Одотогендік гайморит
“Одотогендік гайморит”
Толқынылатын сұрақтар:
1. Жоғарғы жақ қуысының анатомиясы
2. Этиопатогенезі мен статистикасы кездесу көлемі, көптігі
3. Классификациясы түрлері
4. Одонтогендік тістік гаймориттің жедел қабыну түрінің диагностикасы
анықтау жолдары
5. Одонтогендік гаймориттің созылмалы қабыну түрінің диагностикасы
6. Бұл аурудың науқастың басқа аурулардан айырмашылығы
7. Гаймориттерді емдеу әдістері
Одонтогендік гаймориттердің дамуы менен клиникасының өрбүі жоғарғы
жақ қуысының топографиялық анатомия құрылысы менен жоғарғы тіс кұрылысы
тікелей байланысты. Ал, олай болса, біз бүгін гаймор қуысының
топографиялық анатомиясын жоғары айтқан түрғыдан қайта қарап көрейтік.
Гаймор қуысы жоғарғы жақ сүйегінің ортасында орналасқан мүрын
қойнауының ішіндегі ең үлкені болып есептелінеді. Бұл қуыс өзінің
қурылысына көлеміне байланысты екі шеттік түрде тип болып келеді.
Біріншісі: Пневматикалық түрі типі - қазақтың жалпақ тіліменен бүл
тип “сүйегі женіл” адамдарда болады, бір кеністіктен туратын тәрізді,
қабырғалы өте жүқа. Бүл типтес қуыс түбінің төменгі қабырғасы ені 15 мм
және мұрын қойнауының тұп денгейнен 2мм-ге дейін төмен орналасады.
Цукеркаидель.
Екіншісі: Склеротический тип- қазақтың жалпақ тіліменен айтқанда, бұл
тип сұйегі “ауыр” адамдарда кездеседі. Қуыс көлемі өте тар, қабырғалары
қалың. Жоғарғы тіс түбірлері менен қуыс аралығында қалың сүйектен төменгі
қабырға жатады.
Бүл екі түрден басқа аралық орташа, ортадан жоғраы түрлері де
кездесді.
Қысқаша айтқанда гаймор қуысының көлемі әр турлі болып оны
зерттеушілер төменгідей мәліметтер береді: Брюль 10.5 см3, Яков 11-12
см3, Шюрха 5-тен 29 см3.
Біздің кафедраның зерттеуінше, және Свержевский, Тубер, Альберексе
бойынша бүл қуыс бірнеше кішкене бөлмешелерден де түрады.
Жоғарғы жақ қуысының 6 қабырғасы болады. Ал одонтогендік гайморитке
тікелей байланысты төменгі қабырғасы болып табылады.
1. Жоғарғы қабырғасы осымен бірг көз үясының төменгі қабырғасы болып,
одан төменгі көз каналынан озі аттас нерв пен артерия өтеді.
2. Алдынғы қабырғасы көз ұясының төменгі өрнеуынен түсті жоғаргы жақ
шоқтығыменен жалғасып көзбен, саусақтармен тексеруге болады. Алдынғы
қабырғасы үстінгі жақ сүйегінің бергі қабыршығынан түрады.
3. Артқы қабырғасы жоғары жақ сүйегінің ішкі қабыршығы болып астынғы
самай және қанатты тандай қуыстарды жасауға қатысады.
4. Әрі шеткілостеральді қабырғасын жоғарғы дақ сүйегінің ішкі жағын
қүрайды.
5. Ішкі бергі қабырғасы қойнауының сыртқы қабырғасы болып есептелді.
Бүл қабырғаның жоғарғы мүрын қойнауы мен гаймор қуысын қосатын тесік
бар.
6. Төмегі қабырға, немесе гаймор қуысының түбі. Гаймор қуысының түбі
астауша тәріздес жүқа сүйек қабыршағынан түрады. Бүл қабырғаның
қалыңдығы әр адамда әртүрлі болып, кейбір кісілерде болмауыда мүмкін.
Бүл жағдайда жоғарғы тіс түптерін гаймор қуысының үлбір қабығы жауып
түрады. Гаймор қуысы алдынғы жағынжа 55 тістен тоқалып артқы
жағында 88 тіспен шектеледі. Бүл шегараның түрліварианттары болады.
