Байқоңыр қаласының статусы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
Кіріспе 1
Бөлім I. Байқоңыр қаласының статусы. 5
1.1. Байқоңыр қаласындағы Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының
арасындағы қарым – қатынасы. 5
1.2. Байқоңыр қаласын тексеру мерзімдері. 16
1.3. Қазақстан мен Ресей арасындағы халықаралық келісім 23
Бөлімi II Қазақстан мен Ресей арасындағы космодромды бірігіп пайдалану
туралы келісім. 34
2.1 Бұл мәселенің негізгі салалары. 34
2.2 Ресей Федерациясы салық жүйесінің ерекшеліктері 38
2.3 Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасы арасындағы космостық
кеңістікті игеру шаралары. 42
Қорытынды 46
Библиография: 49

Кіріспе

Өзектілігі: Бұл жұмыста Байқоңыр қаласының халықаралық статусы
қарастырылады. Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының арасындағы
Байқоңыр қаласының статусы туралы келісімді, құрылым тәртібі және оның
атқару орындары өкілеттілігінің статусы туралы 1995 жылдың 23 желтоқсанында
н.
Берілген Келісім бойынша мына мәселелер қарастырылған:
Байқоңыр қаласындағы заңды және жеке тұлғалардан жиналатын салық,
салықтан түскен кіріс және басқа да түсімдер толық түрде қала бюджетіне
аударылады.
Жұмыстың мақсаты:Байқоңыр қаласының халықаралық статусын көрсету оның
салық төлеу түрі болып табылады. Ресей Федерциясының заңына сәйкес қала
әкімшілігі кәсіпорындарға салықтық және басқа да жеңілдіктерді олардың
қызметтеріне бере алады.
Сонымен қатар, п 2 ст 19 Ресей Федерациясының 1991 жылғы 27
желтоқсанында №2118 – 1 Ресей Федерациясы салық жүйесі туралызаңына
сәйкес федералдық салықтар (оның ішінде салық көлемі, салық төлеу
объектілері, салық төлеушілері) және бюджетке аударылу тәртібі Ресей
Федерациясы құқықтық актілерімен белгіленеді. Сонымен бірге, аса қажет
жағдайларда Салық және жиындар туралы құқықтық актіде белгіленген бойынша
салықтық жеңілдіктер де қарастырылуы мүмкін.( п. 2 ст 17 Ресей Федерациясы
Салық Кодексінің 1 бөлімі)
Сонымен қатар бұл жұмыста газет және журнал беттерінен мақалалар
келтірілген. Сонымен қатар Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы
арасында осы екі мемлекет арасындағы келісім туралы анализ жүргізілді
Федералдық заң қосымша құн салығы және акциздар бойынша қосымша
жеңілдіктерді қарастырмаған.
Одан басқа, п.1 ст56 Ресей Федерациясы салық кодексі бойынша жеке
салық жеңілдіктерін беруге тиым салынған.
2001 жылы Байқоңыр қаласының әкімшілігі салықтан босату және
инвестициялар туралы қалада тіркелген біраз кәсіпорындармен жасалған
келісім бойынша жеңілдіктер қарастырылды. Осы келісімге сәйкес кәсіпорындар
Байқоңыр қаласының қала қорына салық жеңілдігінен түскен 3 пайыз
көлмеіндегі қаржыны аудару керек, бірақ ол 10 млн. рубльден кем түспеу
керек.
Қала бюджеті кірісіне 2001 жылы мақсатты қала қорына Байқоңыр қаласы
әкімшілімен шартқа отырған кәсіпорындардан 3443,5 млн.рубль, немесе 92,2
пайыз көрсетілген мерзімдегі кіріс көлемі бойынша, олардың ішінде
федералдық салықтар және жиында 19403,1млн рубль (99.9%) құраcа, берілген
салық жеңілдігі Байқоңыр қаласының кіріс бөлімінің 4,7 есесі көбейтті
қорытындысында федералды бюджетке 2001 жылы 19,4рубль түспеген. Ол қаржы
кәсіпорындар мен салық төлеушілерден заңсыз қалып қойған.
Ресейдің МНС инспекциясы қала бойынша және Байқоңыр ғарыш
аймағында жоғарыда аталған салық жеңілдіктерін мойындалған себебі салық
мекемесінің пікірі бойынша салық құқына сай келмейді. Салық төлетүлерге
ешқандай жеңілдіксіз толық түрде салық төлеуді талап етіп отыр. Бұл салық
мекемесінің талабы Мәскеу қаласы бойынша және Мәскеу облысының сот
орындарында салық төлеушілерімен дау – дамай туындаған сот шешімдері
бойынша салық төлеушілердің талап – тілектері бойынша салық
қанағаттандырылып, бұл салық мекемесінің табы заңсыз деп табылған. Қала
әкімшілігі Ресей заңдарына қарама – қайшы келмейтін салық жеңілдіктерін
беруге құқы бар, бірақ оны ешкімге де таңдап беруге құқы жоқ.
Бұл Байқоңыр қаласы бойынша салықтық жеңілдіктерді қарастыру туралы
сұрақтың шешімі жөнінде сот органдары Ресей Федерациясы және Қазақстан
Республикасы арасында Федералдық ғарыш орталығы оперативті кезекшілердің
көмекшілердің өзі де атын атауымен бас тартты. Қалада Росавиакосмос
Хруничев атындағы орталық Энергия және Прогресс зауыты сияқты біріккен.
Егер Мир станцияларының жасанды жлмен ұшуы ары қарай жалғастыратын болса,
ешқандай да кепілдік жоқ. Мир станциясының төтенше құлауының ондаған
модельдері бар. Біз Салют 6, Салют 7станцияларының құлауының күәсі
болғанбыз. Сол уақытта біз ол стнцияларының өмірін бірнеше айға созамыз
деп, біреуін басқара алмай қалдық екіншісіндегі жанар – жағар майды толық
құртқан болыппыз. Салық және оны жинау министрлігі (МНС) Байқоңыр қаласында
тіркелген 10 млрд. рубль акциздерін төлемеген 2 фирма аралығы ұзаққа
созылған дауды қарады. Ол фирмалардың іздері әлдеқашан суыған бірақ салық
органдары Байқоңыр компаниялары қуатты жалға алған мұнай өңдеу зауытының
соңына түседі. Одақ тарағаннан кейін-ақ біздің ғарыш айлағымыз құрдымға
кете жаздады. Жоғарғы әкімшілік органдары қаржы тапшылығына шағынуды әдетке
айналдырды. Нарықтық қатынастар дамуы арқылы жағдай оңға айнала бастады.
Ғарыштық ұшуға қатысты 17 Халықаралық конгресте көп мәселелер қарастырылды.
Бұл конгресс Алматыда және Байқоңырда болып өтті.

Бөлім I. Байқоңыр қаласының статусы.

1.1. Байқоңыр қаласындағы Ресей Федерациясы мен Қазақстан Республикасының
арасындағы қарым – қатынасы.

Қарым-қатынастар көкжиегі ғарышты игеру саласында да көбейе береді.
Елбасы байланыс жүйесі арқылы экипаж мүшелерімен сұхбаттасып
отырғанына қуанышты екенін айта келіп, Байқоңырдың ғарышкерлерд! аспан
әлеміне шығарып салуға қуанышты екенін айтып, сөз арсында Қазақстан -Ресей
ынтымақтастығын дамытуға екі елдің де мүдделілік танытатынын атап көрсетті.
Николай Бударин Қазақстан басшысына экипаж мүшелер! атынан ризашылығын
білдірді.
Негізгі алтыншы экспедиция экипажының командирі америкалық ғарышкер
Кеннет Бауэрсокс болып табылады. Бортинженер Николай Бударин, ал 2-ші
бортинженер Дональд Петтит. Үстіміздегі жылдың 24 қарашасында аспан
кеңістігіне аттанған экипаж шамамсн 2003 жылдың наурызында Жерге оралады
деп күтілуде. Халықаралық экспедициясының ғарышқа шығуының мақсаты —
Халықаралық ғарыш стансасының құрылысын жалғастыру, деген түсінік берд!
Елбасына Орталық, Машина жасау ғылыми-зерттеу институты бас директорының,
орынбасары — Ұшуды басқару орталығының бастығы Владимир Лобачев.
Нұрсұлтан Назарбаев Королевтағы "Энергия" зымыран - ғарыш
корпорациясына да соғып, оның өндірістің цехтары мен мұражайын аралап
көрді. Мұражайда КСРО ғарыш саласының барлық, қалыптасу, даму жолынан ақпар
беретін экспонаттар қойылыпты. Елбасы оның бәрін асықпай жүріп аралады.
Ғарыш саласындағы ынтымақтастықты арттыра түсудінң перспективалары да
сөз болды.
Ғарышты зерттеу жұмыстарына тәуелсіздік алғаннан кейін ғана толық
жол ашылды деуге болады. Оған дейін ғарыш кемелері біздің жерімізден
ұшырылды десек те
і
бәріміз біртұтас КСРО елі болдық, десек те, ғарыш есігі біз үшін тарс
жабық, тұрганы жасырын емес. Егемен ел болып, ғарыш айлағының қожайыны
атанғаннан кейін ғана ғарышта өз ғылыми-зерттеулерімізді жүрпзе бастадық,.
Ғарышты зерттеу ғылыми институты Елбасының, нұсқауымен 1991 жылы құрылды.
Тұңғыш қазақ ғарышкер! Тоқтар Әубәкіров сол жылы 2 қазанда ғарышқа
қазақстандық, ғалымдардың жасаған ғылыми-зерттеу бағдарламалары бойынша,
жұмыс істеді.
Соның нәтижесінде Арал теңізінің қайтқан жеріндегі тұз қабатының
қалықтары мен оның желмен бірге қай жерге дейін ұшып баратынын анықтау
мүмкін болды.
Ол тау өңірлеріндегі қар қабаттарын, Каспий, Семей маңын ғарыштан
суретке тусірді.
Ал спутник бір өткен кезінде бәрін түгел қамтып. суретке түсіріп
алады. Жер бетіндегі қар. қалындығы қандай, көктеп шығуы қалай - осы
мәліметтердің барлығы біз бүгінде американдық "Мобис", ресейлік "Ресурс"
деген спутниктерден алып тұрамыз. Кей жағдайларда кейбір шаруашылықтар
өздерінің қанша жерге епн еккендерін, тіркеуден өткізбей салған
ғимараттарын жасыратын кездер де кездесед!. Бүгінде салық төлемес үшін,
тағы да басқа артық табыстарды жасыру жолында неше түрл! әрекеттер
жасалынады ғой. Ғарыштан осындай "ұрлықтардың" да бетін ашуға болады.
Батыс Қазақстан облысының тапсырмасы бойынша ғылыми-зерттеулер
бағдарламасын жасады. Сол құрамда отырдық та ғой, не болғанын бәріміз
көрдік. Бірақ дәл осы кездердегіей, тәуелсіз болғаннан кейінгідей, тікелей
өз ғарышкерімізді ұшыру, дәл осындай ғылыми-зерттеу бағдарламаларын ғарышқа
шығару мүмкіндік бола қоятын еді деп айта алмаймын. Бұл тәуелсіздіктің
арқасында қол жетіп отырған үлкен жетістік.
Содан кейін қырық жыл бойы кеңес космонавтары біздің Байқоңырдан
сапар шегіп көбісі біздің жерімізге қайта оралып, аман-есен қонып
жатты.Қазақстан космосқа, космос Қазақстанға етене жақын болып алды.
Байқоңыр — біздің космодром. Сонау 1991 жылы Кеңес одағы ыдырағанда
әрбір одақтас республика өз жерінде тұрған техникалық құрал-жабдықтарға ие
болып қалғанда Байқоңыр түгелдей (бүкіл одақ болып салған) біздің
меншігімізге көшкен. Сонда оның бар дүние-мүлкінің бағасы 115 миллиард
доллар болатын. Ресей мен екі арада шарт жасасып, оны жиырма жылға жалға
берген едік. Жылына ол үшін Қазақстан 115 миллион доллар алып тұрады.
Байқоңырдың бет! бізге бұрылды. Онда бес қазақ мектеб! жұмыс істейді.
Мәскеу авиация институтының филиалы осында. Онда болашақ космонавтар білім
алады, тәрбиеленед!.
Осыған қарамастан кейбіреулер "Байқоңыр бағымыз ба, сорымыз ба" деп
айқай салып жатады. Оны азсынып, Байқоңырды біз құртпасақ Байқоңыр бізді
құртады деп те адуындап кояды. Мұны түсіну өте қиын. Букіл адамзатқа ортақ
бүкіл адамзат игілігіне қызмет ететін Байқоңырды сақтау, ұстау қазақтардың
ғана емес, бүкіл адамзат баласының парызы, борышы деп санайды әлем. Ал кей
адамдар космосқа ұшулардың біздің экологиямызға зияны кеп деп "дәлелдеп"
жатады.
Ұшырылған кемелер мен ракеталардьң айналадағы ауаға зиянды көмір
қышқыл газдарын көп шығарады. Сөйтіп, өлшеусіз зиянын тигізед! деген
тұжырымды да есептеп, өлшеп айтқан дұрыс. Онда генерал космос аппараттарын
ұшырған кезде ауаға улы заттарды өте көп шығаратынын айта келіп, ол
бірталай құбылыстарды қатар салыстырады. Жылу электр стансалары,
металлургия зауыттары, мұнай мен газ кәсіпкерліктері, көлік жолдары — бәрі
жиналып атмосфераға шығатын улы газдардың 60 пайызын беред!. Ал барлық
космос кемелері мен ракеталарының улы заты, зиянды газдары бар болғаны 0,06
пайызды құрайды. Дүние жүзінде жолаушы таситын ұшақтар бір жылдың ішінде
(сол кезде) 7 миллион тонна, автокөліктер 20 миллион тонна улы зиянды
заттар шашады. Ал барлық ракеталар мен кемелердің шығаратын улы заты бір
жылда 50 мың тоннадан аспайды.
Кезінде бірінен соң бірі екі "Протон" ракетасының қатарынан апатқа
ұшырап, Қараганды облысының жеріне құлаганы белгілі. Сонау жүз километр
жерде жарылган ракетаның ішінде айтып жүретін улы отын — гептиль жерге
жетіп төгілгенде ол шынында да айналаға зиянды, әсіресе, адамға қауіпті
болып шықты. Сондықтан оны Ресей жағы толығымен қабылдады. Шынында,
каржының жетімсіздігінен сол екі "Протон" ракетасы зауыттан дұрыс жасалып
шықпағаны айқын болды. Бірақ одан бірден бас тарту қиын еді. Өйткен!,
қазіргі бірден жүз тонна жүк көтеріп ұшатын ең қуатты ракета осы. Оның
отынын ауыстыру қажет. Ал ол жерге түсіп, төгіліп, адамның денесіне тиер
болса, аса кауіпті. Соңғы кезде Ресей жағы оның орнына "Ангара" деп
аталатын жаңа ракетаны колдана бастады. Бұл әрі қуатты, әрі кауіпсіз. Оның
бірінші сатысында керосин мен оттег! колданылады. Ал екінш! сатысында
сутегі мен оттегі араластырылған отын жағылады. Бұлардан шыққан қалдық
ешкандай зиянсыз болып келеді. Ракетаны осындай отынмен ұшыратын болса,
оған Қазақстан жағы қарсылық білдірмейді. Қалай болғанда да ракеталарды,
олар тасыған кемелерд! ұшыруды толастатуға, токтатуға еш болмайды. Бұған
Ресей де, Қазақстан да мүддел! емес. Қазір космонавтикаға да нарық еркін
кіріп келед!. Ақылы жұмыстар көбейд!. Солардан түсетін табыстан болашакта
Қазақстан да өз үлесін алып тұратын болады. Жақында екі ел президент!
Н.Назарбаев пен В.Путин Байқоңырды жалға беру жөніндегі келісімді елу жылға
ұзарту жөнінде шарт жасасты.
Енді бір басы айкындалмаған мәселе — Байқоңырдан ұшып шыққан
ракеталар солтүстік-шығыска қарай бағытталғанда жолда Жезді, Ұлытау,
Қарсақбай, Жаңаарқа елді мекендер! жатады. Осы жерлерде туратын 30 мыңнан
астам адам, міне, 50 жыл бойы осы күштің құшағында отыр. Ракеталардың
бірінші сатылары осы елді мекендерге түсіп жатады. Жыланшык, Дулығалы
өзендерінің бойын жайлаған біздің ауылдар сол космостық жабдыктардың
бөлшектерін теріп алып, жинап жүретін. Соншама жыл, соншама ракеталардын
алғашқы сатылары түсіп жатса да, бір ғажабы адамдар одан тікелей қаза бол-
маған, оның себеб! ракеталар Байқоңырдан шыққаннан кейін ылғи иесіз, немесе
елді мекендер! сирек. бағытпен ұшатын. Және ол бағыттар өте қатаң
сақталады.
Бірақ оларға жәрдем-көмек көрсету қажет. Бір кезде осы аймақтьң
адамдарына жәрдемақы беру жөнінде қабылданған қаулы болатын. Кейін оны
тоқтатып тастады. Ал шынында жыл сайын Байқоңырды жалдаудан алынатын 115
миллион доллардан осы аймақтарда тұратын адамдарға белгілі бір мөлшерде
(тіпті аз болса да) нақтылы жәрдем көрсетіп тұруға болады. Сол жәрдемд!
аламын деп қызығып, байырғы тұргындарынан басқа ешкім басқа жақтан
келмейді. Жалпы есептегенде, бұл жерде 30 мыңдай адам тұрады екен.
Қайткенде де соларға Ресейден алатын каржының есебінен нақтылы ақша бөлу
қажет.
Енді бұдан былай космосқа өз еркімен ұшып барып қайтатын бай
туристердің де саны көбейе беретін болар. Бір адам ұшқаны үшін 20 миллион
долларға дейін ақша төлейд!. Сол қаржыдан да Қазақстан өз үлесін алып
отыратын болады, деп мәлімдеді Ресей жағы.
"Қазақстан — космос" ғылыми бағдарламасы жүзеге асырылып жатыр.
