Маркетинг ұғымы және нысандары (объектілері)

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе

1. Маркетинг ұғымы және нысандары (объектілері)

2. Маркетингтің мақсаттары мен міндеттері

3. Шағын фирма меркетингісінің тиімді стратегиялары.

4. Маркетингті басқаруды ұйымдастыру

Кіріспе

Маркетниг рыноктарды, нарықтық ситуацияларды зерттеумен және кәсіпорын
тауарларын жылжытумен шұғылданады.
Агробизнес жүйесіндегі маркетинг экономиканың аграрлық саласында
өндірілетін және сатылатын тауарлардың ерекшеліктерін ескеріп, басқа кез
келген бизнестегі секілді қызметтерді атқаруға міндетті.
Тауарларды сатуды қамтамасыз ету үшін кәсіпорын стаып алушыларды
іздеуге, олардың мұқтаждарын айқындауға, соған сәйкес тауарларды жобалауға,
оларды рынокқа шығаруға, қоймға сақтауға, тасымалдауға, баға туралы
келісуге және тағысын тағыларды жасауға тиісті, яғни маркетингпен
шұғылданады.

1. Маркетинг ұғымы және нысандары (объектілері)
Маркетинг деп өнімдерді әзірлеу үрдісін, баға құрауды, тұтынушылардың
белгілі бір мұқтаждарын қанағаттандыратын тауарларды немесе қызметтерді
бөліп орналастырумен қозғалысқа келтіруді айтады. Сөйтіп маркетинг
рыноктарды зерттеуді, жаңа өнімдер әзірлеу мен қазір бар өнімдерді
жетілдіруді, бөліп орналастыруды, жарнаманы, тауарларды рынокқа шығаруды
және тағы басқаларды біріктіреді.
Маркетинг тұтынушыдан басталады және тұтынушымен тәмамдалады. Шын
мәніндегі сәтті маркетинг тұтынушыны жақсы түсінетіндігі сонша, ал фирма
тарапынан ұсынылатын тауарлар немесе қызметтер тұтынушының қажеттіліктері
мен мұқтаждарын өте әдемі қанағаттандыратыны сондай, тұтынушы оларды сатып
алмай тұра алмайды. Фирманың өнімі бұл жағдайда өзін өзі сатып өткізеді.
Маркетинг назариясы (теориясы) алғаш рет АҚШ-та ХХ ғасырда тауарларды
өткізудің күрделі мәселелеріне байланысты пайда болды, бастапқыда
маркетингтік зерттеулер тек өнім өткізу әрекетінің алуан түрлерін: сауданы,
жарнаманы, несиені ғана қозғайтын.
Өткен ғасырдың 50-ші жылдары маркетингті іс жүзінде жаппай қолдану
басталды, бұл ретте өндіріс үрдістері мен өнім өткізу бірыңғай өзара
байланыста қарастырылады. Маркетинг назариясы басқару назариясымен
соқтығысы және басқарудың нарықтық назриясы деп аталады.
Ғылыми-техникалық прогрестің дамуына және еңбек өнімділігінің өсуіне
байланысты маркетингті қолдану өрісі едәуір кеңейді, маркетингтің жаңа
анықтамасы пайда болды.
Мәселен американдық маркетинг білгірлері Д.Р.Эван, Б.Берман маркетинг –
бұл болжау, басқару және ұйымдардың, адамдардың, аумақтардың тауарларға,
қызметтерге деген сұранысын қанағаттандыру мен алмасу арқылы идеяларды
жүзеге асыру деп санайды.
Қазіргі маркетинг рыноктарды талдаудың күрделі мәселелерін шешуге,
тауарлар мен қызметтер жасауға, оларды өткізуге, елдің халық шаруашылығының
экономикалық тұрғыдан өсуін ынталандыруға бағытталған макромаркетингке және
фирманы басқару назариясының құрамдас бөлігі болып табылатын және
кәсіпкерлік құрылым деңгейінде өндірісті оңтайландыру мәселелерін шешетін
микро маркетингке бөлінеді.
Маркетингке мыналар кіреді: рынокты зерттеу мен сегменттерге бөлу; сатып
алушылардың қажеттіліктерін талдау; рыноктың таңдап алған сегментіне сәйкес
тауарларды жобалау; өндірісті рыноктың айқындалған талаптарына орай
бейімдеу; тауардың оған деген сұраныс пен ұсынысты бейнелейтін оңтайлы
бағасын анықтау; бәсекелестерді зерттеп білу; өнімді өткізу жолдары мен
әдістерін, жарнаманың сипатын таңдау және басқалар.
Кәсіпорындардың өзіндік өзгешеліктері мен оларды басқару жүйелерінің
ерекшеліктеріне және даму деңгейіне қарай маркетинг кәсіпорындардың
жұмысында әртүрлі рөл атқара алады. Ол кәсіпорындарда атқарылатын тең
қызметтердің біреуі бола алады, мұның позициясы тұрғысынан басқа
қызметтердің бәрі өз жұмысын жолға қоятындай басқарушы және бақылаушы рөлін
де атқара алады.
Соңғы кезде маркетингті қолдану өріснің кеңейе түскені байқалады. Егер
әуелде маркетинг нақты өнімдерді сатумен байланысты болса, ол қазір рынокта
сатылуы мүмкін нәрсенің бәріне қатысты қолданылады. Дәстүрлі түрде өз
тауарының маркетингісімен шұғылданатын тауар өндірушілерден басқа, түрлі
қызметтер, ұйымдар, жекелеген адамдар, орындар мен идеялар да маркетинг
нысандарына айналды.
Бұл нысандардың әрқайсысының маркетингісі олардың сипаттамаларымен
анықталады және бір жағынан, рынокты білуді қамтамасыз етуге міндетті, ал
екінші жағынан, қазір бар рынокқа бейімделуді немесе кәсіпорын үшін жаңа
рынок қалыптасуды қамтамасы етуі керек.
Жаңа рыноктар мен іс-әрекет өрісінің дамуы, заңдарда өзгеріс блуы,
экономиканың жекеменшік секторының дамуы, бос уақыттың көбеюі мен
техникалық қызмет көрсетуді тілейтін тауарлардың күрделіленуі қызметтер
өрісінің өсуіне себеп болды.
Қоғамдық, коммерциялық емес және коммерциялық қызметтердің үлгісі
мыналар: пошта, соттар, еңбек биржасы, құқық қорғау органдары, өрттен
қорғау күзеті, кеден, экологиялық қызметтер, нотариялық кеңселер, білім
беру орындары, денсаулық сақтау, көлік ұйымдары, банктер, мейманханалар,
сақтандыру компаниялары, заңгерлік және кеңес беру фирмалары.
Қызметтер былайша жіктеледі: қызмет көрсетудің түбірнегізі бойынша
(адамдар, мәшинелер және бұлар құрама түрде қызмет етеді); келушінің
(клиенттің) қызмет көрсетілу сәтінде жеке басы қатысуының керектігі
бойынша; көрсетілген қызметтермен қанағаттандырылатын қажеттіліктер бойынша
(жеке өзіне қажет, ісіне қажет); қызметтерді жеткізіп берушілердің дәелдері
бойынша (коммерциялық, коммерциялық емес немесе қоғамдық қызметтер ретінде)
бөлінеді.
Бір екінші жаққа (тарапқа) ұсына алатын қызметтер негізінен сезілмейтін
(болмашы ғана) және бірдемені иемденуге әкелмейтін болуы мүмкін; олар
сондай-ақ өздерінің бастау көздерінен бөлінбей, сапа жөнінен тұрақсыз болуы
да ықтимал.
Сондықтан қызметтер өрісіндегі маркетингтің міндеті әдетте көрсетілетін
қызметке сенім дәрежесін ұлғайту болып табылады.
Мұндай мақсатқа қызмет атауларын таңбалау; қызметтерге деген сұранысты
ынталандыру; осы қызметтердің тиімді жағына келгендердің (клиенттердің)
назарын баса аудару; қызметтер өнімділігін арттыру; тұтынушылардың
ұсыныстарын еске алып, қызметтер сапасын жақсарту; қызметтер көрсетуге және
кадрларды оқытып үйретуге шеберлігі жоғары мамандарды тарту жолымен жетеді.
Кәсіпорын маркетингісі кәсіпорын турасында мақсатты аудиториялардың
пікірі ен мінез-құлқын жасау, қолдау немесе өзгерту мақсатымен әрекет
жасайды. Маркетинг бұл жағдайда кәсіпорынның қазіргі бейнесіне баға беруді,
сның негізінде бұл бейнені жақсарту жөніндегі маркетинг жоспарын әзірлеуді
және оның жай күйіне ұдайы бақылау ұйымдастыруды талап етеді. Мұндай
тәсілді, өзінің табысы есебінен күн көретіндер ғана емес, барлық
кәсіпорындар іс жүзінде қолданады. Кәсіпорын маркетингісінен дәстүрлі түрде
қоғамдық көпшілікпен байланыс жөніндегі бөлімдер айналысады.
Дербес маркетинг нақтылы адамдар турасында мақсатты аудиториялардың
пікірі мен мінез-құлқын жасау, қолдау немесе өзгерту үшін әрекет етеді.
Саяси қайраткерлер, бизнесмендер, әртістер, спортшылар, ғалымдар,
зеңгерлер, медицина қызметкерлері, кеңес берушілер және тағы басқалар
дербес маркетингті өзінің әйкілі бола түсуі мен бизнесті жақсарта түсу үшін
қолданады.
Дербес маркетинг өзінің мақсатты сегментін таңдаудан және оның
қажеттіліктерін айқындаудан басталады, одан әрі тұлғаның бейнесі
көпшіліктің көз алдында олардың талғам-талаптарына қаншалық сәйкестігіне
талдау жүргізу керек және содан соң бейнесі жақсарту жөніндегі шараларды
ойластыру қажет.
Оның маркетингісі нақтылы орындар жөнінде мақсатты аудиториялардың
пиғылы мен мінез-құлқын жасау, қолдау немесе өзгерту мақсатымен
әрекеттенеді. Бұл маркетингтің негізгі түрлерін бөліп айту керек:
шаруашылық құрылыс аймағының маркетингісі, тұрғын үйлер және жер меншігіне
салынған инвестициялар маркетингісі, демалыс орындарының маркетингісі.
Ой-пікір маркетингісі негізгі түсінік-ұғымдары өзгеруге, дағдыларды
өзгертуге, жаңа ой-пікір қағидаларын өмірге енгізуге немесе орнықтыруға
талпындыру мақсатында әрекет етеді.
Әдетте мынандай әлеуметтік ой-пікір бойынша: жалпы ұлттық мақсат-мүлде,
отан-сүйгіштік, қоғамдық келісім үшін, темекі бұйымдарын пайдалануға,
ішімдіктерге, есірткіге қарсы күрес және қоршаған ортаны қорғау тұрғысымен
қолданылады.
Қоғамдық ой-пікір маркетингісі қоғамдық көпшілікке арналған жарнамадан
да әріге барады, өйткені ол жарнамадағы күш-жігер мен маркетинг кешеннің
бүкіл құрамдас бөліктерін шоғырландырады. Осы нысанның маркетингісі
қоғамдық өзгерістердің мақсаттарын қалыптастыруды; тұтынушылардың қарым-
қатынастарын талдауды; баламалы иделяларға қарама-қарсы бәсекелес
әрекеттерді ойластыруды; тарату арналарын, қол жеткен нәтижелерді бақылауды
қамтиды.

2. Маркетингтің мақсаттары мен міндеттері

Маркетинг жүйелерінің жұмысы қоғамның әрбір мүшеснің мүдделерін алуан
түрлі жолдармен қозғайды. Әлбетте, әркім маркетинг жүйелерінің жұмысын
мұның өз мүддесін қорғауын қалайды. Алайда әртүрлі адамдардың мақсат-
мүдделері әрдайым бірдей болмайды, ал кейде мүлде кереғар қарама-қайшы
болады. Сондықтан маркетингтің шынайы мақсаты мен міндеттері туралы
мәселелердің қоғамды дамытудағы маңызы арта түсіп отыр.
Қоғамдық маңыздылығы тұрғысынан маркетингтің төрт баламалы мақсатын
бөліп айтады: тұтынушы барынша ұлғайту, тұтынушыларды қанағаттандыру
дәрежесін барынша арттыру, тұтынушылардың таңдап-талғауына лайық дүниелерді
барынша көбейту, өмір сүру сапасын барынша жақсарту.
Осы мақсаттардың әрқайсысын жеке қарастырайық.
Барынша ықтималы жоғары тұтынуға қол жеткізу өндірісті барынша
өркендетеді, жұмыспен қамту деңгейін барынша жоғарылатады, демек, қоғамның
әл-ауқатын барынша арттырады деп, саналады. Алайда жоғары тұтыну әрдайым
тұтынушының мұқтаждары мен қажеттіліктерінің қанғаттандырылуын білдірмейді,
өйткені барынша мол тұтыну рыноктағы молшылықты емес, дәл осы тауарға деген
жоғары сұранысты білдіреді.
Сондай-ақ тұтынудың барынша мол қанағаттандырылуына қол жеткенін
бағалау да қиын. Оны өлшеу әдістерінің жетімсіздігінен ғана емес, бұл
көрсеткішке елеулі түрде есер ететін тауарлар болуынан, мұқтаждар мен
қажеттіліктерді қанағаттандыру деңгейі соларға байланысты екендігінен,
бірақ олардың тым аз болатындығынан және жұрттың бәріне жете
бермейтіндігінен қиын.
Маркетинг мақсаты – барынша көбірек таңдап талғауға жағдай жасау деп
анықтаудың да бірнеше олқылығы бар: тауарлардың өте мол ассортиментін
өндіру үшін ресурстар да, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.