды БКТ матрицасын салу үшін деректердің жинақ
кестесі
Көрсеткіштер Номера стратегических зон хозяйствования (СЗХ)
(221)
(124) (115) (125) (225)
Нарық өсуі, % 6 8 4 13
Нарықтық сұраныс, мың180 59 82 71
дана
Сатулардың 12 9 20 12
жоспарланған көлемі,
мың дана
Кәсіпорын нарығының 6,6 15,2 24,4 16,9
үлесі, %
Ең мықты бәсекелес 27 15 10 7
нарығының үлесі, %
Нарықтың салыстырмалы0,24 1,01 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.