Дүниежүзілік мұнай нарығының қазіргі жағдайы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Дүниежүзілік мұнай нарығының қазіргі жағдайы1

Дүниежүзілік тауар нарығы жүйесіндегі мұнай нарығы. 1

Дүниежүзүлік мұнай нарығының қазіргі тенденциясы. 6

Дүниежүзілік мұнай нарығының қазіргі жағдайы

Дүниежүзілік тауар нарығы жүйесіндегі мұнай нарығы.

Нарық барлық жерде бар. Мұнда кәсіпорын және жеке тұлғалар сату-сатып алу қатынастарына қатысады.

Нарық туралы айта келсек, мұнда нарықтың үлкен және кіші, жергіліпті және глобалды болып келеді. Экономикалық әдебиетте тауар нарығына келесі анықтау болады - өндірушілер және тұтынушылардың ішіндегі белгілі бір тауардың өндірушілер мен тұтынушылар арасындағы экономикалық қатынасты айтады. Айта кететін, нарықтарды әр түрлі классификацияларға бөледі. Мысалы, материалды өндірістер тауар нарығы мұны қоғамдық өндіріс, ал машина және құрал-жабдықтар нарығы. Минерал шикізат және жанармай, ауыл-шаруашылығы шикізат нарығы - бір неше салалық тауар сапасына жатады. Осыған орай мұнай нарығы жанармай және энергетикалық шикізат нарығына жатқызуға болады. Мұнай нарығы әр елдің экономикасының дамуына маңызды болып келеді, себебі бұл стратегиялық маңызды өнім өндірістің қозғаушы күші болып келеді және бұл елдің бюджетін толықтыруға жақсы қайнар көзі болады.

Айта кететін 2000-жылдың басында дүниежүзінде мұнай қоры, өндірудегі қазіргі деңгейін алсақ ол шамамен 42 жылға жетеді, ал газ 62 жылға. Мұнайдың дүниежүзілік қоры, өндірудегі қазіргі технологиясы бойынша 138, 5 млрд. т. ал газ 143, 9 млрд. м ³ болады. Дүниежүзілік мұнай қорының 78% 11 елде орналасқан олар ОПЕК мүше елдері. Ал 43 % газ қоры ТМД елдерінде орналасқан. Мұнай қорының негізі орналасқан елдер, млрд. т : Сауд Аравиясы -35, 4; Ирак-12, 7, Венесуэла р. о ТМД елдер 7, 7; Мексика -5, 4; Ливия -3, 9; Қытай - 3, 3;

Табиғи газдың қоры бойынша млрд. м ³ ТМД елдері -55, 9; Иран-22, 9; Катар -8, 5, БАЭ -5, 8; Сауд Аравиясы -5, 3; АҚШ-4, 7; Венесуэла-4, 0; Алжир -3, 7, Нигерия -3, 3, Ирак- 3, 1. Дүниежүзілік экономикада мұнайға баға үлкен роль атқарады. Мұнай және оның өнімдері халықаралық саудада маңызыды орын алады. Мұнайға баға өзгеруі мұнайэкспорттаушы және мұнай импорттаушы елдеріне әсер етеді. Егер мұнайға баға жылдам өссе импортерге тиімді, ал экспортерге тиімді емес. Мұнайды импортерге төмен баға экономиканың дамуына оң әсер етеді. Ол қалың прессті азайту сияқты болады. Бұл импортер - елге монарарлық саясатты жеделдету төмен процентін ставканы сақтап қалу және экономиканың жылдам дамуына алып келді. Ал төмен баға мұнай газ компанияларына кері әсер етеді. Мысалы Oіl and Gas Jouvnal журнал мәліметі бойынша. АҚШ-тың 119 мұнай - газ компаниясының ахуалы 1997 жылға қараған 1998 жылдың бірінші жарты жылдығындағы 44% аз болды. Қазіргі кезде мұнай бағалары жоғары болған жағдайда ОПЕК елдердің небірі пайдасы 2 есе болды, 2000 жылдға басымды салыстырғанда.

Мұнайға баға түскен кезде көптеген елдер мұнай салысына салық реформасын жүргізуі. Мысалы Ұлыбритания, оның салық жүйесі су жақсыларына жатқызады. 5-6 жыл бұрын мұнда мұнайгаз салығы. ( Petroleum Revenue Tax) алынып тасталады. Қазір мемлекеттің үлесі 31 % -тік корпоративтік салықпен бітеді. Мұның себебі жаңа кен орындар кішкене болып келеді, экплуатациялық шығындар көп болады. Норвегияда мемлекет үлесі пайдаға 50% салық және 28 % корпоративтік салықпен, АҚШ-та 50-75% пайдасы салық және роляты жүйесін Үкімет жинап алады. Басқа мысал Индия, мұнда Қ Милис 1997 жаңа салық кодексі қабылданды мұнда, барлау және өндіру жұмыстарына 7 жылдық салық каникулы болады. Дифференциалдық роялтын енгізді жердегі объектілерге 12, 5 % жел өрте 10 % және терең су асты объектілеріне бірінші 7 жылдықта азайтылған ставка бойынша болады.

АҚШ-та континентальды шельфке қатынасты заң бекітілді, онда лицензия уақытын ұзартады. Румынияда өзінің салық жүйесін өзгертіп шетел инвесторына пайдаға салынатын салықты 25 %-тен 20%-ке азайтты.

Қазақстаннан мұнай өнеркәсібіне көзқарас екі дүниені көрсетеді.

Бірінші дүние - бұл экономикасы дамыған елдер (ОЭСР елдері) мұнда 750 млн. адам тұрады, ол күніне 40 млн. баррель мұнайды тұтынады. Бұл нарықты дамыған деуге болады.

Мұнда "Дамыған" деген термин бұл жағдайы нарықтың болашағын көрсетеді. Экономикасы дамыған елдерде мұнайды электр энергиясын алуға, бөлмелерді жылытуға арналған шикізат орнына табиғи газ пайдалануда. Сондықтан болашақта мұнай өнімдеріне сұраныс негізінен транспортқа болады. Европада мұнай транспорт сферасына тұтынушы бағасының жоғарғы деңгейде болуы ОЭСР елдерінде жаңа мұнайлығын құру мүмкіндік болмай тұр.

Мұнай компаниялардың басқа көзқарасы бойынша дүниенің екі жағын қарастыру, мұнда 5млрд. адам тұрады, ол күніне 35 млн. баррель мұнай тұтынады. Осыған қарап сұраныстың өсуі осында болады. Дамушы елдерде газ инфраструктурасы болғандықтан, мұнда газды тұтынуы сұранысының өсуі болашағы бар. Болашақта мұнай индустрияның дамуына Қытай, Индия, Латын Америкасында. Ресейде, бұрынғы КСРО республикаларында, Африкада үлкен потенциал көруге болады. Көптеген мамандар айтуы бойынша жаңа мұнай тұтынушыларды осы дамушы елдерден көруге болады. Бұл Қытайда, Индияда болады, және Ресейде болады себебі оның мұнай қоры 40 жылға жетеді, және ішкі экономикалық кризис болып тұр.

Мұнай саласы қазір жаңа дәуір табалдырығында тұр, мұнда баға тікелей шығындармен анықталмайды. Мұнай саласында бәсекелестік өте қатты. Бірақ жоғары шығындарды тұтынушыға жоғары баға арқылы жібереді. Сондықтан олар шығындарын азайту керек. Азайту үш жақпен көзделеді: адамдар, технологиялар және накладной шығындарды айтуға болады. Өз үш шығындардың ішінен подладный немесе дополиительный шығындарды қарауға ең оңай. Оған офистер, қымбат жиһаздар және т. б. жатады. Наклодной шығындар өзінше жақсы, бірақта олар сальдоны азайтады және акционерлердің дивидендін азайтады. ТНК барлық жерде экономдайды, ол зәулеім офис емес, таза, командировка шығыстарын қарайды, жабдықтаушыларға өздерінің минималды бағаларын ұсынады.

Технологиялар - өте қиын сұрақтар туғызады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.