Жұлын омыртқасы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Жұлын

Жұлын омыртқа жотасындағы каналда орналасқан, ұзына бойы созылып
жатқан желі, жоғарғы ұшы желке тесігінің бойында жатса, екінші
ұшы екінші бел омыртқа бойымен бітеді. Төменгі бөлімі сүйірленіп ми
конусын құрайды . Қолдарды, аяқтарды иннервация жасайтын нервтен
шығатын жерлерде жұлынның мойын мен бел тұсында жуандаған
бөлімдері бар. Жұлынның ұзындығы ерлерде 45см, әйелдерде-41-42см,
массасы 34-38г . Жұлын екі сай арқылы симметриялды екі жарты
бөлікке бөлінеді (оң және сол жартыға). Жұлының өзегінде жатқан жіңішке
канал, жұлын сқйықтылығымен толы, ми каналымен ұштасады, Жоғарғы
жақтағы канал ұшы 4 ми қарыншасымен жалғасады, төменгі канал ұшы
кеңейіп қарынша жасайды. Жұлынның бүйір қабырғаларынан симметриялы
нерв түбірлері кіріп шығып жатады. Жұлын 31 сигменттен тұрады, әрбір
сигментке нерв түбірінен келеді. Жұлынның ақ заты нерв түбірлер
кіретін және шығатын түзулер бойынша алдыңғы, бүйірлік артқы
бағандарға бөлінеді. Жұлынның көлденең кесіндісінде сұр зат ақ
заттан іштеу орналасқан және ортасында, пішіні көбелек секілді
болады. Мұнда екі үлкен кең мүйіз және екі кішілеу мүйізі бар.
Жұлынның көкірек және бел сигменттерінде тағы бүйірлік мүйіздері
бар. Мойын сигменттерінің бойында, алдыңғы кең және кішілеу
мүірлерінің арасында және жоғарғы көкірек сегменттінің бойында
бүйірлік пен артқы мүйіздерінің арасында, нейрондары өте көп
өсінділері бар ретикулярлық формация бар. Алдыңғы мүйіздерінде
қозғаушы нейрондар, артқысында - аралық бүйірлік мүйізінде
вегетативтік нерв жүйесінің нейрондары жатады. Сезгіш нерв клеткалары
Жұлынан тыс, жұлын түбірлерінде, яғни омыртқа аралық тесінтерінде
орналасқан. Жұлынның алдыңғы мүйіздерінен эфферентік қозғаушы түбірлер
түзеді, артқы мүйізіне эфферентті нерв талшықтары келеді, Бұл жұлын
түйіндеріндегі сезгіш нейрондардың өсінділері, содан жұлынның артқы сезгіш
түбірлерін құрайды. Омыртқа арасындағы тесікте екі түбір қосылып,
жұлынның аралас нервін құрайды.

Жұлын эвалюцияда өте ерте пайда болған ОНЖ, себебі жұлын тек
қана сигментарлық орталықтар береді. Сегментарлық нерв орталықтары
дененің сол сегментке сай учаскаларындағы рецепторлар мен эффекторлардың
жұлындағы нейрондарынан құралады. Жұлында 8 мойын, 12 көкірек, 6 бел, 5
сегізкөз, 1 құймышақ сегменттерін ажыратады. Жұлын омырты.а жотасыннан
қысқа. Сигменттер аралығында, омыртқа жотасының каналымен аралықта “ат
құйрығы“ секілді төменгі жұлын нервтерінен құралған тнбірлерден
тұратын (бел, сегізкөз және құймышақ) бөлімі бар. Жұлынмен “ ат
құйрығы” сыртынан қабыршасы болады.

Жұлынның сырт жақ қабатында ақ заты болады, ол нерв
талшықтарынан, нейроглиядан және қантамырларынан құралған. Нерв
талшықтары топтасып жоғары және төмен өткізетін жолдар береді,
бұлар жұлынды мимен және жұлынның әртүрлі учаскелерін бір-бірімен
қосып тұрады. Ақ заттың 3 түрлі топтасқан өткізгіш жолдары бар:

қысқа, ассоциативті, жұлын сегменттерін қосып жатады,

жоғары көтерілетін, афферентті, сезгіш;

төмен түсетін, эфферентті, қозғағыш.

Жұлын қабықтары.

Жұлын 3 қабықпен қапталған: қатты, торлы, жұмсақ. Бұлардың үшеуі
де бас жаққа қарай (краниалды) ми қабықтарына жалғасып жатады.

1. Қатты қабық. Жұлынның сыртын қаптап жатады, омыртқа жотасы
каналының қабырғасына тимейді. Омыртқа каналы іш жағынан сүйек
қабығымен қапталған. Жұлынның қатты қабығы мен омыртқа каналы
қабырғасының арасында эпидуралды кеңістік болады. Бұл кеңістік
саңылауда май клечаткасы мен веноздық түйіндер жатады.

2. Торлы қабық. Бұл қатты қабыққа жақын жатады, олардың арасында
саңылау кеңістік -субдуралды кеңістік болады. Торлы қабық- жұқа,
мөлдір, қан тамыры жоқ, жапырақша қабық. Саңылау кеңістік жіңішке
жіпшелермен тартылып, керіліп тұрады. Жұлында ұзына бойынан
созылмауы үшін жан-жағынан тісше тәрізді қатпарлар бар.

3. Жұмсақ қабық - жұлынның өте тақау қабығы. Жұмсақ қабық
эндотелиймен қапталған. Екі қабық арасында қан тамырлары болады,
бұлар ми сайларына және милы заттарға кіріп жатады.

Ми бас сүйегінде ми сауытында орналасқан. Оның массасы ер адамда
орташа 1400г, әйелдерде 1300г, жаңа туылған нәрестенің бірінші ай өмірінде
400г, бірінші жылының аяғында мидың массасы екі еселенеді, 6-ға қарай
- үш еселенеді, 20 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.