МҰНАЙ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӨҢДЕЛУІ


МҰНАЙ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӨҢДЕЛУІ
І. Мұнайдың құрамы мен пайда болуы
Мұнай - жалғыз қазба жанғыш сұйық. Бұл майлы сұйықтың оның түсі сарыдан қоңыр түске дейін болады немесе қара түсті болады. Мұнай судан жеңіл, тығыздығы 0, 73 пен 0, 96 г/см әр түрлі жер қойнауынан алғанда тұрақты тек белгілі бір шектерде ғана өзгереді. 84-87˚С, 12-14 пайыз Н, 0, 5-2 пайыз О, N3. Өте көп күкірттен тұратын мұнай да кездеседі. 5 пайыз мұнайдың негізгі бөлігі сұйық және қатты көмірсутегіден тұрады. Майлы көмірсутегі мұнайдың құрамына жатпайды. Мұнайдың шыққан жеріне байланысты көмірсутегі бірдей болмайды. Парафиндердің арасында тізбекпен көбінесе көмірсутегі қалыпты тізбекпен орналасқан. Бұл кластың ең жоғарғы көмірсутектері - олар раствордың суыған күйінде парафиннің кристалл түріне шығады. Ондай мұнай парафиндік деп аталады. Алғаш нафтелдерді ашқан Морковников. Ол циклопентанның циклогексана туындысын көрсетеді. Ароматты көмірсутегі - бензол және оның гомологтары сол сияқты көп ядролы нафталин, антроцеп, фенантрен т. б. оның гомологтары. Барлық мұнайдың тұрақтылығы, басқа көмірсутегіне қарағанда әрқашанда аз болады. Мұнайдың құрамына мыналар кіреді.
1. Смола және асфальттың өздерінде көп ядролы гетероциклдік молекуласы көп ядролы гетероциклдік көп қосындысы ретінде және оның құрамындағы гетератомды оттегі күкірт және азот болады.
2. Күкірт әртүрлі атомнан бірігеді /меркоптен/ оның сульфиттен, полисульфиттен оның туындысы июфена және тағы басқа.
3. Нафтенді қышқыл - карбондық қышқыл алициклдік қатарда. Барлық бұл заттың қосындысы мұнайдың қайта айналуын өте қиындатады. Көп мұнайлардың оптикалық қаптасы азоттардың бірігуі, хлорофилл және гелюглобиннің айналуы, берілген теорияны қамтиды.
ІІ. СССР-дағы мұнайдың шығуы және өңделуі
СССР-да мұнайдың қоры өте жоғары, мұнай өндірісінің әрі қарай өсуін толық қамтиды, ал мұнай аудандарының саны өте көп.
1. ХХғ. 30-жылы ашылған академик Губкиннің және оның оқушыларының ашқан Урал-Вольжск мұнай ауданы өте қажет болып саналған. Мұндайда парафиндік мұнай басым болды, көп мұнайларда ароматты көмірсутегі, бұл ауданда барлық мұнайдың 3/4 бөлігі өндіріледі.
2. Кавказда, Үлкен Кавказ жотасының маңында мына сияқты ескі мұнай аудандары орналастырылған.
А) Бакулық - мұнайдың құрамында нафтендер көп болды.
Б) Грозныйлық - парафиндік мұнайлар.
В) Майкоп - Краснодарлық мұнайларының құрамында ароматты көмірсутектері үлкен көлемде кездеседі.
3. Нафтенді мұнай. Эмбо аудандарында нафтенді мұнай.
4. Батыс Украинада және Орта Азияда - парафинді мұнайлар. Соңғы жылдары бірнеше жаңа мұнайлы аудандар ашылды.
5. Батыс сібірдегі үлкен мұнайлы аудандар - Тюмень және Омбы облыстарында. Оба өзенінен төменгі және жоғарғы ағысында құрамы жағынан мұнайға жақын Урал-Волжск ауданы. Мұнда мұнай қорлары бар. Көрсетілген аудандарға қарағанда басқа жерлерде көп.
6. Каспий теңізі жағалауының шығысында, парафинді күкірті аз мұнайы бар. Маңғышылақ жартылай құрлығында.
7. Белоруссияда, Днепр өзені мен Припять өзендері аралығында.
8. Украинадағы Полтавада, Сумск және Черниговск облыстарында. Көбінесе мұнай көздері бар аудандар, табиғи газ кездері бар аудандармен бірге болып келеді. Мұнайды өндіру үшін диаметрі 15-20 см. Болатын бұрғылар қолданылады. Тереңдігі 5000 метрге жетеді. Бұрғымен бұрғылаған кезде, құрыштан жасалған құбырлар салынады. Әдетте мұнай ылғал өткізбейтін қабаттармен қоршалғандықтан үлкен қысымда болады. Сөйтіп одан мұнай газдары бөлініп тұрады. Осыған байланысты алғашында мұнай жер бетінде өз ағысымен шығады. Бұлай өндіру әдісі - фонтанды деп аталады. Бұрынға кезде мұнайды бұрғылардан фонтан ретінде атқылатқан. Ал қазіргі кезде газ бен мұнайды жоғалтпау үшін бұрғылар құбырлармен герметикалық түрде жалғанады. Ескі, қатты өндірілген мұнай көздерінен, тағы да терең насос әдісімен: төменгі насосы бар, екінші қатарындағы құбыр - скважинаға жіберіледі.
ІІІ. Мұнай тасымалдау
Мұнай жанар май сияқты жеке дара қолданылмайды, товарлы мұнай өнімдеріне өңделеді. Мұнайдың күрделі құрамы кең қашықтықтағы температурада қолданылады. Алғаш фракцияланған айдалу бірнеше фракциді, қысқа аралық қайнау температурасында алады. Мұнайды айдау алдында олардың бұрғыларының құбырларынан газ келетін құрыштан жасалған вертикальды цилиндрлерге қарай айдайды. Онда қысым атмосфералық қысымға дейін азаяды. Сонымен бірге мұнайдан газ бөлінеді. Мұнайдың құрамында тұрақты эмулция түрінде тұзды су болады. 60-80 ˚С қыздырылған мұнайды ыстық сумен араластырады ол ыстық судың құрамында деэмул-р болады.
Қазіргі кезде мұнайды фракциялық айдау атмосфералық құбырлы қондырғылар деп аталады. Үздіксіз процесс ретінде жүргізіледі. Оның негізгі аппараты құбырлы пешпен ректификациялық колонка болып табылады. Құбырлы пеште газ бен сұйық отынды жаққанда бөлінетін жылу есебінен мұнай өте жоғары температураға қызады. Бірақ ол температурада крекцинг процесі жүрмейді. Яғни көмірсутегінің бөлінуі байқалмайды. Ректификациялық колонкада көмір сулар буы атмосфералық қысымда бөлінеді. Құбырлы пеш өзінен отқа төзімді кірпіштен жасалған камераны бейнелейді. Жылу алмастырғыштарда 150-180˚С қызады да содан соң 10-12 қысыммен пеш ішіне беріледі. Мұнда мұнай 2 ағысқа бөлінеді. Сөйтіп 1000-1500 м жететін құрыш құбырлардың бойымен ұзақ жол жүреді. Бұл құбырлар камераның ішкі жағынан жанып тұрған отыннан бөлінетін газдың әсерінен қатты қызады. Мұнайдың температурасы 330-350˚С көтеріледі. Ал қысым құбырларға үйкелудің әсерінен атмосфералық қысым деңгейіне дейін азаяды. Ректификациялық колонко - бұл сыртқы жағынан азбеспен изоляцияланған ұзындығы 35-45 метр, диаметрі 4-5 метр болатын құрыштан жасалған вертикальды цилиндр. Колонканың ішінде тарелка деп аталатын құрыштан және платиннан жасалған горизонтальды 40 қатпар болады. Әрбір тарелкада жоғары қарай бағытталған потрубка деп аталатын құбырлар бекітілген. Осы потрубка арқылы мұнай буы өтеді. Ол колонка бойымен төменнен жоғары қарай көтеріледі. Тарелкаларда сонымен бірге стакандар бекітілген, ол стакандар жоғарғы жатқан тарелкалардан төменгі тарелкаға флегма деп аталытын сұйықтарды құю қызметін атқарады. Пештен шығатын булар мен сұйықтардың қосылысы колонканың төменгі бөлігіне түсіп бөлінеді. Буланбай қалған мұнайдың бөлігі төмен қарай ағып бір тарелкадан екінші тарелкаға түседі. Ең төменгі тарелкаға пештен қыздырылған су буын жібереді. Бұл булар мазут құрамынан ұшқыш заттарды бөліп алуға көмектеседі. Сумен араласпайтын заттарды айдауда температура төмендейді. Ұшқыш көмірсутектердің булары жоғары көтеріліп ректификация процесіне түседі де фракцияларға бөлінеді. Ректификация процесін өткізудің міндетті шарттары мыналар болып табылады:
- Колонкаға суық флегманың үздіксіз түсіп тұруы;
- Әрбір тарелкада төмен қарай ағатын суық флегмамен, жоғары қарай көтерілетін ыстық булардың арасында қолайлы контакты орнату;
Бензин мен су булары колонкадан жоғары көтеріліп конденцаторда конденсацияланады. Бензиннің дистиляттық сумен қосындысы су бөлгіштігі тығыздықтың әсерінен бөлінеді де, бензиннің біраз бөлігі насос арқылы булы секцияларға жіберіледі. Дестиляттар жылу алмастырғыштарда мұнай жылуын береді де сулы тоңазытқыштарда суындырылады. Қазіргі кезде мұнай және химия өндірістерінде мұнай құбырлы пештердің орнын жалынсыз жанатын құбырлы пештер қолданылады. Себебі мұндай пештердің пайдалы қызмет коэффиценті жоғары болады. Мұнайлы газ ауамен араласып камера қабырғаларын құрайтын керамикалық призмаларда жанады. Жылу құбырлар арқылы беріледі. Мазуттан майлайтын майлар алу үшін ваккумды, құбырлы қондырғыларда аз қысымды ұстап тұру қажет. Құбырлы пеште 410-430˚С дейін қызған мазут ректификациялық колонкаға түседі де, олардан әртүрлі фракция негідерінде төменгі жағында автол, жоғарғысында - машиналық май алынады. Осындай қондырғылардың мұнай өндіру қабілеті тәулігіне - 4000-9000 тоннаға жетеді.
ІV. Өңделген мұнай өнімдері
/Товарлы мұнай өнімдері/
Мұнай өнімдерінің негізгі топтарына отын мен майлау майлары жатады. Мұнайлы отындар моторға арналған және котельныйларға арналған болып бөлінеді. Біріншісі - өзінің кезегіне қарай карбюраторлық, дизельдік және рективті авияциялық двигательдердің отыны болып бөлінеді. Қазіргі кезде бензин дегеніміз өте керек мұнай өнімі. Авиациялық бензин өте жеңіл болып келеді. Оның тығыздығы 0, 73-0, 76 г/см3, қ. т. 40-180˚С. Автомобильдерге арналған бензин бұған қарағанда ауырырақ болады. Оның тығыздығы 0, 74-0, 77 г/см3. Қайнау температурасы 50-200˚С. Бензиннің негізгі өзгешелігі оның детанацияға төзімділігінде. Двигатель жұмыс істегенде бензин карбюратордан ауа өткенде буланады. Осылай пайда болған жалынды булар мен ауа қосындысы двигатель цилиндрмен сорылады да, поршеньмен қысылады. Содан электрлік ұшқын көмегімен жанып, жұмыс істеп тез жойылады. Детонация двигательдің тез құртылуына және оның қуатының азайуына алып келіп соқтырады. Детонацияның себебі көмірсутектердің қышқылдануынан пайда болатын тұрақсыз қышқылдар болып табылады. Берілген бензиннің детонацияға қабілеттілігі оның октан санымен бағаланады. Октан саны неғұрлым көп болса, жанармай соғұрлым қысымға төзімді болады. Бензиннің октан санын мынадай формуламен табады. Шартты түрде оңай детанацияланатын Н - гептанның октан саны 0-ге теңеледі. Ал детанацияға төзімді изооктан октан саны 100-ге теңеліп алынады. Міне, осы екі көмірсутектің әртүрлі қоспасын теңеу арқылы табады.
Мысалы: бензин 40 пайыз, изооктан және 60 пайыз Н гептанның қосылысы болып, детонацияласа оның октан саны 40-қа тең болады. Бензиннің детанацияға төзімділігі оның құрамына өте улы зат - тетраэтилсвиецті араластырса қатты күшейеді. ТЭС - антидетанатор болып табылады. Сонымен бірге бензин этил сұйығын қосады. 1, 5-4 мл 1 кг бензин. Бұл сұйық бензинді қызыл түске бояйды. Двигательдердің әсіресе дизельді двигательдердің көбеюіне байланысты өсіп келеді.
Мысалы: керосин т. б.
Ауа, рекативті двигательдерінде отын ауа қысымына жану камерасында жанады. Жану өнімдері газды трубина арқылы өтеді. Сөйтіп, ол трубиналар самолет винтін және ауаны қысатын компрессорды қимылға келтіреді. Ол мынандай самолеттерде қолданылады. ИЛ-18, АН-24, АН-10, ТУ-114, ТУ-134. Ауа реактивті двигательде отын ретінде 150-200˚С қыздырылып алынған мұнай дестилятын алады. Мұнай өнімдерінің екінші тобын - минералды майлар құрайды. Олар двигательдердің, станоктардың, машиналардың бір-біріне жанасып тұратын бөліктерін майлау үшін қолданылады. Ол олардаң үйкелісін азайтады.
Парафинді мұнайлардан алынан минералды майлардан төмен температурада олардың қатып қалмауы үшін құрамынан қатты жоғары алкандарды құрту процесі жүргізіледі. Бұл процесс депарафинизация деп аталады. Тазаланғаннан кейңн қатты парафин электро-техникада изолятор ретінде тері мен сіріңкелерді қоректендіру үшін және басқаларда қолданылады.
Ауаны оттегімен қышқылдандырып, оны синтетикалық майлы қышқылдарға айналдырады. Сөйтіп, сабын жасауда қолданылады.
Минералды майларды балқыту арқылы вазелин алады. Ол приборларды майлау үшін, медицинада, парфюмерияда қолданылады. Сұйық парафин бензинге араласқан соң оны ароматты сутектерден тазалайды. Оны өте жоғары майлы спирттер алу үшін қолданылады. Микроорганизмдердің бірнеше түрлерін тұзбен, азотпен т. б. бірге парафинге үйрене алады. Центрифигурациялау арқылы осы микроорганизмдер жануарлардың қорегі - белокты витаминді концентратқа қоспа зат ретінде қолданылады. Ол әртүрлі витаминдерге бай, ал белоктың құрамында көп аминоқышқылдар кіреді.
КРЕКИНГ
Бензиннің шығымы мұнайды айдағанда мұнай массасының 5-25% құрайды. Мұндай жолмен алынған мөлшері авиация және автотранспорттың үлкен сұранысын қанағаттандыра алмайды.
Мұнайдан алынатын бензин мөлшері артуда. Мұнай өнімдерін катализатор қатысында қыздырғанда тізбектер түзіледі. Бұл мұнайдың жалпы шығымын бірнеше есе өсіруге, яғни 40%-ке дейін өсіруге мүмкіндік береді. Мұндай бағытта мұнай өнімдерін қыздыру процессі Д. И. Менделеевтің А. А. Летнеевтің зерттеулері мен тамамдалған. 1890 жылы В. Г. Шухов процесстің схемасын және қысым арқылы крекинг жүргізудің негізгі аппаратының конструкциясын жасады. Крекингті қолдану АҚШ-та 1913 жылдан бастап қолданады, ал СССР-де алғашқы бесжылдықтарда қолданылған. Крекинг химиялық қатынасы жағынан күрделі процесс шикізат құрамында көптеген көмірсутектердің қоспасы және тәрізді және параллельді рекациялардың бірнеше типі. Көмірсутек ағымдарының арасындағы байланыс үзілуінен молекулалық массасы аз заттар түзіледі. Молекулалық массасы жоғары конденсация және полимеризация арқылы заттардың түзілуі дегидрлеу және гидрлеу жатады. Каталиттік крекинг маңызды роль атқарады. Шикі зат ретінде қайнау температурасы 350-500˚С АВТ атмосфералық қысымдағы фракция және кокс қондырғысынан аналогиялық фракциясы қолданылады. Шикізат толығымен буланады және оның булары жасанды жолмен алынған алюмосиликат катализаторының бетіне қонды. Цеолит құрамында сирек кездесетін жер элементтері кіреді. Крекинг 450-490˚С С және 1, 5х10 н/м2 қысымында өтеді. Мұндай жағдайда парафиндерде молекулалардың бұзылуы ортаға жақын көміртек тізбеге байланысының үзілуінен және парафин молекуласының түзілуінен және этиленді көмірсутек молекулаларының түзілуімен өтеді. Мысалы:
С Н С Н + С Н
Қатты Сұйық Сұйық
Содан кейін газдар түзіледі:
С Н С Н + С Н
Сұйық Газ Газ
Төменгі парафиндерде дегидрлеу реакциясы жүреді:
С Н С Н + С Н
Көміртек атомдарының санының өсуіне байланысты көміртек молекулаларының тұрақтылығы күшті кемиді.
Нефтендердің өзгеруі төмендегі схема бойынша жүреді.
- бүйір тізбектердің және тармақтардың түзілуі;
- сақинаның түзіле гидрленуі және изопарафиндердің түзілуі;
- ароматты көмірсутектерге айналу, дегидрлеу реакциясы.
Мысалы:
Түзілген олифиндер келесі өзгерістерге түседі.
- диенді көмірсутектердің және парафиндерін түзе ыдырау:
С Н = С Н - С Н - С Н - С Н С Н = С Н - С Н = С Н + С Н
немесе олифеннің екі молекуласы түзіледі.
С Н С Н
2. диенді көмірсутектердің конденсациясы бұл кезде ароматты көмірсутектер түзіледі:
С Н С Н С Н С Н С Н С Н + 2 Н
3. Изомеризация. Алкил радикалдарынан орын ауыстыруы нәтижесінде тізбек тармақталады. Мысалы:
R - С Н = С Н R - С = С Н
Ароматты көмірсутектер үшін және т. б. рекациялар түзілуі мен бұзылуы олифиндер мен диендер байланысатын сутектің бөлінуіне әкеліп қанықпаған көмірсутектердің конденсациялану реакциясына тән сутектің қайтадан орналасуына байланысты конденсация реакциясының нәтижесінде құрамында бензол сақиналары көп және сутегі аз болатын көмірсутектер және катализатор бетінде кокс түзіледі.
Крекинг кезінде бірінші жағынан қайнау температурасы төмен, молекулалық массасы аз заттар түзіледі.
Бензин фракциясымен /шығымы45%/ қатар крекинг түзіледі, ал екінші жағынан ауыр фракциясымен /8%/ және кокстан /4-6%/ құрамына кіретін молекулалық массасы көп заттар түзіледі. Сонымен қатар бұлардан 25-30% дизельді отындар ретінде қолданылатын фракция бөлінеді. Каталиттік крекингтегі бензин құрамында 20-25% қанықпаған көмірсутектер, негізгілері 40-50% изопарафиндер, 20% ароматты көмірсутектер болады, шикізат құрамында тәуелсіз октан саны 70-80-ге тең. Бұған этил сұйықтығын қоспайды. Қанықпаған көмірсутектерден полимеризация және тотығу барысында смола түзіледі. Бұл процессті ұстау үшін бензинге 0, 01-0, 05% ингибитор - п - оксидифениламин - п -НОС Н NН С Н және ағаш смоласын қосады. Катализатор бетіне кокстен түсуіне байланысты /5-10 минуттан кейін/ активтілігін төмендетеді. Н. Д. Зелинский ұсынысы бойынша оның активтілігн қалпына келтіру үшін коксті ауа жібере отырып 550-600% жағады. Бұл үшін жаңа принцип қозғалатын катализатор қолданылады. Катализатор біраз уақыт реакторда мұнай өнімдерінің буларымен қозғалады, кейңн бөлініп басқа аппаратқа регенераторға жіберіледі. Регенератордан қайтадан үздіксіз мұнай өнімдерімен араласады. Бұл әдістің кең таралған түрі «қайнау» қабатындағы крекинг, бұл жерде катализатор шаң түрінде, кейінгі кезде ұсақ шариктер /дм 0, 05мм/ түрінде қолданылады. 350˚С трубкалы пештерде және жылу алмастырғышта қыздырылған шикізат температурасы 600˚С болатын станоктан түсіп отыратын регенриенген катализатормен әрекеттеседі. Сондықтан шикізат катализатормен де қыздырылады. Ол жылу тасушы болып табылады. Шикізат буларын катализатормен қыздырады. Ол жылу тасушы болады. Шикізат буларын катализатордан ұсақ тесіктері көп болатын тор арқылы 5 реакторға әкеледі. Реакторда катализатордың қайнау қабаты пайда болады. Крекинг өнімдерінің булары да катализатордан циклон арқылы бөлінеді. Ректификациялы коллоннаға жібереді. Коллоннаның түбі ауыр флегма және бензин жиналады. Флегманың 1 бөлігі шикізатпен байланысады. Катализатор реактордың сақина тәрізді төменгі бөлігінен үздіксіз бөлінеді. Осы жерде одан ұшқыш көмірсутектерді буландыру үшін ыстық бу жібереді. Катализатор регенераторға түсіп қайнау қабатын түзеді. Кокстың жану өнімдері катализатордан циклон 9 арқылы бөлінеді. Құрылымының өнімділігі жылына 1, 12 млн. тең.
Үлкен орынды крекингтің екінші түрі - гидрокрекинг деп аталды. Мұнда су қолданылады. Риформинг бензині үшін жоғары октанды компонент бензиннің құрамындағы ароматты көмірсутектер 45 % аспау керек.
Қазіргі кезде мұнайды өндірудің тенденцияларының бірін құрайтын барлық бөліктердің тиімді пайдалану және ашық өнімдердің шығынын бірінші кезекте бензин мен дизельді отындардың шығынын өсіру. Осындай мақсатты түзілген ауыр қалдықтарды 450-500-та атмосфералы қысымда кокстеуге қатыстырады. Кокстеу кезінде күлсіз мұнай коксін көмір электрод дайындауға және отын ретінде қолдана отырып газ және сұйық мұнай өнімдерін бензинді дистилат, санымен қатар каталиттік крекингке қажетті шикізаттар алады. Қатты жылжымалы мұнай клкспен грануленген издекиз контактілі әдісті қолданады. Ол газдың жану өнімдері мен қыздырылған шикізатпен араласады. Ұшқыш өнімдерді ректификациялы коллонадан әкетеді. Кокстің бір бөлігі үздіксіз майдалануға түседі. Түзілген кокстың қалдығын құрылымнан шығара алады.
Мұнай газдарын өңдеу
Шикі мұнайдан газ бөлгіштер арқылы бөлінген құрамында метан, этан, пропан және бутан болатын мұнай серік газдары сонымен қатар өзімен бірге пентан және жоғарғы көмірсутек буларын алып жүреді. Бұлардың газды бензинді заводтарда бөліп алады, мұнай газды компрессорда сығады, кейін суытады, Бұл кезде жоғары көмірсутек буларының төмендігі гомологтары қоспасымен конденсациясы жүреді. Бу қалдықтарын газды соляр майымен жуып, кейін айдау арқылы бөліп алады. Этанды және пропанды бөліп алғаннан кейңн жоғары қысымда ректификациялау әдісімен қайнау температурасы төмен болатын газды бензинді алады.
Газды сонымен қатар пропанмен бутаннан қоспасы газды бөліп алуға болады, оны сұйық күйінде жоғарылау қысымда болғанда сақтайды. Автомашиналарға жоғары сапалы отын ретінде материалды варкалауга және тұрмыста қолданады. Әсіресе ауылдық жерлерде газификациялауда маңызды орын алады. Соңында ректификациялау арқылы жеке-жеке пропан және бутан фракцияларын алады. Буларды бөлгеннен кейін газды отын ретінде немесе химиялық өңдеуде пайдаланады. Бұл үшін жиі-жиі үлкен қашықтықта газ өткізгіштерге беріледі. Оның пиролизін 900˚С-қа дейін жоғарылатып, құрамында этиленнің мөлшері көп газды алады. Осындай мақсатпен пропан, кейде бутан фракцияларының кейінгі кездері тікелей айдалған бензиннің пиролиздерін жүргізеді.
Химиялық өңдеуде түзілген мұнай газдарының құрамы 7 таблицада келтірілген, басым көпшілігінің бензиннің базалы компоненттерін алуға, сонымен қатар органикалық синтез өндірісінде қолданылады.
77-таблица. Өңделген мұнай газдарының құрамы /орташа/
Сутегі
Метан
Этан
Пропан
Н - бутан
Изобутан
1
8
7
12
12
22
1
25
20
12
5
1
Барлық парафиндер
Этилен
Пропилен
Бутилен
62
3
15
20
64
12
14
10
Алдын-ала ректификациялау арқылы газды фракцияларға жіктейді. Газфракциялаушы аппаратта бензин стабилизациясымен араластырып, онда еріген газдарды бөліп алады. /ГФУ/. Компрессорда І қысылған газ /71-сурет/ 10 н /м немесе 1, 5х10 н/м қысымда стабильді емес бензинмен араласып, онда құрамында үш және одан да көп көмірсутектері бар көмірсутектер стабильді емес бензинмен толтырылған ректификациялы коллонада. Метаннан, этаннан және сутектен тұратын газ, отын ретінде немесе пиролизде қолданылады. Қайнатқыштағы 5 бумен қыздырылған бензин бірте-бірте коллонналардан өтіп 3-ші коллонада басым бөлігі пропаннан және пропиленнен тұратын бу түріндегі С фракциясы, 4-ші коллонада С фракциясы бөлініп және стабильді бензин алынады. Кейде негізгі коллонада изопентан бөлінеді.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz