Ауалы сукөтергіштер – эрлифттер
Ауалы сукөтергіштер - эрлифттер тек қана шахталарда батып кеткен оқпандардағы және кейбір жағдайда ғана шахта оқпандарының кіреберіс және тереңіндегі суларды арнаулы бұрғы ұңғымалары арқылы кері айдау кезінде қолданылады. Эрлифттің жұмысы біріккен ыдыстардың физикалық заңына негізделген: онда біртегі сұйықтық бір деңгейде сақталады; және керісінше, біртегі емес сұйықтықтарда ыдыстағы сұйықтық аз үлесті салмақпен жоғарғы деңгейді йемденеді, неғұрлым сұйықтық көп үлесті салмақпен, - сұйықтықтар деңгейі сол сұйықтықтардың үлесті салмағына кері пропорционалды. 80 - суретте эрлифттің шахталарды кері айдау кезіндегі әрекеті сұлбаланған.
80 - сурет. Эрлифт әрекетінің сұлбасы.
Айдама құбыр А өзінің төменгі бөлігімен Н деп аталатын эрлифттің бату тереңдігіне дейін түсіріледі. Айдама құбырдың осы бөлігінде араластырғыш бар(форсунка 80-сурет) . Сол араластырғыш арқылы айдама құбырға ауа беріледі. Бұл жерде қысымдалған ауа сумен араласып ауадан салмағы әлдеқайда аз эмульсия қоспасын түзеді.
Н биіктіктегі су діңгегінің арқасында, су мен ауа қоспасы салмағы жеңіл болғандықтан айдама құбырдың су ағар тесігіне дейінгі Но биіктікке көтеріліп, сыртқа төгіледі. 81 - суретте шахталық эрлифттің 3 негізгі қондырғы сұлбалары келтірілген. Оның бірінде а - құбыры көрсетілген. Ол б - құбырына кигізілген, ал б - құбырдың жоғарғы бөлігіндегі в орны нығыздалып жабылған. Ал г - құбырмен айдалған сығымдалған ауа құбырлар арасындағы сақиналанған жіңішке құбыр арқылы төмен түсіп, а - құбырының төменгі етегіне келеді, сол құбыр арқылы сумен қосылып жоғары көтеріледі.
Ал 2 - сұлбада ауаның г құбырымен келіп, а құбырының төменгі жағынан кіретіні бейнеленген.
Соңғы 3 - сұлбада екі су діңгегінің йінді құбырды құйылым деңгейінің төменгі деңгейін толтыратыны, яғни бұл жерде сорғының сұйықтыққа енбейтіні көрсетілген, ал қалған жақтарымен қондырғы алдыңғыларға ұқсайды.
81 - сурет. Эрлифттер сұлбалары.
Соңғы сұлба суды деңгейжиектен деңгейжиекке айдау үшін (82 - суретте көрсетілгендей) және шахта оқпандарының кіреберісіндегі су ұстағыш қондырғылардағы суды эрлифт
82 - сурет. Суды деңгейжиектен деңгейжиекке айдау үшін қолданылатын эрлифт әдісі.
арқылы кері айдау үшін жиі қолданылады.
Эрлифттің шығыны негізінен:
а) Н - араластырғыштың бату тереңдігін анықтауда;
б) қондырғының қалыпты жұмысы үшін керекті, сығымдалған ауаның қысымы мен санын анықтауда;
в) айдама құбыр және ауа құбырының диаметрін анықтауда қорытындалады.
Эмульсияның жоғары көтеріліп, эрлифттің айдама құбырынан асып төгілуі үшін, және келесі шартты сақтау үшін араластырғыштың бату тереңдігі өте қажет:
γ в Н > γ э (Н + Но) ,
мұнда: γ в - судың үлесті салмағы;
γ э - ауа мен су қоспасының (эмульсияның) үлесті салмағы;
Н - шахта немесе ұңғыма оқпанындағы судың деңгейінен төменгі, араластырғыштың бату тереңдігі, м;
Но - су көтерілуінің жұмыс кезіндегі биіктігі (шахта немесе ұңғыма оқпанындағы судың деңгейінен жоғары төгілу деңгейіне дейінгі), м;
Н
* 100 = β қатынасы - эрлифт араластырғышының бату пайызы деп аталады.
Н + Но
Тәжірибелер мен сынақтардың көрсетуі бойынша, ең ыңғайлы немесе пайдалы бату пайызы β 40-тан 70-ке дейінгі аралықта орналасқан. Онда Н пен Но арасында келесі қатынастық пайда болады:
2, 33 Но ≥ Н ≥ 0, 67 Но.
Батудың пайызы төмен болса, эрлифттің П. Ә. К күрт азаяды да, сығымдалған ауаның шығыны өсе түседі. 9 - кестеде су көтерілуінің әртүрлі биіктіктері үшін β мәндері келтірілген.
9 - кесте. Су көтерілуінің әртүрлі биіктіктері Н үшін β мәндері
6
9
12
15
18
24
30, 5
38
46
53
61
55 - 70
55 - 70
50 - 70
50 - 70
50 - 70
50 - 70
45 - 70
45 - 65
40 - 65
40 - 60
40 - 60
65 - 70
65 - 70
65 - 70
65 - 70
65 - 70
65 - 70
65 - 70
65
60 - 65
55 - 60
55 - 60
76
91
106
123
137
152
168
183
198
213
40 - 60
37 - 55
37 - 55
37 - 50
36 - 45
35 - 45
35 - 45
35 - 45
35 - 45
35 - 40
55 - 60
50 - 55
50 - 55
45 - 55
40 - 45
40 - 45
40 - 45
40 - 45
40 - 45
40
Айдама құбырсымның төтенгі төменгі жағының ұзындығы(араластырғыштың ортасынан есептегенде) 2-3 м құрау керек(80-сурет) . Сығымдалған ауаның керекті шығыны мына формула арқылы, практика үшін жеткілікті дәлділікпен анықталады:
RHo
V = --- H+10
23lg 10
V - атмосфералық қысымдағы ауаның көлемі, 1 м 3 суды көтеру үшін, м;
R - әрекет коэффициенті, эмпирикалық формуламен анықталады.
R=2, 17+0, 0164 Но;
Но - су көтерілуінің жұмыс деңгейі, м;
Эрлифттің жұмысына қажетті компрессордағы сығымдалған ауаның жеткілікті қысымы мына формула арқылы анықталады;
H
Рк = -- + ∆Р
10
Рк - компрессордағы сығымдалған ауаның жеткілікті қысымы, кг/см 2 .
∆Р - компрессордан араластырғышқа дейінгі ауа құбырындағы екпіннің жоғалуы, кг/см 2 .
Айдама құбырдың диаметрін табу үшін төменде келтірілген түсініктемеден байқауға болады. Эмульсияның құбыр бойымен жоғары көтерілу шамасында, ауа көпіршіктері кеөейеді де, қоспаның үлесті салмағы азаяды да, ауаның қысымы төмендейді. Айдама құбырдың төгінді жерінде ауа шамамен атмосфералық қысымда болады. Ауаның ісінуіне байланысты, көтерілу кезінде, құбырдағы қоспаның қозғалу жылдамдығы бірте-бірте көбейіп, суағардың денгейіне дейін көтеріледі. Бұл жылдамдық белгілі бір көлемге жетіп эрлифтің өндірісін төмендетуі мүмкін. Құбырдағы судың араластырғышқа дейінгі жылдамдығы әдетте 1-2м/сек болса, кей жағдайда 2, 5 м/сек. Терең шахталарды немесе терең ұңғымаларды кері айдау кезінде эмульсияның қозғалыс жылдамдығы көрсетілген шамадан жоғары болса, сатылы айдау құбырын қолданып, оларды шамасынша жоғары көтеріп, диаметрді үлкейтуге және әр бөлімшедегі эмульсияның қозғалыс жылдамдығын қамтамасыз етуге болады. Бұл жағдайларда құбырсымның жоғарғы бөлігінің диаметрі төменгі бөлігінің диаметрінен шамамен 1, 5-2 есе үлкен болуы керек. Ауа құбырдағы ауаның қозғалыс жылдамдығы секундына 15-20м-ді құрайды. 10 және 11- кестелерде эрлифт құбырсымдарының әр түрлі өндірістердегі шамамен алғандағы өлшемдері мен сұлбалары берілген.
10 - кесте. Параллель орналасқан эрлифт құбырларының өнімділігі мен өлшемдері.
4, 5
11, 5
14, 6
23, 5
34 - 45
45 - 68
68 - 79
79 - 114
114 - 170
170 - 227
227 - 454
34
51
63
76
89
102
114
127
152
178
203
102
102
152
152
203
203
203
254
304
355
355
13
19
25
32
32
38
38
51
63
63
76
51
63
76
89
102
114
127
152
178
203
229
98
108
127
146
175
187
200
240
279
305
-
400
415
550
660
825
940
1100
1265
1575
1800
1830
11-кесте. Құбырлары шоғырлана орналасқан және ауа бір орталықтан берілетін эрлифт құбырларының өнімділігі мен өлшемдері.
3, 4 - 5, 8
6, 8 - 11, 4
11, 4 - 16
16 - 23
23 - 34
34 - 45
45 - 57
57 - 68
68 - 102
102 - 136
136 - 182
182 - 227
227 - 284
284 - 341
38
51
63
76
89
102
114
127
152
178
203
228
254
279
76
76
102
102
127
152
157
178
203
228
254
278
304
330
9, 5
13
19
25
27
32
32
38
51
63
76
76
86
89
36
44
57
70
83
95
108
120
146
-
197
222
248
273
205
305
355
405
460
510
510
610
710
810
915
1015
1130
-
Эрлифттің П. Ә. К-і өте төмен және әдетте 0, 2 - 0, 3 аралықта орналасады. Бірақ Я. С. Суреньянцтың Эрлифттер деп аталатын арнаулы жұмысында эрлифттің бұрғылау ұңғымасындағы жобалау және пайдалану тәртіптері жан-жақты қаралады. Бұл жерде, дұрыс есептеуде және эрлифтті қондырғының негізгі элементтерін қарауда, эрлифттің П. Ә. К-і 0, 35 - 0, 38-ге және ең көп дегенде 0, 42-ге жетуі мүмкін.
Эрлифтің ең жоғарғы үнемділігі 1см 2 қимасына 1, 0-1, 2 м 3 /сағ дейін жетеді. Эрлифттердің төменгідей жетістіктері бар;
1. қондырғының қарапайымдылығы және әрекеттің сенімділігі ; олардың қондырғысына керек болған жағдайда көмілген шахтадағы кез-келген құбырды пайдалануға болады және олар жөндеуді қажет етпейді деуге болады;
2. ертелі-кеш қадағалауды қажет етпеуі;
3. аз көлемді (көлденең қимада)
4. ілінген сорғылармен салыстырғанда түсірімнің аздығы; өйткені эрлифттің құбырлары әр түскен сайын өте көп терендікке түсіріледі ;
5. жұмыс барысындағы қаупсіздік және
6. суды шамамен және құммен бірге көтерудегі жарамдылығы.
Эрлифтер, алдында айтып өткендей, тек қана шахталарда батып кеткен қазбаларды кері айдауды және кей жағдайда оқпандардың кіреберісінде және тереңдетулерінде қолданады.
Эрлифтің кемшілектеріне белгілі бір бату тереңдігінің қажеттілігі, сондықтан кері айдау қондырғысыз көмілген шахталарды кері айдау мүмкіншілігінің жоқтығы және П. Ә. К жатады. Кеніш компрессорларыдағы сығымдалған ауаның қысымы әдетте 6 - 7 атм. құрайды. Осы қысымға байланысты суды эрлифтпен көтеру биіктігі Но, β = 40%-да 85-100м және β = 30%-да 130-150м-ге жуық болады.
Эрлифтің айдама құбырындағы судың жоғарыға шығу аузындағы көбіктің болуы, беріліп тұрған сығымдалған ауаның артықшылығы көрсетеді.
Ауа құбырына орнатылған ысырма арқылы, ауа түсімін реттеп, оған жол бермеу керек. мысылы: келесі жағдайларда эрлифттің негізгі параметрлерін анықтау. Эрлифттің өндірімділігі Q = 150 м 3 /сағ және су көтерілуінің биіктігі Н о = 55м. 9 - кестеде берілген β = 55 араластырғыштың бату пайызын қабылдаймыз. Араластырғыштың бату тереңдңгң мына формуламен анықталады:
Н
---* 100 = 55, бұл жерде Н = 67 м.
Н + Но
... жалғасыСіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz