АПЕЛЛЯЦИЯЛЫҚ СОТ САТЫСЫНЫҢ ҚАУЛЫСЫ ЖӘНЕ ОНЫ ОРЫНДАУ

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
Апелляциялық сот сатысының қаулысы жӘне оны орындау 1
ҚОРЫТЫНДЫ 8
Қолданылған нормативтiк актiлер тiзiмi: 10
Қолданылған әдебиеттер тiзiмi: 10
Қолданылған журналдар тiзiмi: 13

Апелляциялық сот сатысының қаулысы жӘне оны орындау

Қылмыстық iс мәнi бойынша I-сатыдағы сотта қарағаннан кейiн үкiм
шығарылатыны баршамызға мәлiм. Ал, егер де осы заңды күшiне енбеген үкiмге
апелляциялық наразылық келтiрiлiп, сот қайта iстi қарағаннан кейiн осы II-
сатыда апелляциялық қаулы шығарады.
Жалпы, апелляциялық қаулы бұл қылмыстық iс жүргiзудегi орын алатын
шешiмдердiң бiрi болып табылады. "Қаулыны кең көлемде көптеген қылмыстық iс
жүргiзушiлiк әдебиеттерде – соттың кез келген үкiмнен өзге прокурордың,
тергеушiнiң, анықтаушының, судьяның жеке-дара шешiмi дейдi. Ал, ендi осы
қарастырылып отырған мәселем, апелляциялық қаулының мазмұнына келетiн
болсам, бұл апелляциялық сатыдағы сот шығарған заңды күшiне енбеген I-
сатыдағы сот үкiмiне қатысты шешiмi болып табылады.
Апелляциялық қаулының мазмұны – сот үкiмiне қарағанда қорытынды
бөлiмiнiң орнына қарар бөлiмiн қамтиды. Яғни, ол кiрiспе, сипаттамалы-
дәлелдi және қарар бөлiмдерiнен тұрады. Ендi, осы үш бөлiмнiң әрқайсысына
жеке-жеке тоқталып өткендi жөн көрiп отырмын.
ҚР ҚIЖК-нiң 422-бабына сәйкес, қаулының Кiрiспе бөлiмiнде мыналар
көрсетiлуi тиiс:
1) қаулы шығарылған уақыт пен орын;
2) қаулыны шығарған соттың атауы және апелляциялық алқаның құрамы;
3) апелляциялық наразылық немесе апелляциялық шағым жасаған адамдар;
4) iстi апелляциялық сатыда қарауға қатысқан адамдар көрсетiлуге тиiс.
Қаулының сипаттамалы-дәлелдi бөлiгiнде берiлген апелляциялық
шағымдардың, наразылықтың, оларға қарсылықтардың дәлелдерi, апелляциялық
сатыдағы сотқа қатысқан адамдардың пiкiрлерi, сондай-ақ қабылданған
шешiмнiң себептерi қысқаша баяндалуға тиiс.
Егер шағымдар, наразылықтар қанағаттандырылмай қалдырылса, қаулының
сипаттамалы-дәлелдi бөлiгiнде шағымдардың, наразылықтардың дәлелдерi
негiзсiз немесе елеулi емес деп танылған негiздеме көрсетiлуi тиiс.
Үкiмнiң күшi жойылған немесе ол өзгертiлген жағдайда қаулыда қылмыстық
немесе қылмыстық iс жүргiзу заңының қандай баптарының талаптары бұзылғаны,
бұл бұзушылық неден көрiнетiнi, бiрiншi сатыдағы соттың үкiмiне өзгерiстер
енгiзгендегi негiздер көрсетiледi.
Егер апелляциялық сатыдағы, сот ҚР ҚIЖК-нiң 421-бабының 1-шi бөлiгiнде
көзделген шешiмдердi, яғни, сот, белгiлеген жазаны немесе түзеу мекемесiнiң
түрiн жеңiлдетсе, онша ауыр емес қылмыс ауыр емес қылмыс туралы заңды
қолдануға және қылмыс дәрежесiнiң өзгеруiне сәйкес жаза белгiлеуге, сондай-
ақ түзеу мекемесiнiң неғұрлым жеңiл түрiне ауыстырса, тағылған айып шегiнен
немесе соттың басты талқылауы кезiнде мемлекеттiк немесе жеке айыптаушы
қолданған айыптау шегiнен шықпай, неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды
қолдануға және осыған байланысты неғұрлым қатаң жаза белгiлеуге құқылы.
Егер апелляциялық сот осындай шешiмдердi қабылдаса, онда қаулысының
сипаттамалы-дәлелдi бөлiгiнде бiрiншi сатыдағы соттың шешiмi дұрыс емес деп
танылған себептер, сондай-ақ сотталған адам жағдайының нашарлауы негiздерi
келтiрiлуге тиiс.
Апелляциялық сатыдағы сот жоғарыда айтып өткен шешiмдермен қоса тағы да
мынадай шешiмдер қабылдау мүмкiн:
- егер жаза мөлшерiн ұлғайту арифметикалық қателердi немесе алдын ала
қамауда ұстауды есептеу кезiндегi қателердi жоюға байланысты болса,
қылмыстар жиынтығы бойынша немесе үкiмдер жиынтығы бойынша, сондай-ақ
қылмыстардың кiнәлiлiгi кезiнде жаза белгiлеудi реттейтiн қылмыстық заңның
дұрыс қолданылмауын жол отырып, жаза мөлшерiн ұлғайта алады;
- егер бiрiншi сатыдағы сот қолданбаған болса, қылмыстық заң бабының
санкциясына сәйкес қосымша жаза қолдана алады;
- сотталған адамға түзеу мекемесiнiң заңда көзделгенiнен неғұрлым
жұмсақ түрiн тағайындаудың күшiн жоюға және түзеу мекемесiнiң түрiн ҚР-ның
ҚК-не сәйкес тағайындай алады;
- ҚР ҚК-нiң 64-бабының 5-бөлiгiне сәйкес, бұрынғы үкiм бойынша шартты
соттаудың күшiн жоюға және осыған байланысты, егер бiрiншi сатыдағы сот
жасамаған болса, ҚР ҚК-нiң 60-бабының ережелерi бойынша жаза белгiлеуге
құқылы.
Осы айтылған негiздер бойынша шешiмдi сот, егер прокурор наразылық
келтiрген немесе жеке айыптаушы, жәбiрленушi, олардың өкiлдерi шағым
жасаған жағдайда ғана қабылдауға құқылы.
Ал, егер де iс соттың жаңадан туындаған талқылауына жәберiлсе қаулыда
iс жаңадан қаралған кезде қандай заң бұзушылық жойылуы керек екенi
көрсетiлуге тиiс. Бұл ретте апелляциялық сатының айыптаудың дәлелденгендiгi
немесе дәлелденбегендiгi туралы, дәлелдемелердiң анықтығы туралы немесе бiр
дәлелдемелердiң басқаларынан басымдығы туралы, бiрiншi сатыдағы соттың
қылмыстық заңды қолдануы туралы және жазалау шарасы туралы мәселелердi
алдын ала шешiп қоюға құқығы жоқ.
Апелляциялық қаулының қарар бөлiгiнде апелляциялық сатыдағы соттың
шағым немесе наразылық бойынша шешiмi көрсетiледi.
Апелляциялық қаулы сот үкiмi тәрiздi кеңесу бөлмесiнде шығарылып, оған
судьялардың бүкiл құралы қол қойып, олар отырыс залына келгеннен кейiн
жарияланады. Сот жоғарыда аталған талаптарды сақтай отырып, қаулының қарар
бөлiмiн шығара алады. Бұл жағдайда қаулының толық мәтiнi iс қаралған күннен
бастап жетi күн мерзiмiнде жасалып, оған барлық судьялар қол қояды. Осы
қарар бөлiмнiң толық мәтiнi дайындалған күннен бастап iспен бiрге үкiм
шығарған сотқа жiберiледi. Ал, жалпы апелляциялық сатының қаулысы ол
шығарылған күннен бастап үш тәулiктен кешiктiрiлмей үкiм шығарған сотқа
жiберiлуi тиiс.
ҚР ҚIЖК-де жаңадан орын алған бап нормаларына сәйкес, егер де iс
қосымша тергеуге қайтарылса, яғни iсте айыпталушыға басқа айып тағуға
негiздер болса не өзге адамдарды қылмыстық жауаптылыққа тартуға негiздер
болғанда және айыптау актiсiнде көрсетiлген айыптауды бастапқы тағылған
айыптаудан неғұрлым ауыр немесе елеулi түрде өзгеше айыптауға өзгерту
қажеттiгi болған жағдайлар орын алса апелляциялық сатының қаулысы iспен
бiрге тиiстi прокурорға жiберiледi. Осындай жағдай орын алғанда бiрiншi
сатыдағы сотқа апелляциялық саты қаулысының көшiрмесi жiберiледi. Егер, осы
апелляциялық қаулы негiзiнде сотталған адам қамаудан босатылуға тиiс болса
және егер бұл адам осы сатыдағы сот отырысына қатысса, осы бөлiгiнде қаулы
дереу орындалуға жатады. Ал, өзге жағдайлар орын алғанда апелляциялық
қаулының көшiрмесi немесе оның қарар бөлiгiнен үзiндi сотталған адамды
қамаудан босату туралы шешiмдi орындау үшiн қамау орнының әкiмшiлiгiне
дереу жiберiледi.
Жаңадан енгiзiлген бап нормаларына сәйкес, iстi апелляциялық сатыда
қайта қарауға жол берiледi. Яғни, егер:
1) кейбiр соттанлғандарға қатысты белгiленген мерзiмде берiлген
апелляциялық шағымдар, наразылық апелляциялық сатыдағы сотқа басқа
сотталған адамдарға қатысты iстер қаралғаннан кейiн келiп түссе;
2) шағымданудың, наразылық келтiрудiң өтiп кеткен мерзiмiн басқа
сотталған адамдарға қатысты iс қаралғаннан кейiн ҚIЖК-мен көзделген
тәртiппен сот қалпына келтiрсе, апелляциялық қаулының күшi жойылмай-
ақ iстi апелляциялық сатыда қайта қарауға жол берiледi.
Апелляциялық сатыдағы сот сотталғанның оның қорғаушысының не өкiлiнiң
шағымдарын осы адамға қатысты iс процеске қатысушы басқа да адамдардың
апелляциялық шағымдары, наразылығы бойынша қаралған жағдайда да қарауға
мiндеттi. Егер қайтадан шығарылған қаулы апелляциялық сатыда бұрын
шығарылған қаулыға қайшы келген жағдайда, тиiсiнше Жоғарғы Соттың не
облыстық сот пен соған теңестiрiлген соттың төрағасы қадағалау сатысына
апелляциялық қаулылардың бiрiнiң күшiн жою туралы ұсыным жасайды.
¤зiм жоғарыда айтып, өткендей, апелляциялық қаулы өзiнiң сипаттамалы-
дәлелдi бөлiгiнде бастапқы үкiмнiң күшiн жойса, онда iс жалпы тәртiппен
қайта қаралуға жатады. Егер айыптаушы тараптың апелляциялық шағымында,
наразылығында осындай өтiнiш жасалса және сот бастапқы үкiмнiң күшiн жоюдың
негiзi ретiнде көрсетсе, iстi жаңадан қараған кезде жазаны күшейтуге немесе
неғұрлым ауыр қылмыс туралы заңды қолдануға жол берiледi.
Iс жалпы тәртiппен жаңадан қаралған кезде, бiрiншi сатыдағы соттың:
1) егер айыптаушы тараптың шағымы, наразылығы бойынша үкiмнiң осы
бөлiгiнiң күшi жойылмаған болса, сотталғанды айыптаудың бастапқы
үкiмде алып тасталған бөлiгiнде кiнәлi деп тануға;
2) егер бастапқы үкiмнiң күшi осы негiздер бойынша емес, айыптаушы
тараптың шағымы, наразылығы бойынша жойылған болса да, жазаны
күшейтуге, бас бостандығынан айыру мерзiмiнiң бiр бөлiгiн өткiзудi
немесе неғұрлым қатаң режимдегi колонияларда өткiзудi ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.