Бонсдорфтың тексеруінше қуыс пен тіс түбірлерінің арасы 77=1.3 мм,
88=2.3мм, 33=7.1мм, 5454=7.6мм.
Қуыс ішкі жағынан қуысының үлбір қабағына тәріздес көп қабатты
цилиндр тәріздес эпителей мен қапталған. Бүл қабық қантамырлары және
нервтерменен жақсы қамтамасыз етілген.
Этиопатагенезі мен статистикасы
Одонтогендік гаймориттің өзінің этиопатагензі бойынша жергілікті және
жалпы себептер болады.
Жергілікті себептері факторлары
а. Периодонтиты
Ю. И. Бернадский себепті тістерді мына тәртіпте тізеді:
1. 1 орында 6635.5 %, 2 орында 7715.5%, 3 орында 559.7%. Бұл
мәліметтер Уваров, Ван, Туанхе т.б. ғалымдардың зерттеулерінің
нәтижелерімен сәйкес.
Тіс түбінен инфекция гаймор қуысына лимфа және қан тамырлары
арқылы барады.
2. Одонтогенді гаймориттің болуына 16.4% жағдайда жоғары жақ
сүйегінің қабынуы себеп болады.
3. Келесі себептер жақ жотасына операция жасаған кезде гаймор
қуысының ашылуына байланысты болады.
Д.Е. Танфильев гаймор қуысының тесілуының мына классификациясын
ұсынады:
1. Одонтогендік тесік тіс жұлуға байланысты, тіс түбірін кесуге,
жоғарғы жақ ------------- алуға, гаймориттық -----------сына байланысты.
2. Спецификалық тестік туберкулез, сифилис, актинимикоз
3.Опухольдан кейінгі тесік
4. Жарақаттан кейінгі тесік
Клиникалық мәліметтерге қарағанда гаймор қуысының тесімді тіс жүлу
операциясымен байланысты. Уваров-50%, Губайдуллина-80-90%, Бернадский-15.5%
Уваров 217 ден 113, Губайдуллина 195 тен 167.
Гаймор қуысының тесілуінің клиникасын практикалық сабақта
мүғалімдермен ----- талқылайсыздар.
4. Келесі себеп тіс тұбірінен пайда болатын кисталардың гаймор қуысына
қарай өсуі. Бұл себеп Ю. И. Бернадский бойынша 15.7%. Киста өте
жайлап өсті әрітеруел соң гаймор қуысын түгелдей алады.
5. Келесі себеп бүл қуысқа басқа заттардың түсуіне байланысты. Шреинның
1928, В.М. Уваровтың 1962, Ю.И. Бернадскийдің тексеруіне
қарағанда, гаймор қуысына тіс каналынан тіс, сүйек, ет үлпалары ,
Миллер инесі, нерв-экстракторлар, борларт.б. заттардың түсуіне
байланысты делінген.
6. Тіс түбірін жұлу оперциясы кезінде гаймор қуысына кірізіп жібеору.
И.М. Ковинскийдің зерттеуіне қарағанда тіс тұбірі келесі жағдайларда
гаймор қуысына енеді:
А Тіс тұбірі қуысқа өте жақын орналасқанда
Б Сұйек пластинкасы патологиялық процесстермен җұқарғанда
В Тіс тұбірі гаймор қуысында ораналасқанда
Еске ұстайтін ұстайтын ьир җағдай , гаймор қуысына тұскен тұбірлерді
дер қезінде алу, гайморитты болдырмайтын профилактикалық тәсіл депбілген
өте қажет.
7. Сүйек ішінде шықпай қалған тистер де гайморит болуға себеп болады
деп Ю.И. Бернадский жазады.
Сонымен жоғардағы айтылған 7 себеп одонтогенді гайморитті болдыратын
ең бас себептер болып есептеледі.
Классификациясы
Гаймор қуысына инфекцияның түсу жолдарына байланысты, және
этиопатагенезіне лайықтыз гаймориттер келесі топқа бөлінеді:
1. Одонтогенді тіс
2. Риногенді мұрын
3. Гемотогенді қан
4. Жарақат травма
И.Г. Лукомский гаймориттердің патогенезін зерттей келіп оның екі тұрын
ажыратады:
1. Улану ... жалғасы
Толқынылатын сұрақтар:
1. Жоғарғы жақ қуысының анатомиясы
2. Этиопатогенезі мен статистикасы кездесу көлемі, көптігі
3. Классификациясы түрлері
4. Одонтогендік тістік гаймориттің жедел қабыну түрінің диагностикасы
анықтау жолдары
5. Одонтогендік гаймориттің созылмалы қабыну түрінің диагностикасы
6. Бұл аурудың науқастың басқа аурулардан айырмашылығы
7. Гаймориттерді емдеу әдістері
Одонтогендік гаймориттердің дамуы менен клиникасының өрбүі жоғарғы
жақ қуысының топографиялық анатомия құрылысы менен жоғарғы тіс кұрылысы
тікелей байланысты. Ал, олай болса, біз бүгін гаймор қуысының
топографиялық анатомиясын жоғары айтқан түрғыдан қайта қарап көрейтік.
Гаймор қуысы жоғарғы жақ сүйегінің ортасында орналасқан мүрын
қойнауының ішіндегі ең үлкені болып есептелінеді. Бұл қуыс өзінің
қурылысына көлеміне байланысты екі шеттік түрде тип болып келеді.
Біріншісі: Пневматикалық түрі типі - қазақтың жалпақ тіліменен бүл
тип “сүйегі женіл” адамдарда болады, бір кеністіктен туратын тәрізді,
қабырғалы өте жүқа. Бүл типтес қуыс түбінің төменгі қабырғасы ені 15 мм
және мұрын қойнауының тұп денгейнен 2мм-ге дейін төмен орналасады.
Цукеркаидель.
Екіншісі: Склеротический тип- қазақтың жалпақ тіліменен айтқанда, бұл
тип сұйегі “ауыр” адамдарда кездеседі. Қуыс көлемі өте тар, қабырғалары
қалың. Жоғарғы тіс түбірлері менен қуыс аралығында қалың сүйектен төменгі
қабырға жатады.
Бүл екі түрден басқа аралық орташа, ортадан жоғраы түрлері де
кездесді.
Қысқаша айтқанда гаймор қуысының көлемі әр турлі болып оны
зерттеушілер төменгідей мәліметтер береді: Брюль 10.5 см3, Яков 11-12
см3, Шюрха 5-тен 29 см3.
Біздің кафедраның зерттеуінше, және Свержевский, Тубер, Альберексе
бойынша бүл қуыс бірнеше кішкене бөлмешелерден де түрады.
Жоғарғы жақ қуысының 6 қабырғасы болады. Ал одонтогендік гайморитке
тікелей байланысты төменгі қабырғасы болып табылады.
1. Жоғарғы қабырғасы осымен бірг көз үясының төменгі қабырғасы болып,
одан төменгі көз каналынан озі аттас нерв пен артерия өтеді.
2. Алдынғы қабырғасы көз ұясының төменгі өрнеуынен түсті жоғаргы жақ
шоқтығыменен жалғасып көзбен, саусақтармен тексеруге болады. Алдынғы
қабырғасы үстінгі жақ сүйегінің бергі қабыршығынан түрады.
3. Артқы қабырғасы жоғары жақ сүйегінің ішкі қабыршығы болып астынғы
самай және қанатты тандай қуыстарды жасауға қатысады.
4. Әрі шеткілостеральді қабырғасын жоғарғы дақ сүйегінің ішкі жағын
қүрайды.
5. Ішкі бергі қабырғасы қойнауының сыртқы қабырғасы болып есептелді.
Бүл қабырғаның жоғарғы мүрын қойнауы мен гаймор қуысын қосатын тесік
бар.
6. Төмегі қабырға, немесе гаймор қуысының түбі. Гаймор қуысының түбі
астауша тәріздес жүқа сүйек қабыршағынан түрады. Бүл қабырғаның
қалыңдығы әр адамда әртүрлі болып, кейбір кісілерде болмауыда мүмкін.
Бүл жағдайда жоғарғы тіс түптерін гаймор қуысының үлбір қабығы жауып
түрады. Гаймор қуысы алдынғы жағынжа 55 тістен тоқалып артқы
жағында 88 тіспен шектеледі. Бүл шегараның түрліварианттары болады.
Бонсдорфтың тексеруінше қуыс пен тіс түбірлерінің арасы 77=1.3 мм,
88=2.3мм, 33=7.1мм, 5454=7.6мм.
Қуыс ішкі жағынан қуысының үлбір қабағына тәріздес көп қабатты
цилиндр тәріздес эпителей мен қапталған. Бүл қабық қантамырлары және
нервтерменен жақсы қамтамасыз етілген.
Этиопатагенезі мен статистикасы
Одонтогендік гаймориттің өзінің этиопатагензі бойынша жергілікті және
жалпы себептер болады.
Жергілікті себептері факторлары
а. Периодонтиты
Ю. И. Бернадский себепті тістерді мына тәртіпте тізеді:
1. 1 орында 6635.5 %, 2 орында 7715.5%, 3 орында 559.7%. Бұл
мәліметтер Уваров, Ван, Туанхе т.б. ғалымдардың зерттеулерінің
нәтижелерімен сәйкес.
Тіс түбінен инфекция гаймор қуысына лимфа және қан тамырлары
арқылы барады.
2. Одонтогенді гаймориттің болуына 16.4% жағдайда жоғары жақ
сүйегінің қабынуы себеп болады.
3. Келесі себептер жақ жотасына операция жасаған кезде гаймор
қуысының ашылуына байланысты болады.
Д.Е. Танфильев гаймор қуысының тесілуының мына классификациясын
ұсынады:
1. Одонтогендік тесік тіс жұлуға байланысты, тіс түбірін кесуге,
жоғарғы жақ ------------- алуға, гаймориттық -----------сына байланысты.
2. Спецификалық тестік туберкулез, сифилис, актинимикоз
3.Опухольдан кейінгі тесік
4. Жарақаттан кейінгі тесік
Клиникалық мәліметтерге қарағанда гаймор қуысының тесімді тіс жүлу
операциясымен байланысты. Уваров-50%, Губайдуллина-80-90%, Бернадский-15.5%
Уваров 217 ден 113, Губайдуллина 195 тен 167.
Гаймор қуысының тесілуінің клиникасын практикалық сабақта
мүғалімдермен ----- талқылайсыздар.
4. Келесі себеп тіс тұбірінен пайда болатын кисталардың гаймор қуысына
қарай өсуі. Бұл себеп Ю. И. Бернадский бойынша 15.7%. Киста өте
жайлап өсті әрітеруел соң гаймор қуысын түгелдей алады.
5. Келесі себеп бүл қуысқа басқа заттардың түсуіне байланысты. Шреинның
1928, В.М. Уваровтың 1962, Ю.И. Бернадскийдің тексеруіне
қарағанда, гаймор қуысына тіс каналынан тіс, сүйек, ет үлпалары ,
Миллер инесі, нерв-экстракторлар, борларт.б. заттардың түсуіне
байланысты делінген.
6. Тіс түбірін жұлу оперциясы кезінде гаймор қуысына кірізіп жібеору.
И.М. Ковинскийдің зерттеуіне қарағанда тіс тұбірі келесі жағдайларда
гаймор қуысына енеді:
А Тіс тұбірі қуысқа өте жақын орналасқанда
Б Сұйек пластинкасы патологиялық процесстермен җұқарғанда
В Тіс тұбірі гаймор қуысында ораналасқанда
Еске ұстайтін ұстайтын ьир җағдай , гаймор қуысына тұскен тұбірлерді
дер қезінде алу, гайморитты болдырмайтын профилактикалық тәсіл депбілген
өте қажет.
7. Сүйек ішінде шықпай қалған тистер де гайморит болуға себеп болады
деп Ю.И. Бернадский жазады.
Сонымен жоғардағы айтылған 7 себеп одонтогенді гайморитті болдыратын
ең бас себептер болып есептеледі.
Классификациясы
Гаймор қуысына инфекцияның түсу жолдарына байланысты, және
этиопатагенезіне лайықтыз гаймориттер келесі топқа бөлінеді:
1. Одонтогенді тіс
2. Риногенді мұрын
3. Гемотогенді қан
4. Жарақат травма
И.Г. Лукомский гаймориттердің патогенезін зерттей келіп оның екі тұрын
ажыратады:
1. Улану ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz