Дүниежүзілік мұнай нарығының қазіргі жағдайы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Дүниежүзілік мұнай нарығының қазіргі жағдайы 1
Дүниежүзілік тауар нарығы жүйесіндегі мұнай нарығы. 1
Дүниежүзүлік мұнай нарығының қазіргі тенденциясы. 6

Дүниежүзілік мұнай нарығының қазіргі жағдайы

Дүниежүзілік тауар нарығы жүйесіндегі мұнай нарығы.

Нарық барлық жерде бар. Мұнда кәсіпорын және жеке тұлғалар сату-сатып
алу қатынастарына қатысады.
Нарық туралы айта келсек, мұнда нарықтың үлкен және кіші, жергіліпті
және глобалды болып келеді. Экономикалық әдебиетте тауар нарығына келесі
анықтау болады - өндірушілер және тұтынушылардың ішіндегі белгілі бір
тауардың өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы экономикалық қатынасты
айтады. Айта кететін, нарықтарды әр түрлі классификацияларға бөледі.
Мысалы, материалды өндірістер тауар нарығы мұны қоғамдық өндіріс, ал машина
және құрал-жабдықтар нарығы. Минерал шикізат және жанармай, ауыл-
шаруашылығы шикізат нарығы – бір неше салалық тауар сапасына жатады. Осыған
орай мұнай нарығы жанармай және энергетикалық шикізат нарығына жатқызуға
болады. Мұнай нарығы әр елдің экономикасының дамуына маңызды болып келеді,
себебі бұл стратегиялық маңызды өнім өндірістің қозғаушы күші болып келеді
және бұл елдің бюджетін толықтыруға жақсы қайнар көзі болады.
Айта кететін 2000-жылдың басында дүниежүзінде мұнай қоры, өндірудегі
қазіргі деңгейін алсақ ол шамамен 42 жылға жетеді, ал газ 62 жылға.
Мұнайдың дүниежүзілік қоры, өндірудегі қазіргі технологиясы бойынша 138,5
млрд.т. ал газ 143,9 млрд.м3 болады. Дүниежүзілік мұнай қорының 78% 11 елде
орналасқан олар ОПЕК мүше елдері. Ал 43 % газ қоры ТМД елдерінде
орналасқан. Мұнай қорының негізі орналасқан елдер, млрд.т : Сауд Аравиясы
–35,4; Ирак-12,7, Венесуэла р.о ТМД елдер 7,7; Мексика –5,4; Ливия –3,9;
Қытай – 3,3;
Табиғи газдың қоры бойынша млрд.м3 ТМД елдері –55,9; Иран-22,9; Катар
–8,5, БАЭ –5,8; Сауд Аравиясы –5,3; АҚШ-4,7; Венесуэла-4,0; Алжир –3,7,
Нигерия –3,3, Ирак- 3,1. Дүниежүзілік экономикада мұнайға баға үлкен роль
атқарады. Мұнай және оның өнімдері халықаралық саудада маңызыды орын алады.
Мұнайға баға өзгеруі мұнайэкспорттаушы және мұнай импорттаушы елдеріне әсер
етеді. Егер мұнайға баға жылдам өссе импортерге тиімді, ал экспортерге
тиімді емес. Мұнайды импортерге төмен баға экономиканың дамуына оң әсер
етеді. Ол қалың прессті азайту сияқты болады. Бұл импортер – елге
монарарлық саясатты жеделдету төмен процентін ставканы сақтап қалу және
экономиканың жылдам дамуына алып келді. Ал төмен баға мұнай газ
компанияларына кері әсер етеді. Мысалы Oіl and Gas Jouvnal журнал мәліметі
бойынша. АҚШ-тың 119 мұнай – газ компаниясының ахуалы 1997 жылға қараған
1998 жылдың бірінші жарты жылдығындағы 44% аз болды. Қазіргі кезде мұнай
бағалары жоғары болған жағдайда ОПЕК елдердің небірі пайдасы 2 есе болды,
2000 жылдға басымды салыстырғанда.
Мұнайға баға түскен кезде көптеген елдер мұнай салысына салық
реформасын жүргізуі. Мысалы Ұлыбритания, оның салық жүйесі су жақсыларына
жатқызады. 5-6 жыл бұрын мұнда мұнайгаз салығы. ( Petroleum Revenue Tax)
алынып тасталады. Қазір мемлекеттің үлесі 31 % -тік корпоративтік салықпен
бітеді. Мұның себебі жаңа кен орындар кішкене болып келеді, экплуатациялық
шығындар көп болады. Норвегияда мемлекет үлесі пайдаға 50% салық және 28 %
корпоративтік салықпен, АҚШ-та 50-75% пайдасы салық және роляты жүйесін
Үкімет жинап алады. Басқа мысал Индия, мұнда Қ Милис 1997 жаңа салық
кодексі қабылданды мұнда, барлау және өндіру жұмыстарына 7 жылдық салық
каникулы болады. Дифференциалдық роялтын енгізді жердегі объектілерге 12,5
% жел өрте 10 % және терең су асты объектілеріне бірінші 7 жылдықта
азайтылған ставка бойынша болады.
АҚШ-та континентальды шельфке қатынасты заң бекітілді, онда лицензия
уақытын ұзартады. Румынияда өзінің салық жүйесін өзгертіп шетел инвесторына
пайдаға салынатын салықты 25 %-тен 20%-ке азайтты.
Қазақстаннан мұнай өнеркәсібіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.