Космодром бүкіл адамзатқа ортақ. Адам ақыл - ойының жемісі. Ертең-ақ қазір
Байқоңырда каңтарылып тұрған, қайталап ұшатын "Боран" кемес! мен аса қуатты
"Энергия" ракетасы қызу жұмысқа кірісіп, нақтылы істермен айналысатын
кездер! де келед!. Ертең Марсқа аттанатын кеме осы Байқоңырдан ұшады деп
жобаланып отыр. Ал "Энергия" мен "Боран" Айға кұрылыс конструкцияларын
жеткізіп, сонда ракеталар ұшатын және қонатын алаңдар, адамдар тұратын
үйлер салуға да кіріседі. Адамның ендігі арманы Айға жету ғана емес, сонда
мекендеп тұру. Сол үшін Байқоңыр да кажет, ондағы ракеталар мен кемелер де
керек.
Ал Марс туралы айтатын болсақ АКД мен Ресейдің ғалымдары.қазір Марсқа
қалай және қандай жолдармен, қандай құралдармен жетуге болатынын айқындап,
тұжырымдап жатыр. Марсқа ұшу 2015-2018 жылдардың айналасында орындалмақ.
Оған жол да біздің Байқоңырдан тартылмақ. Барып қайтуға жарты жылдан астам
уакыт кететін жолдың жанармайын табу – басты ғарыш қызметкерлерінің ойында
жатыр. Олар космодромнан ұшқалы тұрған ракетаның жолында қаза тапқандар.
Барлық астронавтар сол жалында күйіп кеткен. Осындай бір қайғылы окиға
бұдан ондаған жылдар бұрын 1986 жылы 28 қаңтарда болған еді. Сонда да
"Чэлленджер" кемес! жарылып, туған-туысқандары жаңа гана шығарып салған
астронавтардың өздерінің көзінше күл болып жойылып кеткендерін көрген. Онда
да жеті адам қаза болған. Ал одан бұрын 1967 жылы 27 қаңтарда "Аполлон-1"
кемес! де жарылып, үш бірдей астронавт қаза болған. Бұл осы заманның аса
бір қатерл! қайшылығы. Техниканың ғажайып құдірет-қабілеті мен адамның
кейде тежеліп қалатын, кейде сезімталдығын жоғалтатын сана-сезімінің
арасындағы кереғар кемшіліктер. Сол "Колумбия" кемесінде қатер төнген кезде
адамдар секіріп кетсе, аман қалатындай аспап -катапульта да болмаған,
койылмаған екен. Сондай-ақ анау орбиталық стансаға жетіп түйісетін, оған
өтетін дәлізге лайықталған аспап та жок - болып шықты. Мұның барлығы
адамның сондай окиғаларға еті үйреніп кеткеннен бе, әйтеуір ойландыратын
жағдай.
. Осындай күрдел! технология, техникаларға келгенде қаржыны аяуға
болмайтынын осы окиғалар дәлелдеп отыр. Ана жолғы "Протондар" да сол
қаржының жетімсіздігінен ақырына дейін реттелмеген. Америкалық "Колумбия"
кемес! де сонау 1981 жылдан бері пайдаланылып келед! екен. Мынау қайғылы
сапар — оның 28-ші сапары соңғы сапары болып шықты. Мұның алдында бұл
кемені енді космосқа ұшырмау керек, қажыған, тозған деп мамандар айтқан
екен. Сонымен бiрге 1- шi қаңтар 2001жылдан бастап келісімнің орындалуын
бақылау туралы федералды құқықтық заңды Ресей Федерациясының өкіметі тек
қана 25қазанда ғана бекітті тек жыл соңында Байқоңырда тіркелген. Мекемелер
мен жеке кәсіпкерлерге салықтың жеңілдіктер беру жүйесін тек 25қазаннан
бастап қана жөнге келтірілді.
Ресей Федерациясының үкіметінің шешіміне сәйкес федералды салық және
жиындарды төлеу жеңілдіктер және де жекеше жеңілдіктер беру жөніндегі
шешімдер ерте қабылданған. Бұл қауылға қарама-қайшы келеді және бұл
шешімдер өзі шыққан күні-ақ өз күшін жаяды. Осынымен-ақ Ресей
Федерациясының үкіметі Байқоңыр қаласына берілген салықтық жеңілдіктердің
заңсыз деп тапты, ал жеңілдіктерді қарастыру жөніндегі сұрақтар Ресей
Федерациясының салық құқығы бойынша анықталған. Ресей Федерациясының
жоғарғы соты ООО Поликон және ЗАО Борт-М-нің шағымы бойынша Ресей
Федерациясы 25қазан 2001жылы шыққан №747 қарарын 26желтоқсан 2001жылы Ресей
Федерациясының жоғарғы сотының шешімі бойынша заңсыз деп тапты.Мұндай шешім
шығаруы, жоғарыдағы қаулы Ресейдің заңы бойынша және халықаралық келісімге
сәйкес Ресей Федерациясы үкіметінің Ресейден тыс жүзеге шығарылған және ол
заң шағымданушылардың құқығын бұзбайды дей келіп олар арыз-шағымды
қанағаттандырмай қойды.
Байқоңыр қаласындағы салық жеңілдіктерін алдық деп тіркелген
мекемелер, заңды мекен-жайлармен тіркелген олар негізінен алғанда пәтерлер
және қонақ үй нөмірлері. Шындығында Байқоңыда тек қана ол мекеменің
өкілдері ғана тұрады, ал басшылығымен құжаттар Мәскеу қаласында. Тек қана 1
мекеменің капиталы ғана 100мың рубль, ал басқа мекемелердің капиталы 10мың
рубльден аспайды.
Бұдан басқа бұл жеңілдікті мұнай өнімдеріне акциздері төлемдері үшін
алғандар, мұнай өнімдерін өндіруге еш қатыстары жоқ.
Ресей Федерациясы салық кодексінің п.5 ст.204 сай акциздер тек сол
тауарды өндірілетін жерлерге беріледі. Сонымен бірге заңды түрде Өндіріс
орны деген термин анықталмаған. Сонымен қатар п.4 ст.182. Ресей
Федерациясының салық кодексі бойынша Ресей Федерациясының территориялық
салық төлеуші өнім беретін шикізаттан өндірілген акцизді тауарлардың меншік
иесі деп және басқа да біреу арқылы өткізсе соны салық төлеуші деп танылады
делінген.
Мұнай өнімдерін өндіруші зауыттар жүйелеп келісім бойынша олар жеке
заңды тұлғада, өнім беретін шикізат өнімдерін өндіретін кәсіп-орында емес.
Салық кодексіндегі анықтама бойынша салық төлемдері акциздік операция
өнімдер тек шикізат өнім өндірілетін болу керек.
Мұнай өндіруші зауыттар қайта мамандануға акцизтөлеуші ретінде.
Немесе Ресей Федерациясының территориясында алыс-беріс операциясын
атқаратын өкіл ретінде шикізаттан акцизді тауар өндіретін жеке меншік
иесіне және басқа да адамдар.
Байқоңыр қаласындағы тіркелген мекеме және Ресей Федерациясының
территориясында шикізаттан өндірілген өнімдерімен акциздік тауарлармен,
берілген шикізат иесін тек салық төлеуші болуы мүмкін. Салық кодексі
бойынша салық төлемі болуы ол объект болып есептеледі.
Ресей қаржы министірі және Ресей МНС-тің Байқоңырдағы берілген салық
төлемі жөніндегі көптеген мәліметтерден хабардар еді. Байқоңыр қаласындағы
қаржы басқармасы әкімшілігі белгілі тәртіппен, белгілі түрде ай сайын Ресей
Қаржы Министірлігіне есеп беріп отыратын, қала бюджеті туралы МНС Ресей
Басқармасы жеке келісіміне қала бойынша Байқоңыр ғарыш аймағы бойынша
(қазіргі Инспекция) 2000жылы МНС Ресей Байқоңыр қаласының әкімшілік
басшылығына салықтық жеңілдіктер федералдық және аймақтық салықпен жиындар
жөнінде қала бюджетіне аударылатыны сұранымдары түскен. МНС Ресейден жауап
болмады. МНС Ресей тек 2001жылдың шілде айында ғана (2001жыл 4-ші маусымғы
хаттан №БТ-13-01-173) Ресей Қаржы Министірлігі олардың арасындағы салықта
босату туралы келісіммен инвестиция жөніндегі келісімдерді ақпарат берді.
Федералды салық жөніндегі салық жеңілдіктерін беру туралы 2001жыл 4-ші
маусымда Ресей Қаржы Министірлігімен Байқоңыр қаласының әкімі арасындағы
2001жылғы бюджетті толтыру жөніндегі сұрақ қарастырылды. Федералды
бюджетпен Байқоңыр қаласының бюджеті 2001жылғы келісім туралы.
Қазақстан Республикасы экспорты ұйымдастырылуы әлі де төмен деңгейде.
Бұл мемлекетке тек қана материялдық шығын ғана емес, оданда маңызды
нәрселер мысалы: Орта Азияның соның ішінде Қазақстан Республикасының
қауіпсіздігіне және мемлекеттің халықаралық деңгейіне қауіп төндіруі
мүмкін. Өздеріңіз
білетіндей Байқоңыр міне 40 жыл бойы пайдаланылу үстінде 1990 жылдың
басында оның статусы белгіленбеген еді, ал қирауға айналған Байқоңыр
тамаша технологиялық кешен космодромның тұрақты жұмыс істеп тұруы үшін
жылына 60миллион доллар керек. Оның үлкен бөлігі комуналдық, транспорттық
және басқа да Қазақстандық мекемелердің қызметтеріне кетеді, бірақ олар да
бюджетке салық төлейді ғой. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында Ресей
Федерациясының да, Қазақстанның да космодромды ұстап тұруға уақыты да, күші
де, уақытыда болған жоқ. Тіпті ұшыру алаңын түсті металы бар кабельдерді де
ұрлау өсе берді. Байқоңыр қаласының Қазақстан картасынан жоғалып кетпеуі
және космадромның қирауын тоқтату үшін 1994 жылы Ресей Федерациясы және
Қазақстан Республикасының президенттері арасында космодромның құқықтық
статусын, яғни оны Ресей Федерациясының Қазақстан аумағындағы әскери базасы
ретінде анықталған келісімге қол қойылды.
Байқоңыр – Қазақстанның әкімшілік аумақтық бірлігі. Ондағы халық
саны оған бірге жатқан поселоктармен қоса алғанда 55000 Қазақстан және
Ресей мамандары және азаматтары. Бірақ космодром Қазақстан меншігі бола
тұра Ресей Федерациясына жалға берілген.
Байқоңыр кешенінің пайдалану үшін Ресей Федерациясының Қазақстанға
төлейтін сомасы жылына 115 млн доллар, мұның ішіне оған инвестиция
тартатын, кешеннің инфроструктурасын қамтамасыз ететін және қалалық
шаруашлыққа берілетін бірнеше жанама төлемдер бар. Тек қана экономикалық
факторын Қазақстан үшін басқа да біріккен жобаларды жүзеге асыруға
байланысты бірнеше артықшылықтар бар.

1.2. Байқоңыр қаласын тексеру мерзімдері.

Одақ тарай сала біздің космос саламыз қирауға айналды. жоғары шенді
шенеуніктердің де қаржы жетіспеушілігіне шағымдануы көбейе бастады. Мұнда
Ресей армиясының бөлімшелері шоғырланған. Олардың бәрі Федералдық космостық
орталыққа бағынады деп саналған болатын. Байқоңырдың құқықтық статусы әлі
де қарастыруды талап етеді. жыл өткен сайын бұл айқындалып келе жатыр.
Қалада екі милиция, екі сот және екі прокуратура бар – оның бірі
қазақстандық та, екіншісі ресейлік.Сол 112 алаңда тұрған Буранжәне
Энергияракеталары да тонала бастаған. Тәртіп сақтауды таза түрде
қаржыландыру арқылы ғана жүзеге асыруға болатын еді. Космодромда қожа тек
біреу ғана болуы керек. Космодромды Қазақстанға толықтай беруге оның
қаржысы да күш – қуаты да жетпейді. Немесе ұзақ уақытқа мысалы 99 жылға
жалға беру керек.Қазақстан Ресейді қанша кінәласа да ол мұнда қожа емес.
Росавиакосмос директоры Александр Кузнецовтың айтуы бойынша жуық арада
Байқоңыр ұшу сапарларының саны жөнінен әлемде алғашқылардың бірі болып
қалады.Өткен жылы ғана Байқоңырдан 22 ұшу сапары болыпты.Қазақстан
Республикасы тарапынан әзірге тек қана комиссия құру ғана келеді.
1) Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы 1995
жылдың 23 желтоқсанындағы Байқоңыр қаласының және оның атқару органдарының
статусы жайындағы Келісімге байланысты, Байқоңыр қаласы Қазақстан
Республикасының жалға берілген әкімшілік – аумақтық бірлігі болып
табылады.Байқоңыр кешенінің жалға берілу уақытында Байқоңыр қаласы Ресей
Федерациясының мекемелер және ұйымдары қауіпсңздіктің ерекше түрімен
қамтамсыз етілген федералдық мәнді қаласы болып табылады.
2) Көрсетілген Келісімде келтіріледі:
а) Байқоңыр қаласы аумағындағы заңды және жеке тұлғалардан жиналатын
салықтар, жинақтар және басқа да төлемдер толық түрде қала бюджетіне
аударылады;
б) қала әкімшілігі басшылығы мекемелерден салықтық және басқа да
жеңілдіктерді олардың қызметтерінің қала тұрғындары үшін мәніне байланысты
Ресей Федерациясының құқықтық актілеріне сәйкес беруге тиіс;
Сонымен қатар Ресей Федерациясының 1991 жылғы 27 желтоқсанындағы
№2118-1 Ресей Федерациясы салық жүйесі негіздері туралы Заңының 19 ст.2
п. байланысты федералдық салықтар (соның ішінде олардың мөлшері, салық салу
объектілері және салық төлеушілер) және олардың бюджетке аударылу тәртібі
Ресей Федерациясы заң актілерімен белгіленеді.Сонымен қатар қажет деп
саналған жағдайларда салық және оларды жинау заңына байланысты жеңілдіктер
қарастырылуы мүмкін (Ресей Федерациясы Салық кодексінің бірінші бөлімінің
17 ст. 2 п. байланысты)
Алайда федералдық заң шығару органдары акциз және қосымша құн салығы
бойынша ешқандай да қосымша жеңілдіктер қарастырмаған. Одан басқа Ресей
Федерациясы Салық кодексінің 56 ст. 1 п. жеке салық жеңілдіктерін беруге
тыйым салынған.
3) 2001 жылы Байқоңыр қалалық әкімшілігі басшылығы инвестиция және
салықтық жеңілдіктер туралы келісім – шартқа байланысты, қала аумағында
бірқатар ұйымдармен келісім – шартқа отырған. Осы келісім – шартқа
байланысты ұйымдар Байқоңыр қалалық мақсаттық бюджеттік қорларына 10 млн.
рубльден кем түспейтін, салықтық жеңілдіктен түскен пайданың 3 пайызы
көлемінде инвестиция аударуы тиіс.
4) 2001 жылы Байқоңыр қалалық әкімшілігімен отырған келісім – шартқа
байланысты осы ұйымдардан түскен қаржы мөлшері, 3443,5 млн. рубль, немесе
көрсетілген мерзім ішіндегі кірістің жалпы сомасының 92,2 пайызы, олардың
ішіндегі федералдық салықтар – 2998,9 млн. рубль (87,1 пайыз). Сонымен
қатар оларға берілген жеңілдіктердің жалпы сомасы осы мерзім ішінде 19423,8
млн. рубльді құрады, федералдық салық және жиындар бойынша – 19403,1 млн.
рубльді (99,9 пайыз) құрады, салықтық жеңілдіктер сомасы Байқоңыр қаласы
бюджеті кіріс бөлігінен 4,7 есе көп болды.
Нәтижесінде 2001 жылы федералдық бюджетке салық төлеуші мекемелер
қолында қалған 19,4 млн. рубль қалып қойды.
5) Байқоңыр қаласы және кешені бойынша Ресей МНС Инспекциясы
келтірілген салықтық жеңілдіктерін мойындамайды, салық органдарының сөзіне
қарасақ олар қазіргі заңға сәйкес келмейді. Салық төлеушілерге салықты
толық көлемде төлеу, яғни ешқандай жеңілдіксіз төлеу ұсынылды. Салық
органының тура қазіргі ұсыныстары Мәскеу қалалық және Мәскеу облыстық
арбитраждық соттарында салық төлеушілермен дау үстінде.
Болып өткен сот шешімімен салық төлеушілердің салық органдарының
ұсыныстарының дұрыс еместігі негізделген және қанағаттандырылған. Байқоңыр
қаласы аумағында салықтық жеңілдіктерді берудің мәселесін шешу кезінде,
соттар Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы 1995 жылдың
23 желтоқсанындағы Байқоңыр қаласының және оның атқару органдарының статусы
жайындағы Келісімге сүйенеді, бірақ онда жеңілдіктерді беру шарттары мен
тәртібі шектері көрсетілмеген, Келісімнің 12 ст. сәйкес барлық салықтар
оның ішінде федералдық та Байқоңыр қалалық бюджетіне түсетіндіктен,
әкімшілік басшысы осы Келісімнің 7 ст. негізге ала отырып жеңілдіктерді
бере алады. Сонымен қатар, Ресей Федерациясы салық және оны жинау туралы
заң актілеріндегі шектеулерсот арқылы назарға алынбайды. Өйткені, олар
халықаралық құқықтық актілерді Ресей Федерациясы заңынан артық тұр деп
санайды.
6) 2001 жылдың федералдық бюджеті туралы Федералдық заңның 50 ст.
Ресей Федерациясы Үкіметіне Келісімдегі Байқоңыр қалалық әкімшілігінің
федералдық түрде қарастырылатын салықтарды төлеуде жеңілдіктерді беру
өкілеттілігін шектеу туралы бақылауды ескерткен едi.
Тексеруге жататын мерзім: 2000-2001 ж, қаңтар-наурыз 2002
Тексеру уақыты: 2002 жылы сәуірінің 2-мен 30 аралығы.
Тексеру құралы:
1. Ресей Федерациясы салық және бюджеттік заңдарындағы нормалар мен
талаптардың сақталуы, Ресей Федерациясының басқа да нормативтік
құқықтық актілері бойынша Байқоңыр қаласы аумағында салық
жеңілдіктерін беру.
2. Байқоңыр қаласы (Қазақстан Республикасы) әкімшілігінің федералдық
бюджеттен 2000-2001 жылдарда қала инфраструктурасын дотация ретінде
бөлінген қаржы, субвенция және жергілікті бюджеттен қаржы
ресурстарымен қамтамасыз етілмеген бөлімдер шығындарын жабуға
бөлінген. (Ресей Федерациясы Есеп Палатасының қызметі федералдық
бюджеттің басқа деңгейдегі бюджеттермен ара өатынасын бақылау)
Тексеру объектілері:
1. Байқоңыр қаласының (Қазақстан Республикасы) әкімшілігі.
2. Ресей Федерациясының Байқоңыр қаласы және космодромы бойынша
салық және оны жинау Министрлігінің инспекциясы.
Байқоңыр қаласы аумағында салықтық жеңілдіктің берілу негіздерін
тексеру нәтижесі:
Байқоңыр қаласы статусы Ресей Федерациясы және Қазақстан Республикасы
Байқоңыр қаласы статусы туралы Келісімінде анықталған, ол келісім 1995 жылы
23 желтоқсанында оның атңару органдарын құру және статус беру тәртібінде
белгіленген (ары қарай Байқоңыр қаласы статусы туралы келісім). Келісімге
сәйкес Байқоңыр қаласы жалға беру мақсатында жұмыс істейтін Қазақстан
Республикасының әкімшілік – аумақтық бірлігі болып саналады. Байқоңыр
кешенінің жалға берілу мерзіміне Байқоңыр қаласы Ресей Федерациясымен
федералдық арақатынасы.
Бірақ салық органдары жалға алынған құрал – жабдықтарға өндірісті
зауыттар жүргізгенін айтады. Борт-М және Корус - Байқоңырдың
жеңілдіктерін пайдаланып, Мұнай Өңдеу Зауыттары салық төлейтін салалардан
мұнай өнімдерінің белгілі бір бөлігін алып тастап отырған. Р. Досмұхамедов
осы сызба бойынша қазына шығынын ондаған млрд. рубльге бағалайды, оның
айтуынша тек қана төленбеген акциз құны ғана 10 млрд. рубльді құрайды.
Салық органдары төленбеген салықтарды қайтару үшін екінші жыл
соттасуда. Алғашында олар Байқоңыр қалалық әкімшілігіне жеңілдік берудің
заңдылығын даулады, олардың позициясын 2002 жылы 28 ақпанында Ресей
федерациясы жоғарғы Сотының кассациялық коллегиясы қолдады. Одан соң
саылқшылар Мұнай Өңдеу Зауыттарын және жалға беру келісімдерінің жарамсыз
екнін дәлелдеуге тырысты. МНС-тыңқұқықтық департаментінің жетекшісі Антон
Усинов арбитраждық сот Байқоңыр аумағындағы тіркелген кәсіпорындармен
Мұнай Өңдеу Зауыттары арасындағы барлық келісім – шарттарды жарамсыз деп
таныды. Орал облыстық соты шешімімен Башнефтехимкәсіпорыны мұнай
өнімдерінің өндірушісі деп танылды. Бұл Мұнай Өңдеу Зауыты акциз төлемін
төлеуге міндетті – 2001 жылы бұл мұнай өнімін өндірушілердің міндеттері
болып саналған
Башқұртстан Мұнай Өңдеу Зауыттары салықшылармен келісер емес.
Башнефтехим-нің өкілінің айтуы бойынша Башқұртстан Мұнай Өңдеу Зауыттары
өздерін өндіріс иелері деп санамайды. және акциз төлеуден бас тартады.
Өйткені зауыттар өнім өндірген емес, өнім өндірушілерге жеңілдік берілген
және оларды Госстандарт өзі мойындаған. Борт-М және Корус – Байқоңыр
компанияларында өндіріске сертификат және лицензиялары болған, және
Мемлекетарлық, Мем стандарттың және Ресей федерациясының мұнай өндіруге
келісімі бар. Салық органдары айтуы бойынша, сот процесі кезінде олар
көрсетілмеген. Устиновтың айтуы бойынша оларда мемлекеттік органдардың
мұндай құжаттардың жоқ екендігін дәлелдейтін құжаттары жоқтығы туралы
қорытындысы бар.
Башнефтехим құрал-жабдықты жалға алған фирмалар, жалға алу
төлемдерін өздері төлейді, өнімді алушыға өздері тиеп берді, жеңілдіктерді
пайдалан отырып және Байқоңыр салық органдарына салық есебін беріп тұрғанын
айтуда. Мұнай Өңдеу Зауыттары заңгерлері жарыққа шығарып отырған бір
айғағы жалға алуға тыйым салынбағаны. Башнефтехим үшін бұл келісімге қол
қою жақсы жағдайға жеткізген жоқ.
Істің перспективасын бағалау өте қиын. Мұнай Өңдеу Зауыттары
заңгерлері Башқұртстанға қарайтын үш мемлекеттік Мұнай Өңдеу Зауыттарын
банкроттау мақсатында, барлық салық органдары қосылған меншік бөлу
процесідегенді айтады.
МНС құқық департаментінің жетекшісі:салық органдары жеңіле бастаса,
фискалдық органдар заңсыз істегені дегенді айтады.Бірақ банкроттау
процедурасымен МНС емес РСФО айналысады. Салық төлеу жеңілдіктері жекелік
аймақтар заңының толық орындалмауы, Ресей Қаржы Министірлігі МНС Ресей
бақылауының болмағаны салықты уақтылы төлемей келген салық төлеуші.
Федералдық бюджеттен қала бюджетіне түскен қаржылық көмек 2001жылы
5908971000 рубль немесе 73,2 пайыз болды. Қала бюджеті 2001жылы 4129689 мың
рубль көлеміндегі кіріспен толықты. Қаржылық көмек федералды бюджет бойынша
39175,7 мың рубль немесе 9,5 пайызды құрады. Жеке кіріс көлемі 17,8 есеге
ұлғайды, алғашқы келісілген белгілеу салықтық төлемдермен салықтық емес
кірістер қала территориясына тіркелген. Салықтық жеңілдіктер жасалған
мекемелерден түсті. Қала бюджетінен қосымша түскен кірістер, 3010521000
рубль. Олар арнаулы бағдарламаны іске асыру мақсатында бағытталды 2001-
2005 жылдарға арналған Байқоңыр кешенінің инфро құрылымының қалпына
келтірумен қолдаудың негізгі бағыттары атты. Ресейдің аймақтық экономика
және Минэкономразвития Департаментімен келісілген және Тендер Ресей
авиациялық-ғарыш агенттігі контевпен бас әкімшілігі Байқоңыр қаласының Т.Д.
Димитриенка, Байқоңыр ғарыш аймағының кешендік жоспар жұмыстары 15-ші ақпан
2001 жыл.
Осы орын алып отырған процестер. Тек қана Орталық Азия аймағындағы
тұрақтылықты ғана емес сонымен қатар Кавказ, Таяу және Орта Шығыс жағы
тұрақтылықтың сақталуына қауіп төндіреді. Бұл ситуацияға сыртқы орталықтың
(мысалы АҚШ және Ресей, Батыс жағалауының, Қытай, Үндістан және Пәкістанның
) олардың өз көздеген мақсатына араласуы кері әсерін тигізеді.

1.3. Қазақстан мен Ресей арасындағы халықаралық келісім

Байқоңыр кешені ғарыш зерттеуінде бірге жұмыс істеу және
ынтымақтастықты бірегей онан арғы дамыту туралы Қазақстан Ресеймен аралық
келісім басқа қазақстан - ресей келіссөздердің негізгі нәтижелерінен өзгеше
деңгейде. Оның ғарыштық бағдарламасы дамуында Ресей приоритеттері жөніндегі
бұл құжат стратегиялық маңыздылығы, қабілеттілігі және Қазақстан ғарыштық
салалары үшін не шүбәнің барлығын таратып жіберетіндей дамуға арналған
қуатты күш болуда. Біздің республикамыз шегінінің ар жағында жасайтын
көптеген адамдар үшін Қазақстанды еске түсіру үшін ең бірінші орында
Байқоңыр тұрады. Және ол кездейсоқ нәрсе емес , өйткені қазіргі заманда
жұмыс істейтін космодромдар әлемінде ол ең қуаттысы болып келеді және
олардың кез келгенінен өз мінездемелері жағынан басым болады. Мысалы, ресми
мәліметтер бойынша Байқоңырдан жылына ғарышқа алып шығуға болатын пайдалы
жүк қоры мың тоннадан артық, не Кана мүйісіндегі Плесецк ресей
космодромынан екі есе көбірек, немен космодромнан верал , және үш бірге
көбірек Байқоңыр старттық кешендері зымыран - сақтаушылардың барлық
үлгілерінің жіберуге жүзеге асыруға мүмкіндігі бар.
Космодромның қазіргі таңдағы аумағы ауданы 7 мың шаршы шақырымнан,
техникалық базасы ең күрделі 9 старттық кешендерден, 15 пусктық
құрылымдардан және 34 техникалық зымырандар дайындау кешендерінен және
ғарыштық аппараттардан тұрады. Сонымен қатар, Байқоңыр инфражүйесі энергия
мен қамтамасыз ету жүйесі қуатты қосалқы стансалары, 360 км жылу
жүйелерінің сызықтарынан ,470 км темір жол, 1200 км автомобильдік
жолдарынан және 2500 км байланыс сызықтарынан тұрады. КСРО тараған
уақыттан кейін космостық зымыран кешені ғарышты зерттеуде және ғарыштық
кеңістікті қолдануда салмақты роль ойнауын жоғалтып алмады.
Ал барлығы алыста 1955 жылы басталған еді, кеңестік үкімет
қаулысымен сынақ полигонында ғылыми - іс жасау бекітілген болатын, ғарышты
бейбіт түрде игеру мақсаттарында және әлемнің кез келген нүктесіне
практикалық ядролық қару апаруда қолданылуы қажет еді. Сол кездегі салқын
соғыстың және қару-жарақтың молынан шығарылуы адамдардың қатаң цейтнот
шарттарында жұмыс істеуге мәжбүр етті . 1957 жылы қазан айында бірінші
зымыран, Байқоңырдан әлемде бірінші болып жасанды жер серігі орбитаға
шығарылды. Бүтінде ғой 1200 космостық сынақтан соң космодром тарихында ,
40 зымыранның негізгі үлгілері және 80-нен көбірек ғарыштық аппараттары
және олардың модификациялары қараусыз қалды. Байқоңыр космодромының орны
ұсынылған үш кандидатураның арасынан таңдалған болатын, олар —
қазақстандық, қиыр шығыстық және солтүстік кавказдық еді,мұндағы негізгі
фактор - климат факторлары яғни күнгей күндері, дымқыл және қысқа қысы
болған. Сондай-ақ тағы бір ескерген мәселелері, шекарадан қашықтығы, үлкен
жолдардың және темір жолдардың сияқты факторлар.
Көптеген адамдар зымырандардың жіберілу нүктелері координаталарының
маңызды объекті құпиялылығын қамтамасыз ету үшін жиырма жыл құпия
ұсталғанын біледі. Солтүстік Алатау жотасы тау ұштарында 1974 жылға шейін
күзетілетін Байконыр кенті ауданының космодром алаңдарының макетін көруге
болатын. Аяғында мынау ат қазіргі космодроммен қауымдасты .
Космодромда үлкен назарды аударатын зат мемлекеттік
шенеуніктердің. Мысалы, осында көптеген маңыздылар қонақ болғанын көзімен
көргендер бар, оның ішінде генералдың ресми сапары әсіресе есте қалды. Де
Голльге төрт құрылғыдан зымырандардың бір уақытта жіберілуін көрсетті.
Франция президентіне ұмытылмайтын әсер қалдырған нәрсе Кеңес мемлекетінің
стратегиялық қуаты. Байқоңыр суық соғыс саясатында сондай роль ойнаған.
КСРО ыдыраушылығынан кейін космодром Қазақстан басқаруына өтті, ал
сәйкесінше 1995 жылы Келісімге қол қойғандар яғни мемлекет басшыларының
деңгейінде, Ресейге 20 жыл мезгілге жалға берілген және жыл сайынғы жалға
беру құны 115 миллион долларлар төлеуі керек. Кешен өзі 51 миллиард
долларға бағаланды.
Осы жылда Қазақстан және Ресей арасындағы ғарыштық зерттеу туралы
мемлекеттік бағдарламаға қол қою оқиғасымен сәйкес келеді. Келісімге
сәйкес, космодромның жалға берілу мезгілін тағы да 50 жылға, және одан
бөлек Қазақстанға жыл сайын космодром инфраструктурасынұстап тұру және
дамыту үшін 50 миллион ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.