Жоғары мектеп дидактикасының даму процесі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

әл - Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Физика факультеті

Р Е Ф Е Р А Т

Тақырыбы:

Жоғары мектеп дидактикасының даму процесі.

Орындаған:

Радиофизика және электроника бөлімінің

ІІІ курс 313 топ студенті Шабданұлы Еркін

Тексерген: Мамырайым Бекжанбек Болатұлы

Алматы 2005

Жоғары мектеп дидактикасының даму процесі.

Дидактика оқыту теориясын анықтап, адамның танымдық, ойлау қызметінің жалпы заңдылықтарын зерттейді. Бұл процестің өзі оқытушының оқу процесін әрі ұйымдастыру, әрі басқару шеберлігіне және студенттердің белгілі бір берілген тапсырмаларды өздігінен орындау бідіктілігі мен ғылыми түсінік - танымын дербес дамыту әрекетіне ыңғайлап беру амалдарына қарай айқындалады.

Дидактика барлық пәндердің жалпы ережелерін, заңдылықтарын, принциптерін оқыту теориясы тұрғысында қарастырады. Аталған заңдылықтар оқу қызметінде әрбір пәннің сипатын айқындайды. Мұнымен бірге әрбір пәннің өзіне ғана тән ерекшелігі бар, оған қарап оқытудың мақсаты, мазмұны, студенттердің қабылдаумүмкіндіктері белгіленген. Дәл осы пәннің ерекшелігі оның әдістері мен дидактикалық даралық мәнін, педагогкік ғылыми дәрежесін, дәріс берудегі, оқытудағы принциптері мен оқу пәнінің нақты зерттелім жүйесін ажыратуға мүмкіндік туғызады.

Дидактика өткен тарихымыздың, ғұлама даналарымыздың ғалымдық кеңістігі ең озық жетістіктерін меңгерудің нәтижесінде дамып келеді. Әрине, мұнымен бірге дидактика әрбір жаңа қоғамда жаңа міндеттерді шешеді, жаңа талап - мүдделерге сәйкес жоғары иерархияға көтеріледі. Бүгінгі таңда танымдық ойлау әрекетінің тек ұстанымымен шектелмей, ғаламдағы шығыс философиясының мұратты ұстанымының ментальды құнын меңгеруде студенттерді ғылым салаларының негіздерінен рухани қуат ала білу амалына ұмтылдырады.

Дидактиканың өсіп - өнуіне талай білді ғалымдар еңбек сіңіргені жөнінде алдымен мектеп төңірегінде М. Н. Скаткин, И. Я. Лернер, одан кейін жоғары мектептің тыныс - тіршілігіне қатысты Н. Д. Хмель, Т. С. Садықов, А. Е. Әбілқасымова, А. А. Бейсенбаева, Ж. Б. Қоянбаев және т. б. өзіндің мектебі қалыптасты.

Жоғары мектепте оқытудың дидактикалық негізі - шешуге тиісті мақсаттары мен міндеттері. Бұл зерттеудің көздейтін мақсаты - студенттердің танымын ізгілік сипатына ыңғайлау, оның философиялық негізін жасау, білімді психологиялық - педагогтік біртұтастықта меңгеру, құзырлығын жоғары көтеру үшін және жеке тұлғалардың өзара қатынасын кәсіпкік мамандыққа ыңғайлап құру.

Курстың дәріс бөлімін дұрыс құру, оған үндестерін семинар және тәжірибешілік сабақтарды өткізу, материалдарды көрнекті де терең меңгерудің амалдары мен технологиясын сұрыптау, барлық өтілетін дидактикалық нысандардың кіші „элементтері” (Н. Д. Хмель) ізгілік сипатына жинақтау, студенттің білім қажетсіну уәжі мен өздігінен ізденісін арттырмақ. Оқитын белгілі бір курстың жетістікке жетуі үшін төмендегі міндеттерді шешу көзделеді:

Әр пән оқытушысы өзінің мамандығына орай философиялық негізін табуы;
Танымның психологиялық - педагогтік негізін жүзеге асыру үшін мынандай ұсыныстар нысанаға алынады:

А) әр адамның қайталанбас ерекшелігі, психологиялық тәртібі ескеріледі;

Ә) жеке тұлғаның ең жоғары құндылығы мақсатына, жетістікке жетудің құралы ретінде пайдаланылады;

Б) студенттің таным белсенділігінің шығармашыл қуатын, мінез-құлқын ғылыми еңбекке баулу басты назарда. Бұл тек сыртқы қозғаушы күш болса, студентті оқу, ғылыми еңбек қызықтырмайды. Ол тек ішкі ұстанымға әсер етумен құнды. Осы арада ішкі қозғаушы күш (М. Скаткин, В. Данилов) таным қызметін жоғары дәрежеге көтереді. Студенттің іскерлігі, қабілеті, икем - дағдысы семинар, тәжірибешілік сабақтарда айқын көрінеді. Бір студент өздігінен тыңдаған дәрісін 70% көтерсе, екіншісі 30%, ал, үшіншісі небәрі 5% көтереді. Ойланбай істелген оқытушы тарапынан сыртқы әрекет, қозғаушы күш кейде студенттің танымдық белсенділігін жойып жіберуіне ықпал ететіні тәжірибеде белгілі.

В) жеке психикалы құбылыстың келесі бір адамға қозғаушы күш сапасында келіп, оның екінші бір адамның танымына бір ерекше ықпал етуінің амалын табу;

Г) студент рухының биік болуына ізгілікті сипатының негізін дидактикалық нысан арқылы қабылдату.

3. Жоғары оқу орнында оқыту теориясының дидактикалық негізінің бүгінгі жетістіктері мен ағымдағы мәселелерін таныстыру.

4. Жалпы әлемдік, ұлттық, ТМД елдеріндегі оқыту теориясы мен дидактикалық метериалдарды бірлікте әзірлеудің тарихы мен жағдайына шолу беру;

5. Оқыту технологиясынан үлгі беру, оқыту теориясының дидактикалық материалын іріктеуге нұсқау жасау;

6. Дидактикалық материалдарды біртұтастыққа жинаудың, оқыту процесінің мамандығын меңгеруде студенттердің жауапкершілігін арттыру; әсіресе, олардың жұптық одақтық, ынтымақтыстық психологиясын орнықтыру.

7. Жоғары оқу орынының оқытушыларына мамандандырылған мінездеме беру.

Жоғары мектепте оқытудың дидактикалық негізінің құрылымына оқыту теориясының дидактикалық нысаны және оқыту процесін жобалау, студенттерді ізгілікке тәрбиелеу, оларды басқару жатады. Басқару мәселесінде мынандай блоктар міндетті түрде қарастырылады:

1 - дидактикалық нысанның оқыту процесіндегі көріністің сипаты;

2 - басқару нәтижесінде жететін оқыту теориясының дидактикалық негіздердің жүйе мінездемесінің сипаты;

3 - мақсатқа, жетістікке жетуді бақылаудың тәсілі, жоспарланған жұмыс пен оның арасындағы мектептің тарихи - әлеуметтік жүйесіне жауап береді.

Бірінші блок жоғары мектептің тарихи - әлеуметтік жүйесіне жауап береді.

Екіншіде, білім теориясының оқыту теориясына ықпалы, дидактикалық негіздер жүйеснің әр түрлі деңгейлерін анықтап, оқу процесінің түрлерін ажыратады.

Үшіншіде, тек әдістер мен технологиялар емес, тәрбие мәселелерін де қамтиды. Әрине, бұл тек оқыту мазмұны арқылы жүзеге асады.

Төртіншіде, білім нәтижесін тексерудің амал - тәсілдері іріктеледі (ІІІ тарауда анықталады) .

Танымдық қызмат - адамның қоғамда өмір сүруінің тәсілі. Бұл категория жайлы философ - даналарымыз өз тұжырымдарын айтып кеткен.

Танымдық қызмет жайын психология тұрғысынан қарастырсақ, адамның ортаға, әлемге, табиғатқа қатысының танымдық белсенділігі және өзі қабылдап тұрған құбылысты өзгертуге қосқан үлесі. Сыртқы әлемнің адам танымына әсері оның өзіндік өзгерістеріне әсер етпек.

Танымдық қызмет адамның маңыздылық деңгейін ғана анықтап қоймайды, мұнымен бірге мәдени деңгейінің түпнұсқалы тіректерін, адами әлемін, жан дүниесін айқындап береді.

Қорыта келгенде, ұлықтап отырған нысананың маңызын ашу процесінде ғылым мен білім меңгеруші үнемі ой - тұжырым, лексикалық қор, мәдени деңгей меңгереді. Нәтижесінде, өзі де шығармашылық өнім жасауға мүмкіндік алады.

Сонымен, проблеманы теориялық тұрғыда зерттеу нәтижесі мен тәжірибе - эксперимент жұмысының қорытындысы бізге мынадай тұжырым мен ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.