ПКФ ҮРКЕР – КОСМЕТИКС МАРКЕТИНГПЕН ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 71 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

бет.

КІРІСПЕ6

1. МАРКЕТИНГТІК ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕОРИЯСЫ МЕН ПРАКТИКАСЫ10

1. 1. Маркетингтік жоспарлаудың теориялық негіздері және пратикасы16

Маркетингтік ұйымдастыру: теориясы және практикасы24

2. ПКФ “ҮРКЕР - КОСМЕТИКС” МАРКЕТИНГПЕН ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ39

2. 1. Фирмадағы маркетигтік жоспарлау39

2. 2. Фирмадағы маркетингтік ұйымдастыру43

2. 3 Фирманың рыноктағы ұйымдастырылымы47

ШЖС ПКФ “Үркер косметиктің” қысқаша тарихы. 65

Техникалық бөлім68

Маркетинг бөлімі68

3 МАРКЕТИНГ ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ71

3. 1 Маркетигтік жоспарларды жетілдіру73

3. 1 Маркетигтік ұйымдарды жетілдіру76

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ82

КІРІСПЕ

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының экономикасы түбегейлі жүйелік өзгерістер кезеңін басынан өткеріп жатыр. Кәсіпорындар мен ұйымдарда басқарудың жаңа жүйесі қалыптасып келе жатқан кезінде негізгі құрамдарының бірі - маркетинг жүйесі. Қазақстанның маркетингтің қалыптасуының қажеттілігі жалпы әлімдік басқарудың теориясы мен практикасының тенденцияларымен анықталады. Қазақстанда маркетинг жүйесінің қалыптасуы бағыттары мен мүмкіндіктерін, шарттарын анықтау мақсатында маркетингтің дамуының теориялық тұжырымдамаларын құру және оның тәжірибесін талдау маңызды мәселелердің бірі.

Бүгінгі таңда қалыптасқан экономикалық жағдайларда кәсіпорындар алдында тұрған жаңа мәселелерді пайымды шешу маркетинг принциптері мен әдістерін қолдану арқылы жүзеге асады. Осы тұрғыда маркетинг өндіруші көзқарасындағы тиімді шығын мен пайда кезінде сұранысты табу, болжау және оны қанағаттандыруға байланысты тұтынушыға негізделген тауар өндіру және басқару жүйесі ретінде сипатталады.

Қазақстан Республикасында өндірілетін тауарлар мен қызметтердің көпшілігі бойынша тұтынушылар мұқтаждығының қанағаттандырылуы деңгейі әлі де төмен, осы кезде өндіріс құралдары мен жекелей түрлерінің дамуы әр түрлі қарқынды жүруі салдарынан айтарлықтай ішкі салалық және аймақтық диспропорциялардың болуына әкелді. Қазақстан Республикасы экономикасында болып жатқан құнсыздану үрдісі, жалпы өндірістік қуаттылықтар құнының қымбаттауы, сонымен қатар кәсіпорындардың қалыптасқан қаржылық жағдайындағы өз қоры есебінен дамыту және жаңғырту айтарлықтай ауыртпалықтар туғызады. Осындай көптеген ауыртпалықтарды жеңуде маркетинг ғылым, кәсіпкерлік және нақты уақытпен тексерілген тәжірибелік әдістердің қоспасы ретінде рынок шарттарында кәсіпорындардың іс-әрекетін жетілдіру мен өндірістік, өткізу, қаржылық және тағы да басқа сол сияқты кең аумағында көптеген қателіктерден құтылуға көмектесуге қолайлы жағдайлар құратын әмбебап жүйе болып табылады.

Маркетингтің басқарудың теориясы және практикасы ретінде пайда болуы АҚШ-пен байланысты болғандықтан Америка маркетинг отаны деп аталып кетті, кейіннен ол Еуропа мемлекеттері мен Жапонияға тарай бастады. Қазіргі уақыттағы маркетинг тұжырымдамасы ұзақ эволюцияны басынан өткерді. Маркетинг көп уақыт бойы шаруашылық іскерлікті жетілдіру нәтижесі болып табылады. Оның негізгі ірге тасы нақты өнімдердің өндірушілері мен тұтынушылары арасында құрылатын қатынастары және тәжірибелерінің жиналуынан қаланды. Маркетингтің алғашқы құраушылары (жарнама, баға саясаты, дизайн) папирус және тастық жазбалар кезінде пайда болған. Ал оның негізін қалайтын қағидалар және әдістер саналы түрде ХІХ ғасырдың ортасында қолданыла бастады. А. Смиттің зерттеуінде өндіріс пен тұтыну орталығында тұтынушы тұрып, тікелей оның айналасында іскерлік өмір шоғырлануы тиіс делінген. Американың теоретигі Ф. Тейлордың массалық өндіріске ұйымдастырудың негізгі қағидаларын енгізіп, сонымен қатар өндірістік-өткізу іскерлігі аумағында маркетинг әдістерін таратуы оның дамуына орасан ықпал етті. Маркетингті қолданудың объективті қажеттілігі рыноктың кең әртүрлі тауар және қызметтермен тез толуы кезеңінде туындалады. Осы уақыттағы басты проблема өндіріс емес, өткізу болып табылады.

Бүгінгі күнгі маркетингтің әр сипаттағы барлық анықтамалары толықтай тауар рыногымен тығыз байланысты болады және оған қатысты жекелей қолданылу ауқымына қарай тұтынушылық, өнеркәсіп тауарлары және қызметтері аумақтары бөлінеді. Бұл әрбір осы рыноктың өзгеше ерекшелігі мен өзінің даму және мінез-құлықтық модельдері болуын жоспарлау мен басқаруда есепке алыну керек. Жалпы тұтынушылық және өнеркәсіптік рыноктардың басты өзгешелігіне тұтынушылық нарыққа дәлдалдардың қатысуын жатқызуға болады, ал өндірістік белгілеудегі тауар рыногында, ереже бойынша, пайдаланушы өзі сатып алуды іске асырады.

Қазақстанның рынокқа өту экономикасы ішкі төлем қабілетті сұраныс, ішкі қор жинау көздерінің қысқаруы және экономикалық дамудың төмен ырғағы, тұрғындардың өмір деңгейінің төмендеуі мен әлеуметтік тұрақсыздықпен сипатталады. Рыноктық қатынастарға өту кезіндегі маркетингті ұйымдастыру үрдісіне сыртқы ортаның өзгерістері, соның ішінде заң шығару базасының жетілдірілуі айтарлықтай ықпал етті. Рыноктың қалыптасуы және дамуы шарттарында экономикалық және әлеуметтік рәсімдер жүйесі ретінде қалыптасқан, мақсаттық іс-әрекеті айтарлықтай күшейген маркетинг мәні арта түседі.

Соңғы бірнеше ондаған жылдар бойы рыноктық экономикалы мемлекеттер кәсіпорындарындағы маркетингтік іс-әрекет басқару теориясы мен тәжірибесіне орасан әсер етуде, яғни өзгермелі сыртқы ортаға тәуелсіз өндірушінің бейімделу қағидасы мен әдістері жайлы ғылыми білімінің ерекше саласын құрумен қатар оны зерттеу белсенділігіне ықпал етті.

Жалпы мамандар көзқарасында маркетингтің тәжірибелік қолданылуы мемлекет бейнесі мен экономикасы, бәсекелестік жағдайы, салт-дәстүрі, халықтың тұтыну мөлшері және басқа да көптеген факторларына қарай ұлттық ерекшелігі болады. Осыған байланысты маркетингтің әмбебап болып табылатын негіздерін анықтап, экономикалық жағдайға қатысты бейімдеу мәселелерін шешуге көңіл бөлу қажет. Бұл маркетингтің әмбебап болып табылатын процедурасы мен құралдары, тәжірибелік және теориялық ережелері, әдістерін әр қилы оқуда шарттылығын, экономикалық жағдайға қолдануға бейімделуін анықтау керек.

Маркетингтің тәжірибелік қолданылуы мен оқылуын сөз тіркестік, әртүрлі мағыналық өзгерістер жасау арқылы оның түсінігіне толықтырулар әр алуан, сол себепті маркетингтің теориялық негіздерін зерттеу түсінік аппаратын талдауды қажет етеді.

Бұл дипломдық жұмыста алға қойылатын мақсат және мұрат маркетингтің қалыптасқан теориялық тұжырымдарын және озық тәжірибесін нақты кәсіпорында басқаруға негізге алу. Осы тұрғыдан кәсіпорындағы маркетинг кешенін жоспарлау және ұйымдастыруды жақсарту дипломдық жұмыстың арқауы болады.

1. МАРКЕТИНГТІК ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕОРИЯСЫ МЕН ПРАКТИКАСЫ

Басқару - өте ежелгі тәжірибе болып табылады. Адамдар топтар мен ұйымдарға бірігіп өмір мүре бастаған кезден басқару қажеттілігі пайда болды. Ерте кездегі Вавилонды, Египет пирамидаларын, Македонияны, Римді еске алатын болсақ, соның барлығы да үлкен үйметіру, ұйымдастыру қызметтері арқылы жүзеге асырылып келді. Басқыру қызмет пен тәжірибе ретінде өте ежелгі сипатқа ие болғанмен, ғылы және зерттеу саласы түрінде салыстырмалы түрде алғанда жаңа болып табылады. Соңғы ғасырға дейін басқарудың ғылыми-әдістемелік маңызы айтарлықтай дамымай келді.

Өндірісті шоғырландыру мен жаратылыстану - техникалық білімдері жетістіктері нәтижесінде басқыруға ғылыми жүйе ретінде қызығып көңіл бөлу ХХ ғасырдың басынан орын алды. 1911 жылы жарияланған Фредерик Тейлордың “Ғылыми басқару қағидалары” атты еңбегі осы үлкен ғылыми бастаманың ұйтқысы болды. Тейлордың пікірінше, тиімді ғылыми басқару ұдайы бақылау, тәжірибе жасау және ой-саналық, топшылау арқылы анықталған көрсеткіштер көмегімен бизнесті жандардыратын қызмет саласы болып саналады. Тейлор өз теориясын тұжырымдай отырып, мынадай тоқтамға келді “дәстүрлі әдістің орнына - ғылым, қарама-қарсылықтың орнына - үйлесімділік, дербес жұмыстың орнына - ынтымақтастық, еңбек өнімділігін арттыру, өте қажетті барынша қолайлы жағдай жасау”…

Қазіргі кездегі басқару теориясының дамуы ғылыми басқару мектебінің өкілдері Ф. Тейлор және Х. Гилберт, Г. Гант, Г. Эмерсон және Г. Фордтың еңбектерімен тығыз байланыстырылады.

Ф. Тейлор ғылыми басқаруды көрсеткіштер уақыт пен міндетті зерттеу, ұдайы сұрыптау және баулу, ақшалай ынталандыру салаларында дамытты.

Ф. Тейлордың ғылыми басқару жүйесінің қағидалары мынадай:

қызметтерді ғылыми түрде сұрыптау және баулу;
еңбекке ынталандыру;
еңбекақыда ынталандыру жүесін қолдану;
жауапкершіліктің әділетті арттырылуы.

Г. Эмерсон өз еңбегінде “өнімділіктің 12 қағидасы” деп аталатын еңбегінде кәсіпорынды басқаруды төмендегідей белгіледі:

әрбір басшы мен қызметкер ұмтылатын дәл тұжырымдалған мақсат;
болашақ мақсатты ескере отырып, әрбір жаңа процесті талдауға шынайы көңіл бөлу;
білікті кеңес беру, арнайы білімділік беделінің маңызы;
нақты белгіленген тәртіп пен ережеге бағыну,
қызметкерлерге әділ көңіл бөлу;
уақытында әрі сенімді есеп беру;
ұйым қызметін мұқият және жедел басқару;
көрсеткіштер мен жұмыс кестелері;
уақыт, күш-қуат пен шығындарды үйлесімді ұштастыра білу;
операциялар көрсеткішін жасау;
ереже мен жазбаша нұсқауларды қолдану;
еңбек өнімділігін арттыру үшін сыйақы төлеу.

Г. Эмерсон алғашқы болып өнідіріс пен ұйымдастырудағы күрделі міндеттерді шешуде әрекеттер қажеттілігін және рационализациялау ұғымын енгізді.

Г. Форд өндірісті ұйымдастырудағы “Тейлор жүйесін” жетілдіре отырып, төмендегідей басқару қағидаларын атап өтті:

өнідіріс процесі мен оның сатыларын байланыстыра отырып дәл есептеу мен жоспарлау;
қажетті жұмыс пен басқа да ресурстарды әзірлеу;
стандартты технология мен механизхмдерді қолдану;
өндірісті жетілдіру жолдарын үнемі іздестіру.

Аталған ғалым-практиктер және басқалардың еңбектері нәтижесінде басқарудағы “ғылыми қағидалар” тұжырымдамасы осылайша қалыптасып дамыды. Нарықтық экономиканың бой көрсетіп қалыптасуы, бұл жұмысқа қатысушылардың ойлау жүйесін түбегейлі қайта құруды талап етеді. Осыған байланысты жаңаша экономикалық ойлауға тұрақты түрде дағдылану қажет болуда. Өйткені, жаңаша ойлаумен рынок механизмін зерттеп түсінудің барынша жетілген формалары тығыз байланысты.

Сондықтан рыноктік экономиканың күшті дамыған елдердегі жолдарын - әдістерін жан-жақты зерттеп, олардың еліміздің қазіргі жағдайында іс жүзінде нәтижелі асырылуына мүмкіндіктер жасау қажет. Жаңаша экономикалық ойлауға көшіп, оны жүзеге асыру ең алдымен өндіріс бірліктіктерінің, кәсіпорын басшыларына ауадай қажет. Ұзақ жылдар бойы қолданылып келген бұрынғы басқару орталық партия комитеті мен мемлекеттік басқару органдары басшыларының айтқанын екі етпейтін, тілалғыш орындаушылар типін тәрбиелеп, дайындады. Осының нәтижесінде басқару жүйесінде технократтарша ойлайтын басқару кадрлары қалыптасты.

Технократтарша ойлаушы басшы жоспардың орындалуын көп жағдайда әкімшілік жолмен шолақ бұйрық, жарлық беруге негізделген әдістермен қамтамасыз етіп келді. Оны әлеуметтік әділеттік, адамдардың материалдық және рухани мүдделері, еңбек адамдарының меншік мәселесіне немқұрайлы қарауы, тағы басқа осы сияқты әлеуметтік-экономикалық мәселелер көп ойландырып көрген жоқ, экологиялық мәселлелер де ескерілмеді өйткені, бұл мәселе қажетті жаңа технологиялар іздестіру және оларды өнідіріске енгізу жұмыстарына біраз уақыт қажет етіп, кедергі жасайтын еді. Қазіргі уақытта мұның барлығының жалпы адам өмірінің талаптарына және өзіміздің күнделікті өмір шындығымызға сай келмейтіндігі белгілі, жалпы алғанда шаруашылықты басқарудың басқа елдердегі іс-тәжірибесінен бас тартудың зиянды екендігін өмірдің өзі көрсетті. Басқарудың демократиялық әдісіне сүйену, оларды басшылыққа алу, істің тағдырын шешетін, нәтижелі болуын қамтамасыз ететін басқару стилі екендігін есімізде сақтауымыз керек.

Жаңаша ойлаудың аса маңызды жағы-ғылыми-техникалық прогресс мәселесі. Айта кету керек, бұл салада біз өтпелі кезең жағдайында отырмыз. АҚШ, Жапония және Батыс Еуропа елдері біраз уақыттан бері постиндустриалды, яғни индустриаландыру дәуірін бастарынан өткізіп, жаңа заман жағдайында өмір сүріп отыр. Бұл заманға тән белгілер компьютер, электроника және информатика техникаларын барынша пәрменді дамытып, практикада кеңінен пайдалану. Міне, сондықтан да республикамызда отандық ғылымның даму дәрежесі едәуір жоғарылап келе жатқанмен, бірлесіп салынған кәсіпорындар шетелдік технология жетістіктері негізінде жұмыс істеп отыр.

