АДАМНЫҢ ЖЫНЫСТЫҚ ДЕРБЕСТІГІНЕ ЖӘНЕ ЖЫНЫСТЫҚ ЕРКІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАР
АДАМНЫҢ ЖЫНЫСТЫҚ ДЕРБЕСТІГІНЕ ЖӘНЕ ЖЫНЫСТЫҚ ЕРКІНЕ ҚАРСЫ ҚЫЛМЫСТАР
Нәпсіқұмарлық адам бойына біткен табиғи қасиет. Ол негізінен, мораль
принциптері, неке бойынша және де некеден тыс жыныстық ара қатынастарын
реттейтін заңдардың нормалары бойынша шектеледі.
Адамның жалпы еркіндігі мен дербестігі жыныстық еркіндікті де, ересек
адамның нәпсіқұмарлық тәбетті қандай нысанда кіммен қанағаттандыратынын өзі
шешетін дербестікті де қамтиды, және де, ересек адамның да, кәмелетке
толмағанның да жыныстық дербестікке құқығы бар деген мағына береді.
Қылмыстық заң (ҚК-тің 120-124 баптары) бұл құқықтарды қоғамда қалыптасқан
жыныстық мораль нормаларына көрінеу қайшы іс-әрекеттерді жасауға тыйым салу
арқылы қорғайды. Жыныстық дербестікке қарсы қылмыстар дегеніміз — қылмыстық
заңда қарастырылған, 16 жасқа немесе 14 жасқа толмаған адамның жыныстық
дербестігіне, дене бітімінің және психикасының қалыпты дамуына, ересек
адамның жыныстық еркіндігіне немесе қоғамда қалыптасқан жыныстық қатынас
ғұрпына қауіпті қастандық.
Бұл қарастырылып отырған қылмыстардың қоғамға қауіптілігі сол, олар
адамның жыныстық еркіндігі мен жыныстық дербестігіне елеулі нұқсан
келтіреді, кәмелетке толмағандарды бұзады, олардың дене бітімі мен ішкі жан
дүниесінің дамып қалыптасуына теріс ықпал жасайды, қоғамдық моральды
бүлдіреді. Бұл жаңа қылмыстық заңның өзгешелігі сонда, бұрынғы ескі заңда
ауырлататын мән-жайларда әйел зорлағандық үшін өлім жазасы қарастырылған
болатын (ҚК-тің 101-бабының 4-бөлігі).
Бұл қылмыстар тобының объектісі жыныстық еркіндік пен жыныстық
дербестік, ол кейбіреулерінің қосымша объектісі — балалар мен
жасөспірімдердің қалыпты дамуы. Жәбірленушіге сипаттаманы әрбір бап бойынша
бөлек, заңның мәні бойынша беру керек, жәбірленуші жасына қарамай әйел де,
ер адам да болуы мүмкін, яғни екі жыныстың да адамдарын бірдей қорғау
қылмыстық заңда көзделген.
Жыныстық қылмыстардың объективтік жағы кінәлі адамдардың қылмыстық
кодекстің диспозициясында немесе басқа бабында анықталған заңға қарсы
әрекеттерінің сипатынан көрініс табады. Құрамдар, негізінен формальды.
Кейбір жыныстық қылмыстардың саралаушы нышанының бар екендігін мойындау
үшін кінәлінің әрекеттері мен болған саралаушы зардаптар арасындағы
себептік байланысты анықтау қажет.
Бұл топтағы қылмыстардың субъективтік жағы тікелей ниетпен
сипатталады.
Қылмыс жасаудағы себеп, негізінен, нәпсікұмарлық, бірақ басқа да
себептер болуы мүмкін.
Жыныстық қылмыстардың субъектісі 16 жасқа толған екі жыныстың да
адамдары болуы мүмкін. Зорлаудың (ҚК-тің 120-бабы) және нәпсіқұмарлық
сипатындағы күш қолданудың (ҚК-тің 121-бабы) субъектісі 14 жасқа толған
адамдар.
3орлау (ҚК-тің 120-бабы)
Зорлау — әйелдің жыныстық еркіндігі мен жыныстық дербестігіне қол
сұғудың ең ауыр түрлерінің бірі.
Қылмыстық заң бойынша зорлау дегеніміз — жәбірленушіге немесе басқа
адамдарға күш қолданып немесе психикалық қысым жасап (қорқытып) не
жәбірленушінің дәрменсіз күйін пайдаланып ер адамның әйелмен кәдімгі түрде
жыныстық қатынасқа баруы.
Бұл қылмыстың объектісі әйел жынысты адамның жыныстық еркіндігі мен
жыныстық дербестігі. Бұл дегеніміз — ер адаммен жыныстық қатынасқа бару
мәселесін әйел өзі шешеді деген сөз.
Жыныстық қатынасқа әйелдің ықтияры болмағандығына оның ондай әрекетке
ешбір келісім бермеуі және жанталасып қарсыласуы дәлел болады. Зорлаудың
жәбірленушісі тек әйел жынысты адам ғана болады. Зорлағандық үшін
жәбірленушінің мінез-құлқы, жүріс-тұрысы рөл атқармайды, жезөкшені,
көңілдесін, әйелін зорлағандық үшін де жауаптылық қарастырылған.
Қазақстанның қылмыстық заңы кез келген адамның жыныстық еркіндігін, оның
оны қалай пайдаланып жүргендігіне қарамастан қорғайды.
Зорлаудың объективтік жағы — жәбірленушіге немесе басқа адамдарға күш
қолданып немесе оны қолданбақшы болып қорқытып не жәбірленушінің дәрменсіз
күйін пайдаланып жәбірленушімен жыныстық қатынас жасауда. Бұл ретте әйел
мен ер адамның кәдімгідей бірігуін жыныстық қатынасқа бару деп түсіну
қажет. Егер жыныстық қатынас әйелдің ықтиярынсыз, оған күш жұмсалып немесе
оны не басқа адамдарды қорқытып, не оның дәрменсіз күйін пайдаланып
жасалса, ол зорлау болып танылады. Алдап немесе өзіне деген сенімді теріс
пайдаланып жыныстық қатынасқа баруда әйелдің келісімін алса, онда
зорлағандық болмайды.
Зорлау кезінде күш жұмсау дегеніміз — ұрып-соғып жәбірленушінің
денесіне әртүрлі дәрежедегі жарақат түсіру. Бұл ретте оның тәнін ауыртады,
бостандығын шектейді, байлап тастайды, қылқындырады, қысқасы жәбірленушінің
қарсылығын басу немесе қарсыласуына мүмкіндік бермеу үшін әртүрлі әрекеттер
жасайды.
Зорлау жасау үшін күш қолданудың бір тәсіліне заң психикалық қысым
жасауды да жатқызады. Жәбірленушінің қарсылығын басу үшін ... жалғасы
Нәпсіқұмарлық адам бойына біткен табиғи қасиет. Ол негізінен, мораль
принциптері, неке бойынша және де некеден тыс жыныстық ара қатынастарын
реттейтін заңдардың нормалары бойынша шектеледі.
Адамның жалпы еркіндігі мен дербестігі жыныстық еркіндікті де, ересек
адамның нәпсіқұмарлық тәбетті қандай нысанда кіммен қанағаттандыратынын өзі
шешетін дербестікті де қамтиды, және де, ересек адамның да, кәмелетке
толмағанның да жыныстық дербестікке құқығы бар деген мағына береді.
Қылмыстық заң (ҚК-тің 120-124 баптары) бұл құқықтарды қоғамда қалыптасқан
жыныстық мораль нормаларына көрінеу қайшы іс-әрекеттерді жасауға тыйым салу
арқылы қорғайды. Жыныстық дербестікке қарсы қылмыстар дегеніміз — қылмыстық
заңда қарастырылған, 16 жасқа немесе 14 жасқа толмаған адамның жыныстық
дербестігіне, дене бітімінің және психикасының қалыпты дамуына, ересек
адамның жыныстық еркіндігіне немесе қоғамда қалыптасқан жыныстық қатынас
ғұрпына қауіпті қастандық.
Бұл қарастырылып отырған қылмыстардың қоғамға қауіптілігі сол, олар
адамның жыныстық еркіндігі мен жыныстық дербестігіне елеулі нұқсан
келтіреді, кәмелетке толмағандарды бұзады, олардың дене бітімі мен ішкі жан
дүниесінің дамып қалыптасуына теріс ықпал жасайды, қоғамдық моральды
бүлдіреді. Бұл жаңа қылмыстық заңның өзгешелігі сонда, бұрынғы ескі заңда
ауырлататын мән-жайларда әйел зорлағандық үшін өлім жазасы қарастырылған
болатын (ҚК-тің 101-бабының 4-бөлігі).
Бұл қылмыстар тобының объектісі жыныстық еркіндік пен жыныстық
дербестік, ол кейбіреулерінің қосымша объектісі — балалар мен
жасөспірімдердің қалыпты дамуы. Жәбірленушіге сипаттаманы әрбір бап бойынша
бөлек, заңның мәні бойынша беру керек, жәбірленуші жасына қарамай әйел де,
ер адам да болуы мүмкін, яғни екі жыныстың да адамдарын бірдей қорғау
қылмыстық заңда көзделген.
Жыныстық қылмыстардың объективтік жағы кінәлі адамдардың қылмыстық
кодекстің диспозициясында немесе басқа бабында анықталған заңға қарсы
әрекеттерінің сипатынан көрініс табады. Құрамдар, негізінен формальды.
Кейбір жыныстық қылмыстардың саралаушы нышанының бар екендігін мойындау
үшін кінәлінің әрекеттері мен болған саралаушы зардаптар арасындағы
себептік байланысты анықтау қажет.
Бұл топтағы қылмыстардың субъективтік жағы тікелей ниетпен
сипатталады.
Қылмыс жасаудағы себеп, негізінен, нәпсікұмарлық, бірақ басқа да
себептер болуы мүмкін.
Жыныстық қылмыстардың субъектісі 16 жасқа толған екі жыныстың да
адамдары болуы мүмкін. Зорлаудың (ҚК-тің 120-бабы) және нәпсіқұмарлық
сипатындағы күш қолданудың (ҚК-тің 121-бабы) субъектісі 14 жасқа толған
адамдар.
3орлау (ҚК-тің 120-бабы)
Зорлау — әйелдің жыныстық еркіндігі мен жыныстық дербестігіне қол
сұғудың ең ауыр түрлерінің бірі.
Қылмыстық заң бойынша зорлау дегеніміз — жәбірленушіге немесе басқа
адамдарға күш қолданып немесе психикалық қысым жасап (қорқытып) не
жәбірленушінің дәрменсіз күйін пайдаланып ер адамның әйелмен кәдімгі түрде
жыныстық қатынасқа баруы.
Бұл қылмыстың объектісі әйел жынысты адамның жыныстық еркіндігі мен
жыныстық дербестігі. Бұл дегеніміз — ер адаммен жыныстық қатынасқа бару
мәселесін әйел өзі шешеді деген сөз.
Жыныстық қатынасқа әйелдің ықтияры болмағандығына оның ондай әрекетке
ешбір келісім бермеуі және жанталасып қарсыласуы дәлел болады. Зорлаудың
жәбірленушісі тек әйел жынысты адам ғана болады. Зорлағандық үшін
жәбірленушінің мінез-құлқы, жүріс-тұрысы рөл атқармайды, жезөкшені,
көңілдесін, әйелін зорлағандық үшін де жауаптылық қарастырылған.
Қазақстанның қылмыстық заңы кез келген адамның жыныстық еркіндігін, оның
оны қалай пайдаланып жүргендігіне қарамастан қорғайды.
Зорлаудың объективтік жағы — жәбірленушіге немесе басқа адамдарға күш
қолданып немесе оны қолданбақшы болып қорқытып не жәбірленушінің дәрменсіз
күйін пайдаланып жәбірленушімен жыныстық қатынас жасауда. Бұл ретте әйел
мен ер адамның кәдімгідей бірігуін жыныстық қатынасқа бару деп түсіну
қажет. Егер жыныстық қатынас әйелдің ықтиярынсыз, оған күш жұмсалып немесе
оны не басқа адамдарды қорқытып, не оның дәрменсіз күйін пайдаланып
жасалса, ол зорлау болып танылады. Алдап немесе өзіне деген сенімді теріс
пайдаланып жыныстық қатынасқа баруда әйелдің келісімін алса, онда
зорлағандық болмайды.
Зорлау кезінде күш жұмсау дегеніміз — ұрып-соғып жәбірленушінің
денесіне әртүрлі дәрежедегі жарақат түсіру. Бұл ретте оның тәнін ауыртады,
бостандығын шектейді, байлап тастайды, қылқындырады, қысқасы жәбірленушінің
қарсылығын басу немесе қарсыласуына мүмкіндік бермеу үшін әртүрлі әрекеттер
жасайды.
Зорлау жасау үшін күш қолданудың бір тәсіліне заң психикалық қысым
жасауды да жатқызады. Жәбірленушінің қарсылығын басу үшін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz