Ветеринариялық қызметтің іс-әрекеті

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе
Мал шаруашылығының жан-жақты дамуы және адамдардың жақсы тұруы
көбінесе ветеринариялық қызметтің іс-әрекетіне байланысты. Ветеринариялық
қызметі аурулардың алдың-алу және жою малдардың өлуін болдырмау арқылы мал
басы санын өсіріп, өнімділікті артыруға бағытталған. Ветеринарияны одан
әрі дамытуда оның Қазақстанда қалыптасу тарихының жаңа құрылған кезінен осы
күнге дейінгі, маңызды кезеңдеріне шолу жасау өте маңызды.
Төңкеріске дейін, әсіресе ерте уақытта Қазақстан ветеринариясы қазақ
малшыларының халықтық ветеринария іс-әрекетінен тұрады. Қалыптасқан табиғи
- экономикалық жағдайға байланысты төңкеріске дейінгі Қазақстанның халық
шаруашылығының басты саласы мал шаруашылығы болды. Мал және мал
шаруашылығын шикізатты айырбас сауданың ең басты тауары болды, негізгі
капитал ролін атқарды.
Осы кезеңде малшылықтың дамуын тежеуші себептердің бірі әртүрлі
жұқпалы аурулары - оба, Эмкар, ірі қара малдардың өкпе қабынуы, қойлар мен
ешкілердің оспасы, сібір жарасы, жылқылардың контагиозды плевропневмониясы,
гельминтоздар. Олар өте үлкен экономикалық шығынға ұшыратты. Ол кезде
малдың жұқпалы ауруын емдеу және жоюдің тиімді әдістері туралы тіпті сөз де
болмайтын. Ең қауіпті 1907-1909 жылдардағы оба эпизотиясы еді. "оба өрті"
немесе "Ақмола обасы" деген атқа ие болған, жалпы шығын 115-125 мың ірі
қара малдан тұрады. Қазақстанда ірі қара мал обасын 1910 жылға дейін жоюға
мүмкіндік берді.
Ветеринария мамандардың болмағаны белгілі.
1810 және 1868 жылдар аралығында Қазақстанда 23 ветеринария маманы
жұмыс істеген. Олардың ішінде ең танымалдары Н.П. Кретлов (1810-1814),
Д.Ф. Эггорт (1855-1877), А.И. Колиберцев (1856-1866), Д.Я. Яковлев (1860-
1864). Солармен қатар Қазақстаннан шыққан ең бірінші ветеринариялық
дәрігер Мұхамед Ахтаев (1866-1875). Ол Торғай облысында жұмыс істеген.
Қазақстанда өз қазақ ветеринариялық маманның дайындау және
ветеринариялық мекемелер ұйымдастыру туралы мекемені бірінші рет 1854 жылы
Нарын құмында Ішкі Орданың басқарушы уақытша кеңес көтерген еді. Тек 1891
жылы 25 наурызда ғана қазақ жерінде мемлекеттік ветеринариялық қызметті
құру туралы қаулы қабылданды. Осы кезден бастап Омск және Тобыл
ветеринариялық мектептеріне қазақтарды қабылдай бастаған. 40 жыл ішінде бұл
мектептер 60 қазақ вет фельшер дайындады. Осымен қатар 30 қазақ Қазан,
Юрьевск және Варшава вет институтарын бітірген.
1893. жылдан бастап облыстық ветеринариялық қоғамдар құрылып, ал 1897
ж Оралда Қазақстандағы ең бірінші ветеринариялық
бактериологиялық лаборатория ашылды.
Төңкеріске дейінгі Қазақстанда ветеринариялық қызметті ұйымдастыру
барысында қиын да күрделі жұмыс атқарған ветеринариялық дәрігерлерден
Петровский, Базанова, Квсятковский, Исенгулов, Кусябгалиев және т.б ерекше
атауға болады.
1924 жылдан бастап 1992 жылға дейін дәл белгілеген функциялары мен
құқтары бар, Кеңес Совет мемлекетінің саяси-экономикалық талаптарына сай
алға қойған міндеттері нақты мемлекеттік ветеринариялық басқарма
қалыптасты.
Бұл кезеңде Қазақстанның ветеринариялық қызметтің дамуына басқарма
басшылары үлес қосқан М.В. Назаров, М.Г. Едомский, С.О. Омаров, Б.Н.
