Информатиканың ғылым ретіндегі анықтамасы
ЖОСПАР
Информатиканың ғылым ретіндегі анықтамасы 1
Ақпарат туралы түсінік 3
Информатиканың ғылым ретіндегі анықтамасы
Қазіргі уақытта информатика, басқа жаратылыстану ғылыми пәндері
қатарынан орын алатын және өзінің зерттеу объектісі, пәні бар жеке ғылыми
облысы ретінде қабылданған. Информатиканың теориялық негіздері қандай
болғаны?
Ақпаратты алу және -түрлендіру үрдістері (ақпаратты өңдеу, жинақтау,
сақтау, тасымалдау, тарату және қолдану) ақпараттық үрдістер деп аталады.
Ақпараттың жалпы қасиеттерін және құрылымын зерттейтін, ақпаратты алу,
тасымалдау, еңдеу, сақтау, тарату, берілу үрдістерін зерттеумен және қоғам
өмірінің барлық сфераларында технология және ақпараттық техниканы
қолданумен айналысатын ғылыми-техникалық іс-әрекеттің едәуір кең мағынадағы
облысы информатика деп аталады.
Информатика мейлінше тар мағынада, есептеу техникасы құралдарымен
жасау, сақтау, өңдеу және тасымалдау тәсілдері мен әдістерін, сонымен қатар
осы құралдардың қызмет жасау принциптері және олармен басқару әдістерін бір
жүйеге келтіретін техникалық ғылым деп түсініледі.
Ақпараттық үрдістер медицина және денсаулық сақтаудың барлық
облыстарында кездеседі. Олардың реттелгендігінен түгелімен қызмет ету
бұтақтарының анықтығы және онымен басқару тиімділігі тәуелді болады.
Медицинадағы ақпараттық үрдістерді медициналық информатика қарастырады.
Медициналық информатиканы, ғылыми пән информатиканың қолданбалы
бөлімдерінің бірі деп қарастыруға болады. Онда, соңғы анықтаманы қолданып,
медициналық информатика анықтамасын алу қиын емес.
Медициналық информатика (МИ) — бұл медицина және денсаулық сақтауда
ақпараттық техника мен технологияларын қолданып ақпаратты өңдеу, жинақтау,
сақтау, тасымалдау, тарату және беру үрдістерін зерттеумен айналысатын
ғылыми пән.
Медициналық информатика - бұл медицина мен информатиканың өзара
әсерлесіп қиылысуының нәтижесі болып табылатын қолданбалы медико-техникалық
ғылым: медицина есеп-әдістері кешенін қояды, ал информатика құрал-әдістері
кешенін есеп - құралдар - эдістер -амалдар жүйесіне негізделген бірыңғай
әдістемелік жақындау амалдарын қамтамасыз етеді.
Медициналық информатиканы оқу пәні - медико-биологиялық, клиникалық
және профилактикалық мәселелермен қатар жүретін ақпараттық үрдіс болып
табылады.
МИ оқу объектісі денсаулық сақтауда жүзеге асатын ақпараттық
технологиялар болып табылады.
Ақпараттық технологиялар бұл ақпаратты өңдеу, сақтау, тасымалдау және
қолданудың компьютерленген тәсілдері. Бұл кезде ақпараттық технология
ұғымының компьютерлік технология ұғымынан кеңірек екенін байқау қажет,
бірақ олар қазіргі медициналық информатикадағы қолданысында іс жузінде
беттеседі деуге болады.
Медициналық информатиканың негізгі мақсаты - тұрғындардың денсаулығын
сақтау сапасын көтеруді қамтамасыз ететін компьютерлік технологияны қолдану
есебінен медицинада ақпараттық үрдістердің тиімділігі болып табылады.
МИ информатиканың қолданбалы түрлерінің бірі болып табылатындығын
ескере отырып, медициналық информатиканы екі бөлімнен құралады деп қарауға
болады: жалпы, базалық информатика және медициналық информатика.
Жалпы информатика аппараттық және программалық компьютерлік
жабдыкталуды, информатиканың барлық қосымшаларына ортақ компьютерлік
жүйелерді жасау принциптерін қарастырады.
Жекелеп айтқанда, медициналық информатика ақпараттық технологияның
медициналық қосымшаларын қарастырады. Медициналық есептерді шешу үшін
информатиканың стандартты, эмбебап құралдарын қолданған сияқты, арнайы
медициналық ақпараттық технологиялар және жүйелерді де қолданады.
Ақпарат туралы түсінік
Медицинаның қазіргі даму этапында ақпарат теориясы үлкен маңызға ие
болды. Қазірде, көптеген адамдардың ауыр науқастануының себептері басқару
үрдісінің бұзылуына және ақпаратты қайта өңдеуге байланысты екендігі көріне
бастады.
Науқас пен дәрігер арасында ақпаратпен алмасу, науқас туралы және
машиналық әдістерді пайдаланып медициналық информатиканың кеңінен
қолданылуымен науқас-дәрігер байланыс каналы бойынша ауру туралы ақпарат
жинау үрдісі ретінде диагностикалық үрдіске келу - мұның бәрі ақпарат
теориясының жетістіктерінің арқасында мүмкін болып отыр.
Ақпарат деп қандай да болмасын оқиға туралы, біреудің іс-әрекеті
туралы, қандай да бір үрдістің оны тасымалдау уақытында қарастырғандағы
дамуы туралы мәлімет деп түсініледі.
П.К.Анохип ақпарат деп ағзаға, машина немесе қоғамға (бұл жұйелердің
іс-әрекетіне жаңа жаңалық әкеліп және олардың алдағы әрекеттерін құрастыру
үшін қолданатын) әсерлесулерінің қосындысын түсінді.
Ақпараттың неғұрлым жалпы түсінігін Н.М.Амосов қарастырды: егер бір
жүйе екіншісіне әсер етсе, онда біріншісі бірдеңені береді, ал екіншісі
бірдеңені қабылдайды. Осындай алмасу нәтижесінде бір жүйеден екінші жүйеге
ауысып жүрген бірінші бірдеңе сияқты, екінші бірдеңені олардың әсерлесу
үрдісінде Н.М. Амосов ақпарат сөзімен анықтады.
Бір жүйенің екінші бір жүйеге кез келген әрекеті ақпаратты береді. Бұл
жағдайда, өзара әсерлесу нәтижесі көрінеді.
Мысалы, атомдар бір бірімен өзара әсерлескенде, ақпарат электрондар
энергиясының санымен көрінеді.
Акиарат ұғымының астында кең мағынадан алғанда қандайда болмасын бұрын
белгісіз болған оқиғалар туралы кез келген мәліметтер жатыр.
Сонымен, ақпарат ұғымы кез келген хабарламаны қамтымайды, тек
солардың ішінде құрамында қандайда болмасын оқиғаға қатысты жаңа жаңалығы
барын қамтиды. Біз үшін жаңасы болып, әрине, өзіміз алдын ала көріп біле
алмайтын оқиғалар немесе оқиғалар туралы мәліметтер табылады. Бұл оқиға біз
үшін кездейсоқ, сөйтіп ақпарат ұғымы кездейсоқ құбылыстармен байланысты
және сондықтан да оның ықтимал сипаты бар. Н.Винер берген ақпараттың
анықтамасында осы нақты жағдай ескеріледі. Осы анықтамаға келісіп ақпарат -
сыртқы әлемге біздің қалыптасуымыз және оған біздін сезім мүшелеріміздің
қалыптасуы үрдісінде ол әлемнен алынған мазмұнның белгіленуі.
Ақпаратты алу және қолдану үрдісі, сыртқы ортаның кездейсоқтығына және
осы ортада біздің өмір сүруімізге біздің қалыптасуымыздың үрдісі болып
табылады.
Ақпараттың анықтамасының шексіз көптігі бір жағынан, осы ұғымның кең
мағыналылығынан, екінші жағынан - ақпараттың өзіне қойылатын қасиеттердің
көптігінен.
Бүгінгі күні ақпарат стратегиялық азық болып табылады. Оны өңдеуде
қолданылатын барлық амалдар ішіндегі ең маңыздысы-компьютерлік техника. Бұл
медицина мен денсаулық сақтау саласындағы көптеген есептерді (айырып білу,
емдеу, алдын алу, сондай-ақ ағза мүшелері мен ұлпаларының жеке қызметін
сүйемелдеу, жасанды мүшелер жасау, және де басқару міндеттерін) шешу
барысында да тиімді қолданылады. Жедел жағдайды сипаттайтын ақиқат
ақпараттың жүйелеп жиналуы, оның дер кезінде және сапалы талдануы, ауруды
дұрыс айырып білу мен емдеу тактикасын дұрыс таңдаудың бірден бір маңызды,
шартты негізі болып табылады. Бүгінгі күні медицина мен денсаулық сақтаудың
ақпараттық жабдықталуын интенсивтендіру міндеттері өте шұғыл қойылған. Осы
міндеттер уақытында шешілмесе, қоғам дамыған елдерден артта қалып қоюы
мүмкін.
Денсаулық сақтау мен медицина жұмысының ақпараттық жабдықталуының
техникалық аспектісі, ең алдымен. медицинаның барлық саласын қазіргі
кездегі компьютерлік техникамен оған қоса компьютерлік байланыс амалдары
және осыларға сәйкес программалық жабдықтау мен қамтамасыз етуді
қарастырады. Программалық жабдықтау - амалдар жүйесі (АЖ), медициналық
мәліметтерді өңдеу жүйесі, арнайы қолданбалы программалық пакеттер (ҚПП),
мәліметтер қоймасымен басқару жүйесі (МҚБЖ), ақпаратты кодтау мен сақтаудың
программалық амалдарынан құралады. Медицинаға информатика бірнеше
салыстырмалы тәуелсіз бағытта ене бастаған. Бұлардың ішіндегі ең маңыздысы:
лабораториялық диагностика, медициналық кибернетика, медицина аппараттарын
жасау, медициналық ақпарат - есептеу орталығы және өз бетімен басқару
қызметтерін автоматтандыру жұмысымен шұғылданып жүрген түрлі медицина
мекемесін басқарушылар, информатиканың дамуына белсенді ықпал еткен ғылым
мен медицинаның ірі өкілдері В.И.Бураковский, А.А.Вишневский, Е.В.Майстрах,
В.В.Парин, Б.В.Петровский, В.И.Шумаков сияқты және жаңашыл технологияны
тікелей енгізумен шұғылданғандар: А.А.Александров, Н.М. Амосов, В.М.
Ахутин, Р.М. Баевский, М.Л. Быховский, ... жалғасы
Информатиканың ғылым ретіндегі анықтамасы 1
Ақпарат туралы түсінік 3
Информатиканың ғылым ретіндегі анықтамасы
Қазіргі уақытта информатика, басқа жаратылыстану ғылыми пәндері
қатарынан орын алатын және өзінің зерттеу объектісі, пәні бар жеке ғылыми
облысы ретінде қабылданған. Информатиканың теориялық негіздері қандай
болғаны?
Ақпаратты алу және -түрлендіру үрдістері (ақпаратты өңдеу, жинақтау,
сақтау, тасымалдау, тарату және қолдану) ақпараттық үрдістер деп аталады.
Ақпараттың жалпы қасиеттерін және құрылымын зерттейтін, ақпаратты алу,
тасымалдау, еңдеу, сақтау, тарату, берілу үрдістерін зерттеумен және қоғам
өмірінің барлық сфераларында технология және ақпараттық техниканы
қолданумен айналысатын ғылыми-техникалық іс-әрекеттің едәуір кең мағынадағы
облысы информатика деп аталады.
Информатика мейлінше тар мағынада, есептеу техникасы құралдарымен
жасау, сақтау, өңдеу және тасымалдау тәсілдері мен әдістерін, сонымен қатар
осы құралдардың қызмет жасау принциптері және олармен басқару әдістерін бір
жүйеге келтіретін техникалық ғылым деп түсініледі.
Ақпараттық үрдістер медицина және денсаулық сақтаудың барлық
облыстарында кездеседі. Олардың реттелгендігінен түгелімен қызмет ету
бұтақтарының анықтығы және онымен басқару тиімділігі тәуелді болады.
Медицинадағы ақпараттық үрдістерді медициналық информатика қарастырады.
Медициналық информатиканы, ғылыми пән информатиканың қолданбалы
бөлімдерінің бірі деп қарастыруға болады. Онда, соңғы анықтаманы қолданып,
медициналық информатика анықтамасын алу қиын емес.
Медициналық информатика (МИ) — бұл медицина және денсаулық сақтауда
ақпараттық техника мен технологияларын қолданып ақпаратты өңдеу, жинақтау,
сақтау, тасымалдау, тарату және беру үрдістерін зерттеумен айналысатын
ғылыми пән.
Медициналық информатика - бұл медицина мен информатиканың өзара
әсерлесіп қиылысуының нәтижесі болып табылатын қолданбалы медико-техникалық
ғылым: медицина есеп-әдістері кешенін қояды, ал информатика құрал-әдістері
кешенін есеп - құралдар - эдістер -амалдар жүйесіне негізделген бірыңғай
әдістемелік жақындау амалдарын қамтамасыз етеді.
Медициналық информатиканы оқу пәні - медико-биологиялық, клиникалық
және профилактикалық мәселелермен қатар жүретін ақпараттық үрдіс болып
табылады.
МИ оқу объектісі денсаулық сақтауда жүзеге асатын ақпараттық
технологиялар болып табылады.
Ақпараттық технологиялар бұл ақпаратты өңдеу, сақтау, тасымалдау және
қолданудың компьютерленген тәсілдері. Бұл кезде ақпараттық технология
ұғымының компьютерлік технология ұғымынан кеңірек екенін байқау қажет,
бірақ олар қазіргі медициналық информатикадағы қолданысында іс жузінде
беттеседі деуге болады.
Медициналық информатиканың негізгі мақсаты - тұрғындардың денсаулығын
сақтау сапасын көтеруді қамтамасыз ететін компьютерлік технологияны қолдану
есебінен медицинада ақпараттық үрдістердің тиімділігі болып табылады.
МИ информатиканың қолданбалы түрлерінің бірі болып табылатындығын
ескере отырып, медициналық информатиканы екі бөлімнен құралады деп қарауға
болады: жалпы, базалық информатика және медициналық информатика.
Жалпы информатика аппараттық және программалық компьютерлік
жабдыкталуды, информатиканың барлық қосымшаларына ортақ компьютерлік
жүйелерді жасау принциптерін қарастырады.
Жекелеп айтқанда, медициналық информатика ақпараттық технологияның
медициналық қосымшаларын қарастырады. Медициналық есептерді шешу үшін
информатиканың стандартты, эмбебап құралдарын қолданған сияқты, арнайы
медициналық ақпараттық технологиялар және жүйелерді де қолданады.
Ақпарат туралы түсінік
Медицинаның қазіргі даму этапында ақпарат теориясы үлкен маңызға ие
болды. Қазірде, көптеген адамдардың ауыр науқастануының себептері басқару
үрдісінің бұзылуына және ақпаратты қайта өңдеуге байланысты екендігі көріне
бастады.
Науқас пен дәрігер арасында ақпаратпен алмасу, науқас туралы және
машиналық әдістерді пайдаланып медициналық информатиканың кеңінен
қолданылуымен науқас-дәрігер байланыс каналы бойынша ауру туралы ақпарат
жинау үрдісі ретінде диагностикалық үрдіске келу - мұның бәрі ақпарат
теориясының жетістіктерінің арқасында мүмкін болып отыр.
Ақпарат деп қандай да болмасын оқиға туралы, біреудің іс-әрекеті
туралы, қандай да бір үрдістің оны тасымалдау уақытында қарастырғандағы
дамуы туралы мәлімет деп түсініледі.
П.К.Анохип ақпарат деп ағзаға, машина немесе қоғамға (бұл жұйелердің
іс-әрекетіне жаңа жаңалық әкеліп және олардың алдағы әрекеттерін құрастыру
үшін қолданатын) әсерлесулерінің қосындысын түсінді.
Ақпараттың неғұрлым жалпы түсінігін Н.М.Амосов қарастырды: егер бір
жүйе екіншісіне әсер етсе, онда біріншісі бірдеңені береді, ал екіншісі
бірдеңені қабылдайды. Осындай алмасу нәтижесінде бір жүйеден екінші жүйеге
ауысып жүрген бірінші бірдеңе сияқты, екінші бірдеңені олардың әсерлесу
үрдісінде Н.М. Амосов ақпарат сөзімен анықтады.
Бір жүйенің екінші бір жүйеге кез келген әрекеті ақпаратты береді. Бұл
жағдайда, өзара әсерлесу нәтижесі көрінеді.
Мысалы, атомдар бір бірімен өзара әсерлескенде, ақпарат электрондар
энергиясының санымен көрінеді.
Акиарат ұғымының астында кең мағынадан алғанда қандайда болмасын бұрын
белгісіз болған оқиғалар туралы кез келген мәліметтер жатыр.
Сонымен, ақпарат ұғымы кез келген хабарламаны қамтымайды, тек
солардың ішінде құрамында қандайда болмасын оқиғаға қатысты жаңа жаңалығы
барын қамтиды. Біз үшін жаңасы болып, әрине, өзіміз алдын ала көріп біле
алмайтын оқиғалар немесе оқиғалар туралы мәліметтер табылады. Бұл оқиға біз
үшін кездейсоқ, сөйтіп ақпарат ұғымы кездейсоқ құбылыстармен байланысты
және сондықтан да оның ықтимал сипаты бар. Н.Винер берген ақпараттың
анықтамасында осы нақты жағдай ескеріледі. Осы анықтамаға келісіп ақпарат -
сыртқы әлемге біздің қалыптасуымыз және оған біздін сезім мүшелеріміздің
қалыптасуы үрдісінде ол әлемнен алынған мазмұнның белгіленуі.
Ақпаратты алу және қолдану үрдісі, сыртқы ортаның кездейсоқтығына және
осы ортада біздің өмір сүруімізге біздің қалыптасуымыздың үрдісі болып
табылады.
Ақпараттың анықтамасының шексіз көптігі бір жағынан, осы ұғымның кең
мағыналылығынан, екінші жағынан - ақпараттың өзіне қойылатын қасиеттердің
көптігінен.
Бүгінгі күні ақпарат стратегиялық азық болып табылады. Оны өңдеуде
қолданылатын барлық амалдар ішіндегі ең маңыздысы-компьютерлік техника. Бұл
медицина мен денсаулық сақтау саласындағы көптеген есептерді (айырып білу,
емдеу, алдын алу, сондай-ақ ағза мүшелері мен ұлпаларының жеке қызметін
сүйемелдеу, жасанды мүшелер жасау, және де басқару міндеттерін) шешу
барысында да тиімді қолданылады. Жедел жағдайды сипаттайтын ақиқат
ақпараттың жүйелеп жиналуы, оның дер кезінде және сапалы талдануы, ауруды
дұрыс айырып білу мен емдеу тактикасын дұрыс таңдаудың бірден бір маңызды,
шартты негізі болып табылады. Бүгінгі күні медицина мен денсаулық сақтаудың
ақпараттық жабдықталуын интенсивтендіру міндеттері өте шұғыл қойылған. Осы
міндеттер уақытында шешілмесе, қоғам дамыған елдерден артта қалып қоюы
мүмкін.
Денсаулық сақтау мен медицина жұмысының ақпараттық жабдықталуының
техникалық аспектісі, ең алдымен. медицинаның барлық саласын қазіргі
кездегі компьютерлік техникамен оған қоса компьютерлік байланыс амалдары
және осыларға сәйкес программалық жабдықтау мен қамтамасыз етуді
қарастырады. Программалық жабдықтау - амалдар жүйесі (АЖ), медициналық
мәліметтерді өңдеу жүйесі, арнайы қолданбалы программалық пакеттер (ҚПП),
мәліметтер қоймасымен басқару жүйесі (МҚБЖ), ақпаратты кодтау мен сақтаудың
программалық амалдарынан құралады. Медицинаға информатика бірнеше
салыстырмалы тәуелсіз бағытта ене бастаған. Бұлардың ішіндегі ең маңыздысы:
лабораториялық диагностика, медициналық кибернетика, медицина аппараттарын
жасау, медициналық ақпарат - есептеу орталығы және өз бетімен басқару
қызметтерін автоматтандыру жұмысымен шұғылданып жүрген түрлі медицина
мекемесін басқарушылар, информатиканың дамуына белсенді ықпал еткен ғылым
мен медицинаның ірі өкілдері В.И.Бураковский, А.А.Вишневский, Е.В.Майстрах,
В.В.Парин, Б.В.Петровский, В.И.Шумаков сияқты және жаңашыл технологияны
тікелей енгізумен шұғылданғандар: А.А.Александров, Н.М. Амосов, В.М.
Ахутин, Р.М. Баевский, М.Л. Быховский, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz