Қарттық философия. Мифтік сциентизм туралы



Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Ж О С П А Р
Қарттық философия 2
Мифтік сциентизм туралы 4
Ғылым контекстіндегі сциентизм 6

Қарттық философия

Сциентизм – ол философиялық - әлемдік позиция б.т. соған сәйкес білім
(жаратылыстану, математикалық, техникалық) абсолюттік құндылық болып
есептелсе ол тұтастай алғанда қоғамдық дамудың ең басты күші ретінде қызмет
етеді. Социализмді жақтаушылар әлеуметтік шешудегі ғылыми білімнің мағынасы
асыра сілтейді. Әлеуметтік ғалымдардың мүмкіндіктер ғылыми техникалық
прогресс жемісін де дұрыс бағаламайды..
Сциентизм дағдарыс: қарттық философия. Ғалымдар әлемі ғылымның кезекті
күнін әдеттегідей қарсы алады. Ғылыми трактарттарды оқуға қатты
кіріскендері соншалық тіпті олар бүкіл адамзат пен тіршілікте тітіркене
қарайды. Олар көше шуылынан біреудің қуанышты күлкісінен тітіркенуі,
асханаға кезекке тұру деген сөз оларға алтын уақытын жоғалтумен бірдей.
Дене жасушаларындағы әрбір ой бұлқынады, асығады, олар денені
агрессивті, дау-дамайлық (истеричный) немесе пассив, құлға айналдыруға
талпынады. Сонда көз алдында адам емес өзінің биологиялық қызметтерін бәсең
қалыпта орындайтын ойланғыш машина елестейді. Ой біреуді құрбан етуді талап
етеді. Құдайдың берген ақыл күшін өз бойынан сезген. Ғалым бар тіршілікті
ұмытады. өзін адам емес құдайдай сезінеді. Сол құдай бір-біріне қарама-
қарсы жүгірген адамдардың ақымақтығына күледі., оның үстіне осы тұлғаларды
жолықтырып қалмайын дегендей бойын аулақ ұшпайды. Бір сөзбен айтқанда
ғалымдар – бұл қол тигізбейтіндердің ерекше кастасы. Мәңгілік адамзаттың
ойымен мәңгүрттенген адамдар халықтың мизантроп д.а. ерекше қабатын
құрайды. Себебі қарапайым аталуы (смертные) адамдар жәй ғана өмір сүріп,
өмірдің әрбір қызығын көреді. Мәңгүрт ғылым өмір сүруіне қанағаттанбайды.
Өйткені ол үшін өмір тұнып тұрған талдау. Осы ғұмырдың тұмандануынан
(препарирование) осыған сәйкес өз санасында оның жойылуы. Ол өзінен тыс
өмірді өлтіре отырып тура сондай жетістікпен өз ішінің әлемінде өлтіреді.
Міне өз ойының 1 сағаттық қуатымен өмір сүрген ол осылайша қартаяды. Жоқ,
біздің ғылымның қиял емес, қиял деп бір дінді, яғни одан нені беруі мүмкін
емес. Соны өзінің ала-алатындай дін болуы тиіс. (Ф. Ницше, З. Фрейд, Э.
Фром Сумерки Богов. Москва 1990ж стр 142) Қарттың өмірден түңілу, тозу,
шаршаудың синонимі ретінде туындайды. Қарттық болашаққа ұмтылмайды – себебі
ол жер бетінен жойылуынан қорқады. Ол бергіннен көрі өткен күнді ойлағанды
ұнатады. Жастық шақ оның көз алдынан кетпейді. Ол тәуекел жасауға қорқады
және жастық шағында тәуекелге бел буған батылдығына күле қарайды. Осыдан
соң ол өмірден мүлде түңіледі. Осыдан тіріні өліден ажырататын қатерлі
белгілерге ол мойынсұна бастайды. Енді қарт өзінің идеалдарын жүзеге асвыру
үмітінен бас тартқаннан соң ештеңеге қызықпайды. Оған болашақ ешқандай
жаңалық әкелмейтіндей болып көрінеді. Керісінше ол болашақты кездесетін
әрбір қауіпті, елеулі, өзі білетін жаңалық деп ойлайды. Осылайша қарттың
сана сезімі, осы елеулі жаңалықтарды өзі тануға міндетті өткен өмірге,
жалпыға ортақ өмірге қарайлайды. (Гегель феноменология духа Москва 1977.
стр - 91) Абсолюттік төменде қозғалған білім мәселесі осындай ма? Мен
бәрін білгім келеді деген ұранды орындауға ұмтыла отырып, біз артында
рухани ажал тұратын қатерлі белгіге жақындай түсеміз. Кітаптан кітап оқып
әрбір асқақтаған ғалымжаны құндылық әлемі үшін бәрі – бір (безразличие)
мәні жоқ. Олардың ұқыпсыздығын өз атағын шығару жолында бой көрсетіп
қалатын дөрекілігін жиі байқаймыз. Бұл өзге әлем адамдары сияқты. Олармен
белгілі бір ара-қашықтықта және олардың өз өмірлерін бір арнаға сидырған
білім медиумдары ретінде ғана қарыс-м-қатынас орнатқым келеді.
Интелектуалдық, құлдық, қарттық ғұмырдағы құлдық сияқты бірегей бір
тұтастық. Дегенмен оның мағанасы әр алуан. Ол әрдайым физикалық қартаюы
емес жанның да қартаюы жиі кездесетін құбылыс. Білімге тұнып, ауырлаған
дене асқақтау сезімі жайлы ұмытады. Тиымның шамадан тыс болуы және ұяттың
шектелуі ол интелектінің дамуын бәсеңдете бастайды.
Сонымен, қарттық дегеніміз адамның дене қабатында көңіл-күй көрініс
табатын жан күйі. Көп білімділік өмірден оны босатпайды, алайда ойда қиял
бостандығы жиі ұшырасады. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Рационализм және иррационализм арасындағы философиялық айтыстың мәні мен мағынасы
Ғылым туралы пікірталастар: сциентизм және антисциентизм
Ғылым және ғылым философиясы
Ғылым тарихы мен философиясы пәнінің негізгі мәселелері
Адам және қоғам өміріндегі философиялық мәселелердің өзектілігі
Классикалық емес философия
Қазіргі кейбір философиялық ағымдарға ғылым мен философияны бір - біріне қарсы қою
Жаңа ғасыр философиясы
Детерминизм, индотерминизм, сциентизм, антисциентизм, синергетика, синкретизм терминдерінің анықтамалары
Екінші позитивизм
Пәндер