Жаңаша ойлаудың экономикалық жағы өндірісті басқару әкімшілік әдістен оның экономикалық әдістеріне басымырақ жол беру, экономиканы мүдде арқылы және мүдденің көмегі арқылы басқаруға көшу болып табылады.

Экономикалық әдіспен басқарудың ішкі және сыртқы механизмдерін бір-бірінен ажырата білу керек. Ішкі механизм - бұл басшының өзі басқарып отырған коллективіндегі экономикалық мүдделердің құрылымы туралы дәл және толық мағлұматтың болуы: коллективте баршаға ортақ мүдделермен қатар цех мүшелерінің, басқару аппараттық сондай-ақ, жұмыскерлердің категорияларының жас, жыныс, мамандық дәрежесі т. б. жақтарына байланысты мүдделері болады. Бұларды ескермеуінше ынталандыру механизмі, еңбек етуге мүдделік принциптері өздерінің толық көлемінде іске қосыла алмайды.

Сыртқы механизмнің де, яғни, кәсіпорынның регион, бүкіл ел және шетелдердегі әр түрлі мүдделерінің өзара әрекеттері, маңызы мұнан кем түспейді. Жаңалығы және рынок қатнастарыынан туындайтын, практикада кең таралым ала қоймаған элементтері жағынан бұл механизм ішкі механизмнен анағұрлым күрделі. Осы проблемаларды шешуге маркетинтік іс-әрекет, маркетингтің өзі жәрдемдеседі.

Шаруашылық практикасында маркетингке жете мән берілмей келді. Оның себебі өндірісті басқарудағы маркетингтің ролін дұрыс түсінбеуге байланысты еді. Қандайда бір делдалдық іс-әрекеттегі еңбек өндіріске қатысы жоқ, өнімсіз еңбек деп саналатын. Сондай ақ, информация жинау, оны бір жүйеге келтірумен айналысатын еңбек те осы сыйпатта бағаланды. Қысқасы басқару саласаындағы қызметкерлер жұмысшы табының мойынындағы қондырма, оның еңбегінің нәтижесін тегін иемденуші - иждивенец деп саналып келді. Осылайша қалыптасқан қөзқарас басқару саласына жұмсалатын ақша қаражаттарын - шығындарды барынша кеміту, мұнда жұмыс істейтін адамдар санын барынша азайту керек деген сенім туғызып, қатаң күрес жүргізуге әкеліп соқтырды осының салдарынан біз басқару саласында дүниежүзіндегі жетекші елдерден едәуір артта қалып отырмыз. Бұл кемшілікті жою үшін республика басшылығы жастарды шетелдердегі басқару саласындағы озат тәжірибемен танысып, оның теориялық мәселелерін игеруге, бизнес мектептерін т. б. с. с. практикалық іс-әрекеттерге терең араластыруға бағыт ұстауда.

Бизнес философиясы ретінде, маркетинг концепциясын қабылдаған фирмалардың маркетингтік іс-әрекеттінің мазмұны төмендегі кезеңдерге келіп соғады:

маркетингті басқару;
рынокті комплексті түрде зерттеу;
тұтынушылардың қажеттіліктерін, тілек талабын және мінез-құлқы, жүріс-тұрысын талдау;
стратегиялық жоспарлау және қойылған мақсатқа жетудің тактикалық құралдарын ойластыру;
маркетинг стратегиясын жүзеге асыру.

Маркетингті басқару оның құрамдас үш бөлігін-маркетинг бағдарламасын, оны жүзеге асыру және нәтижесін анықтау - өзара үйлестіріп реттеу деген сөз.

1-ші кесте Маркетингті басқару процесі

Жоспарлау: Жоспарлау

Жүзеге асыру: Жүзеге асыру

Нәтижесін анықтау: Нәтижесін анықтау

Жоспарлау: 1. Мақсат қою

Жүзеге асыру: 1. Ұйымдастыру

Нәтижесін анықтау:

Қол жеткен нәтижені қойылған мақсатпен салыстыру.

Жоспарлау:

Стратегиямен тактиканы ойластыру

Жүзеге асыру:

Орындаушы адамдарды (кадр) белгілеу.

Нәтижесін анықтау:

Қол жеткен табысты өткендегі нәтижемен салыстыру

Жоспарлау:

Жүзеге асыру:

Іс-әрекет

Нәтижесін анықтау:

Бұл аталған үш құрамдас бөлік өз-өзінше маңызды бөліктер болып табылады. Қалай жақсы жасалғанмен, уақытында, барлық көрсеткіштері жағынан және сапасы орындалмаса ешқандай жоспар күткен нәтиже бере алмайды.

Жүзеге асыруда және қате жіберіп алмауда өткен іс-тәжірибені талдап, бағалау көмек көрсетуі керек. Іс-әрекеттің нәтижесін қойылған мақсатпен үнемі, салыстырып отыру да осы бағытта әркет етеді. Осы үш процесс бағдарламаның тек жетіспеушіліктері (әлсіз жақтары) төмендегілер:

Қаржыландыру көздеріндегі несие қаражаттарының үлес салмағы өте жоғары.
Жеке айналым құралдарының жеткіліксіздігі.
Шикізатты жеткізіп берудің оптималды партияларына сәйкес емес, өндірістің төменгі көлеміне байланысты, шикізаттың кейбір түрлерін ұзақ мерзімге сатып алуға қаражаттарды аудару.
Өткізу көлемінің аз болуы себепті (өндіріс потенциалымен салыстырғанда) өндіріс масштабының үнемділіктің үлкен мөлшеріне жете алмауы, қуаттылықты пайдаланудың төменгі деңгейі.
Тұтынушылардың санасында компания имиджін жұртшылықпен кері байланысты қалыптастыруға жеткіліксіз назар аударылуы.
Сауда өкілдерінің арасында кадрлардың тұрақсыздығының кері байланысы.

Басқару мақсаты, жоспарды және оларды жүзеге асыруды маркетинг жағдайының өзгеруіне бейімдей алады.

Рынокті кешенді түрде зерттеу фирманың іс-әрекетіне, рынокті жүйеге келтіруге, сұранымды және мақсатты рыноктардың нақты жағдайына әсер ететін маркетинг ортасын (ішкі және сыртқы факторлар) зерттеуді қажет етеді.

Фирманың маркетингтік ортасы (жағдайы), Ф. Котлердің анықтауынша, белсенді субъектілер мен маркетингтік іс-әрекетті басқару мүмкіндігіне ықпал ететін күштердің жиынтығы.

Барлық факторлар бақылана алатын (фирманың өз мақсатында басқара алатын факторлары) және бақылана алмайтын (бұларға фирманың бейімделуі керек) болып екіге бөлінеді. Бұлардың соңғысына елдегі демографиялық жағдай мен экономикалық жағдайлар (экономикалық цикл сатылары, инфляция, қысқа мерзімді кредиттердің процент мөлшері, еңбекке тартылу дәрежесі, бәсеке, әлеуметтік және мәдени факторлар (тәуелсіздік дәрежесі, ұлттық денсаулық жағдайы…), саяси және заң шығарушы күштері (ақша қаражаты, алым-салық сияқты, кәсіпкерліктің түрлері туралы қабылданған заңдар, кеден саясаты) елдің техника және технология жағынан даму дәрежесі жатады. Ортаның ішкі немесе бақылана алатын факторларына фирманың жекітзіп берушілермен, делдалшылар және бәсекелес басқа фирмалармен қарым-қатынасы, компанияның бедел дәрежесі (имиджі), оның күш-қуаты, мүмкіндіктері мен ресурстары жатады.

1. 1. Маркетингтік жоспарлаудың теориялық негіздері және практикасы

Жоспарлау - басқарудың басты функциясы. Жоспарлау жүйеге ықпал ететін белсенді басқару процесі болып табылады, сол арқылы белгіленген мақсатқа жету үшін өндірістің даму қарқыны, материалдық көздері мен оны жетілдіру әдістері анықталады. Басқарудың басты функциясы ретінде жоспарлау:

ұйымның болашақтағы дамуын анықтайды;
алға қойылған мақсатқа жетудің жолдары мен әдістерін белгілейді;
міндетті орындауда болуы ықтимал зардаптарды көре білуді қамтиды.

Жоспарлаудың маңызы болып қоршаған сыртқы орта факторларының әсері мен ұйымның ішкі мүмкіндіктерін бағалай отырып мақсаттарды белгілеу және сол мақсаттарды жүзеге асыруда тиімді әдіс-жолдарын таңдап алу табылады. Нарық жағдайындағы жоспар өндіріс пен өткізу көрсеткіштерін үнемі қадағалап отыру мақсатында маркетинг жүйесі және бақылау процесімен тығыз байланыста болады. Анығырақ айтқанда жоспарлау мынадай сұрақтарға жауап береді.

Біздің бүгінгі күнгі жағдайымыз қандай?

Болашақта біз қандай болуымыз қажет?

Осы жолда нендей кедергілер орын алады?

Мақсатқа жетуге қандай әрекеттер орынды?

Жоспарлау барысында ұйым деңгейінде жүзеге асырылатын төмендегідей міндеттерді атап өтуге болады:

Нақтылы мерзім ауқымында белгіленген мақсаттар мен оны орындаудағы іс-әрекеттер;
Қажет етілетін адамдық, материалдық, ақпараттық басқа да ресурстарды іздестіру;
Басқару жүйесі мен ұйымдық құрылымды қалыптастыру және ақпараттар тасқынын реттеу;
Еңбек өнімділігі мен пайда деңгейін арттыру, өндіріс барысы мен құрал-жабдықтарды ұтымды пайдалану және жақсарту жолдарын қарастыру;
Сенімді бақылау жүйесін қамтамасыз ету арқылы міндеттерді орындауға қол жеткізу.

Басшылықтың алдында тұрған проблемалар мен міндеттер әрдайым өзара байланысты әрекеттер жиынтығын талап етеді. Осы тұста жоспарлауды ұйымның даму бағытын белгілейтін кешенді жиынтық ретінде қарастыра отырып, бірқатар бастапқы кезеңдерін атап өтуге болады.

Алғашқы кезеңде ұйымның нақтылы жағдайы мен мүмкіндіктерін, нарықтағы орнын бағалау және бәсекелестер мен қызмет жасау ортасын зерттеу орындалады.

Екінші кезеңде бастапқы мақсаттар шеңберінде жалпы ұйымның және оның әрбір бөлімшелерінің нақтылы міндеттері айқындалып, олардың орындалу мерзімі белгіленеді. Міндеттерге жағдайдың сай келуі, олардың жүзеге асырылу мүмкіндігінің болуы, нақтылығы және тартымдымлығының орын алу талаптары қойылады.

Үшінші кезеңде анықталған міндеттерді орындауға қажетті іс-әрекеттер жиынтығын ұйымның ішкі және сыртқы жағдайларын ескере отырып қалыптастыру орын алады.

Төртінші кезеңде өткізілген зерттеулер мен болжамдар негізінде қажетті баламаны таңдап алу арқылы жоспарды жасап шығару көзделеді.

Қазіргі кездегі басқару теориясы мен тәжірибесінде стратегиялық жоспарлау, тактикалық - жоспарлау, индикативті жоспарлау және ұйым ішіндегі жоспарлау орын алады.

Стратегиялық жоспарлау, “стратегия” ұғымы ежелгі грек елінде ауқымды өкілеттікке ие болатын басқарушыны тура аудармасында “генерал шеберлігін” береді.

Стратегиялық жоспарлау - ұйым алдындағы мақсатқа жетудегі басшылықтың қабылданған кешенді, жан-жақты шешімдер жиынтығын береді. Басқару қызметін жүзеге асыруда стратегиялық жоспарлау шеңберінде шектеулі ресурстарды бөлу, сыртқы ортаға бейімделу, ішкі үйлесімділікті орындау және ұйымдық стратегияны ұғыну әрекеттері орындалады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.