Богданов, Н.Ф. Ярош, П.А. Руденко, Б.С. Зеновьев, т.б.
Қазақстан егемендік алып, өз мемлекетінің негізін қалағалы 13 жыл
болды. Осы қысқа мерзім ішінде елеулі өзгерістер болды және еліміз өз
дамуында біршама жетістіктерге жетті. Оны бүкіл әлемдік қауымдастық танып,
көптеген шет елдермен саяси, сауда-экономикалық қатынастар қалыптасты. Бұл
қатынастар келешекте ұлғая түспек.
Қазіргі кезде Қазақстанның аграрлық секторы нарықтық экономикаға өту
кезеңін бастап кешіруде. Жүзеге асырылып жатқан жер аграрлық реформа
аграрлық секторда жеке меншік түрлі формаларының және көп укладты
экономикалық мал шаруашылығына ветеринариялық қызмет көрсету саласында
шаруашылық - ұйымдастыру, ветеринарлы-санитарлық және мал ауруларымен
күресуге бағытталған профилактикалық іс-әрекетінің жоғарғы сапалы мал өнімі
мен шикізатын өңдірудің түрлері мен әдістерін өзгертүді талап етеді.
Қазақстанда нарықтық экономикаға өту кезеңінде ветеринариялық
қызметін қайта құру бағытында, біршама жұмыс атқарылды. 1995 жылы 25
шілдеде РК-ның Президенті Заң күшіне ие "Ветеринария туралы" жарлық
шығарды. Ол 10 бөлім 39 баптан түрады. Ал 2002 жылы "Ветеринария туралы"
жаңа Заң қабылданды. Бұнда заңды түрде ветеринариялық қызметтің
функциялары, субьектілердің құқықтары мен міндеттері ветеринарияға қатысты
анықталған. Заңда мемлекеттік ветеринариялық қызметтен басқа ветеринариялық
мамандардың жеке ветеринариялық практика жүргізу құқы және басқа
нормативтік актілер бекітілген.
*Мал мен адамға ортақ жұқпалы ауруларды алдын -алу шараларын
ұйымдастыруда, оны жүзеге асыруда мал және мал өнімдері мен шикізаттарын
тасымалдауда жұқпалы аурулардың таралуына жол бермеуде көліктегі және
мемлекеттік шекарадағы ветеринариялық - санитарлық қадағалаудың маңызы зор.
Ауыл шаруашылық малдарын және мал өнімдері мен шикізаттарын
тасымалдауда көліктегі ветеринариялық қадағалау жүзеге асырады. Оларды
тиеу, түсіру және тасымалдауда ветеринария мамандары қадағалайды.
Көліктегі мемлекеттік ветеринариялық қадағалау мекемесінің алдында
келесі міндеттер тұр.
- малшаруашылығын жұқпалы аурулардан қорғау,
- көліктегі тасымалдау барысында мал ауруларын болдырмау және
таратпау.
- Жол үстінде мал ауруларын болдырмау өлімге жол бермеу,
- Тасымалдау кезінде мал өнімдері мен шикізаттарының бұзылуына жол
бермеу.
Ветеринариялық қадағалаудың тасымалдауға қоятын негізгі талабы мал
және мал өнімдері шыққан шаруашылықтын жұқпалы аурулардан таза және мал
саулығының жақсы болуы.
Жұқпалы ауруға шалдыққан малды тасымалдауға айдауға ветеринариялық
ережелер бойынша тиым салынған. Ауру малды ветеринария органдарының арнайы
ресми рұқсаты бойынша ет комбинатына тасиды.
Шаруашылықтан жөнелтілетін малды күні бұрын байқаудан тиісті алдын-
ала шаралардан өткізу мысалы; диагностикалық зерттеулер, егулер паразитке
қарсы шаралар.
Мал, мал өнімдері мен шикізаттарына тасымалдау үшін міндетті түрде
құжат беріледі. Бұл құжат ветеринариялық куәлік немесе анықтама. Олар мал,
мал өнімдерінің сонымен қатар шыққан жерінде жұқпалы аурулардан таза
екендігін көрсетеді. Вет куәлік ауданнан тыс жерге және ет комбинатына
беріледі ал басқа жағдайда аудан ішінде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.