Тауардың сапасы және бәсекеге қабілеттілігі
Жоспары
Кіріспе 2
Тауар ассортименті 3
Жаңа тауарды жоспарлау 4
Тауарды тестілеу 6
Тауардың сапасы және бәсекеге қабілеттілігі 7
Тауар саясатындағы сервис 8
Қорытынды 11
Пайдаланылған әдебиеттер 12
Кіріспе
Әрбір тауар түрлерінің немесе олардың типтік түрлерінің рыноктары
қалыптасады. Мысалы, астық рыногы, түсті немесе қара металл, мақта, ет, сүт
т.б. көптеген тауар рыноктары болады.
Іс-тәжірибелік маркетингте рыноктың абстракты үғымы мүлдем
пайдаланылмайды. Рынок әрқашан нақтылы белгілі тауар түрінде айтылады.
Тауар рыноктарының сипаты әртүрлі. Екі бірдей, мүлде ұқсас рынок
кездеспейді. Рыноктың әрқайсысы өндіруші мен тұтынушы арасындағы
экономикалық байланысты анықтайтын факторлармен сипатталады. Ал ол
факторлар әр аймақта әрқалай. Сондықтан кең белгілер ортағын пайдалану
арқылы тауар рыноктары топтастырылады.
Рынок дегенімізді қажеттіліктің пайда болуы мен оның шоғырлану ортасы
және соның негізіндегі қозғалысқа келетін өндірістің, тауар өткізу
жүйесінің, т.б. маркетингтік іс-қимыл, мүдделердің тоғысатын жері деп
түсінген дұрыс болады.
Рынокты таңдап алу үшін және оның ерекшеліктерін дұрыс ескеру үшін
Рыноктардың топтастырылуы кәсіпкерлік әрекетте маңызды орын алады.
Тауар ассортименті
Тауар ассортиментін жоспарлау, құру және басқару маңыздылығы тауар
өндірушілер өздерінің өндіріс мүмкіндіктеріне қарай белгілі тұтынушылардың
талаптарын қанағаттандыру үшін керек кезде нақты тауарлар жиынтығын ұсынуға
бағытталған. Өндіруші-кәсіпорын рынокқа ұсынған белгілі тауардың түрлі
жиынтығын ассортимент деп атайды.
Тауар ассортименті - кәсіпорын өндіретін белгілі тауардың барлық
түрлері жиынтығы. Оған әртүрлі тауар түрлері кіреді. Тауар түрі (автокөлік,
трактор, станок, т.б.) функционалды айырмашылықтарына, сапасына, бағасына
қарай ассортименттік топтарға бөлінеді. Әр топ топтастырудың төмен сатысын
көрсететін (тауар түрлілігі немесе таңбалары) ассортименттік позициядан
тұрады. Мысалы, кәсіпорын тоңазытқыш және кір жуғыш машинасын өндіреді
делік. Тоңазытқыштың бір, екі және үш камералық т.б. үлгілері болады. Олар
әр түрлі таңбаға ие болуы мүмкін және келемімен, ерекше техникалық
көрсеткіштерімен сипатталады.
Тауар ассортименті мына көрсеткіштерімен сипатталады: ені, тереңдігі
және салыстырмалылығы. Ассортимент ені -ассортименттік топтардың саны.
Ассортимент тереңдігі - әр ассортименттік топтағы жайғасым саны.
Ассортимент салыстырмалылығы - тұтынушылар көзқарасынан, түпкі қолдануға,
тарату арналарына және бағаға байланысты ұсынған ассортименттік топтардың
арақатынасы.
Ассортиментті құру арқылы нақты тауарлар түрлері, олардың жеке
серияларының мәселелері, "ескі" және "жаңа" тауарлар, "күрделі" және "жәй"
тауарлар әрақатынасын анықтауға болады, Ассортиментті құру кезінде баға,
сапа, кепілдеме, сервис жайында өзекті мәселелер пайда болуы мүмкін.
Ассортимент құрудың алдында фирма ассортимент қағидасын өңдейді. Ол
оңтайлы ассортименттік құрылымы мен тұтынушылардың талаптарын ескеріп,
шикізатты, техниканы, қаржы қорларын тиімді қолданып, өнімді төмен шығынмен
өндіріп, тауар ұсынысын құруға бағытталады. Ассортименттік қағида
көрсеткіштері жүйесімен сипатталады. Олар: тауарлардың түрлері
(тұтынушылардың түрлеріне қарай), ассортиментті жаңарту деңгейі мен оның
жиілігі, белгілі тауар түріне белгіленген баға денгейі және т.б.
Ассортименттік қағиданың мақсаты фирманы нақты түтынушылар сұраныстарының
түрлері мен құрылымына сәйкес тауарларды өндіруге бағыттау болады.
Ассортиментті жоспарлау жұмысы қажетті анықтаудан, немесе рынокты
зерттеу нәтижесінде өнім туралы негізгі ұғым қалыптасқаннан кейін
басталады. Жаңа өнім туралы ойдың пайда болған көзіне қарамай ойдағы
өнімнін қажетке сәйкестігін анықтау керек. Кейбір жағдайда жаңа немесе
жаңартылған өнімді бар ассортиментке қосу немесе ассортименттегі ескі
өнімге айырбастау ғана қажет болады. Ал өндіру үшін жаңа өнім жобасы
болмаған жағдайда, сол өнім туралы ойды жобалау-конструкторлық бөлімшелерге
жібереді, олар жаңа тауар үлгілерін дайындап, өндірудің алдында оны
тексеріп көреді.
Жаңа тауарды жоспарлау
Жаңа тауар дегеніміз қолда бар тауарларға қарағанда жаңа тұтыну
қасиеттерімен ерекшеленіп рынокқа ұсынылған жаңа өнім.
Жаңа тауардың маңыздылығын мына факторлар бейнелейді:
♦ пайданы өсіруге көмектеседі;
♦ қалыптасқан тауар және ассортимент топтарына қарағанда ерекше
қәсиеттері бар;
♦ өндіріс қалдықтарын пайдалануға мүмкіндік жасауы мүмкін;
♦ фирманың инновациялық қабілетін сақтауға және оны көтеруге ықпалы бар;
♦ маусымды жұмыс жасайтын фирмалардың шығындарын азайтып, өткізу
арналарын жыл бойы тұрақтаңдырады:
• тұтынушылардың демографиялық өзгеріс сипаттамаларына өндірісті
сәйкестендіруге жағдай жасауы мүмкін.
Жаңа тауарды жоспарлау ісі келесі сатылардан тұрады:
1. Идея жинау сатысы жаңа тауар шығару мүмкіндіктерін үздіксіз ізденуден
тұрады. Ол идеяларды фирманың қызметкерлерінен, өтім арналарынан, үкімет
органдарынан және бәсекелестердің тауарларын салыстыру арқылы жинауға
болады. Негізінде идея жинаудың үш әдісі бар: ой шабуылы, тауарларды
талдау, сауалдама арқылы.
2. Өнімді бағалау сатысында іріктеу арқылы жарамсыз идеяларды талдаудан
тыс шығарады. Ол үшін "іріктеу тізімі" қолданылады. "Іріктеу тізімінің"
бір шетінде жаңа тауардың маңызды қасиеттері керсетіледі, ал екінші шетінде
идея бойынша өндірілетін тауарлары салыстырылады.
3. Тұжырымдаманы тексеру сатысында тұтынушыға өндірілетін тауар ұсынылады,
сол арқылы оның затқа деген ниеті мен сатып әлуға деген ынтасы анықталады.
4. Экономикалық талдау сатысында сұраныс болжалданылады, шығындар мен
пайда есептелінеді.
5. Өнімді шығару сатысы идеяны накты іс-қимылға айналдыру деген ұғым.
6. Байқау маркетингісі сатысы дегеніміз өнімді бір, немесе бірнеше
таңдаған әймақта өткізіп көру.
7. Коммерцияға енгізу сатысы тауар өміршеңдік кезеңінін еңгізу фазасына
сәйкес келеді.
