Материя және форма

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Материя және форма
Ұзақ тарихи замандардан бері адамзат ойы материяны зат деп түсінді,
яғни материя дегеніміз зат. Бірақ заттардың саналуан түрлері бар. Жансыз
зат, жанды зат т.т.
Материяны затпен барабар деп қараудың біршама ұзақ тарихы бар. Ежелгі
грек философиясында барлық саналуан заттардың түпкі тегі белгілі бір зат
деген көзқарас болған. Ол ең қарапайым зат. Мысалы Фалес үшін ол су,
Анаксимен үшін ауа, Гераклит үшін от, Демокрит үшін атом (заттардың ең
ұсақ бөлінбейтін бөлшегі) т.т. Күрделі заттардың барлығы қарапайым
заттардан шыққан, солардың құрамасы, құрамды заттар сондықтан да тұрақсыз,
өзгере береді. Күрделі заттар бұзылғанда алғашкц қарапайым заттарга
бөлінеді. Ал қарапайым біртекті заттар тұрақты.
Материя осы кезеңнен бастапақ материалистік бағытта бүкіл космостың
түпкі негізі, бүкіл әлемнің біртұтастығының шығатын тегі ретінде қаралады.
Олар үшін әлем әртүрлі заттардың кездейсоқ қосындысы ғана емес. Әлем
біртұтас нәрсе. Алғашқы грек материалистеріне біршама диалектикалық
көзқарас тән.
Жаңа дәуір философиясында (ХУП-ХУІП р.) қоғамдық өндіріс пен ғылымның
дамуы, қоғамдық еңбек бөліністің тереңдеуі материяны механикалық заттармен,
дәлірек айтқанда, заттардың механикалық қасиеттерімен теңгеруге жол ашады.
Материалистік ой енді материяны заттардың белгілі бір түрімен емес, олардың
барлығына тән ортақ қасиеттері мен байланыстыруга бейім.
Ал XIX ғасырда Фейербах болса материя барлық заттардың қосындысы деген
көзқарасқа ойысады. XX ғасырда ғана жаратылыстанудың, соның ішінде
физиканың табыстарына байланысты электромагниттік өрістің ашылуы
материалдық құбылыстардың заттан да басқа түрлері болатынын анықтады.
Әр дәуірдің материяны қалай түсінетіндігі ғылымның, танымның ғана
нәтижесі емес. Материя туралы адамдардың ойлары өз заманындағы өздерінің
дүниеге қатынасының, жалпы мөдениеттің көрінісі. Адамдардың материалдық
дүниені қаншалықты дәрежеде игерді, сол игерген мазмұннан, күштерден
қаншалықты дәрежеде өзінің әлеуметтік дүниесін жасады міне материя туралы
ең алдымен қоғамдық санада туатын көзқарастар осы жағдайларга байланысты.
Адамзат бүгінгі күнге дейінгі тарихында іс жүзінде материяны зат
түрінде біледі. Ол заттың әртүрлі қасиеттерін меңгерді, заттан көптеген
құралдар жасады т.т., яғни ол заттар дүниесінде тіршілік етеді. Өзі де сол
заттар дүниесінің, жанды тіршіліктің бірі. Дәуір өткен сайын, адамның
өндіріс қызметі жанжақты күрделі процеске айналған сайын, адамдардың
қызметтері саналуан болып кетті.
Адамдар табиғаттағы бар заттардан басқа, онда тіпті болмаған адамсыз
болуы мүмкін емес заттар жасайды. Ол ең алдымен ік жағынан табиғат
күштерімен барабар әлеуметтік ортақ құрылыс туғызады. Адамдардың іс-
әрекеттерінің нәтижесінде көбінесе заттық формада. Олардың бірбірімен
қоғамдық қатысты заттармен дәнекерленеді. Адамдар өздерін белгілейтін
затпен өзін коршаған.
Яғни адамзаттың бүкіл өткен тарихи тәжірибесі оны затқа универсалдық
мән беруге бейім етеді.
Затқа шексіз мән беруте қолайлы ахуал туғызатын дәуір әсіресе
байлықтың мүліктей немесе ақшалай қорланатын кезеңі. Бұл заманда мүліктің,
заттың, байлықтың адамдарга үстемдік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.