Менеджерге қойылатын талаптар және міндеттері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

МазмҰны

КІРІСПЕ 3
Менеджер: негізгі анықтамасы 3
Менеджердің міндеттері 5
Менеджерге қойылатын талаптар 7
Қорытынды 10
Пайдаланылған әдебиет: 11

КІРІСПЕ

Маркс "Капитал" атты еңбегінде былай деп жазады: капиталист өзінің
жеке меншігіндегі кәсіпорындарды басқару, оның тиімділігін арттыру үшін
арнайы адам жалдап, оған еңбек ақы төлейді. Бұл менеджерлер деп жазды
Маркс, капиталистік кәсіпорында, сол кәсіпорын біршама ірілегенде, мұндай
басқарушы өзін-өзі ақтағанда пайда болады.
Өндірісті басқару үшін жалдамалы қызметшілерді пайдалану, әрине
капиталистік таптық формацияларға дейін де болған. Маркс Аристотельге
сүйене отырып, құл иеленуші басқару функциясын басқа адамға жүктеп, өзіне
ауыртпалық түсірмеуді ойластырғандығын атап көрсетеді: "Бұл мырзалар мұндай
ауырпалықты (яғни басшылықты) қаламаған жағдайда, бұл міндеттің бір бөлігін
бақылаушыға жүктейді де, олардың өзі мемлекеттік іспен немесе философиямен
шұғылданады". Капиталист бұл функцияны менеджерге ақыл-ой жұмысын тапсыру
үшін емес, басқару еңбегі ең алдымен ерекше мамандық екендігіне жәнеде
онымен тек білікті мамандар ғана тиімді айналысатындығына көзі жеткендіктен
беріп отыр.

Менеджер: негізгі анықтамасы

Менеджерлер деп аталатын басқарушы топтардың өкілдері барлық фирмада
жұмыс істейді. "Өзінің офицерлері мен унтер-офицерлерін қажет ететін армия
секілді, — деп жазды Маркс, — бұқара жұмысшылар үшін де дәл осындай
өнеркәсіп офицерлері, басқарушы менеджерлер қажет болды".
Қазіргі мемлекеттік-монополистік капитализм жағдайында экономикалық
және ұйымдық-басқару процестерінің күрделенуі монополияның басқару
аппаратын сөзсіз арттырды.
АҚШ-та 1990 жылы 40 жұмысшыға бір завод басқармасы қызметкері болды,
1935 жылы өнеркәсіп өндірісінде істейтіндердің оннан бірі инженер-техник
қызметкерлері мен қызметшілері болса, қазіргі кезде бұл категорияға әрбір
төртінші жатады. Қазіргі кәсіпорын корпорациясында басқару қызметкерлерін 3
категорияға бөлуге болады:
1. Топ менеджмент — басқарудың жоғарғы буыны. Жыл сайынғы анықтамалық
басылымда "бұған директорлар кеңесінің төрағасын, президентті, аға вице-
президентті, фирмалардың вице-президенттерін, сондай-ақ бақылаушылар мен
казначейлерді жазады". Жоғарғы басқару қызметкерлері компанияның жалпы
стратегиясын жасаумен, болжалдаумен және ұзақ мерзімділік жоспарлаумен,
кадр саясаты мәселелерін шешумен, сыртқы кәсіпорындармен байланыс орнатумен
шұғылданады. Осы деңгейде өнім ассортиментінің өзгеруі, рынок өтімі,
өндіріс қуатын ұлғайту, шетел бөлімшелерін ұйымдастыру т.б. мәселелермен
шұғылданады.
2. Муггле менеджмент — өндіріс бөлімшелері мен функциялық қызметтің
ортаңғы меңгеруші басшылары, завод директорлары, олардың орынбасарлары т.б.
— оперативті жұмыстарға, ғылыми зерттеулерді жоспарлау мен ұйымдастыру,
өндіруге және өткізуге есеп пен бақылауды жолға қоюға кадр саясатын жүзеге
асыруға жауап береді: "...дәстүрлі ортаңғы басшылардың жұмысы, — деп
есептейді Дракер, — көп жағдайда бір сарынды. Оған шешім қабылдаудың қажеті
жоқ. Оның міндеті — қабылдаған шешімді жүзеге асыру. Көпшілік жағдайда
ортаңғы басшылар жергілікті жағдайды ескере отырып, шешімді орындауы тиіс".
3. Ловер менеджмент — басқарудың төменгі буыны, төменгі басшылар — цех
жетекшісі, өндірістік учаске бастығы, мастерлер, функциялық қызметтегі
секторлар мен топтардың басшылары — жұмысшылар мен қызметшілерге тікелей
басшылық етеді. Олардың алдында тұрған негізгі міндеттер — жұмыскерлерді
компанияға адал болуға тәрбиелеу, әр түрлі әлеуметтік дау-дамайды басу,
компания мақсатына жету үшін тек дене күшін ғана емес, ақыл-ой энергиясын
да жұмылдыра білуі тиіс.
"Босс" және "менеджер" ұғымдарын бірдей деуге болмайды. Меншік иесі
және басқарушы — бұлар әдетте мүлде бөлек жандар.
Менеджер деген сөздің өзі бізге ағылшын тілінен келген: бір нәрсені
реттеу, бір нәрсені меңгеру, басшылық ету деген сөз. Мәселен, тек ғылыми
ізденістермен шұғылданатын зерттеуші менеджер емес. Алайда, егер ол
зерттеуді ұйымдастыруға қатысатын болса, онда ол, әрине, менеджер. Ауруду
тек емдеп қана қоймай, клиниканы меңгеретін дәрігер жөнінде де осыны айтуға
болады.
Менеджер — ең кең тараған кәсіптің бірі. Бұл — басқарумен,
экономикамен шұғылданатын, заң және басқа да мәселелерді жақсы білетін кез
келген адам. Шаруашылықтың түйінді орнында жұмыс істейтін кез келген адам
да менеджер.
Әр елде менеджерге түрлі анықтама береді. Мәселен американдықтардың
түсінігінше, мұндай адамдардың міндетіне өзіне бағынатын белгілі бір
қызметкерлердің нақтылы жұмыстарын ұйымдастыру жатады.
Европалықтардың түсінігінше — менеджер қазіргі тәсілдерді басшылыққа
ала отырып, нақты жұмысты ұйымдастыратын адам.
"Менеджер — бұл жауынгер, оның үрейленуге және қателесуге қақысы жоқ,
өзінің жеке мүддесін фирма мүддесіне бағындыра білуге, өзінің жанұясы —
фирманың гүлденуі үшін күресуге әзір болу тиіс". Жапониядағы менеджерлер
мектебінің — негізгі жапон корпорацияларының болашақ басшыларын даярлайтын
арнайы оқу орындарының жүздеген тыңдаушылары осы өсиетті күн сайын
қайталайды.

Менеджердің міндеттері

Менеджер табиғатына Дракер сипаттама берді. Оның пікірінше, менеджер
арнайы екі міндетті атқарады жәнеде бұл міндеттер іскер кәсіпорын
жұмыскерлерінің ешқайсысында жоқ.
Оның біріншісі — қолда бар ресурстардан "нағыз тұтас" өндірістік
бірлік құру. Бұл жағынан алғанда менеджер оркестр дирижеріне ұқсас. Алайда
дирижердің қолында композитор жазған партитура болады да, ол оны тек
түсіндіріп берумен ғана шектелетін болса, "менеджер — әрі композитор, әрі
дирижерлік міндетті атқарады".
"Өндірістік бірлікті" құру міндетін шешу үшін менеджерге бүкіл әлсіз
буындарды жою, барынша дамытуды қамтамасыз ету, ұйымдық мәселелердің барлық
күшті жақтарын, бірінші кезекте адам ресурстарын пайдалану үшін тырысуына
тура келеді. Кәсіпорынның күрделікті іс-әрекеті менеджердің көз алдына
әрдайым елестеуі ал қол жеткен нәтижелер барынша үйлестіріп отыруы тиіс.
Дирижер оркестрді қалай тыңдай білсе, менеджер де әрдайым тыңдай білуі,
кәсіпорынның, сондай-ақ нарықтық жағдайлардың жалпы іс-әрекетін қадағалай
білуі тиіс.
Менеджердің екінші міндетіне — кез келген шешімді қабылдап, іс-
әрекетке кіріскенде бүгінгі талапты ескерумен қоса кәсіпорынның болашағы,
перспективасы туралы да ойланып-толғануы жатады. Әрбір менеджерге, — деп
атап көрсетеді Дракер, — өзінің басқару міндетіне жатпайтын көптеген
істерді атқаруына тура келеді. Алайда, барлық менеджерлер үшін, олардың
қызмет орнына қарамастан, ортақ қызмет міндетті болады.

Біріншіден, менеджер іскер кәсіпорынның мақсатын орындайды, сол
мақсатын орындау үшін не істеу керектігін ойластырады, адамдарға нақты
міндеттер жүктей отырып, оны жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.
Екіншіден, менеджер ұйымдастырушы. Ол жұмыстарды жүйелеп, бөледі,
қажетті ұйымдық құрылымды құрады, басшы жұмыскерлердің тиісті құрамын
іріктейді т.б.
Үшіншіден, менеджер көтермелеу шараларын қамтамасыз етіп, адамдармен
тығыз байланыс орнатады. Ол ұжымды (коллективті) өз ісіне жауапкершілікпен
қарайтын адамдардан құрады: бұл үшін қолда бар барлық мүмкіндікті — сыйлық
беру, жоғары қызметке тағайындау шараларын пайдаланады. Менеджер ұжымдағы
барлық адамдармен тіл табысып, тұрақты байланыс орнатады.
Төртіншіден, менеджер ұйымның іс-әрекетін талдайды, нормалауды
белгілейді, кәсіпорында жұмыс істейтін барлық адамдардың жұмысын бағалайды.
Бесіншіден, менеджер адамдардың қызмет жағынан кемелденіп, жоғарлауын
қамтамасыз етеді. Адамдардың мамандығының жетілдірілуі де, қызмет жағынан
жоғарылап, не төмендеуі де, ұжым білігінің нығаюы, не берекесізденуі де
менеджер жұмысына байланысты.
Әрбір менеджер, — деп тұжырымдайды Дракер, — өзіне есеп берсін, мейлі
бермесін, жоғарыда аталған функцияларды міндетті түрде атқаруы тиіс. Ол
бұлардың барлығын жақсы атқаруы да, жаман атқаруы да мүмкін, бірақ ол
әйтеуір орындауы қажет. Мұндағы бір ескеретін жай, осы аталған
функциялардың әрқайсысы жеке элементтерден құралған жиынтық форма ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.