Жаңа тауарды сатып алушылар тұтынушы ретінде мынадай түрлерге
белінеді:
• "жаңашыл тұтынушы"- жаңа тауарды қызыға бірінші болып тұтынып, сапасын
сынайтын тұтынушылар;
• "жақтаушылар" - тауарды атақты және сән ретінде болуына себепшілер;
• "прогресшілер" - өсу фазасында тауардың өтімін камтамасыз ететін
тутынушылар;
• "күмәнданушылар" - жетілу фазасында тауардың өтімін қамтамасыз етуге
кешіккендер;
• "кертартпалар" - жаңа тауарды оның дәстүрлі кезінде ғана қабылдайтын
тұтынушылар.
Демек, шығарылған жаңа тауарлардың бәріне рынокта сұраныс бірдей
болмайды. Жаңа тауардың сәтсіз жолыда болуы мүмкін, егерде ұтымды
ерекшеліктері жеткіліксіз болса, дұрыс жоспарланбаған болса, немесе рынокқа
шығу мерзімі дәл анықталмаса.
Тауарды тестілеу
Жаңа тәуарлардың сапасы мен сұранысын анықтау үшін тестілеу
жүргізіледі. Мысалы, бір жыл ішінде шет елінде бірнеше жаңа тауарлар
тестіленеді. Ал оның ішінде тестілеудің нәтижесінде шамамен 40% "сәтсіз"
тауарлар болып шығады. Англия. Бельгия, Голландия және Германияда
Еуропадағы ең жоғары беделге ие болған төрт тестілеу орталығы орналасқан.
Олар неше түрлі тауарларды және кызметтерді тестілеу жұмысын атқарады. Ал
дәрежесінің ең күштісі - Берлиндегі Теst журналын шығарушы (1964 жылы ФРГ
парламенті құрған) тауарды тестілеу орталығы "Stiftung Warentest" болады.
Кейінгі жылдарда бұл орталықтарда негізінде тұрмыстық электроника
бұйымдары және де басқа үй тұрмысына қажет бұйымдар тестіленетін болған.
Ол тауарлар 5 балдық шкаласымен бағаланады. ... жалғасы
Кіріспе 2
Тауар ассортименті 3
Жаңа тауарды жоспарлау 4
Тауарды тестілеу 6
Тауардың сапасы және бәсекеге қабілеттілігі 7
Тауар саясатындағы сервис 8
Қорытынды 11
Пайдаланылған әдебиеттер 12
Кіріспе
Әрбір тауар түрлерінің немесе олардың типтік түрлерінің рыноктары
қалыптасады. Мысалы, астық рыногы, түсті немесе қара металл, мақта, ет, сүт
т.б. көптеген тауар рыноктары болады.
Іс-тәжірибелік маркетингте рыноктың абстракты үғымы мүлдем
пайдаланылмайды. Рынок әрқашан нақтылы белгілі тауар түрінде айтылады.
Тауар рыноктарының сипаты әртүрлі. Екі бірдей, мүлде ұқсас рынок
кездеспейді. Рыноктың әрқайсысы өндіруші мен тұтынушы арасындағы
экономикалық байланысты анықтайтын факторлармен сипатталады. Ал ол
факторлар әр аймақта әрқалай. Сондықтан кең белгілер ортағын пайдалану
арқылы тауар рыноктары топтастырылады.
Рынок дегенімізді қажеттіліктің пайда болуы мен оның шоғырлану ортасы
және соның негізіндегі қозғалысқа келетін өндірістің, тауар өткізу
жүйесінің, т.б. маркетингтік іс-қимыл, мүдделердің тоғысатын жері деп
түсінген дұрыс болады.
Рынокты таңдап алу үшін және оның ерекшеліктерін дұрыс ескеру үшін
Рыноктардың топтастырылуы кәсіпкерлік әрекетте маңызды орын алады.
Тауар ассортименті
Тауар ассортиментін жоспарлау, құру және басқару маңыздылығы тауар
өндірушілер өздерінің өндіріс мүмкіндіктеріне қарай белгілі тұтынушылардың
талаптарын қанағаттандыру үшін керек кезде нақты тауарлар жиынтығын ұсынуға
бағытталған. Өндіруші-кәсіпорын рынокқа ұсынған белгілі тауардың түрлі
жиынтығын ассортимент деп атайды.
Тауар ассортименті - кәсіпорын өндіретін белгілі тауардың барлық
түрлері жиынтығы. Оған әртүрлі тауар түрлері кіреді. Тауар түрі (автокөлік,
трактор, станок, т.б.) функционалды айырмашылықтарына, сапасына, бағасына
қарай ассортименттік топтарға бөлінеді. Әр топ топтастырудың төмен сатысын
көрсететін (тауар түрлілігі немесе таңбалары) ассортименттік позициядан
тұрады. Мысалы, кәсіпорын тоңазытқыш және кір жуғыш машинасын өндіреді
делік. Тоңазытқыштың бір, екі және үш камералық т.б. үлгілері болады. Олар
әр түрлі таңбаға ие болуы мүмкін және келемімен, ерекше техникалық
көрсеткіштерімен сипатталады.
Тауар ассортименті мына көрсеткіштерімен сипатталады: ені, тереңдігі
және салыстырмалылығы. Ассортимент ені -ассортименттік топтардың саны.
Ассортимент тереңдігі - әр ассортименттік топтағы жайғасым саны.
Ассортимент салыстырмалылығы - тұтынушылар көзқарасынан, түпкі қолдануға,
тарату арналарына және бағаға байланысты ұсынған ассортименттік топтардың
арақатынасы.
Ассортиментті құру арқылы нақты тауарлар түрлері, олардың жеке
серияларының мәселелері, "ескі" және "жаңа" тауарлар, "күрделі" және "жәй"
тауарлар әрақатынасын анықтауға болады, Ассортиментті құру кезінде баға,
сапа, кепілдеме, сервис жайында өзекті мәселелер пайда болуы мүмкін.
Ассортимент құрудың алдында фирма ассортимент қағидасын өңдейді. Ол
оңтайлы ассортименттік құрылымы мен тұтынушылардың талаптарын ескеріп,
шикізатты, техниканы, қаржы қорларын тиімді қолданып, өнімді төмен шығынмен
өндіріп, тауар ұсынысын құруға бағытталады. Ассортименттік қағида
көрсеткіштері жүйесімен сипатталады. Олар: тауарлардың түрлері
(тұтынушылардың түрлеріне қарай), ассортиментті жаңарту деңгейі мен оның
жиілігі, белгілі тауар түріне белгіленген баға денгейі және т.б.
Ассортименттік қағиданың мақсаты фирманы нақты түтынушылар сұраныстарының
түрлері мен құрылымына сәйкес тауарларды өндіруге бағыттау болады.
Ассортиментті жоспарлау жұмысы қажетті анықтаудан, немесе рынокты
зерттеу нәтижесінде өнім туралы негізгі ұғым қалыптасқаннан кейін
басталады. Жаңа өнім туралы ойдың пайда болған көзіне қарамай ойдағы
өнімнін қажетке сәйкестігін анықтау керек. Кейбір жағдайда жаңа немесе
жаңартылған өнімді бар ассортиментке қосу немесе ассортименттегі ескі
өнімге айырбастау ғана қажет болады. Ал өндіру үшін жаңа өнім жобасы
болмаған жағдайда, сол өнім туралы ойды жобалау-конструкторлық бөлімшелерге
жібереді, олар жаңа тауар үлгілерін дайындап, өндірудің алдында оны
тексеріп көреді.
Жаңа тауарды жоспарлау
Жаңа тауар дегеніміз қолда бар тауарларға қарағанда жаңа тұтыну
қасиеттерімен ерекшеленіп рынокқа ұсынылған жаңа өнім.
Жаңа тауардың маңыздылығын мына факторлар бейнелейді:
♦ пайданы өсіруге көмектеседі;
♦ қалыптасқан тауар және ассортимент топтарына қарағанда ерекше
қәсиеттері бар;
♦ өндіріс қалдықтарын пайдалануға мүмкіндік жасауы мүмкін;
♦ фирманың инновациялық қабілетін сақтауға және оны көтеруге ықпалы бар;
♦ маусымды жұмыс жасайтын фирмалардың шығындарын азайтып, өткізу
арналарын жыл бойы тұрақтаңдырады:
• тұтынушылардың демографиялық өзгеріс сипаттамаларына өндірісті
сәйкестендіруге жағдай жасауы мүмкін.
Жаңа тауарды жоспарлау ісі келесі сатылардан тұрады:
1. Идея жинау сатысы жаңа тауар шығару мүмкіндіктерін үздіксіз ізденуден
тұрады. Ол идеяларды фирманың қызметкерлерінен, өтім арналарынан, үкімет
органдарынан және бәсекелестердің тауарларын салыстыру арқылы жинауға
болады. Негізінде идея жинаудың үш әдісі бар: ой шабуылы, тауарларды
талдау, сауалдама арқылы.
2. Өнімді бағалау сатысында іріктеу арқылы жарамсыз идеяларды талдаудан
тыс шығарады. Ол үшін "іріктеу тізімі" қолданылады. "Іріктеу тізімінің"
бір шетінде жаңа тауардың маңызды қасиеттері керсетіледі, ал екінші шетінде
идея бойынша өндірілетін тауарлары салыстырылады.
3. Тұжырымдаманы тексеру сатысында тұтынушыға өндірілетін тауар ұсынылады,
сол арқылы оның затқа деген ниеті мен сатып әлуға деген ынтасы анықталады.
4. Экономикалық талдау сатысында сұраныс болжалданылады, шығындар мен
пайда есептелінеді.
5. Өнімді шығару сатысы идеяны накты іс-қимылға айналдыру деген ұғым.
6. Байқау маркетингісі сатысы дегеніміз өнімді бір, немесе бірнеше
таңдаған әймақта өткізіп көру.
7. Коммерцияға енгізу сатысы тауар өміршеңдік кезеңінін еңгізу фазасына
сәйкес келеді.
Жаңа тауарды сатып алушылар тұтынушы ретінде мынадай түрлерге
белінеді:
• "жаңашыл тұтынушы"- жаңа тауарды қызыға бірінші болып тұтынып, сапасын
сынайтын тұтынушылар;
• "жақтаушылар" - тауарды атақты және сән ретінде болуына себепшілер;
• "прогресшілер" - өсу фазасында тауардың өтімін камтамасыз ететін
тутынушылар;
• "күмәнданушылар" - жетілу фазасында тауардың өтімін қамтамасыз етуге
кешіккендер;
• "кертартпалар" - жаңа тауарды оның дәстүрлі кезінде ғана қабылдайтын
тұтынушылар.
Демек, шығарылған жаңа тауарлардың бәріне рынокта сұраныс бірдей
болмайды. Жаңа тауардың сәтсіз жолыда болуы мүмкін, егерде ұтымды
ерекшеліктері жеткіліксіз болса, дұрыс жоспарланбаған болса, немесе рынокқа
шығу мерзімі дәл анықталмаса.
Тауарды тестілеу
Жаңа тәуарлардың сапасы мен сұранысын анықтау үшін тестілеу
жүргізіледі. Мысалы, бір жыл ішінде шет елінде бірнеше жаңа тауарлар
тестіленеді. Ал оның ішінде тестілеудің нәтижесінде шамамен 40% "сәтсіз"
тауарлар болып шығады. Англия. Бельгия, Голландия және Германияда
Еуропадағы ең жоғары беделге ие болған төрт тестілеу орталығы орналасқан.
Олар неше түрлі тауарларды және кызметтерді тестілеу жұмысын атқарады. Ал
дәрежесінің ең күштісі - Берлиндегі Теst журналын шығарушы (1964 жылы ФРГ
парламенті құрған) тауарды тестілеу орталығы "Stiftung Warentest" болады.
Кейінгі жылдарда бұл орталықтарда негізінде тұрмыстық электроника
бұйымдары және де басқа үй тұрмысына қажет бұйымдар тестіленетін болған.
Ол тауарлар 5 балдық шкаласымен бағаланады. ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz