ОТБАСЫ ҚҰҚЫҒЫ МЕН ОТБАСЫ ЗАҢДАРЫ
ОТБАСЫ ҚҰҚЫҒЫ ЖӘНЕ ОТБАСЫ ЗАҢДАРЫ
Отбасы құқығы некелесу, туыстық, бала асырап алу және баланы отбасы
тәрбиесіне қабылдаудың басқа да нысандарына орай, пайда болатын, яғни
отбасы қатынастарын өзіндік және соған байланысты мүліктік қатынастарды,
яғни отбасы қатынастарын реттейтін құқық саласы болып табылады.
Отбасы құқығының пәнін құрайтын қоғамдық қатынастар өзіндік (мүліктік
емес), немесе мүліктік болуы мүмкін. Мүліктік және өзіндік қатынастар
құқықтың басқа да салаларының, бірінші кезекте азаматтық құқықтың реттейтін
пәнін құруы мүмкін. Бірақ, аталған қатынастардың басымдығы бір жағынан,
азаматтық Құқықта, екінші жағынан, отбасы құқығында бірдей емес. Азаматтық
құқықтың негізгі міндеті мүліктік қатынастарды реттеу болып табылады. Ол
өзіндік қатынастарды, олар мүліктік қатынастардан туындайтын болса, немесе
қандай да болмасын өзіндік Қатынастарды реттеу туралы арнайы нұсқау болса
ғана реттейді. Бұған керісінше өзіндік қатынастарды реттеу отбасы қүқығының
негізгі міндеті болып табылады. Отбасы қүқығының пәніне кіретін мүліктік
қатынастар жеке адамның құқықтары мен міңдеттеріне байланысты болады.
Отбасы құқығының азаматтық құқықтан айырмашылығы да, міне, осында жатыр.
Сонымен бірге жеке қатынастардың артықшылығы жөнінде сөз қозғағанда
мынаны ескерген жөн: бұл қатынастардың барлығы бірдей құқықтық реттеуге
жатпайды. Профессор О.С.Иоффе атап көрсеткендей, жеке отбасы қатынастарына
жататын заңды тұрғыда нормалаудың объективтік мүмкіндіктері белгілі бір
дәрежеде шектеулі болады да, сырттай бақылаудың ырқынан шығып кетеді.
Сондай-ақ олардың бір-біріне деген жеке сенім сипаты да неке-отбасы
қатынастарының ерекшелігі болып табылады. Мәселен, бала асырап алу бала
асырап алушы мен асырап алынушының арасында өзара сенім қатынастары
орныққан жағдайда ғана өз мақсатына жетеді. Бұл ерлі-зайыптылардың, ата-
аналар мен балалардың, қорғаншылар мен қамқоршылардың және қамқорлыққа
алынғандардың арасындағы қатынасқа да тән нәрсе.
ҚР отбасы құқығының қайнар көзі ҚР-дың 1998 жылғы 17 желтоқсандағы
Неке және отбасы туралы Заңы болып табылады. Осы аталған Заң актісі 1969
жылғы 6-тамызда Республиканың Жоғарғы Кеңесі бекіткен неке және отбасы
туралы Кодексті алмастырды.
Неке және отбасы туралы Заң 7 бөлімнен, 29 тараудан Көне 213 баптан
тұрады.
Неке және отбасы туралы Заңның, 3-бабы ҚР-дың, неке-отбасы заңдары
мынадай принциптерге негізделетінін белгілейді:
1) Еркек пен әйелдің некелік одағының еріктілігі;
2) ерлі-зайыптылардың отбасындағы құқықтарының теңдігі.
3) отбасының ісіне кімнің болса да өз бетінше араласуына жол
берілмеушілік;
4) отбасы ішіндегі мәселелерді өзара келісіммен шешу;
5) балаларды отбасында тәрбиелеуге басымдық беру, олардың өсіп-жетілуі
мен әл-уақатты болуына қамқорлық жасау;
6) отбасының кәмелетке толмаған және еңбекке қабілетсіз мүшелерінің
құқықтары мен мүдделерін қорғауға басымдық беру.
7) отбасы мүшелерінің өз құқықтарыг кедергісіз жүзеге асыруын
қамтамасыз ету, бұл құқықтарды сот қорғауының мүмкіндіктері.
Отбасы ... жалғасы
Отбасы құқығы некелесу, туыстық, бала асырап алу және баланы отбасы
тәрбиесіне қабылдаудың басқа да нысандарына орай, пайда болатын, яғни
отбасы қатынастарын өзіндік және соған байланысты мүліктік қатынастарды,
яғни отбасы қатынастарын реттейтін құқық саласы болып табылады.
Отбасы құқығының пәнін құрайтын қоғамдық қатынастар өзіндік (мүліктік
емес), немесе мүліктік болуы мүмкін. Мүліктік және өзіндік қатынастар
құқықтың басқа да салаларының, бірінші кезекте азаматтық құқықтың реттейтін
пәнін құруы мүмкін. Бірақ, аталған қатынастардың басымдығы бір жағынан,
азаматтық Құқықта, екінші жағынан, отбасы құқығында бірдей емес. Азаматтық
құқықтың негізгі міндеті мүліктік қатынастарды реттеу болып табылады. Ол
өзіндік қатынастарды, олар мүліктік қатынастардан туындайтын болса, немесе
қандай да болмасын өзіндік Қатынастарды реттеу туралы арнайы нұсқау болса
ғана реттейді. Бұған керісінше өзіндік қатынастарды реттеу отбасы қүқығының
негізгі міндеті болып табылады. Отбасы қүқығының пәніне кіретін мүліктік
қатынастар жеке адамның құқықтары мен міңдеттеріне байланысты болады.
Отбасы құқығының азаматтық құқықтан айырмашылығы да, міне, осында жатыр.
Сонымен бірге жеке қатынастардың артықшылығы жөнінде сөз қозғағанда
мынаны ескерген жөн: бұл қатынастардың барлығы бірдей құқықтық реттеуге
жатпайды. Профессор О.С.Иоффе атап көрсеткендей, жеке отбасы қатынастарына
жататын заңды тұрғыда нормалаудың объективтік мүмкіндіктері белгілі бір
дәрежеде шектеулі болады да, сырттай бақылаудың ырқынан шығып кетеді.
Сондай-ақ олардың бір-біріне деген жеке сенім сипаты да неке-отбасы
қатынастарының ерекшелігі болып табылады. Мәселен, бала асырап алу бала
асырап алушы мен асырап алынушының арасында өзара сенім қатынастары
орныққан жағдайда ғана өз мақсатына жетеді. Бұл ерлі-зайыптылардың, ата-
аналар мен балалардың, қорғаншылар мен қамқоршылардың және қамқорлыққа
алынғандардың арасындағы қатынасқа да тән нәрсе.
ҚР отбасы құқығының қайнар көзі ҚР-дың 1998 жылғы 17 желтоқсандағы
Неке және отбасы туралы Заңы болып табылады. Осы аталған Заң актісі 1969
жылғы 6-тамызда Республиканың Жоғарғы Кеңесі бекіткен неке және отбасы
туралы Кодексті алмастырды.
Неке және отбасы туралы Заң 7 бөлімнен, 29 тараудан Көне 213 баптан
тұрады.
Неке және отбасы туралы Заңның, 3-бабы ҚР-дың, неке-отбасы заңдары
мынадай принциптерге негізделетінін белгілейді:
1) Еркек пен әйелдің некелік одағының еріктілігі;
2) ерлі-зайыптылардың отбасындағы құқықтарының теңдігі.
3) отбасының ісіне кімнің болса да өз бетінше араласуына жол
берілмеушілік;
4) отбасы ішіндегі мәселелерді өзара келісіммен шешу;
5) балаларды отбасында тәрбиелеуге басымдық беру, олардың өсіп-жетілуі
мен әл-уақатты болуына қамқорлық жасау;
6) отбасының кәмелетке толмаған және еңбекке қабілетсіз мүшелерінің
құқықтары мен мүдделерін қорғауға басымдық беру.
7) отбасы мүшелерінің өз құқықтарыг кедергісіз жүзеге асыруын
қамтамасыз ету, бұл құқықтарды сот қорғауының мүмкіндіктері.
Отбасы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz