Мемлекеттің тетіктерінің ұғымы
Жоспар:
1.Мемлекеттің тетіктерінің ұғымы.
2.Мемлекеттің тетіктерінің қағидалары.
3.Қазақстан Республикасының мемлекеттік
тетіктерінің жүйесі.
Мемлекет пайда болғаннан кейін саяси билік жүргізу кажеттігі
туындайды. Осыған байланысты қоғамда баскару, билік жүргізу арнайы
мамандандырылған адамдардың топтарын қалыптастырады, олардың атқаратын
қызметтері айқындалып, салаларға бөлінеді, кәсіби дәрежеге көтеріледі.
Мемлекеттік билікті ұйымдастыру, халықты басқару үлкен өнер. Осыған
байланысты қоғамда мемлекеттің арнайы тетіктері қалыптасады. Тетіктердің
көлемі, құрылымы, таптық сипаттары, атқаратын қызметтері мемлекеттің тарихи
типтеріне байланысты болып ұйымдастырылады.
Мемлекеттің тетіктері (аппараты) дегеніміз билік жүргізу және
мемлекеттіқ міндеттерін, функцияларын іс жүзіне асыру ушін кәсіби дайындық
негізінде қурылган органдардыц жуйесі.
Мемлекеттін кұрамдас бөлігін мемлекеттік органдар құрайды. Мемлекеттік
органдар дегеніміз мемлекет механизмінің құрамдас бөлігі ретінде қуқықтық
негізде басқару, билік жургізу мақсатында кұрылған жүйе.
Мемлекеттік органдардың өзіне тән ерекшеліктері болады.
1. Мемлекеттік орган өмір қажеттілігіне байланысты, құқықтық негізде
арнайы функцияларды атқару үшін кұрылады.
2. Мемлекеттің басқа органдармен тығыз байланыста қызметін іс жүзіне
асырады.
3. Билік жүргізу барысында күш қолдануға кұзыры бар.
4. Мемлекеттік орган — мемлекеттің функцияларын, саясатын іске
асыратын мекеме.
5. Мемлекеттік орган арнайы дайындықтан өткен, қолдарында билік
жүргізу құкы бар арнайы адамдардьң тобы.
6. Құрылған органдар зандылық негізінде қызмет атқарады.
7. Мемлекетгік орган материалдық база және каржымен қамтамасыз
етіледі.
Президентінің Қазақстан—2030. Жолдауында мемлекеттік аппаратты
жақсарту және оның тиімділігін арттырудың жеті принциптері белгіленген:
1. Неғұрлым маңызды бірнеше функцияларды ғана орындауға жұмылған ықшам
әрі кәсіпқой Үкімет.
2.Стратегиялар негізіндегі іс-қимыл бағдарламалары бойынша атқарылатын
жұмыс.
3. Нақтылы жолға койылған ведомствоаралық үйлестіру.
4. Министрлердің өкілеттіктері мен жауапкершіліктерін, олардың
есептілігін және олардьщ қызметіне стратегиялық бақылауды арттыру.
5. Министрліктердің ішінде, орталықтан аймақтарға және мемлекеттен
жекеше секторға қарай орталыққа тәуелділікті жою.
6. Сыбайлас жемкорлыққа қарсы батыл да ымырасыз күрес.
7. Кадрларды жалдау, даярлау және жоғарылату жүйелерін жақсарту.
Жалпы мемлекет және қүқық теориясында қағида деген зерттеу объектіні
сипаттайтын негізгі идеялардың жиынтығы. Мемлекеттік органдардың өзіне тән
қағидалары бар. Қағидалар арқылы мемлекеттік органдардың қызметінің
функцияларының мәні айқындалады, демократиялық нышандардың сипаттары
көрініс береді.Мемлекеттік органдардың мынандай қағидалары бар:
І.Демократизм. Бұқара халықтың билік жүргізуге тартылуы және олардың
мемлекеттік органдарды кұруға тікелей қатысуы Қазақстан Республикасының
Конституциясының 3-бабында Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы —
халык,. Халық билікті тікелей республикалық референдум және еркін сайлау
аркылы жүзеге асырады, сондай-ақ өз билігін жүзеге асыруды мемлекеттік
органдарға береді, — деп атап көрсетілген. Мемлекеттік органдар халықтың
мүдделеріне сай, міндеттерін атқаруы тиіс. Халық мемлекеттік органдардың
қызметтері мен атқаратын функцияларын өкілетті және тікелей демокра-тияның
тетіктері аркылы бақылай алады.
.¥лттардын тең құқылыгы. Мемлекетгік органдарды қалып-тастыруды және
олардың құрамында барлық халыктардың қызмет істеуіне тең құкыққа ие болуы.
Қазакстанда бұл қағида ешқандай шектеусіз, адамның кәсіби қабілетіне қарай
жүзеге асырылуда. Қазақстан Республикасының Конституциясының 14-бабында тең
қүұқықтық идеясы мынандай мағанада өзінің шешімін тапты: Тегіне,
әлеуметтік, лауазымдык және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына,
тіліне, дінге көз-қарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне байланысты, немесе
кез келген өзге жағдайлар бойынша ешкімді ешкандай кемсітуге болмайды.
Сонымен қатар ұлттар теңділігіне қол сұғушылар қылмыстык жауапқа
тартылатыны мемлекеттің тең кұқықтылқты тиімді қамтамасыз ететіндігінің
айкын көрінісі.
.Адам және азамат күкыктарынын тиімді қорғалуын мемлекеттік
органдардың, лауазымды адамдардың қамтамасыз етуі. Қазақстан Республикасы
халыкаралық кұкыктың негізгі кағидаларын мойындай отырып, адам кұкын
қорғауды ең басты кұндылықтар қатарына көтерді және конституцияда
мемлекеттеріміздің ең қымбат қазынасы — адам және адамның өмірі, кұқыктары
мен бостандықтары деп жариялануы соның нақтылы айғағы ретінде қабылданады.
Кеңес дәуірі кезінде адам құқы аяққа тапталынды. Адам мемлекетке тең
құқықтығы партнері емес, керісніше мемлекеттің бөлшегі, тетігі, қажет
болган жагдайда меншігі ретінде танылды. Заңсыз ұстау, қамау, сот укімсіз
репрессияларга жол беру, адам және азамат қуқықтарын басып-жаншу
мемлекеттік органдардың негізгі саясаты болды. Кеңес мелекетінің зорлык-
зомбылықпен адам құкын аяққа тап-тап, сотсыз, тергеусіз қырып-жоюға
бағытталған саясаты туралы К.Сорокин былай деп жазды: Мұсылмандардан бәрін
тартып алуда және тек қана тартып алып қоймайды, сонымен қатар оларды
өлтіріп жатыр. Біздің солдаттарьмыз қорғаудың орнына тонау мен өлім
әкелуде... халық террорланған және қашуда... Мүмкін әлдекім мұны істеп
отырған партия емес, Қызыл Армияның зорлық жасауы деп қарсылык, білдіруі
мүмкін. Бірақ, партия басында тұр... партиялык жолдастар жағдайдың
жақсаруына ешкандай шара қолданбайды. Мұсылмандарды қинауда, өлтіруде...
Әйелдер мен балалар тандаусыз жапа шегуде...Тек қорлықты көрген олар бізге
қандай достық көзқараспен қараулары тиіс? Біз оларды өзіміз ұлтшыл жасап
отырмыз.Кеңес мемлекеті органдарының озбырлык, зорлық-зомбылық, күш
қолдану саясаты коммунистік идеологияны жаппай мойындату үшін жасалынады.
Террор мен репрессиянын ал-ғашқы кесемдерінін, бірі Ф.Э.Дзержинский: Әрбір
зиялыға іс болу керек, — деп жазды. Құкықтық мемлекет құруға бет алған
Қазакстан Республикасы адам құқығын қорғаудың кепілдігін өз мойына алып
отыр.
Мемлекеттік билікті бөлу. Мемлекеттік органдар билік жүргізуде
бассыздық пен заңсыздыкка жол бермеу үшін билік заң шығару, аткарушы және
сот билігі болып бөлінеді. Олар бір-бірінің қызметтерін тежемелік және тепе-
тендік жүйе аркылы бақылап отырады. Органдар өз кұзырынан ауытқып кетіп
қызмет аткаруға құкықтары болмайды.
Кәсіптілік. Мемлекеттік органдар қызметіне тек ғана арнайы
дайындыктан өткен, басқару өнерін жетік менгерген білімді, білікті
мамандардың тартылуы. Кәсіптік деңгейді тест, анкета аркылы анықтап барып,
мемлекеттік қызметке конкурс аркылы кабылдау.
Мемлекет қызметкерлерінін кабылданған шешімдерінің орындалуы немесе
орындалмауы үшін қатаң жауап беруі. Халык. мемлекеттік органдарға және
лауазымды адамдарға үлкен сеніммен қарайды және олардың кызметтеріне үлкен
үміт артады жауапты міндеттер жүктейді. Сондықтан қабылданған шешімдері
ушін жауап берулері ең басты талап болып табылады. Жауапсыздық,
немкұрайлылық мемлекеттік органдардьң жұмысына нұқсан келтіреді, халықтың
билікке деген сенімсіздігін арттырады, наразылығын тудырады.
Заңдылық. Барлық мемлекеттік органдардың, лауазымды адамдардың және
азаматтардың Қазақстан Республикасының Конституциясын, оған сәйкес
кабылданған барлық нормативтік кұқықтық келісімдерді бұлжытпай орындаулары.
Заңдылық -мемлекеттік басқарудың ең негізгі талаптарының ... жалғасы
1.Мемлекеттің тетіктерінің ұғымы.
2.Мемлекеттің тетіктерінің қағидалары.
3.Қазақстан Республикасының мемлекеттік
тетіктерінің жүйесі.
Мемлекет пайда болғаннан кейін саяси билік жүргізу кажеттігі
туындайды. Осыған байланысты қоғамда баскару, билік жүргізу арнайы
мамандандырылған адамдардың топтарын қалыптастырады, олардың атқаратын
қызметтері айқындалып, салаларға бөлінеді, кәсіби дәрежеге көтеріледі.
Мемлекеттік билікті ұйымдастыру, халықты басқару үлкен өнер. Осыған
байланысты қоғамда мемлекеттің арнайы тетіктері қалыптасады. Тетіктердің
көлемі, құрылымы, таптық сипаттары, атқаратын қызметтері мемлекеттің тарихи
типтеріне байланысты болып ұйымдастырылады.
Мемлекеттің тетіктері (аппараты) дегеніміз билік жүргізу және
мемлекеттіқ міндеттерін, функцияларын іс жүзіне асыру ушін кәсіби дайындық
негізінде қурылган органдардыц жуйесі.
Мемлекеттін кұрамдас бөлігін мемлекеттік органдар құрайды. Мемлекеттік
органдар дегеніміз мемлекет механизмінің құрамдас бөлігі ретінде қуқықтық
негізде басқару, билік жургізу мақсатында кұрылған жүйе.
Мемлекеттік органдардың өзіне тән ерекшеліктері болады.
1. Мемлекеттік орган өмір қажеттілігіне байланысты, құқықтық негізде
арнайы функцияларды атқару үшін кұрылады.
2. Мемлекеттің басқа органдармен тығыз байланыста қызметін іс жүзіне
асырады.
3. Билік жүргізу барысында күш қолдануға кұзыры бар.
4. Мемлекеттік орган — мемлекеттің функцияларын, саясатын іске
асыратын мекеме.
5. Мемлекеттік орган арнайы дайындықтан өткен, қолдарында билік
жүргізу құкы бар арнайы адамдардьң тобы.
6. Құрылған органдар зандылық негізінде қызмет атқарады.
7. Мемлекетгік орган материалдық база және каржымен қамтамасыз
етіледі.
Президентінің Қазақстан—2030. Жолдауында мемлекеттік аппаратты
жақсарту және оның тиімділігін арттырудың жеті принциптері белгіленген:
1. Неғұрлым маңызды бірнеше функцияларды ғана орындауға жұмылған ықшам
әрі кәсіпқой Үкімет.
2.Стратегиялар негізіндегі іс-қимыл бағдарламалары бойынша атқарылатын
жұмыс.
3. Нақтылы жолға койылған ведомствоаралық үйлестіру.
4. Министрлердің өкілеттіктері мен жауапкершіліктерін, олардың
есептілігін және олардьщ қызметіне стратегиялық бақылауды арттыру.
5. Министрліктердің ішінде, орталықтан аймақтарға және мемлекеттен
жекеше секторға қарай орталыққа тәуелділікті жою.
6. Сыбайлас жемкорлыққа қарсы батыл да ымырасыз күрес.
7. Кадрларды жалдау, даярлау және жоғарылату жүйелерін жақсарту.
Жалпы мемлекет және қүқық теориясында қағида деген зерттеу объектіні
сипаттайтын негізгі идеялардың жиынтығы. Мемлекеттік органдардың өзіне тән
қағидалары бар. Қағидалар арқылы мемлекеттік органдардың қызметінің
функцияларының мәні айқындалады, демократиялық нышандардың сипаттары
көрініс береді.Мемлекеттік органдардың мынандай қағидалары бар:
І.Демократизм. Бұқара халықтың билік жүргізуге тартылуы және олардың
мемлекеттік органдарды кұруға тікелей қатысуы Қазақстан Республикасының
Конституциясының 3-бабында Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы —
халык,. Халық билікті тікелей республикалық референдум және еркін сайлау
аркылы жүзеге асырады, сондай-ақ өз билігін жүзеге асыруды мемлекеттік
органдарға береді, — деп атап көрсетілген. Мемлекеттік органдар халықтың
мүдделеріне сай, міндеттерін атқаруы тиіс. Халық мемлекеттік органдардың
қызметтері мен атқаратын функцияларын өкілетті және тікелей демокра-тияның
тетіктері аркылы бақылай алады.
.¥лттардын тең құқылыгы. Мемлекетгік органдарды қалып-тастыруды және
олардың құрамында барлық халыктардың қызмет істеуіне тең құкыққа ие болуы.
Қазакстанда бұл қағида ешқандай шектеусіз, адамның кәсіби қабілетіне қарай
жүзеге асырылуда. Қазақстан Республикасының Конституциясының 14-бабында тең
қүұқықтық идеясы мынандай мағанада өзінің шешімін тапты: Тегіне,
әлеуметтік, лауазымдык және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына,
тіліне, дінге көз-қарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне байланысты, немесе
кез келген өзге жағдайлар бойынша ешкімді ешкандай кемсітуге болмайды.
Сонымен қатар ұлттар теңділігіне қол сұғушылар қылмыстык жауапқа
тартылатыны мемлекеттің тең кұқықтылқты тиімді қамтамасыз ететіндігінің
айкын көрінісі.
.Адам және азамат күкыктарынын тиімді қорғалуын мемлекеттік
органдардың, лауазымды адамдардың қамтамасыз етуі. Қазақстан Республикасы
халыкаралық кұкыктың негізгі кағидаларын мойындай отырып, адам кұкын
қорғауды ең басты кұндылықтар қатарына көтерді және конституцияда
мемлекеттеріміздің ең қымбат қазынасы — адам және адамның өмірі, кұқыктары
мен бостандықтары деп жариялануы соның нақтылы айғағы ретінде қабылданады.
Кеңес дәуірі кезінде адам құқы аяққа тапталынды. Адам мемлекетке тең
құқықтығы партнері емес, керісніше мемлекеттің бөлшегі, тетігі, қажет
болган жагдайда меншігі ретінде танылды. Заңсыз ұстау, қамау, сот укімсіз
репрессияларга жол беру, адам және азамат қуқықтарын басып-жаншу
мемлекеттік органдардың негізгі саясаты болды. Кеңес мелекетінің зорлык-
зомбылықпен адам құкын аяққа тап-тап, сотсыз, тергеусіз қырып-жоюға
бағытталған саясаты туралы К.Сорокин былай деп жазды: Мұсылмандардан бәрін
тартып алуда және тек қана тартып алып қоймайды, сонымен қатар оларды
өлтіріп жатыр. Біздің солдаттарьмыз қорғаудың орнына тонау мен өлім
әкелуде... халық террорланған және қашуда... Мүмкін әлдекім мұны істеп
отырған партия емес, Қызыл Армияның зорлық жасауы деп қарсылык, білдіруі
мүмкін. Бірақ, партия басында тұр... партиялык жолдастар жағдайдың
жақсаруына ешкандай шара қолданбайды. Мұсылмандарды қинауда, өлтіруде...
Әйелдер мен балалар тандаусыз жапа шегуде...Тек қорлықты көрген олар бізге
қандай достық көзқараспен қараулары тиіс? Біз оларды өзіміз ұлтшыл жасап
отырмыз.Кеңес мемлекеті органдарының озбырлык, зорлық-зомбылық, күш
қолдану саясаты коммунистік идеологияны жаппай мойындату үшін жасалынады.
Террор мен репрессиянын ал-ғашқы кесемдерінін, бірі Ф.Э.Дзержинский: Әрбір
зиялыға іс болу керек, — деп жазды. Құкықтық мемлекет құруға бет алған
Қазакстан Республикасы адам құқығын қорғаудың кепілдігін өз мойына алып
отыр.
Мемлекеттік билікті бөлу. Мемлекеттік органдар билік жүргізуде
бассыздық пен заңсыздыкка жол бермеу үшін билік заң шығару, аткарушы және
сот билігі болып бөлінеді. Олар бір-бірінің қызметтерін тежемелік және тепе-
тендік жүйе аркылы бақылап отырады. Органдар өз кұзырынан ауытқып кетіп
қызмет аткаруға құкықтары болмайды.
Кәсіптілік. Мемлекеттік органдар қызметіне тек ғана арнайы
дайындыктан өткен, басқару өнерін жетік менгерген білімді, білікті
мамандардың тартылуы. Кәсіптік деңгейді тест, анкета аркылы анықтап барып,
мемлекеттік қызметке конкурс аркылы кабылдау.
Мемлекет қызметкерлерінін кабылданған шешімдерінің орындалуы немесе
орындалмауы үшін қатаң жауап беруі. Халык. мемлекеттік органдарға және
лауазымды адамдарға үлкен сеніммен қарайды және олардың кызметтеріне үлкен
үміт артады жауапты міндеттер жүктейді. Сондықтан қабылданған шешімдері
ушін жауап берулері ең басты талап болып табылады. Жауапсыздық,
немкұрайлылық мемлекеттік органдардьң жұмысына нұқсан келтіреді, халықтың
билікке деген сенімсіздігін арттырады, наразылығын тудырады.
Заңдылық. Барлық мемлекеттік органдардың, лауазымды адамдардың және
азаматтардың Қазақстан Республикасының Конституциясын, оған сәйкес
кабылданған барлық нормативтік кұқықтық келісімдерді бұлжытпай орындаулары.
Заңдылық -мемлекеттік басқарудың ең негізгі талаптарының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz